Onderwijs artikelen
Op deze pagina’s vindt u artikelen over onderwijskundige thema’s. Elk artikel telt zo’n 1000 tot 1500 woorden. U heeft zo in korte tijd een duidelijke uitleg van het onderwerp. Voor verdiepende artikelen kijkt u bij de gerelateerde items op de betreffende pagina.

Top 10 artikelen van 2018
De populariteit van Wij-leren.nl blijft maar groeien. In 2018 telde Wij-leren.nl 3,2 miljoen bezoekers! Dit zijn de 10 artikelen die in 2018 verschenen en het meest werden gedeeld.

De kinderen thuis? Handige tips voor leerzame activiteiten!
Hoe maak je van het thuisonderwijs een gezellige en leerzame tijd? In dit artikel lees je praktische tips, waar je zo mee aan de slag kunt.

Een lapbook maken met kleuters - Praktische voorbeelden en tips
Wat is een lapbook, en kun je het inzetten als verrijking bij kleuters? In dit artikel lees je praktische tips, voorbeelden en aandachtspunten voor lapbooken met kleuters

Lapbook maken - Een creatieve verrijkingsopdracht
Zoek je een veelzijdige verrijkingsopdracht? Dan is het maken van een lapbook een aanrader! Niet alleen geschikt voor kiene kinderen, maar goed voor alle leerlingen.

7 redenen waarom scholen altijd open moeten zijn
De afgelopen twee jaren werd diverse keren de afweging gemaakt of de leerlingen weer naar school mochten of toch niet. In dit artikel zeven redenen die pleiten voor het altijd open houden van de scholen.

Taaltips voor thuis
Taal is bijzonder belangrijk voor de cognitieve en sociale ontwikkeling van kinderen. In dit artikel tientallen laagdrempelige tips om thuis de taalontwikkeling van kinderen te stimuleren.

Tips om thuis spelend te leren met je jonge kind
Hoe kun je op een speelse manier de ontwikkeling van je kind tussen de 3 en 7 jaar stimuleren? Deze tips geven je hiervoor veel handvatten.

Van methodeslaaf naar didactisch expert
Soepel hanteren van de methode sluit beter aan bij de ontwikkeling van kinderen en versterkt de autonomie van leraren. Pedagogisch en didactisch vakmanschap komen zo samen!

Zo doe je een ontwikkelingsgerichte audit
Een audit is enerzijds beoordeling. Maar hoe mooi zou het zijn als een audit daarnaast op groei gericht is! Dit artikel beschrijft een ontwikkelingsgerichte manier van beoordelen.

10 vragen aan de Onderwijsinspectie
De Staat van het onderwijs geeft een helder inzicht in de visie van de onderwijsinspectie op leren en ontwikkelen. En natuurlijk ook over hoe het onderwijs er voor staat in Nederland.
Bedrijfsvoering in het basis- en voortgezet onderwijs
Bedrijfsvoering gaat over de manier waarop een organisatie wordt bestuurd. Een sterke bedrijfsvoering is een randvoorwaarde voor het goed functioneren van een school en daarmee voor goed onderwijs.

Examenprogramma CKV: SLO-handreiking helpt docenten op weg
Met ingang van schooljaar 2017-2018 is er een nieuw examenprogramma CKV. SLO helpt scholen en docenten op weg met een digitale handreiking.

Coöperatief leren: samenwerkend leren - principes - voordelen
Coöperatief leren heet ook wel samenwerkend leren. Bij coöperatief leren gaat het om de samenwerking tussen sterkere en zwakkere leerlingen.

Coöperatieve werkvormen: 17 werkvormen voor groepen
Bij coöperatief leren zijn er 17 werkvormen die de leerkracht kan inzetten. In dit artikel worden 17 coöperatieve werkvormen behandeld. Het zijn werkvormen met actieve deelname.

Expliciete directe instructie bij onderwijs op afstand
Bij thuisonderwijs verdwijnt het belangrijkste aspect van het vak: lesgeven in interactie met de leerlingen. Hoe zorg je toch voor een goede instructie als je leerstof wilt overdragen?
Eigenaarschap en taakverdeling in onderwijs -1-
Leraren bepalen de kwaliteit van het onderwijs. In deel 1 van deze serie van twee/drie artikelen gaat het over het belang en de definitie van Ã

Eindexamen Anders. Verbetering van de huidige vo-eindexamenpraktijk
Het eindexamen is afgelast. Als dit een prima werkbare situatie oplevert, kan er nagedacht worden over een andere aanpak die beter aansluit bij een diversiteit aan onderwijsvormen.

Gilles de la Tourette - symptomen - behandeling - test
Gilles de la Tourette is een complex, chronisch, neuropsychiatrisch syndroom, gekarakteriseerd door motorische en vocale tics. Wat zijn symptomen en hoe gaat de behandeling?

10 groene tips voor thuis - Leuk, leerzaam én goed voor het milieu
Groen? Dat wil ik doen! Liefde voor de natuur meegeven aan je kinderen, dat staat bij veel ouders hoog op het lijstje. Maar, hoe doe je dat praktisch? In dit artikel zoomen we in op duurzame ontwikkelingsmaterialen

De Impact van Rekenwedstrijden op Kinderen: meer dan alleen getallen
Rekenwedstrijden gaan verder dan het oefenen met getallen. Ze bieden een unieke en boeiende leerervaring waarbij kinderen allerlei persoonlijke vaardigheden ontwikkelen.

Is gepersonaliseerd onderwijs een tegenhanger van effectieve instructie?
Gepersonaliseerd onderwijs wordt nogal eens uitgespeeld tegen directe instructie. Dat is niet terecht. Maar hoe hangt effectieve instructie dan samen met gepersonaliseerd onderwijs?

Hulp bij klokkijken voor kinderen met taaldenk problemen (2)
Klokkijken is een complexe kluwen van visueel-ruimtelijke, rekenkundige, talige en abstract-symbolische acties. In dit artikel (2) vind je orthodidactische voorstellen om handig klokkijken aan te leren.

Kwaliteitskaarten School aan Zet
Hier staan alle kwaliteitskaarten School aan Zet. Deze kwaliteitskaarten bieden praktische informatie over het onderwijs, zoals lerende organisatie, didactisch handelen of rekenen.
Leidt IQ als richtinggever bij het opstellen van een OPP tot lagere didactische verwachtingen?
Leidt IQ als richtinggever bij het opstellen van een OPP tot lagere didactische verwachtingen? De praktijk leert dat dit niet het geval is.
Meelopers en dwarsliggers - Lea Dasberg
Meelopers en dwarsliggers - Rede van Lea Dasberg ter gelegenheid van het 50 jarig bestaan van dagblad Trouw. Uitgesproken bij de opening van de NOT op 6 maart 1993.

Mindmappen, een instrument voor het denken
Zo'n tien jaar geleden deden mindmaps hun intrede in het basisonderwijs. Goede mindmaps dragen bij aan beter denken en dus aan leren.

Montessori methode - wat is Montessori onderwijs?
Montessori onderwijs is een onderwijsconcept voor basis- en voortgezet onderwijs waarbij leerlingen leren om zelfstandig te werken en te leren vanuit volledige motivatie.

Motivatie - intrinsieke en extrinsieke motivatie
Motivatie is de drijfveer om tot leren te komen. Helder zicht op de motivatie van leerlingen en hoe deze motivatie te beïnvloeden, is fundamenteel voor succesvolle leraren.

Hoe breng je als schoolleider alle recente ontwikkelingen bij elkaar in een samenhangend plan?
Het Nationaal Programma Onderwijs kan ook eenvoudig. Met een handig reflectie-instrument en een richtinggevend kader. Integreer alles in de reguliere routines en plannen.

Rol van de IB-er op weg naar kindgericht onderwijs
De IB-er richt zich op het leren van leerlingen en leraren. Kindgericht onderwijs behelst een visie op leren en ontwikkelen van beide doelgroepen. De rol van de IB-er verandert daardoor.
Samenwerking Edutopia
Onderwijskundig kennisplatform Wij-leren.nl heeft een samenwerking met Edutopia.org.

De schoolleider als architect van een leeromgeving voor leraren
Hoe geef je als schoolleider vorm aan de leeromgeving voor leraren? Wat organiseer je en hoe zorg je voor een lerende cultuur? De vijf lerende gewoonten geven richting!

TASC-model - uitleg en gebruik
Het TASC-model is een raamwerk voor denkvaardigheden en onderzoekend leergedrag. Het kan gebruikt worden om op een planmatige manier aan een onderzoeksopdracht te werken.

Terug naar de basis
Nu de pandemie wegebt, kunnen leerkrachten prioriteit geven aan drie essentiële zaken in de klas: feedback, betrokkenheid en welzijn.

Top Tien Onderwijsboeken 2019 - De bestsellers van 2019
Wat zijn populaire onderwijsboeken? Om dit inzichtelijk te maken, heeft Wij-leren.nl voor het vijfde jaar op rij samen met uitgeverijen een Top-10 samengesteld* op basis van de verkoopcijfers van 2019

Uitdagend rekenmateriaal voor goede rekenaars
Als je de lesstof steeds beter afstemt op het leertempo van de leerlingen, gaan ze hoe dan ook versnellen in de rekenstof. Wat doe je dan aan het einde van de schoolloopbaan?

Van koersplan naar schoolplan
Hoe stel je een goed koersplan voor een scholengroep op en hoe leid je daar vervolgens de schoolplannen van af? Dit artikel beschrijft een richtinggevend proces met heldere stappen.

Werkvormen groepsgewijze feedback

Zelfstandig leergedrag in het VO - de hefboom voor succes?
Coachen op zelfstandig leergedrag is maatwerk en vraagt specifieke pedagogische vaardigheden. Vaak is het de sleutel tot succes, ook bij oudere leerlingen.

Hoe geef je als schoolleider succesvol leiding aan veranderingen?
Leidinggeven aan een school is ook leidinggeven aan veranderingen. Maar hoe geef je nu succesvol leiding aan een verandertraject? Wat doen succesvolle schoolleiders precies?

Strategisch HR-beleid voor onderwijsorganisaties
HR-beleid in een school is meer dan een cursusje of coachingsgesprek. Het is gericht op het bereiken van de onderwijskundige doelen. Gebruik de kijkwijzer om hierover het gesprek op jouw school aan te gaan.

Schoolorganisatie en teamwork op een basisschool - leiderschap
Ouders kiezen een basisschool die bij hen en hun kinderen past. Die keuze is alleen mogelijk als scholen transparant zijn over hun visie, kwaliteiten en resultaten.

Top 10 Onderwijsboeken 2016
Wat zijn de meestverkochte onderwijsboeken van 2016? Wij-leren zette ze op een rij, samen met 15 uitgeverijen. Een inspirerende Top-10, met voor elk wat wils.

Zo maak je richtinggevend beleid voor je school
Dit artikel beschrijft hoe je als schoolteam op een praktische manier en vanuit een richtinggevend kader de grote lijnen voor de komende jaren kunt uitzetten.

10 pittige problemen met de Eindtoets Basisonderwijs
Er is veel discussie over de Eindtoets omdat er nogal wat problemen mee zijn. In dit artikel worden 10 problemen opgesomd en wordt er een oplossingsrichting aangegeven.

Feedback - betekenis en voorbeelden
Feedback is de terugkoppeling die je geeft aan iemand over het effect van zijn of haar gedrag of prestaties. Feedback kan directief en sturend zijn, maar ook activerend en reflectief.

Leeromgevingen: rol leerkracht - didactische werkvormen - differentiatie
Om goed te kunnen leren, heeft een leerling een rijke, krachtige en betekenisvolle leeromgeving nodig waardoor het leren optimaal vorm krijgt.

Het Nederlandse onderwijsstelsel - basisschool - ontwikkelingen
Het Nederlandse onderwijsstelsel veranderde aan het begin van de negentiende eeuw. Eerst hadden alle scholen veel calvinistische invloeden. Dit ontwikkelde zich tot een duaal stelsel.

Pedagogische opdracht basisschool - onderwijsvisies - mensbeeld
De kern van het onderwijs wordt gevormd door de pedagogische opdracht van de school: Waartoe willen wij kinderen opvoeden?

100 praktische tips voor ouders met kinderen die thuis leren
Hoe kun je de dag op een zinvolle manier invullen, als je kind thuis is? In dit artikel hebben we suggesties van leerkrachten gebundeld, om ouders te ondersteunen.

Roos van Leary - uitleg - test - gebruik
De Roos van Leary laat zien dat de manier waarop mensen reageren vaak voorspelbaar is. Bepaald gedrag roept een bepaalde reactie op. Zo kun je gedrag bewust beïnvloeden.

Top 10 - Onderwijsboeken 2017
Wat zijn de populairste onderwijsboeken van 2017? Wij-leren.nl heeft weer samen met zestien uitgeverijen een Top 10 samengesteld. Mis hem niet!

Top Tien Onderwijsboeken 2018
Wat zijn de populairste onderwijsboeken van 2018? Het is dit jaar weer een mooie mix van boeken boordevol onderwijsinspiratie.

Professionele vrijheid in het onderwijs
Wat is professionele vrijheid in het onderwijs? Welke valkuilen zijn er in het huidige onderwijsbestel en hoe kan je de professionele ruimte van leraren vergroten?

10 vragen over de implementatie van groepsdoorbrekend werken bij de basisvakken
Bij groepsdoorbrekend werken worden er op bepaalde tijden in het rooster vakken groepsoverstijgend georganiseerd. Dit kan zowel op niveau als in heterogene groepen zijn.

Nakijken: nut en noodzaak
Het nakijken van leerlingenwerk kan een hele klus zijn. Kan dat niet effectiever? Een artikel over doelen van nakijken en effectief inzetten verschillende werkvormen.

Creativiteit - wat is creativiteit en hoe ontwikkel je het?
Creativiteit is het vermogen om nieuwe dingen te bedenken of te creëren. Door creatief bezig te zijn, kun je vernieuwende oplossingen en nieuwe werkwijzen uitdenken.

Reflectie op afstandsonderwijs: 12 vragen voor het schoolteam
De periode van afstandsonderwijs vraagt om reflectie op doelen en vormgeving van het onderwijs. Dit artikel geeft daarvoor een handreiking middels 12 vragen voor schoolteams.

Geen omgekeerd oudergesprek maar een adaptief startgesprek
Na de intensieve samenwerking met ouders bij het thuisonderwijs, is het extra belangrijk om het nieuwe schooljaar goed te starten. Hoe voer je een goed en effectief startgesprek?

Creativiteit in je klas
Bart noemt zichzelf lui, weinig ambitieus en ongemotiveerd. Zijn ogen stralen wel als hij praat over racefietsen opknappen. Een beroep op creativiteit stimuleert!

Van jaarklassensysteem naar kindgericht onderwijs
Wat is eigentijds en kindgericht onderwijs en aan welke doelen je dan kunt werken? Welke middelen kunnen ingezet worden om die doelen te bereiken? En hoe organiseer je dat?

Onderwijsverslag 2013/2014: cruciale rol schoolleider
De onderwijsinspectie heeft de stand van zaken in het afgelopen onderwijsjaar samengevat in het onderwijsverslag 2013/2014. In dit artikel enkele kernpunten uit het onderwijsverslag.

Schooladvies zonder Cito toets - hoe gaat dat?
Hoe geef je als basisschool een goed schooladvies zonder gebruik te maken van de Cito toets? Dit artikel bespreekt vanuit een jarenlange praktijk de mogelijkheden van de warme overdracht.

10 misverstanden over gepersonaliseerd onderwijs
Veel scholen zijn bezig met een beweging naar gepersonaliseerd onderwijs. In dit artikel worden 10 misverstanden over gepersonaliseerd onderwijs uit de wereld geholpen.

Top 10 artikelen 2017
In heel 2017 waren er 2.771.289 bezoekers op Wij-leren.nl. Deze artikelen werden het meest gedeeld op de sociale media. Het geeft mooi inzicht in wat er speelt in onderwijsland.

Hoe stimuleer ik het spel van mijn kind?
Spelen doen kinderen meestal vanzelf. Maar soms lijken ze geen inspiratie te hebben. Hoe stimuleer ik het spel van kinderen zonder daarin heel sturend te zijn?

Tips voor thuis rekenen
Als je met kinderen wilt rekenen, is het goed om te weten wat belangrijk is bij rekenonderwijs. In dit artikel inzichten en tips om de rekenvaardigheid van kinderen te stimuleren.

En wat als het thuis niet veilig is?
Er zijn kinderen waarvoor de thuissituatie onveilig is. Zij hebben in deze tijd van gesloten scholen een extra probleem. Wees alert op dergelijke situaties en zorg voor kinderen en ouders.

21st century skills - wat zijn 21e eeuwse vaardigheden?
21st century skills of 21e eeuwse vaardigheden, is een verzamelnaam voor elf competenties. Vaak wordt over deze competenties gesproken in de context van de huidige netwerksamenleving.

Aandacht verdient aandacht! Want aandacht verdiept het leerproces
De aandacht van waaruit je iets doet bepaalt sterk je beleving en daarmee ook het resultaat. Daarom is mindfulness belangrijk in alle activiteiten. Aandacht bepaalt het handelen.

Activerende didactiek en coachend leraargedrag
Activeren van leerlingen is erg belangrijk voor hun leerproces. Het is nog beter als je middels je pedagogische interactie het zelfinzicht en zelfstandig leergedrag bevordert.

Adaptief onderwijs: de actieve en gemotiveerde leerhouding centraal
Letterlijk vertaald betekent het woord adapteren aanpassen. Adaptief onderwijs is dus aanpassend onderwijs. Aanpassend aan verschillen tussen leerlingen. Geen twee kinderen zijn hetzelfde.

Autonomie van leraren stimuleren verhoogt prestaties van scholen
Om goed te presteren hebben leraren voldoende autonomie nodig. Schoolleiders kunnen dit stimuleren. Autonomie heeft zelfs effect op de effectiviteit en adaptiviteit van de school.

De bekwaamheidseisen voor de leraar primair onderwijs (groepsleraar)
De bekwaamheidseisen voor de leraar primair onderwijs (groepsleraar). Vakinhoudelijke, vakdidactische en pedagogische bekwaamheidseisen, opgesteld door de Onderwijscoöperatie.

De bekwaamheidseisen voor de leraar voorbereidend hoger onderwijs
De bekwaamheidseisen voor de leraar voorbereidend hoger onderwijs. Vakinhoudelijke, vakdidactische en pedagogische bekwaamheidseisen, opgesteld door de Onderwijscoöperatie.

De bekwaamheidseisen voor de leraar voortgezet onderwijs en de docent educatie en beroepsonderwijs
De bekwaamheidseisen voor de leraar voortgezet onderwijs (VO). Vakinhoudelijke, vakdidactische en pedagogische bekwaamheidseisen, opgesteld door de Onderwijscoperatie.

Leraar, een rijk beroep
Het beroep leraar heeft een enorme rijkdom aan verschijningsvormen. De grote verschillen tussen en binnen de onderwijssectoren leiden tot een grote variatie in wat er van leraren wordt gevraagd en hoe zij werken

Beter leren en onthouden met kunst
Door te luisteren naar de leerlingen, ontdekten onderzoekers dat een sterke, effectieve integratie met kunst zorgt voor meer intrinsieke onafhankelijke motivatie om te leren en echt begrip.

Al springend leer je beter rekenen
Bewegen tijdens de les: het heeft effect! Beweging helpt de executieve functies te ontwikkelen en heeft een positieve uitwerking op de leerprestaties van leerlingen.

Brede school - Top tien kenmerken van brede scholen
De brede school is een breed begrip waarin allerlei varianten van eigentijdse samenwerking tussen onderwijs, kinderopvang en dagopvang een plek krijgen.

Van brij naar betekenis. Schoolopbrengsten terug tot de essentie.
In dit artikel wordt beschreven hoe op schoolniveau op basis van bestaande data een simpel en betekenisvol overzicht kan worden gemaakt. Opbrengsten terug tot de essentie!

Constructivisme - leren als actief proces van kennisconstructie
Constructivisme ziet leren als een actief proces van kennisverwerving. Constructivisme is een stroming die voortkomt uit de cognitieve psychologie en is ontstaan rond 1980.

De parabel van Bert en Erik
Waarom wordt de relatie kind-school gelijkgetrokken aan de relatie kind-thuis? Loyaliteit is voor iedereen belangrijk. Kies daarom voor de contextuele begeleiding!

Gekke kinderen in de klas - Alle kinderen zijn anders normaal
Lastige kinderen bestaan niet. Dat moet uitgangspunt zijn van het benaderen van kinderen. Ieder kind is gewoon zichzelf!

Systeemdenken in de klas - Systeemdenken en denkgewoonten
De combinatie van de denkgewoonten van Arthur Costa, het syteemdenken en Gardners Meervoudige Intelligentie creëert een zeer krachtig model voor goed onderwijs in onze tijd.

De vergeten gave van creativiteit
De ratio heeft een te grote plaats in het onderwijs. Intuïtie en creativiteit zouden echter minstens zoveel aandacht moeten krijgen. Hoe doen we dat?

Dimensies van onderwijs
Het model Dimensies van het onderwijs is een richtinggevend denkmodel wat gebruikt kan worden om de positie van de school te bepalen en een meerjarige visie te ontwikkelen.

Systeemdenken in de school van de 21e eeuw
Vijf disciplines voor werken aan een lerende school. Tevens een bruikbaar kader voor onderwijs en opvoeding in onze tijd. Dit artikel richt zich op systeemdenken.

De negen schakels van effectief onderwijs
Iedere leerkracht wil goed onderwijs geven. Maar wat is onderwijskwaliteit nu eigenlijk precies? In dit artikel worden negen aspecten van effectief onderwijs beschreven.

De ervaringsreconstructie; van onmogelijkheid naar kans
Een lastige leerling blijkt vaak geen lastige leerling als er wordt gewerkt vanuit de Ervaringsgerichte benadering. Het team werkt samen aan de 'lastige' leerling door zijn ervaringen in kaart te brengen.

Leer van een 3 een 8 te maken!
Gerichte feedback is nodig om van een toets te leren. Ook motiveert het leerlingen. Feedback geeft, in combinatie met metacognitie, de leerling inzicht in en grip op het eigen leerproces.

Flipping The Classroom: populair, maar wat gebeurt er in de les?
Flipping the Classroom lijkt veelbelovend. Belangrijk hierin is dat de invulling van de klassikale les meer waarde krijgt voor de student. Let hierop als docent!

De cyclus van formatief evalueren in 5 voorbeelden
Hoe ziet formatief evalueren eruit in de klas? Een voorbeeld zegt meer dan duizend woorden: zo ziet het eruit bij aardrijkskunde, geschiedenis, tekenen en rekenen.

Voorziet gecombineerde leerweg mbo in behoefte?
Voorziet de combinatie van BOL en BBL in de behoefte die scholen en bedrijven voelen? De eerste resultaten van dit experiment zijn veelbelovend...

Adaptieve software zet onderwijs op zijn kop
Adaptieve oefensoftware biedt veel voordelen en wordt al op veel scholen gebruikt. Gecombineerd met organisatiesoftware helpt het scholen om hun onderwijs rigoureus anders in te richten.

Doelen stellen bij het gepersonaliseerd onderwijs
Bij het stellen van doelen is een regelmatig gesprek cruciaal. Wat nog meer? Lees in deze bijdrage hoe gepersonaliseerd onderwijs vormgegeven kan worden in de praktijk.

Pedagogische tact past bij gepersonaliseerd onderwijs
Hoe kan pedagogisch handelen gezien worden in het kader van gepersonaliseerd leren? Het is belangrijk 'het goede doen op het goede moment'.

Wat is gepersonaliseerd onderwijs?
Wat is gepersonaliseerd onderwijs en wat vraagt het aan voorwaarden om het goed in te voeren? Gepersonaliseerd leren kan alleen op een integrale manier ingevoerd worden.

Wereld-gericht onderwijs: vorming tot volwassenheid
Waar moet de school staan als het over goed onderwijs gaat? Waar gaat het om bij de vorming tot volwassenheid? Deze kernideeën zijn belangrijk bij wereldgericht onderwijs.

Kind, school, wereld: een pleidooi van Gert Biesta voor wereldgericht onderwijs
Gert Biesta pleit voor wereldgericht onderwijs. School verschaft kinderen toegang tot een bestaan in de wereld. Er is teveel verkeerd gezag in onze samenleving.

Getting things done, dat wil toch iedereen? (2)
Op hoeveel verschillende manier verzamel jij dingen waar je nog wat mee moet? Welke inbakjes heb jij eigenlijk en welke wil je deleten?

Getting things done, dat wil toch iedereen? (1)
Je hoofd vol? Doe een minddump: schrijf alles op wat je moet doen. Daarna kun je gestructureerd deze briefjes afwerken, wat rust en ruimte geeft in je hoofd.

Getting things done, dat wil toch iedereen? (3)
Een opgeruimd hoofd wil iedereen maar niet alles kan tegelijk. Heb jij een goede organisatie voor alles wat jij ‘in de wacht’ zet, dan krijg jij rust in je hoofd.

Hoe vormt de groep? Groeperingsvorm is een keuze vanuit visie
Structuren zijn er om orde te creëren, maar terwijl ze dat doen vertellen ze een verhaal, ze zijn niet neutraal en hun potentie om te beïnvloeden is groot. In dit artikel staat één van die machtige structuren in het onderwijs centr

Het leerstofjaarklassensysteem is failliet!
Het schoolsysteem dat de leerstof als uitgangspunt neemt, heeft zijn beste tijd gehad. Passend onderwijs binnen dit systeem leidt tot veel werkdruk. Er zijn goede alternatieven beschikbaar.

Uitdagende opdrachten voor het betere denkwerk
Over de beeldenstorm: beredeneer welke van drie bronnen geschreven is door een katholieke auteur? Hogere denkvaardigheden: analyseren, evalueren, creëren!

Homogeen en heterogeen groeperen bij ontwikkelingsgericht onderwijs
Bij ontwikkelingsgericht onderwijs is voortdurend de vraag voor welke vakken je homogeen of heterogeen kunt groeperen en wat zegt onderwijskundig onderzoek hierover?

Zeven domeinen van leerkrachtcompetenties
Het begeleiden van hoogbegaafde kinderen vraagt veel van de leerkracht. Er zijn zeven competentiedomeinen te onderscheiden in de onderwijskundige zorg voor begaafde leerlingen.

Horizontale onderwijsvernieuwing: van hoofd naar hart
Verbetering van het onderwijs moeten we niet alleen richten op het hoofd, maar juist ook op het hart. Onderwijs is altijd een normatief proces, ook als je je daar niet van bewust bent.

Hybride leeromgeving (1): over de grens tussen werk en school
School en werk lopen in elkaar over in een hybride leeromgeving. Wie heeft in zo'n situatie dan de rol van lerende? Ontdek hoe een hybride leeromgeving ruimte schept voor levenslang leren en ontwikkelen.

Hybride leeromgeving (2): de onderwijsvisie
Please, mind the gap! Hybride leeromgevingen zijn een prachtig instrument om leren te combineren met authentieke vraagstukken en zo de kloof tussen onderwijs en beroepspraktijk te dichten.

Relatie met leerling van invloed op welzijn docent
Een leidende en vriendelijke relatie tussen docent en leerling heeft positief effect op het welbevinden van de docent. De Roos van Leary helpt het gedrag van de docent in kaart te brengen.

Innovatieve scholen
Dit is een groeiende lijst met innovatieve scholen die het leerstofjaarklassensysteem hebben losgelaten. Heb je aanvullingen, stuur een bericht naar machiel.karels[at]gmail.com.

Omhoog reiken - Interview met schrijfster Karin Amatmoekrim
Verbaas jij je ook over de voortdurende kritiek op het onderwijs? Het is nooit goed of het deugt niet. Nee, dan Finland! Daar is alles beter. Is dat beeld terecht?

Communiceren met jongeren
In communicatie met jongeren is het heel belangrijk dat je je eigen mening niet meteen geeft. Ook ongevraagd advies is niet doeltreffend. Wat je wel moet doen? Luisteren!

De puberijsberg en de warme leraar - Jongeren beter begrijpen
Welk deel van zichzelf laten jongeren aan anderen zien? En welk deel zit 'onder water'? De metafoor van de puberijsberg geeft antwoord.

Het kind is eigenaar van zijn ontwikkeling en is daarvoor competent
Hoe kan een kind zijn ontwikkeling realiseren? 'Het beste wat we voor leerlingen kunnen doen, is hen helpen zelfbewuste, zelfgedisciplineerde en zelfsturende mensen te worden.'

Kindgericht onderwijs in een lerende school
Er is een luide roep om kindgericht en gepersonaliseerd onderwijs. Maar wat doe je als het huidige systeem daar niet bij past? Hoe geef je een transitie naar kindgericht onderwijs vorm?

Hoe een kleine school kan overleven
Het lijkt er vaak op dat men een logisch en causaal verband ziet tussen schoolgrootte en de kwaliteit van het onderwijs. Dit artikel nuanceert dat verband.

Kunst integreren in het curriculum
Wanneer is integratie geslaagd? Als de leerling wordt uitgedaagd tot creatief en kritisch denken over disciplines heen.

Hoe kunst helpt leren
Kunst helpt leerlingen om betekenisvolle leerervaringen te creëren, mits de kunst goed geïntegreerd is in de les.

Leerdoeldenken (1): wat is het en wat levert het op?
Is de leidraad voor de lesinhoud de lesmethode, of zijn dat de leerdoelen/kerndoelen? Neem de leerdoelen als vertrekpunt. Dat levert voor alle betrokkenen winst op!

Leerdoeldenken (2): In drie stappen naar een leerlijn
In dit artikel leggen we uit hoe je in je eigen klas kan werken vanuit leerdoelen, aan de hand van drie vragen: Wat, hoe en waarmee wil ik dat leerlingen leren.

Leerinhouden: wetgeving - kennis - ordening - invloed leerkracht
De leerkracht sluit zijn leerinhouden aan op de leef- en belevingswereld van zijn leerlingen en houdt rekening met hun beginsituatie.

Leerlingen leren kennen: leefwereld - ontwikkelingspsychologie
Een leerkracht moet zijn kinderen eerst leren kennen om goed onderwijs te kunnen geven. Belangrijk is dat hij van elke individuele leerling de beginsituatie kent

Waarom je als leraar trots op je vak zou moeten zijn
De leraar is uiterst belangrijk voor de vorming en volwassenwording van de leerling. Daarom moet het leraarschap anders gezien worden. Zo krijgt de leerling leer-kracht!

Leraarvaardigheden voor kindgericht onderwijs
Veel scholen zijn bezig met de ontwikkeling naar kindgericht onderwijs. Daarbij zit de crux in het versterken van de leraarvaardigheden. Welke vaardigheden zijn onmisbaar?

Niemand uitgesloten!
LHBT-kinderen ontkoppelen vaker doordat zij zich niet verbonden voelen. Hun behoefte aan relaties wordt niet vervuld. De oplossing: zoek die relatie!

Mindfulness in de Klas
Waarom weet een schildpad meer van de wegen te vertellen dan een haas? Rust is relaxed en je ademhaling is je beste vriend. Mindfulness in de klas.

Mindfulness op school
Mindfulness neemt een grote vlucht in het basis- en voortgezet onderwijs*. Steeds meer scholen verwerken mindfulnessoefeningen in hun lesgeven.

Normjaartaak in het primair onderwijs
Aan het eind van het schooljaar worden de normjaartaken voor het komend schooljaar weer ingevuld. In dit samenvattende artikel staan aantal zaken rond de normjaartaak op een rijtje.

Observeren - de onderzoekende leraar
Observeren is een basisvaardigheid van elke leraar. Zeker als het om gedrag van leerlingen gaat, valt het woord ‘observatie’ al snel.

Ondernemende pedagogen gezocht!
Pedagogen moeten veel nadrukkelijker aanwezig zijn in het onderwijs, Een bijna missionaire opdracht. Te weinig nemen de pedagogen in het voortouw nemen in de ontwikkeling van het onderwijs.

Onderwijs anders organiseren? 7 aanbevelingen voor een zorgvuldige implementatie
Het besef dat we het onderwijs anders moeten organiseren, leeft gelukkig steeds breder. Anders organiseren van het onderwijs vraagt wel om een zorgvuldige implementatie.

Onderwijs moet niets, behalve boeien
Dit artikel gaat in op de vraag wat goed onderwijs is, vanuit een benadering die gericht is op de toekomst. Het onderwijs moet aansluiten bij de behoeften van deze tijd.

Deze 12 onderwijsveranderingen zijn kindgericht en toekomstbestendig
Hoe gaat een gefaseerde groei naar gepersonaliseerd en kindgericht onderwijs? Deze 12 dimensies komen in beweging als het onderwijs toekomstbestendig gemaakt wordt.

Onderwijsverslag 2012 / 2013: focus op de leerling
Het lijkt er op dat de nadruk bij de onderwijsinspectie verschuift van een sterke focus op basisvaardigheden naar een bredere blik op leerlingen en hun ontwikkeling.

Ontwikkelingspsychologie - psychologische ontwikkeling kinderen
Ontwikkelingspsychologie is de wetenschap die de gezonde ontwikkeling bestudeert. Er wordt geprobeerd om stoornissen en achterstanden van kinderen te beschrijven, te begrijpen en te verklaren.

Op weg naar opbrengstveroorzakend onderwijs?
Laten we het maar direct vaststellen: elke leraar wil opbrengsten. Niet omdat daarvan sprake is in beleidsnota’s of omdat iemand heeft bedacht dat er datamuren moeten verschijnen.

Moet onderwijs efficiënt zijn?
Het rooster maakt van een onderwijslokaal een leermachine. Waarom onderwerpen we ons met z'n allen aan de macht van dat rooster? En maakt het rooster het onderwijs wel zo efficiënt als wij denken?

Pedagogisch en didactisch handelen
Wat wordt er precies verstaan onder de begrippen pedagogiek en didactiek? Wat is de samenhang tussen pedagogiek en didactiek? Is pedagogiek een taak van de school en leraar?

Persoonsvorming of subjectificatie? Een poging tot verdere verheldering
Qualification, socialisation en subjectification: drie functies en ook drie doeldomeinen van het onderwijs. In vormgeving en uitvoering moet hier aandacht voor zijn.

Zoek in deze Coronacrisis vooral ook de positieve dingen met kinderen
Elke crisis heeft ook z'n positieve bijkomstigheden. Je kunt deze mooie kanten uitvergroten door er expliciet aandacht aan te besteden. Dit artikel geeft hier een aantal tips voor.

Hybride leeromgeving (4): Een Raamwerk voor ontwikkeling
Het Raamwerk Hybride Leeromgevingen helpt bij het (door)ontwikkelen van een hybride leeromgeving. Het geeft richting aan de dialoog tussen onderwijs en werkveld.

Reflecties bij Het prachtige risico van onderwijs van Gert Biesta
Het boek van Biesta en de gebruikelijke onderwijsrapporten. Het lijkt wel een andere wereld! Een nobel streven van Biesta om deze kloof te overbruggen.

15 tips voor het oplossen van werkdruk in het onderwijs
15 praktische tips voor werk- en stressverlichting in het onderwijs. Los werkdruk op middels het landelijk beleid, het schoolbestuur en op het niveau van de school en de klas.

De Samenlevingsgerichte School
De grens tussen school en thuis vervaagt. Er komt steeds meer op jou als leraar af. De school moet allerlei maatschappelijke vraagstukken gaan oplossen.

Storend leerlinggedrag maakt leraren onzeker
Vertrouwen in eigen kunnen is voor de leerkracht belangrijk, maar voor de leerlingen ook. Wees je bewust van de wederzijdse beïnvloeding!

Geliefde pubers meer geneigd tot delen
Pubers die populair zijn in de klas zijn eerder geneigd tot delen van goederen met anderen dan pubers die minder populair zijn. Bij het delen of het denken hierover zijn bepaalde sociale hersengebieden actief.

Spiritualiteit in bestuur en management
Waar halen wij onze inspiratie vandaan? Spiritualiteit maakt bevlogen en tegelijk nederig. Afstand doen van eigen doenerigheid en ruimte scheppen voor ontvangen.

Doe-het-zelf studiedag reflectie op afstandsonderwijs
Dit artikel beschrijft een studiedag rondom de reflectie op het afstandsonderwijs, inclusief materialen en opdrachten. Teams die lerend in hun professie staan, kunnen er zo mee aan de slag.

Werkt Schoolwide Positive Behaviour Support op VO scholen?
Leren jongeren wel van negatieve feedback? Schoolwide Positive Behaviour Support werkt beter. Lees de tips voor succesvolle implementatie.

Wat doen we met talenten in kunst en cultuur?
Wat doe je met de leerlingen in je klas die veel talent hebben? Laat hen ontwikkelen! De vraag is alleen: hoe doe je dat als je een klas vol hebt met verschillende talenten?

Taxonomie van bloom - uitleg denkvaardigheden
De taxonomie van Bloom is een bekende indeling van verschillende kennisniveaus. Vooral binnen het onderwijs en de pedagogiek wordt deze taxonomie regelmatig gebruikt.

Tiener College - school voor onderwijs aan 10 - 14 jarigen
Het Tiener college is een innovatieve programmalijn voor onderwijs aan 10-14-jarigen. Een doorgaande leerlijn voor leerlingen van 10 tot 14 jaar.

100 jaar onderwijstijdschrift JSW
Onderwijsblad JSW (Jeugd in School en Wereld) 100 jaar! Wat was er 100 jaar geleden anders dan nu? Zes vragen aan Martin Bootsma, redactievoorzitter JSW.

Over de rol van docenten 2022: nieuwe visie, toezicht en controle
Een verandering naar ‘high impact learning’ vereist zowel inhoudelijke als organisatorische veranderingen. Belangrijk zijn leraren die als team leeromgevingen ontwerpen.

Top 10 artikelen 2015
Top 10 artikelen in 2015. Deze artikelen van Wij-leren.nl werden in 2015 het meest gedeeld op de sociale media. Het geeft mooi inzicht in de thema's die er spelen in onderwijsland.

Top 10 Onderwijsboeken 2015
Onderwijsboeken zijn heel divers: verrijkend, inspirerend, herkenbaar of praktisch. Maar welke boeken moet je nu écht gelezen hebben? Wij-leren.nl heeft een Top 10 samengesteld.

MBO-docenten die samen blijven leren, gaan beter met verandering om
De bouwstenen van verandercapaciteit zijn: samen leren en samenwerken. Ook ondersteuning van leidinggevenden is belangrijk. Zo wordt het probleemoplossend vermogen van docenten vergroot.

Verantwoord verantwoordelijk leren zijn
Serieus aandacht besteden aan verantwoordelijkheid heeft een grotere impact dan het antipestprogramma. Gehoorzaamheid moet. Verantwoordelijkheid wil.

Podcast: We bemoeien ons nergens mee, tenzij...
We bemoeien ons nergens mee, tenzij… In deze podcast spreken Mathilde Tempelman-Lam en Patrick Sins met Alida Oppers - inspecteur generaal van de onderwijsinspectie.

De leraar en de hartchirurg
Het werk van de leraar is complex en belangrijk. Verzorgen van goed onderwijs is een uitdagend, intensief en creatief proces. En hoe komt dat?

De dooddoener die werkdrukbeleving heet...
Zo lang we over de beleving van werkdruk praten, zal een inhoudelijk gesprek over de daadwerkelijke werkdruk niet plaatsvinden. Werkdruk in het onderwijs is meetbaar en bewijsbaar.

Werkplezier draagt bij aan fundamentele verandering
Leerkrachten ervaren hoge werkdruk, die samenhangt met een opeenstapeling van veranderingen. Dat zijn dan vaak geen verbeteringen...

Werken in het onderwijs? Ja, graag!
10 Tips voor ontspannen lesgeven. Stap uit de tredmolen! Je hebt immers met veel passie voor het beroep van leerkracht gekozen en niet voor boekhouder.

Zijn 10-minutengesprekken nog van deze tijd?
Veel scholen zijn dit jaar begonnen met het voeren van startgesprekken met ouders. Met de concrete handvatten in dit artikel worden ook de andere gesprekken met ouders effectiever!

Zorg voor het kind: passend onderwijs - onderwijsbehoeften
Elk kind heeft zorg nodig. Niet voor alle kinderen is die zorg gelijk. Kinderen die meer zorg nodig hebben dan anderen, worden ook wel zorgleerlingen genoemd.

Artikel 23: balanceren tussen vrijheid en deugdelijkheid
Hoe vrij zijn scholen? In welke mate moet de overheid sturen, controleren en voorschrijvend zijn? En waarop precies? Dit artikel gaat in op deze belangrijke vraagstukken.

De ontwikkeling van bestuur en intern toezicht in het onderwijs
Er zijn in het huidige onderwijs vijf redenen tot optimisme over de ontwikkeling van bestuur en intern toezicht. Er zijn echter ook vijf heldere verbeterpunten aan te wijzen.

Bovenschools leiderschap in een lerende organisatie
In dit artikel wordt ingegaan op enkele veranderingen waarvoor schoolbesturen en bovenschoolse leiders zich gesteld zien.

Meervoudigheid van perspectieven. Over de functie van diversiteit in bestuurlijke organen
In dit artikel wordt ingegaan op het belang van diversiteit in de samenstelling van besturen en van raden van toezicht in het onderwijs.

Varianten voor scheiding van bestuur en intern toezicht
Er zijn diverse vormen waarbinnen de functies van bestuur en intern toezicht gescheiden zijn. In dit artikel komen enkele vormen aan de orde.

Governance en onderwijsopbrengsten: hoe die te verbinden? -1-
Sturen, beheersen, toezicht houden, verantwoording afleggen: het zijn de vier kernthema’s van elke theorie over governance, van goed onderwijsbestuur.

Governance en onderwijsopbrengsten: hoe die te verbinden? -2-
In deze artikelen richten we ons op drie belangrijke actoren in het primair onderwijs: de directeur, de bestuurder en de (interne) toezichthouder.

Ondersteuning schoolleiders door bestuurders essentieel voor onderwijskwaliteit
Schooldirecteuren hebben steun nodig van de schoolbestuurders, om zo de onderwijskwaliteit van scholen te verbeteren. Luisteren is een kernbegrip voor schoolbestuurders.

Ouderbetrokkenheid - communicatie - educatief partnerschap
Ouderbetrokkenheid is de betrokkenheid van ouders bij de opvoeding en het onderwijs van hun kind, zowel thuis als op school.

Ouderbetrokkenheid 3.0
Leerlingen die we voorbereiden voor de maatschappij van vandaag en morgen hebben recht op eigentijds onderwijs. Hoe eigentijds is de huidige vormgeving van ouderbetrokkenheid?

Curlingouders - tips voor leerkrachten en begeleiders!
Curlingouders zijn steeds meer een begrip in de huidige schoolpraktijk. De auteur van dit artikel doet een oproep voor begeleiders om van binnenuit te werk te gaan om de druk te verlagen.

Bang voor ouders
10-minutengesprekken voor ieder kind. One size fits all. Dat is niet meer van deze tijd. Op naar passende ouderbetrokkenheid! En... lastige ouders bestaan niet.

Community bouwen met ouders
Ouderbetrokkenheid is niet alleen de betrokkenheid van ouders bij de schoolontwikkeling van hun kind, het gaat verder dan dat. Ouderbetrokkenheid is de bijdrage van ouders om het kind goed te laten functioneren in de schoolsituatie.

Benut de input van ouders en kind in de nieuwe onderwijssituatie
Het is belangrijk leerlingen te blijven motiveren en werken aan relatie en vertrouwen, in deze tijd van onderwijs op fysieke afstand. In dit artikel tips hiervoor.

Democratisering van scholen en onderwijs door Student Voice
Studenten en leerlingen echt betrekken bij het onderwijs: daar is lef voor nodig! Onderzoek de democratisering op jouw school eens, en zet de student voice betekenisvol in.

Gepersonaliseerd onderwijs zet ouders aan het roer
School is doorgaans een behoorlijke 'blackbox' voor ouders. Binnen het gepersonaliseerd onderwijs zijn ouders hard nodig. Hen welkom heten is belangrijk!

Hoe help je leerlingen hun emoties te beheersen?
Hoe help je leerlingen hun emoties te reguleren? Tesha Robinson geeft verschillende tips.

Keurmerk ouderbetrokkenheid
Het keurmerk ouderbetrokkenheid biedt criteria voor goede ouderbetrokkenheid. Het gaat om samenwerking van leerkrachten, leerlingen en ouders vanuit gedeelde verantwoordelijkheid.

Klassenfeestjes, een feestelijke manier om sociale uitsluiting tegen te gaan
Er zijn veel manieren om sociale uitsluiting in het onderwijs tegen te gaan. Een voorbeeld hiervan is een klassenfeest, hierbij worden alle kinderen uit de klas uitgenodigd.

Ouder en jonge kind betrekken bij het onderwijsleerproces
Ouderbetrokkenheid en leerlingbetrokkenheid zijn mooie woorden in menig schoolgids. Maar hoe krijgen ze concreet vorm? En wat levert dat op? Een voorbeeld en leerpunten daaruit.

Ouderbetrokkenheid: een hype?
Is ouderbetrokkenheid een hype die wel weer overwaait of is het een toekomstvaste ontwikkeling waarbij ouders meer bij het onderwijs betrokken worden?

De rol van ouders bij keuze- en loopbaanbegeleiding
Betrokkenheid van ouders is belangrijk in de studie- en beroepskeuze van hun kinderen. Ook de school heeft een belangrijke rol in de loopbaanoriëntatie. Een veelbelovende interventie helpt hierbij.

Ouderbetrokkenheid; zeven dingen die elke ouder moet weten
Dit artikel reikt je zeven handreikingen aan om een betrokken ouder te zijn. Niet alleen op de basisschool, maar ook in het voortgezet onderwijs.

Ouderbetrokkenheid in voor- en vroegschoolse educatie
Ouderbetrokkenheid in de voor- en vroegschoolse educatie: omgang met diverse oudergroepen en bevordering van duurzaamheid.

Ouderbetrokkenheid in VVE
In de voor- en vroegschoolse voorzieningen (kinderopvang, peuterspeelzalen/voorscholen en kleutergroepen) zijn ouders vaak terecht een speerpunt.

Ouders als pleitbezorgers
Ouderbetrokkenheid, een veelbesproken begrip. Wat betekent het echt en hoe kun je als professional goed met ouders omgaan? Dat is in dit artikel te lezen.

School en ouders: samen sterker dan alleen!
Ook in Passend Onderwijs is ouderbetrokkenheid relevant, namelijk bij het versterken van de positie van ouders bij de invulling van de extra ondersteuning voor hun kind.

De rol van externe hulpverleners
Wie heeft de regie bij zorgleerlingen? Intern begeleider, ZAT-team, zorgcoördinator, maatschappelijk werk, hulpverlening? Regie terug naar beide reguliere opvoeders: ouders en leraar!

Leerlingsucces vraagt om samenwerking met ouders
Ouderbetrokkenheid in het voortgezet onderwijs, is dat nou zo’n item? In het voortgezet onderwijs gaat het er toch juist om de leerlingen zelfstandig te maken?

Kindgesprekken: zonder relatie geen prestatie
Kinderen meer eigenaar maken van hun eigen leerproces. Hoe doe je dat? De relatie tussen de leerkracht en de leerling is van wezenlijk belang!

Brief uit mijn hart
Juist in deze tijd kunnen we nadenken over verbinding. Door van elke leerling in je klas te weten wat zijn of haar taal is kan de leerkracht iedere leerling bereiken.

Werkdruk bespreekbaar maken? Doe dit met kennis van de CAO PO. Deel 3
Veel leerkrachten ervaren een hoge werkdruk. Hoe kun je dat bespreekbaar maken? Lees hier in deel 3 van deze serie voor de laatste keer over interessante zaken uit de CAO PO.

Werkdruk bespreekbaar maken? Doe dit met kennis van de CAO PO. Deel 2
Veel leerkrachten ervaren een hoge werkdruk. Hoe kun je dat bespreekbaar maken? Lees hier in deel 2 van deze serie over de normjaartaak, de opslagfactor en in deeltijd werken.

De leerkracht als coach
Via het concept 'de leerkracht als coach' en de gepreksvaardigheden die hierbij horen kun je kinderen beter bereiken.

Goed zo! is onvoldoende - over didactisch coachen - deel 1
Feedback, die meer oplevert dan alleen goedgemutste leerlingen, heeft een aantal kenmerken. Met behulp daarvan leert een leerling echt iets en blijft, of wordt, gemotiveerd.

Goed zo! is onvoldoende...Wat wel? Over didactisch coachen - deel 2
Didactisch Coachen heeft een groot leereffect voor leerlingen en kost niet eens meer tijd dan andere vormen van coachen!

Meerwaarde van Didactisch Coachen - deel 3
Scholen staan voor de opdracht hun onderwijs zo in te richten dat leerlingen hun talenten maximaal kunnen ontplooien. Dat vraagt nogal wat van de bekwaamheden van docenten.

Klantgerichtheid en oudertevredenheid
De school klantgericht? Belangrijke voorwaarde voor kwalitatief hoogwaardig onderwijsproduct. Het Servqual-model meet klanttevredenheid in negen dimensies.

Gezocht: domme mentoren (m/v)
Mentorgesprekken. Hoe nuttig is het om leerlingen de les te lezen als er iets niet goed gaat. De auteur betoogt dat het goed zou zijn als mentoren eens wat dommer zouden zijn.

Gesprekken met collega's: (1) Hoe blijf je uit de dramadriehoek?
Een ontspoord gesprek weer op de rails krijgen, hoe doe je dat? Probeer uit de dramadriehoek te komen en te blijven. Lees hier de 6 waardevolle tips die je daarbij helpen.

Iedere ouder telt - de vitale plek van ouders in de schoolloopbaan
De vitale plek die ouders innemen in de schoolloopbaan van hun kind. Er bestaat een direct verband tussen succes van leerlingen op school en ouderbetrokkenheid.

Kindermishandeling bespreekbaar maken
Kindermishandeling en seksueel misbruik. Heftige onderwerpen. Moet je die wel bespreken in je klas? Anton Horeweg schrijft er meer over.

Leertaal en leercultuur bevorderen door het inzetten van kindgesprekken
Kindgesprekken krijgen een goede plek in een schoolcultuur die erop gericht is kinderen zelf aan de slag te laten gaan met hun ontwikkeling.

Klagende ouders willen (n)iets
Naar die docent moet je niet luisteren. Niet te vertrouwen, die kerel. Er moet geluisterd worden en als dat niet lukt neemt hij zijn maatregelen. Slikken of stikken!

Klagende ouders hebben gelijk (en de school ook)
Zowel ouders als de school willen graag gelijk hebben als er iets misgaat op school. Hoe je daarmee om kunt gaan, wordt beschreven in dit artikel.

Lastige ouders, lastige leraren - Vijf tips voor een goede samenwerking
Ouders en leraren kunnen het elkaar lastig maken, maar hebben uiteindelijk hetzelfde doel. Hoe kunnen zij goed met elkaar samenwerken? Vijf tips.

De morele plicht van elke mentor
Soms kom je leerlingen tegen met ernstige problematiek. Op school hoort geen therapie thuis. Maar wat kan de mentor (nog) wel? En wanneer baat of schaadt het?

Missers met ouders - zes vormen die niet werken
Samenwerking school en ouders 3.0? Blijf niet steken in oude vormen of verkeerde probeersels. Een artikel over zes missers en waarom deze vormen niet werken.

Oud zeer in schoolorganisaties
Pijnlijke gebeurtenissen in het verleden van een school kunnen leiden tot overlevingsgedrag dat onderdeel wordt van de schoolcultuur. Hoe doorbreek je dat?

Samen leren begint bij communiceren
In dit artikel leggen Marina Hol en Agnes Willemen uit wat men onder de concepten ‘ouderbetrokkenheid’ en ‘educatief partnerschap’ kan verstaan.

Ouderbetrokkenheid en constructieve communicatie - 1
Ouders die aanpak leerkracht ondersteunen? Communicatie in onderbouw zet de toon. Jonge kinderen hebben leerkrachten en ouders nodig die op één lijn zitten.

Ouderbetrokkenheid en constructieve communicatie 2
Hoe kun je constructief communiceren met ouders? In dit artikel bespreekt Noelle Pameijer aandachtspunten die kunnen helpen. Zo staan school en ouders samen sterk!

Leraren onder druk door ouders vanwege schooladvies groep 7/8
Ouders zijn loyaal naar hun kind en zijn goede pleitbezorgers. Geef hen erkenning ook als zij daarin doorschieten.

Veeleisende ouders
Veeleisend gedrag van (sommige) ouders: wat zijn mogelijke oorzaken? En wat is een adequate professionele houding ten aanzien van ‘deze’ ouders?

Ouders voor ouders
Koppel ouders aan elkaar die iets voor elkaar kunnen betekenen. Door de samenwerking tussen ouders te versterken, komen ze meer in hun kracht te staan.

Het misbruik van de term 'precedent'
Wees niet bang dat jouw unieke behandeling van leerlingen precedenten schept. Je geeft leerlingen vertrouwen door passend op elke situatie te reageren.

Reflecteren met het team - schrijf een brief!
Wat drijft je eigenlijk als schoolteam? En kun je dat aan ouders uitleggen? In deze brief vind je vijf kernwaarden die het daltononderwijs inspireren.

Sociale veiligheid - over (dis)functionele angst en boosheid -2-
In een angstcultuur worden grenzen overschreden. Het gevoel 'boos' is in dergelijke situaties terecht en constructief.

Sociale Veiligheid: wat we voor leerlingen kunnen betekenen -3-
Aan de hand van de zogeheten polyvagaaltheorie wordt in dit derde deel ingegaan op omgang met angst of stress door leerkrachten en leerlingen.

Startgesprekken: handvatten voor een goede start
Steeds meer scholen beginnen het nieuwe schooljaar met startgesprekken met ouders. Ook wel ‘kennismakingsgesprek’ of ‘omgekeerde tienminutengesprek’ genoemd.

Ouderbetrokkenheid is niet moeilijk - Better together!
Ouderbetrokkenheid is niet zo moeilijk, mits je maar investeert in de samenwerking aan het begin van het jaar. Voer communicatievormen op maat in.

Veeleisende ouders
Hoe kom je tegemoet aan veeleisende ouders die van alles van jou als leerkracht verwachten? Reageer op ouders vanuit meerzijdige partijdigheid.

Verbindend communiceren
In dit artikel geeft de auteur tips aan leerkrachten om verbindend te communiceren met ouders uit andere culturen. Heb oog voor de rijkdom van andere culturen.

Weerstand in begeleidingsgesprekken? Meeveren!
Soms loop je als mentor vast in een begeleidingsgesprek: je leerling toont weerstand en wil niet verder praten. Hoe ga je daar mee om? Meeveren!

Werkdruk bespreekbaar maken? Doe dit met kennis van de CAO PO. Deel 1
Veel leerkrachten ervaren een hoge werkdruk. Hoe kun je dit bespreekbaar maken? Lees hier in deel 1 van deze serie over het CAO PO hoe je concreet de werkdruk bespreekt.

Over werkdruk en het stellen van grenzen
Wat gebeurt er op het vlak van 'ontmoeting' tussen persoonlijkheidskenmerken en organisatiekenmerken bij het ervaren van werkdruk?

Gesprekken met collega's (2) - Zeggen wat je op je lever hebt
Hoe vertel je kort en krachtig tegen een collega wat je op je lever hebt? Bereid je voor volgens zeven stappen en vertel het in zestig seconden.

Hoe pak je discriminatie effectief aan?
Vooroordelen verminderen onder jongeren is geen makkelijke klus. Een van de beste manieren om discriminatie te verminderen is ervaringsverhalen laten vertellen.

Zonder relatie, geen prestatie. Over Pedagogische Tact, Perspectief nemen en Leren van de toekomst
Wil je je leerlingen echt leren kennen? Observeer, observeer en observeer dan! Het gaat om de relatie die jij op kunt bouwen met je leerling.

Indicaties van gedragsproblemen en werkhoudingproblemen
Overzicht van indicaties van gedragsproblemen en werkhoudingsproblemen bij kinderen.

Tips voor omgaan met het tourette-syndroom
Tips voor leerkrachten voor omgang met het syndroom van Tourette. Dit syndroom is een erfelijke, neuro-psychiatrische aandoening die gekenmerkt wordt door tics.

Als je leerling stil is. Mogelijke redenen voor teruggetrokken gedrag.
In iedere klas zitten er wel een paar: stille kinderen. Ze blijven vaak onder de radar. Waarom zijn deze kinderen stil en hoe kun je hen helpen? In dit artikel wordt dit besproken.

De diagnose houdt kinderen op achterstand
Het onderwijs is verweven met het psychiatrisch model. Is dat wel juist? En wat zijn de gevolgen daarvan?

Explosief/agressief gedrag bij kinderen. Wat kun je doen in je klas? (1)
Explosief/agressief gedrag uit zich in oncontroleerbare momenten met agressie. Het zorgt voor begrip als je beseft dat tekorten aan executieve vaardigheden vaak de oorzaak zijn.

Explosief/agressief gedrag bij kinderen. Wat kun je doen in je klas? (2)
Explosief/agressief gedrag kenmerkt zich door oncontroleerbare momenten vol agressie. Hoe pak je zulk gedrag aan?

Omgaan met agressief en asociaal gedrag? Investeer in de relatie!
Hoe kun je als leerkracht het beste omgaan met externaliserend gedrag? Door te investeren in een goede relatie!

‘Waarom doe je dat!?’ - Functie en aanpak van probleemgedrag
In dit artikel staat de functie van het gedrag centraal. Als we probleemgedrag van leerlingen begrijpen, dan kunnen we ook efficiëntere oplossingen bedenken en uitvoeren.

Gedragsproblemen in de klas: preventie
Kinderen met “probleemgedrag†willen het ook gewoon goed doen. Het lukt hen alleen (nog) niet. In dit artikel staan tips om gedragsproblemen te voorkomen.

Gedragsproblemen: een verkeerde afslag in het brein
Leerlingen die hun emoties niet herkennen, kunnen gedragsproblemen geven. Dit artikel laat zien hoe emotie, taal en routes binnen de hersenen, het gedrag van leerlingen beïnvloeden.

Gedragsproblemen: rol pedagogische sensitiviteit leerkracht
Bij gedragsproblemen spelen zaken als tact, intuïtie, sensitiviteit en responsiviteit een cruciale rol bij het professioneel pedagogisch handelen.

Onderwijs is teamsport. Goed gedrag aanleren ook.
Gedragsregels, schoolklimaat en een professionele schoolcultuur zijn van grote invloed op probleemgedrag. Anton Horeweg zet het belang van een collectieve aanpak uiteen.

Omgaan met gedragsproblemen
Omdat gedragsproblemen een aanval lijken op ju als leerkracht, speelt emotie vaak een grote rol. Daarom is het goed om objectieve instrumenten te gebruiken.

Interventie bij gedragsproblemen - De Eerste Stap
Negatief gedrag op jonge leeftijd ombuigen naar positief gedrag middels een vroeg-interventieprogramma voor ouders en leerkrachten.

Trauma? Dat komt bij ons op school niet voor...
Kinderen met een trauma komen eigenlijk wel in elke basisschoolklas voor. Het gedrag dat zij uiten kan heel verschillend zijn, maar wat zij nodig hebben is een volwassene die hen erkent en steunt.

Kinderen met messen
Dit artikel geeft je meer inzicht in de messenproblematiek onder de jeugd, alsook suggesties voor een aanpak binnen het primair onderwijs.

Parentificatie en hoe dit te ontrafelen
Als een kind geen kind kan zijn maar oudertaken op zich neemt in de thuissituatie, ontstaat er onbalans. Het kind moet kind kunnen zijn om een goede leerling te zijn.

Passend onderwijzen vanuit vier dimensies
Problematisch gedrag leerlingen? Professionele houding is belangrijk. Beheersen van technieken als agressieregulatie en ontwerpen groepsplan gedrag.

Onderwijs en gedragsproblemen: Prioriteit voor preventie
Gedragsproblemen en criminaliteit zorgen voor veel overlast. Dit artikel pleit voor herschikking van aandacht en middelen van curatie naar preventie.

Preventie van gedragsproblemen: daar moet je wat mee?!
Gedragsproblemen in de klas: die wil je voorkomen. Hoe? Het juiste antwoord: investeer in je schoolklimaat! Een veilig schoolklimaat voorkomt gedragsproblemen in de klas.

Talentontwikkeling: de waarde van executieve functies
Bij het succesvol ontwikkelen van talenten spelen vaardigheden een grote rol, naast intelligentie. Wat kun je doen om executieve functies te versterken?

Hechtingsproblemen - tips voor de leerkracht
Bij een goede hechtingsrelatie is er een evenwicht tussen het zoeken van de nabijheid van de opvoeder en het loslaten van diezelfde opvoeder. Helaas verloopt dit hechtings

NLD - Tips voor de leerkracht
NLD-tips voor de leerkracht; Hoe ga je om met leerlingen met Non-verbal Learning Disability? Verbale taal kan hen helpen hun omgeving te verkennen.

DCD - Tips voor de leerkracht
DCD - tips voor de leerkracht voor kinderen met een coördinatie-ontwikkelingsstoornis. Wat is DCD en hoe ga je als leerkracht in de klas om met kinderen die DCD hebben?

Handelingsgericht werken - uitgangspunten - HGW cyclus - plannen
Handelingsgericht werken (HGW) is een systematische manier van werken, waarbij het aanbod afgestemd is op de onderwijsbehoeften van de leerlingen

De uitgangspunten van Handelingsgericht werken 1 - 4
Veel scholen verbeteren de kwaliteit van hun onderwijs en de leerlingbegeleiding op basis van de uitgangspunten van Handelingsgericht werken (HGW).

De uitgangspunten van Handelingsgericht werken 5 - 7
Voor Handelingsgericht Werken (HGW) gelden zeven samenhangende uitgangspunten. Deze bieden een kader voor reflectie en kwaliteitsverbetering.

Handelingsgericht werken: dat doe ik al lang! Leren we stralend of balend?
De HGW praktijk vraagt effectieve feedback, maar ook feed up en feed forward! Want we leren niet alleen van successen: stralend leren, maar ook van fouten: balend leren.

Omgaan met verschillen? Passend Onderwijs? Hoe dan?
In dit artikel wordt aan de hand van aantal succesindicatoren beschreven wat er vooral toe doet bij het maken van een begeleidingsstructuur binnen HGW.

Opbrengstgericht en handelingsgericht werken rondom gedrag: het kan!
SWPBS is het enige gedragsmanagementsysteem dat datagestuurd werkt. Er kan opbrengstgericht en handelingsgericht mee gewerkt worden.

Gesprekken met leerlingen
Hoe voer je gesprekken met leerlingen die over de mening en beleving van het kind zelf gaan? Karen van Kooten bespreekt dit.

Handelingsgericht werken: twee voorbeelden van door-ontwikkeling
Wat is de opbrengst van 10 jaar HGW? Scholen implementeren de werkwijze met vallen en opstaan. In dit artikel twee voorbeelden van doorontwikkeling en borging.

HGD - handelingsgerichte diagnostiek
Geen hulpverlening aan kinderen zonder diagnostiek. Aan welke voorwaarden moet die diagnostiek voldoen? Is diagnostiek altijd noodzakelijk?

Handelingsgericht classificeren in het onderwijs
In het onderwijs classificeren we momenteel veel leerlingen, we kennen ze DSM-IV-labels als ADHD, PDD of ODD toe. Dit artikel bespreekt deze tendens vanuit de uitgangspunten van HGW.

Handelingsgericht werken - Samenwerken aan schoolsucces
Handelingsgericht werken (HGW) biedt een heldere en positieve handreiking voor leerkrachten. Lees over de recente ontwikkelingen van HGW.

HGW cyclus op leerling niveau
In dit artikel wordt de HGD-cyclus op leerlingniveau besproken. Hoe kan een RT-er doelgericht, systematisch en vakkundig omgaan met diagnostische vragen van een leraar, IB-er, ouder of leerling?

Drie misverstanden over Handelingsgericht Werken
Handelingsgericht werken: waar draait dat eigenlijk om? In dit artikel worden drie misverstanden over HGW uit de weg geruimd.

Handelingsgerichte diagnostiek en remedial teaching (1)
In dit artikel worden de uitgangspunten van HGW verbonden met het werk van de remedial teacher en andere leer- en gedragspecialisten.

Een nieuw schooljaar en de overdracht volgens HGW
Een nieuw schooljaar en de overdracht, wat is beter: blanco starten of juist goed voorbereid beginnen? De auteur behandeld dit volgens HGW uitgangspunten.

HGW denken & doen
Met hoeveel kinderen kun je HGW doen per jaar? Deze vraag vormt het uitgangspunt voor dit artikel. Ook komt de relatie tussen HGW en Passend Onderwijs aan bod.

HGW op school: de bijdrage van de RT-er
In dit artikel wordt ingegaan op de rol van de rt’er bij handelingsplannen aan de hand van twee HGW-cycli: op groepsniveau en op individueel niveau.

Samenhang OGW en HGW
Hoe kun je met handelingsgericht werken opbrengstgericht aan de slag? In dit artikel wordt de samenhang tussen HGW en OGW besproken.

Opbrengstgericht werken - wat is OGW op de basisschool?
Opbrengstgericht werken wil de onderwijskwaliteit verbeteren. Leerkrachten dienen zich in hun onderwijs te richten op meetbare doelen en resultaten.

Samenwerking bevordert opbrengstgericht werken
De afstemming tussen groep, school en bestuur is nog niet optimaal rondom opbrengstgericht werken. De eerste stap in de goede richting is de vorming van professionele leergemeenschappen.

Opbrengstgericht werken in een professionele cultuur
Hoe zorg je voor goede opbrengsten van het onderwijs in een professionele cultuur? Dit artikel biedt een handvat voor het verbeteren van schoolresultaten.

Handelingsgericht Integraal Indiceren
De auteurs doen een voorstel voor een vorm van indicatiestelling waarin elk opvoedingsdomein een plaats heeft: gezin, onderwijs en vrije tijd. Alleen vanuit dat principe is het mogelijk om ‘één kind één plan’ te re

Beoordeling LVS-toetsen Begrijpend Lezen (3)
Wordt in LVS-begrijpend-toetsen alle elementen van het referentiekader getoetst? Hebben deze toetsen passende vraagvormen? In dit artikel wordt dit en meer besproken.

Beoordeling LVS-toetsen Begrijpend Luisteren en Technisch Lezen (2)
Benieuwd of de LVS-toetsen voor het technisch lezen voldoen aan de beoordelingscriteria? In dit artikel wordt dat beschreven.

Beoordeling LVS-toetsen Hoofdrekenen en overige specifieke vaardigheden (7)
Waaraan voldoen de LVS-toetsen hoofdrekenen? Worden er ook toetsen aangeboden voor de overige specifieke vaardigheden? In dit artikel lees je het antwoord.

Beoordeling LVS-toetsen Rekenen-Wiskunde (6)
Waar moet een LVS-toetsen rekenen-wiskunde aan voldoen? En voldoen deze toetsen hieraan? In dit artikel worden deze vragen beantwoord.

Beoordeling LVS-toetsen Schrijfvaardigheid en Engels (5)
De inhoud van de LVS-toetsen schrijfvaardigheid en Engels is beoordeeld. In dit artikel wordt deze beoordeling toegelicht.

Beoordeling LVS-toetsen Spelling en Taalverzorging (4)
De inhoud van de LVS-toetsen van spelling en taalverzorging is in een ander artikel beoordeeld. In dit artikel wordt deze beoordeling toegelicht.

Toelichting beoordelingscriteria en beoordeling LVS-toetsen Woordenschat (1)
De inhoud van LVS-toetsen beoordelen. Corine Treffers deed dit. In dit artikel worden de beoordelingscriteria en de beoordeling van de LVS-toetsen woordenschat toegelicht.

Bronnen en contexten in toetsvragen niet functioneel
De rekentoets werd in 2014 door 46 procent van de leerlingen niet gehaald. Waar gaat het mis? Bekijk hier de contexten uit verschillende toetsen en examens.

Citoscore hanteren
In dit artikel wordt besproken hoe er vaak foutief omgegaan wordt met normen en CITO scores. Sommige mensen denken dat alle kinderen een A-score kunnen halen. Dat is onjuist.

Meten is niet alles weten
Bij het interpreteren van toetsuitslagen worden helaas vaak fouten gemaakt. Een lage of hoge score alléén is niet voldoende voor een oordeel, je moet ook weten waar en hoe je die score moet plaatsen.

Cito spellingtoets ter discussie
Gebruik van meerkeuzevragen is bij spellingtoetsen niet verantwoord. Meerkeuzevragen bij spellingtoetsen leiden tot onbetrouwbare resultaten.

Welk LVS past bij jouw school? - Keuzehulp bij het kiezen van een LVS
Aan welke criteria moet een LVS voldoen? In dit artikel wordt deze vraag besproken om zo het maken van de keuze voor een LVS te vergemakkelijken.

Overzicht LVS-toetsen en toelichting
In 8 artikelen worden de LVS van de huidige aanbieders vergeleken en besproken. Dit artikel geeft een overzicht van alle artikelen, toetsen en bronnen.

Digitale toetsen: waar moet je op letten?
Zijn digitale toetsen even betrouwbaar en valide als papieren toetsen? Een artikel over hoe de vragen er uit moeten zien om de betrouwbaarheid te garanderen.

Hoe effectief is zittenblijven in het primair onderwijs?
Waarom heeft Nederland zoveel zittenblijvers? Het heeft op de korte termijn doorgaans een positief effect, maar op de lange termijn verdwijnen de voordelen.

Formatief evalueren, hoe pak ik dat aan in mijn les? Tien voorbeelden
Meer en beter formatief evalueren kan het aantal summatieve toetsmomenten terugbrengen. Die tijd kunnen we goed gebruiken voor daadwerkelijk leren. Maar hoe doe je het?

Grotere leerwinst door begeleiding leerkrachten bij gebruik formatieve toetsen
Formatieve toetsen laten zien wat leerlingen al kennen en kunnen. Leerkrachten passen hun onderwijs daarop aan. Ondersteuning toetstechnieken is leerwinst.

Effectief formatief toetsen - vijf strategiën met voorbeelden
Formatief toetsen werkt echt! Mits je het echt inzet zodat de leerling ervan kan leren. De manier waarop je je feedback dan vormgeeft is van groot belang.

De inspectie hinkt op twee benen
De inspectie hinkt op twee benen. Het ene been is dat van het kind en zijn ontwikkeling. Het andere been waar de inspectie op staat, komt niet met het eerste overeen. Lees daar meer over in dit artikel.

Leerlingvolgsysteem: dat wordt een stuk makkelijker!
De scholen gebruiken een leerling- en onderwijsvolgsysteem waaruit de vorderingen in de kennis en vaardigheden blijken op het niveau van de leerling, de groep en de school.

Laat het LVS voor jou werken, en niet andersom!
Gebruik toetsuitslagen als feedback op de impact die je hebt op de ontwikkeling van leerlingen. Verleg de focus van opbrengstgericht werken naar potentieelgericht werken.

Leren van de toetsuitslag
Wat betekent de toetsuitslag voor de leerling, de docent? Toetsen kost veel tijd en inspanning. Resultaten leveren schat aan informatie! Tijd uittrekken om de toetsuitslag te bespreken.

Minimale Toetsing LVS
Met dit toetsschema kunt u de toetslast tot een minimum beperken. Het biedt voldoende mogelijkheden om zicht te houden op de ontwikkeling van leerlingen.

Objectief beoordelen van taalproducten: een (on)mogelijke opgave
Alle dertig studenten verdienen een gelijke, objectieve beoordeling. Taalproductie beoordelen blijft mensenwerk. Met deze tips kunt u er wel in de buurt komen!

21e eeuwse vaardigheden inzetten bij het kijken naar data
Op de scholen zien we vaak dat er zwart-wit gekeken wordt naar data: ze worden heilig verklaard of data worden verworpen. Maar er ligt een interessant grijs gebied tussen.

Spellingfouten categoriseren
De Schoolvaardigheidstoets Spelling. Methode-onafhankelijk, eenvoudig in gebruik en voldoende informatief. Met een nieuw analysesysteem voor spellingfouten.

Meerkeuzeopgaven van de Cito-spellingtoets zijn echt niet valide
Is de Cito-spellingtoets M4 betrouwbaar? Meerkeuzevragen geen valide meting spellingniveau. Spellingtoets beïnvloedt spellingonderwijs negatief.

De vicieuze cirkel van teaching to the test
De focus ligt in het onderwijs erg op meetbare opbrengsten en toetsen. Als dit tot goede scores leidt, worden de normeringen verscherpt. De methodeuitgeverijen en toetsinstituten doen volop mee in dit vicieuze circus.

Testen voor het leerlingvolgsysteem
Het maken van een test is altijd een compromis. Om ‘uitschieters’ te voorkomen, zouden de leerlingen bij een te testen onderdeel ruim tweehonderd antwoorden moeten geven. Dan is de testlast te hoog.

Toetsen met of zonder hulp(middelen)?
Een vraag die regelmatig terugkomt: ‘In hoeverre mag je leerlingen met problemen tijdens de toets helpen of tegemoet komen?’ Lees er meer over in dit artikel.

Toetsen die recht doen aan de leerling: 5 stappen naar een goede toets
Er komt veel kijken bij de totstandkoming van een toets. In dit artikel vijf stappen voor docenten die zelf toetsen willen ontwikkelen. Kennis en kunde kun je meten.

Oorzaken verschuiving normen LVS-toetsen nader bekeken
De recente aanpassing van de normeringen door Cito heeft veel stof op doen waaien. In de discussies doen ook veel misverstanden de ronde. In dit artikel wordt hier nader naar gekeken.

Volgen van ontwikkeling: evalueren - normeren - LVS - rapportage
Een goede leerkracht volgt en evalueert de ontwikkeling van zijn leerlingen nauwgezet. Op basis van de resultaten kan hij de vervolgstappen voor de leerling bepalen.

Het verantwoord gebruik van DLE's
Een van de manieren om een toetsscore te normeren is de Didactische LeeftijdsEquivalenten (DLE). In dit artikel wordt het begrip DLE uitgelegd.

Geschiedenis van het DLE
Hoe zit dat eigenlijk met het DLE? Waar komt dit begrip vandaan en hoe lang zijn ze er al? Een beknopt overzicht van de lotgevallen van het DLE.

De kritiek op DLE’s weerlegd
Hoewel er in het basisonderwijs veel wordt gewerkt met DLE’s, is er ook kritiek op het gebruik ervan. In dit artikel worden 10 bezwaren genoemd en weerlegd.

Eindtoets basisonderwijs kiezen
Basisscholen moeten bij alle leerlingen uit groep 8 een eindtoets afnemen. Welke eindtoets kies je en wat komt daar bij kijken? Waarop let je bij een schooladvies zonder eindtoets?

Veel gestelde vragen over verplichte eindtoets, gevolgen po/vo
Hoe komt een weloverwogen schooladvies tot stand? Wilt u weten wat de meerwaarde is van een verplichte eindtoets in april/mei? Lees hier wat de gevolgen zijn voor het po en vo.

Wat valt er te kiezen naast de Centrale Eindtoets Basisonderwijs?
Er valt wat te kiezen naast de Centrale Eindtoets Basisonderwijs! Opgaven invullen ín de toetsboekjes van de IEP Eindtoets. Of volledig digitaal en adaptief met ROUTE 8.

Sociaal milieu nog altijd van invloed op schoolloopbaan
Iedere leerling gelijke kansen op het gebied van scholing: ideaalbeeld? Ja, maar nog altijd is de sociale achtergrond van leerlingen van invloed op het schooladvies.

Niveau Engels meten in groep 8: gemotiveerd en effectief aan de slag
Er zijn verschillende manieren om Engels te toetsen in groep 8. Welke toets past het best? Oordeel zelf.

Toetsing in het basisonderwijs: nuttig of belemmerend?
De Centrale Eindtoets draagt bij aan zicht op de onderwijskwaliteit. Of juist niet?... Lees hier hoe de huidige toetsing en goed, inclusief onderwijs zich tot elkaar verhouden.

Toetstekst als leesgenre Voorbereiding lees- en woordenschattoetsen
Hoe bereid je leerlingen voor op Cito ‘Begrijpend Lezen’ en ‘Woordenschat’? Laat ze niet struikelen over toetsvorm of type vraagstellingen en opgavevormen.

Leesrijpheid moet je toetsen! Maar op welke manier?
Is een kind leesrijp of niet? Het belang van de vraag staat buiten kijf. Bekijk de vergelijking tussen Vervaets leesrijpheidstoets en Cito Taal voor kleuters groep 2.

Leesrijpheidstoets versus Citotoets Deel 1
Het eerste paneel van een drieluik: Een toets voor leesrijpheid. Lezen opent de poort naar al die andere. Het belang van lezen steekt boven alle vakken uit.

Analyse van de toets Taal voor Kleuters Deel 2
Het tweede paneel van een drieluik: Een toets voor leesrijpheid. Eerst een bespreking van de inhoud en meetwijze van de toets. Daarna de theoretische inkadering.

Bepalen van leesrijpheid: vergelijking van twee toetsen - deel 3
Het derde paneel van een drieluik. Een toets voor leesrijpheid. Een presentatie van Citoscores van de taaltoets. Conclusies over de Citotaaltoets en kanttekeningen.

Beter toetsen en evalueren van lezen met begrip
Vaststellen of een leerling daadwerkelijk leert, is vooral een actief, informatief proces. Ze komen niet naar school om iets te doen maar vooral om iets te leren.

Onduidelijk wat de Cito-woordenschattoets meet
De CITO-woordenschattoets is niet geconstrueerd om op korte termijn onderwijseffect te meten. Vooruitgang meten we met de methodegebonden toetsen.

Lastige ouders? - Vier tips voor ouders
Zijn ouders echt zo lastig als mediaverhalen suggereren? Vier tips voor ouders voor een goede communicatie met leerkrachten en de school.

Thuis in school: samen leren begint bij communiceren
Samenwerking tussen ouders en leraren is erg belangrijk. Taak van de ouders hierin is het vertonen van onderwijsondersteunend gedrag. Het is aan de leraren om de communicatie in goede banen te leiden.

Samen zijn wij school
Hoe zorgt ouderbetrokkenheid voor juist minder werkdruk? En hoe helpt de campagne 'Samen zijn wij school' daarbij?

Wie oordeelt over ouders, stopt met luisteren
Van 'lastige' ouders leer je veel: of ze hebben een punt, of ze leren je op een professionele manier grenzen stellen.

Ouders & Leerkrachten BV - Respectvol communiceren met ouders
Staan die lastige rapportgesprekken weer voor de deur? Lees hier hoe je respectvol kunt communiceren met ouders. Deze inzichten kunnen je helpen!

Een strategie voor het opbouwen van productieve relaties met ouders
Communiceren met ouders en voogden is een van de belangrijkste dingen die leerkrachten doen. Hoe kun je deze communicatie op een goede manier vormgeven?

Weg met oudertevredenheids-onderzoeken!
Een oudertevredenheidsonderzoek bevordert niet de dialoog maar is een anoniem beoordelingsinstrument waar de school en haar medewerkers ten principale geen recht mee wordt gedaan.

Zes misverstanden over ouderbetrokkenheid in het voortgezet onderwijs
Mijn ervaring is dat ouderbetrokkenheid nog onvoldoende op de agenda staat van veel scholen voor voortgezet onderwijs. Hoe verander je dat?

Kernwaarden zijn niet los verkrijgbaar - consequenties voor het Daltononderwijs
De vijf dalton kernwaarden zijn gebaseerd op vertrouwen. Dat is geen nieuws. Het is wel de vraag of team, schoolleider en bestuur zich de consequenties hiervan realiseren.

Vormgeven aan identiteit van de school
De identiteit van een school wordt steeds belangrijker. Het hangt steeds sterker samen met het bestaansrecht van een school. In dit artikel een aantal overwegingen rond identiteit.

Marktgerichte school heeft de toekomst
Een marktgerichte school heeft de toekomst. Vooral in een krimpende markt is het belangrijk om marktgericht te anticiperen op veranderingen in de omgeving.

Een succesvolle open dag
Een open dag is een goede manier om direct met de doelgroep in gesprek te komen. Maar hoe organiseer je een succesvol schoolevenement?

De school met PIT! - schoolprofiel voorbeeld
Schoolprofilering, hoe kan het beter? In dit artikel een voorbeeld van een school die werkt aan een helder schoolprofiel.

Hoe zet je een basisschool in de markt?
In dit artikel wordt aan de hand van een voorbeeld beschreven welke zaken belangrijk zijn bij het in de markt zetten van een basisschool.

Schoolprofilering: profileringskracht en het Marketing Dashboard
Het marketing dashboard geeft een indicatie van de profileringkracht van een school. Op zes dimensies wordt een inschatting gegeven aan de hand van de tevredenheidspeilingen.

Hoe vindbaar is de website van uw school?
Goed vindbaar zijn op het internet? Ook voor scholen van groot belang. Wij bieden een stappenplan aan voor verbetering vindbaarheid van schoolwebsites.

Interieur en identiteit
Sfeer van een schoolgebouw is belangrijk bij schoolkeuze. Waardoor wordt die sfeer bepaald? Door kleuren, vormen, objecten, de indeling: schoolinrichting!

Profileren met social media
Scholen hebben vaak het gevoel ‘iets te moeten doen met social media’ maar weten niet goed wat en hoe ze dat moeten doen. In dit artikel staan tips hoe scholen zich kunnen profileren met social media.

ADD - Hoe ga je er mee om in de klas
In dit artikel krijg je als leerkracht praktische tips over het omgaan met ADD in de klas. Belangrijk om te weten als ADD eenmaal vastgesteld is bij een kind in je klas!

Diagnose ADHD Schoenmaker blijf bij je leest
Heeft Nederland naast 16 miljoen bondscoaches ook 16 miljoen ADHD-deskundigen? Het onderwijs kan wel een constructieve bijdrage leveren aan de diagnose.

Hoera, vakantie! Ouders kunnen er soms tegenop zien
“Bijna vakantie! Heerlijk!”, zegt de buurvrouw. Evelyn zucht diep. Merel is 6 jaar, Mees is 8. Vorig jaar, in groep 3, heeft Mees van de kinderpsychiater de diagnose ADHD gekregen.

Wat verdieping in de zorgleerling voor u én de zorgleerling kan betekenen
Heeft het onderwijssysteem grenzen? In Nederland zijn er op dit moment ongeveer 18.000 (!!) kinderen die thuis zitten. Lees hoe verdieping kan helpen.

ADHD - tips voor de leerkracht
In dit artikel krijg je als leerkracht praktische tips over het omgaan met ADHD in de klas. Belangrijk om te weten als ADHD eenmaal vastgesteld is bij een kind.

ADHD - symptomen - kenmerken - diagnose - behandeling
ADHD staat voor aandachtstekortstoornis. Een kind met ADHD heeft moeite met het richten van de aandacht. Vaak zijn kinderen met ADHD erg druk qua gedrag.

Wat werkt bij ADHD? Over lifestyle, voeding en vitamines.
Wat werkt bij ADHD? Medicatie werkt, dat weten we. Maar er komt meer aandacht voor lifestyle, voeding en vitamines. Wat hebben deze met ADHD te maken?

Kansen creëren voor kinderen met ADHD
Hoe houd je kinderen met ADHD zinvol en zelfstandig aan het werk? Jagerskinderen denken snel en zijn altijd klaar om te reageren. Maar ook alert en nieuwsgierig!

ADHD en school
School kan een uitdaging zijn voor leerlingen met ADHD. Hoe kun jij je kind helpen om je kind of tiener te laten slagen in de klas? In dit artikel staan verschillende tips.

Lesgeven aan leerlingen met ADHD
Omgaan met ADHD in de klas? Deze tips voor leerkrachten kunnen je helpen om veel voorkomende uitdagingen te overwinnen en kinderen met ADHD op school te helpen.

ADHD behandeling: placebo-effect of bewezen werking?
Welke behandeling helpt bij ADHD? Therapieën als neurofeedback en Cogmed werkgeheugentraining zijn 'hot'. Waarom zoeken naar alternatieven? Er is toch goede medicatie?

Hoe worden we eigenlijk ‘bestuurd’?
Welke rol spelen de 'boodschappers' van de hersenen bij leren en gedrag? De intelligentie van het brein zit in de verbindingen! Hier geldt: use it or lose it. Lees hoe het werkt.

Red de ADHD diagnose
ADHD bestaat. ADHD is problematisch gedrag in een context, geen ziekte die huist in het individu. ADHD veroorzaakt geen hyperactiviteit en concentratieproblemen, maar is een naam die we hebben gegeven aan dit gedrag.

Collegiale visitatie op docentniveau. Deel 1: leren van en met elkaar.
Een vierluik over collegiale visitatie op docentniveau. In dit eerste artikel geven we tien tips voor collegiaal leren. Maak nu een start met professionele nieuwsgierigheid!

Collegiale visitatie op docentniveau. Deel 2: consultatie.
Een vierluik over collegiale visitatie op docentniveau. In dit tweede artikel doen professionals een beroep op elkaars expertise. Lees hier hoe de ideale vorm van peer coaching er uitziet.

Collegiale visitatie op docentniveau - deel 3: intervisie.
Een vierluik over collegiale visitatie op docentniveau. Lees in dit derde artikel over deskundigheidsbevordering middels intervisie. Welke suggesties ga jij van je collega overnemen?

Collegiale visitatie op docentniveau. Deel 4: lessonstudy
Een vierluik over collegiale visitatie op docentniveau. Lees in dit laatste artikel over het gezamenlijk bestuderen van lessen. Een beproefd Japans model!

Feedback Op Mijn Lessen? Graag. Maar Dan Wel Constructief!
Hoe ga jij om met feedback geven én ontvangen? Hoe vermijd je oordelen? Tips om feedback te geven en te ontvangen.

Een groepsplan maken: zet eens een andere bril op
Een groepsplan is bedoeld als handig hulpmiddel voor jezelf. Hoe kan het dan dat leraren groepsplannen vaak niet als functioneel ervaren?

Werken met een groepsplan in de onderbouw - HGW met kleuters
Een groepsplan maken volgens de principes van handelingsgericht werken kent een aantal stappen. In dit artikel wordt dit beschreven aan de hand van een casus.

Groepsplannen, niet meer dan een corveetaak!
In dit artikel kijken we naar het werken met groepsplannen, welke problemen leraren in de praktijk ondervinden en wat een oplossing daarvoor is.

Doorontwikkeling HGW: van papieren tijgers en administratieve rompslomp naar kleine handzame groepsplannen
Groepsplannen maken omdat het moet? Jammer, het is beter om ze te gebruiken als stip aan de horizon, waar je samen met je leerlingen naartoe kunt werken.

Passend onderwijs: werken met een groepsplan gedrag
Passend onderwijs gaat vaak over bestuurlijke en organisatorische kwesties. Via een groepsplan gedrag komt ook sociaal emotioneel leren en gedrag in beeld.

Planmatig en groepsplanloos - Groepsplannen zijn niet verplicht
Groepsplannen zijn niet verplicht op scholen. Een opluchting voor velen. Toch wil je je onderwijs wel plannen. Wat hebben onderwijsbehoeften daarmee te maken?

Beelddenkers en IQ test
De manier waarop beelddenkers denken en informatie verwerken is soms op school lastig, maar ook tijdens afname van een IQ test kan het een belemmerende factor zijn.

IQ onderzoek: een introductie
Wat zegt intelligentie over het gedrag van iemand? Wat is intelligentie eigenlijk? Hoe meet je het? Lees meer over intelligentie en IQ-testen in dit artikel.

De RAKIT-2 intelligentietest - IQ test
De WISC-III IQ test wordt al jaren bekritiseerd om zijn gebrek in meten van vloeibare intelligentie. RAKIT-2 beloont creatief denken en doorbreekt de weet-niet houding.

IQ test uitslag: Intelligentiekloof
Uit een IQ-test kan blijken dan een kind een intelligentiekloof heeft. Verbaal en performaal scoort het kind uiteenlopend. Maar wat is een intelligentiekloof?

Klein is fijn - Waarom kleine klassen beter werken dan grote
Kleinere klassen zorgen voor betere leerprestaties bij leerlingen. Onderzoek laat zien dat leerlingen zich meer betrokken voelen bij de les.

Klassenmanagement: breekpunt of vliegwiel
Het is van belang om in het lokaal van een groep leerlingen een sfeer te creëren die veilig en rustig genoeg is om optimaal te leren en te ontwikkelen. Hoe ontstaat zo'n sfeer?

Een duurzaam plan om leerlingen te ontmoeten waar ze zijn
Hoe kun je differentiatie in het onderwijs op een duurzame manier vormgeven? Paul Emerich France geeft hier verschillende tips.

Vier instrumenten om van flippen een succes te maken
Hoe begin je aan het project om werk te maken van 'flipping the classroom'? Vier instrumenten kunnen hulp geven bij het starten en de uitdaging aan te gaan.

Het werken met een grote en een kleine groep
Het is van belang om te zoeken naar effectieve manieren om met verschillen tussen leerlingen om te gaan. Dit artikel bespreekt de kleine en grote groep als organisatievorm.

Omgaan met probleemgedrag in de groep
In sommige groepen kan nauwelijks worden lesgegeven door probleemgedrag. Met welke strategieën kan ongewenst gedrag effectief worden tegengegaan?

Klassenmanagement - welke leerkrachtvaardigheden zijn belangrijk?
assenmanagement is de manier waarop een leerkracht het onderwijs organiseert. Het omvat alle maatregelen die een leerkracht neemt om een ideaal leer- en werkklimaat te creëren.

Zonder stress van les naar les
Hoe creëer je soepele een lesovergang? Door rekening te houden met de psychologische behoefte van elk kind. Door vaker een “doorkijkmoment†in te lassen ga je verschil merken.

Onderwijs in tijden van corona
De sluiting van de scholen in maart 2020 betekende een mega-klus voor de hele onderwijssector. Wat hebben we ervan geleerd en hoe moet het verder?

Zal de tijd het leren? Tijd besparen in de klas.
Kom je in de klas ook regelmatig tijd tekort? Misschien een goed moment om eens kritisch te kijken waaraan jij en je leerlingen al die tijd besteden.

Regie versterken in het onderwijs; een basishouding!
Bouw een onderwijskundig zinvolle relatie op met je leerling, dan pas kan hij tot ontwikkeling komen. Dan pas kun je de dynamiek in een klas goed aanpakken.

Timemanagement vaardigheden aanleren
Ontdek de sleutel tot academisch succes: verbeter je timemanagement vaardigheden. Leer hoe je effectief gebruik maakt van je tijd met onze eenvoudige en praktische lessen. Schatting, visuele hulpmiddelen en strategieën om je werk beter te organiseren

Vier manieren waarop de inrichting van het klaslokaal het executief functioneren beïnvloedt
Wat zijn de effecten van de (goede) inrichting van het klaslokaal op de executieve functies?

Wereldgericht onderwijs en schoolleiderschap - 1
Macht en onderwijs staan niet los van elkaar. Macht staat zelfs centraal in klassenmanagement. Maar hebben we wel klassenmanagement nodig? Pedagogisch gezien niet...

Vijf punten bij het zelfstandig werken
Zelfstandig leren is in. Bij heel veel leeractiviteiten is er volop aandacht om kinderen zelfstandig te laten werken of zelfs geheel zonder leerkracht tot leren te laten komen. Een prachtige uitdaging.

Hoe houd ik zicht op de kwaliteit van het thuiswerk?
Hoe houden jij én je leerlingen zicht op wat ze thuis doen en leren? Tips om sturing te geven in thuiswerk.

Begrensd of grenzeloos: Hoe professioneel ben jij?
Een professional is niet altijd professioneel. In ontmoeting met anderen gaat het vaak mis. Hoe blijf je als professional binnen de grenzen van anderen en handel je professioneel?

NT2-onderwijs versterken via formeel en informeel leren
Voor NT2 onderwijs is scholing die bestaat uit een combinatie van formeel en informeel leren de beste oplossing. Bij deze combinatietraining staat de praktijk centraal.

Grenzen verleggen met blended learning
Welke mogelijkheden voor professionalisering biedt e-learning? Hoe kunnen besturen en leraren hiermee omgaan? Lees over de mogelijkheden én valkuilen.

Werken aan een professionele cultuur: Hoe begeleid je lerende collega's?
Leerprocessen van de professionals in de school begeleiden, hoe pak je dat aan? In dit artikel geeft onderwijsadviseur Naomi Mertens tips.

Competentiemanagement in het onderwijs
Competentiemanagement is sinds de komst van de Wet op Beroepen in het Onderwijs (BIO) belangrijk geworden in het onderwijs. Hoe kun je de competenties van leraren managen?

Leren van docenten: een methodiek voor professionele ontwikkeling
Wat heeft de professional toe nu toe impliciet geleerd? Wat is zijn impliciete praktijktheorie en hoe verliep dit leren? Het UUU werkmodel voor professioneel leren.

Papa wil een Harley
Een puber met gescheiden ouders is tegenwoordig geen uitzondering meer. Hoe ga je als mentor om met de loyaliteiten van de puber naar zijn ouders?

Een leven lang leren: grote uitdaging voor het onderwijs
Begin dit jaar publiceerden een aantal organisaties, zoals de PO-Raad en de VO-raad gezamenlijk het discussiestuk De toekomst van ons onderwijs.

Familiecultuur versus professionele cultuur
Wat is het verschil tussen een familiecultuur en een professionele cultuur in een school? Aan de hand van drie onderliggende principes werken aan een professionele cultuur.

Aan de slag met feedback van leerlingen
Wat vinden je leerlingen van jouw lessen? 4 manieren om feedback bij je leerlingen op te halen. Betrek hen al bij het ontwerpen van je les!

High impact learning (3) - Urgentie als eerste bouwsteen
Aan de basis van HILL liggen zeven bouwstenen. Wat is High Impact Learning (of wat kan of moet het zijn) en wat kan het geleverde potentieel hiervan zijn?

Leren en ontwikkeling anno 2022: High impact learning (2)
Om efficiënt te kunnen functioneren in organisaties waar kennis continu veroudert, is het voor studenten van belang om te leren in contexten waar ze zelf kennis moeten verzamelen en deze direct leren toe te passen.

High impact learning (4) - Zeven bouwstenen
Wat zijn de bouwstenen van High Impact Learning? Onder andere: coaching, actie en kennisdeling, een flexibele leerruimte en assessment.

Herregistratie Schoolleidersregister? Juist nu!
Nu online onderwijs een enorme vlucht neemt, doet zich de vraag voor of herregistratie op afstand ook mogelijk is. Het antwoord is een heel simpel: Ja!

De positie van leerkrachten in passend onderwijs
Mensen willen best veranderen, maar niet veranderd worden. Leerkrachten moeten meer worden uitgedaagd om als professionals te functioneren.

Naar een IKC: hoe geef je de samenwerking juridisch vorm?
Samenwerking tussen een onderwijsinstelling en een kinderdagopvangorganisatie is juridisch ingewikkeld. Wat zijn de mogelijkheden?

Actief kritisch denkvermogen en onderzoekende houding: de leerkracht als rolmodel
Een actief kritisch denkvermogen en een onderzoekende houding kunnen leerkrachten overdragen door zelf als rolmodel dit uit te stralen.

Werken met Lean in het onderwijs
Lean werken, dat is toch iets met fabrieken? Nee hoor, kan ook in het onderwijs! Zet Lean werken in om de behoeften van de leerling te vervullen en verspil geen energie meer!

Leerkracht, grijp uw vak!
De leerkracht doet er het allermeest toe. Wat moeten zij en hun directeuren en schoolbesturen daarom doen? En wat betekenen vernieuwingen in dit proces?

High impact learning: model voor de toekomst (1)
Deze bijdrage schetst een model voor toekomstig onderwijs, uitgaande van de huidige know-how over wat impact heeft als we echt willen leren en de contextfactoren die nodig zijn om dat te kunnen realiseren.

Leerwensen formuleren en reflectie
Hoe kunnen leraren-in-opleiding hun leerdoelen formuleren en daarop reflecteren en daarbij persoon en professie met elkaar verbinden?

Het lerarenregister - instrument voor een professionele beroepsgroep
Het lerarenregister is een register waarin leraren kunnen laten zien dat ze bevoegd en bekwaam zijn en hun professionele ontwikkeling op peil houden, door middel van een portfolio.

Onderzoekend leren als schoolcultuur
Wat maakt dat de ene leraar zich voortdurend ontwikkelt en een ander vooral blijft vasthouden aan wat vertrouwd is? Hoe wordt professionele groei en ontwikkeling vanzelfsprekend?

Successen realiseren - onderweg naar kindgericht onderwijs
Werk maken van kindgericht onderwijs biedt kansen voor een lerend team. Veel van het succes hangt af van de inhoud die een team geeft aan het begrip kindgericht.

Meer zeggenschap over onderwijskwaliteit vanuit praktijk gevraagd
Wie bepaalt kwaliteit van onderwijs? Het is van belang dat leerkrachten meedenken in het opstellen van regels voor deze kwaliteit! Stap 1: Vorm een professionele leergemeenschap!

Onderzoekend en Ontwerpend Leren: Wat vraagt dit van de leerkracht?
De methodiek Onderzoekend en Ontwerpend Leren stimuleert het interactief kennis verwerven bij leerlingen.

Persoonlijk meesterschap: Het creëren van je eigen toekomst
In dit artikel wordt uitgelegd wat persoonlijk meesterschap is, hoe je eraan kunt werken en wat het kan opleveren, zowel voor jezelf als voor de school.

Ontwikkeling en stagnatie van lerende netwerken
Leernetwerken dragen bij aan professionalisering. Effectieve netwerken vereisen duurzame inbedding in de organisatie, die vorm krijgt door gedeelde doelen, aansluiting op de praktijk en betrokkenheid.

Waarom oudertevredenheidsonderzoeken ons in de weg kunnen zitten
Oudertevredenheidsonderzoeken kunnen ouders het gevoel geven dat zij klant en dus koning zijn. Maar wat zegt zo'n onderzoek eigenlijk over de kwaliteit van de school?

Persona's - Het beschrijven van een ijkpersoon bij het flexibiliseren van onderwijs
In dit artikel gaan we in op hoe je als onderwijsinstelling op basis van uitgeschreven profielen (persona) flexibele leerroutes kunt uitwerken.

Persoonlijkheidstesten
Door een persoonlijkheidstest te doen kun je inzicht krijgen in je talenten en vaardigheden. Persoonlijkheidstesten zijn er in vele soorten en maten. Er zijn ook online assessments.

De meerwaarde van professionele leergemeenschappen en lerende netwerken
De meerwaarde van professionele leergemeenschappen en lerende netwerken: samen de praktijk verbeteren! Zes sleutelkenmerken van effectieve netwerken en professionele leergemeenschappen.

Professional in de spiegel - achtergronden
De reflectieve werkwijze ‘Professional in de spiegel’, die op de PC-theorie gestoeld is, maakt zichtbaar welke aannames en overtuigingen leraren in hun denken en handelen beïnvloeden.

Professional in de spiegel - werkwijze
Om het zelfinzicht te vergroten is ‘Professional in de spiegel’ ontwikkeld. Deze reflectieve werkwijze stimuleert leerkrachten om na te denken over hun relaties met leerlingen, collega’s en ouders.

Training, teams en netwerken versterken professioneel vermogen leraar
Het professioneel vermogen van leraren heeft een positief effect op de onderwijskwaliteit van scholen. Het kan worden vergroot door een coachende leider.

Professionele cultuur en welbevinden
Hoe zorg je voor een professionele schoolcultuur waarin het gedrag van alle betrokkenen leidt naar de doelen van de school en het welbevinden van iedereen?

Aan de slag met professionele leergemeenschap
Hoe wordt een professionele leergemeenschap meer dan alleen 'praten over onderwijs'? In deze blog vier praktische handreikingen die de kans van slagen aanzienlijk vergroten.

Programma LeerKracht doorbreekt eilandjescultuur
Deelname aan het programma leerKRACHT levert samenwerkend leren op. Neem ook deel en zet de leraar in zijn leerKRACHT!

Samen werken en leren in een professionele leergemeenschap
De ontwikkeling naar een professionele leergemeenschap is visie op hoe je samen onderwijs wilt realiseren en hoe je samen wil onderzoeken, leren en ontwikkelen. Samen professionaliseren dus.

De SBL competenties leerkracht primair onderwijs
De 7 SBL competenties voor leerkracht primair onderwijs. Bij elke competentie staat een bekwaamheidseis geformuleerd en wordt concreet beschreven wat de competentie inhoudt.

SBL competenties onderwijs leraar vho
De 7 SBL competenties leraar vho onderwijs. Bij elke competentie staat een bekwaamheidseis geformuleerd en wordt concreet beschreven wat de competentie inhoudt.

SBL competenties onderwijs leraar VO MBO
De 7 SBL competenties voor leraar VO en MBO. Bij elke competentie staat een bekwaamheidseis geformuleerd en wordt concreet beschreven wat de competentie inhoudt.

De schoolleider als piloot
MAGICO! De drie technieken voor effectieve schoolleiderschap. Wat is de invulling van deze technieken? In dit artikel voorbeelden en tips!

Processen zijn cool: werken met stroomschema's
Denken en werken met gevisualiseerde werkprocessen of stroomschema's werkt goed. Het maakt dikke papieren informatie handleidingen overbodig.

Sturen op autonomie
Op sommige momenten ben je de leraar die je altijd had willen zijn, maar lang niet altijd. De theorie van TA kan helpen het beste uit jezelf te halen.

Vijf tips & tools voor efficiënt & effectief werken
Veel mensen in het onderwijs ervaren een hoge werkdruk. Wat kun je hier aan doen en wat helpt om je prioriteiten op een rijtje te krijgen? In dit artikel vijf tips!

Onderwijs en jeugdzorg hebben elkaar nodig!
Samenwerking van onderwijs en jeugdzorg zorgen ervoor dat het effect op de jongere verdubbelt. Beiden kunnen kennis uitwisselen met elkaar.

Anders veranderen door ruimte bieden aan professionals
Top-down gestuurde onderwijsinnovatie is in veel gevallen uitgelopen op een fiasco. Beter is het de onderwijsprofessional centraal te stellen bij veranderingen.

Vijf elementen voor succesvol veranderen binnen het onderwijs
Een veranderproces succesvol laten verlopen is een uitdaging. Aan de hand van de vijf elementen van het verandermodel in dit artikel heeft een veranderproces kans van slagen!

Wat maakt jouw werk waardevol?
Om er achter te komen wat je wil in jouw werk, is het goed om je bewust te zijn van wat jij belangrijk vindt. Welke waarden zijn voor jou belangrijk?

Op koers? Waarden, ambities, verlangens en doelen.
Waarden, doelen, missie, visie...? Waarden zijn de wortels van de school, doelen zijn de vleugels. Schets daar de Gedurfde, Gedroomde Werkelijkheid bij en de koers is helder!

Beeldcoachen: wat is het en hoe helpt het bij een verbetercultuur?
Wat is beeldcoachen en hoe gaat het in z'n werk? Dit artikel legt het uit en vertelt ook hoe het kan helpen bij het verbeteren van je leerkrachtvaardigheden.

Welbevinden: een belangrijke factor van een professionele schoolcultuur
Draagt het gedrag dat plaatsvindt op scholen bij aan welbevinden? In dit artikel staat centraal hoe welbevinden een plek krijgt in een professionele schoolcultuur.

Drie tips tegen werkdruk en stress in het onderwijs
Drie gouden tips tegen werkdruk en stress in het onderwijs, waar je vandaag nog mee aan de slag kunt. Wat zijn oorzaken van werkdruk en stress en hoe ga je er mee om?

Meer werkplezier door minder werkdruk
Leraar zijn geeft vaak werkdruk. In dit artikel bespreken we een reflectie- en ontwikkelingsinstrument om werkdruk te reduceren. Wat motiveert je als leraar?

Rekenen met een efficiënte strategie
Rekenen moet gebeuren met een efficiënte strategie. Leer basisstrategiën grondig aan en voorkom dat kinderen blijven tellen.

Hulp bij klokkijken voor kinderen met taaldenk problemen (1)
Klokkijken is een complexe kluwen van visueel-ruimtelijke, rekenkundige, talige en abstract-symbolische acties. In dit artikel vind je orthodidactische voorstellen om handig klokkijken aan te leren.

Anders beginnen met vermenigvuldigen en delen
Het wordt hoog tijd om het aanleren van vermenigvuldigen en delen anders aan te pakken. Alles begint met ervaren en de kinderen handelend bezig te laten zijn.

Op weg naar beter rekenonderwijs
De aanwezigheid van leerlingen in een les veroorzaakt altijd gedoe! Ze blijken verschillend te zijn. Een visie op het behaviorisme van directe instructie.

Spelen of Toetsen - kansen voor wiskundige ontwikkeling
Kleuters die problemen handelend weten op te lossen, blijken ook beter te scoren op de Citotoets ‘Rekenen voor kleuters’. Een praktijkgerichte casus.

Criteria keuzeproces methode rekenen
Hoe kies je een methode die aansluit bij jullie visie op leren en ontwikkelen? Dit artikel geeft de criteria om een keuze te maken uit het aanbod van rekenmethodes en oefensoftware.

Differentiatie vraagt voorbereiding
Groepsplannen zijn in. In veel gevallen zijn groepsplannen van buitenaf komen binnenvliegen als een oplossing voor... ja voor wat eigenlijk? Om dat te achterhalen, moeten we terug naar het ontstaan.

Niet alleen voor kleuters
De auteurs van dit artikel laten u zien hoe goed overdachte rekenhoeken zowel voor groep 2 als voor groep 3 voldoende uitdaging kunnen bieden.

Dyscalculie: kenmerken - tips aanpak rekenproblemen
Dyscalculie is een rekenstoornis, waarbij het kind een hardnekkig probleem heeft met het aanleren, ophalen en toepassen van reken-wiskundekennis. Dyscalculie kenmerken en tips.

Taalhulp bij het uitrekenen van formele sommen - 5 - Stress en faalangst
Faalangst, onzekerheid en een laag zelfbeeld hebben een negatieve impact op de taal-rekenvaardigheden, ook de motivatie en de concentratie worden aangetast.

Instructie voor kleuters - Tips en voorbeelden
Hoe geef je een goede rekeninstructie bij kleuters? In dit artikel tips en concrete voorbeelden!

Kleuters in de hoek - haal meer uit je rekenhoek
Hoe laat je kleuters echt leren en ontdekken in een rekenhoek? In dit artikel wordt duidelijk hoe je hen kunt begeleiden en stimuleren. Een tipje van de sluier: er is taal voor nodig...

Klokkijken is complexer dan je zou denken
Sommige kinderen doen er lang over om te leren klokkijken. Waarom is klokkijken voor hen zo moeilijk? In dit artikel staat het op een rijtje en geeft de auteur tips om te oefenen.

Het nut van kolomsgewijs rekenen
Wat is de plaats en het doel van het kolomsgewijs rekenen in groep zes tot en met acht?

Leerlijn rekenen - Wie kan delen, kan vermenigvuldigen
Op basis van onderzoek onder leerkrachten worden in dit artikel belangrijke aspecten van de leerlijn delen besproken: de cruciale leermomenten, strategieën en modellen.

De leerlijnen de baas
Een rekenleerlijn is geen doel op zich, maar een middel om passend rekenonderwijs te realiseren. Lees hier wat leerkrachten moeten weten over de leerlijnen bij rekenen.

Hoe leer je kinderen splitsen?
Leerlingen in groep 3 moeten het splitsen goed onder de knie hebben, willen ze aan de sommen tot 100 beginnen in groep 4. Hoe zorg je ervoor dat ze dit goed kunnen?

Herkenbare rekenproblemen en persoonlijke doelen
Het lijkt soms alsof ‘opbrengstgericht werken’ vooral over toetsresultaten gaat. Niets is minder waar: het gaat over het (dagelijkse) effect van onderwijs. Dat effect moet ook blijken buiten toetsmomenten.

Kiezen in rekendoelen met leerroutes van Passende Perspectieven
En wat als het referentieniveau 1F rekenen niet wordt gehaald? Misschien zijn de leerroutes van Passende Perspectieven dan iets voor u. Krijg zicht op het niveau!

Het effect van gericht automatiseren van rekenvaardigheden
Er is veel aandacht voor het verbeteren van de rekenbasisvaardigheden. In de huidige realistische rekenmethodes is vaak weinig aandacht voor automatiseren.

Taalhulp bij het uitrekenen van formele sommen - 2 - Materiële leerfase
Taalzwakke kinderen die niet vanzelf de taaldenkstap maken van concreet naar formeel rekenen, profiteren onvoldoende van de klassikale instructie. Hoe geef je hulp?

Zo leer je alle kinderen rekenen
Goed nieuws: Rekenachterstand is weg te werken! Een rekenachterstand ontstaat vaak door de didactiek en kan weggewerkt worden door veel te oefenen.

Groeien in de getallenwereld - over belang growth mindset bij rekenen
Wat is er nodig voor een growth mindset in de rekenlessen? Het beeld dat leraren van kinderen hebben werkt vaak als selffulfilling prophecy. Gebruik 'car' en 'care' om vooruit te komen!

Koppeling tussen verhaal en som
Hoe leer je kinderen zelfstandig de juiste som te bedenken bij een verhaal? Met behulp van het drieslagmodel kun je kinderen goed observeren tijdens de rekenles.

Zie je het voor je? Rekenen is per definitie talig!
Leerlingen verlenen aan woorden een eigen betekenis. Ook in rekenonderwijs is het belangrijk hier aandacht aan te besteden! Taal staat, ook in rekenen, centraal.

Zo pak je het keuzeproces voor een nieuwe rekenmethode aan
Een keuze voor een (reken)methode is vaak een keuze voor een flink aantal jaren. Welke fasen kun je als team doorlopen om tot een beslissing te komen?

Rekenonderwijs in groep 1-2
De afgelopen jaren zijn de doelen voor rekenen eind groep 2 behoorlijk aangescherpt. Wat is nodig voor een goede start in groep 3?

Voorkomen van rekenproblemen - protocol dyscalculie
Het afstemmen van de onderwijsbehoeften kan alleen als de leerkracht weet heeft van hoe kinderen zich ontwikkelen.

Het rekenproces in de rekenles - protocol ERWD
Het is van belang om als leerkracht scherp in beeld te krijgen waar het fout gaat in het rekenproces. Dat kan door het analyseren van de fouten.

Rollenspel als middel om de rekenwoordenschat te ontwikkelen
Hoe kun je als leerkracht kansen grijpen en creëen om de rekenwoordenschat te versterken? Rollenspel is daarbij een krachtig middel.

Een schatter kan niet zonder redeneren
Schattend rekenen is een ondergewaardeerde variant van rekenen. Onterecht, want schatten is niet alleen handig in het dagelijks gebruik, maar ook nuttig vanwege het redeneren dat daarbij nodig is.

Singapore Rekenen - Rekenwonders
Singapore trekt de aandacht door op internationale ranglijsten voor rekenonderwijs als een van de beste te presteren. Wat is er zo bijzonder aan het rekenonderwijs in Singapore?

Taalhulp bij het uitrekenen van formele sommen - 3 - Speciale taalhulp
Nadat het kind voldoende op materieel niveau heeft kunnen oefenen, kan er overgegaan worden naar een meer schematische manier van rekenen.

Taalhulp bij het uitrekenen van formele sommen - 4 - RT en logopedie
In de RT les is tijd en rust om consequent denkstappenplannen op te zetten en het herhalend inoefenen ervan begeleid aan te pakken.

Wat is subiteren en hoe kun je het stimuleren?
Vijf aardbeien, dus sla op de bel! Spelletjes zijn een mooi hulpmiddel om subiteren te onderzoeken en te stimuleren. Lees hier waarom dat zo is en hoe je dat het beste kunt doen.

Leraren leren omgaan met taal in de rekenles
Taal is van groot belang bij het leren rekenen. Juist daarom kunnen leraren een grote rol spelen in de rekenles! Ga bewust om met de rekentaal en help zo je leerlingen met rekenen.

Taalhulp bij het uitrekenen van formele sommen - 1 - Taalproblemen
Rekenen is veel taliger dan we denken. Welke taalproblemen kunnen zich voordoen bij de rekenles?

Leren vermenigvuldigen: meer dan tafels leren!
Het oefenen van de tafels vraagt om weldoordacht handelen in de groepen 4 en 5 van de basisschool. Anders zakt de kennis van de tafels weer snel weg.

De vertaalcirkel
Het werken met de vertaalcirkel blijkt vaak lastiger dan gedacht. Ceciel Borghouts geeft antwoord op dertien veelgestelde vragen over de vertaalcirkel.

De Vertaalcirkel 1 werken aan begrip en inzicht bij zwakke rekenaars
Wat is de vertaalcirkel en hoe werkt u ermee? Een didactisch hulpmiddel voor leerlingen. Om de kloof tussen formele rekentaal en contextopgaven verkleinen.

De Vertaalcirkel 2 Werken aan begrip en inzicht bij zwakke rekenaars
Wat is de vertaalcirkel en hoe werkt u ermee? Een didactisch hulpmiddel voor leerlingen. Om de kloof tussen formele rekentaal en contextopgaven verkleinen.

De Vertaalcirkel 3 Werken aan begrip en inzicht bij zwakke rekenaars
Wat is de vertaalcirkel en hoe werkt u ermee? Een didactisch hulpmiddel voor leerlingen. Om de kloof tussen formele rekentaal en contextopgaven verkleinen.

De Vertaalcirkel als diagnostisch hulpmiddel
CITO-toetsen rekenen zijn zo talig. Wat zijn de mogelijkheden voor een diagnostisch gesprek? De vertaalcirkel als didactisch hulpmiddel voor leerkrachten.

De Vertaalcirkel bij kleuters
Wat kun je met de vertaalcirkel bij kleuters? Speel hoeveel kinderen erbij komen in het zwembad. Vertaal dit met poppen. Laat het tekenen. Speel na met blokken.

Zes manieren om leerlingen te helpen wiskunde te begrijpen
Het doel van wiskunde-instructie is dat leerlingen het begrijpen, de vaardigheden toepassen en de concepten in de toekomst zich kunnen herinneren. Wat kan hierbij helpen?

Durf te kiezen in doelen: 19 tips voor zwakke rekenaars
Gaan deze leerlingen referentieniveau 1F wel halen? Lees de kwaliteitskaart met 19 tips voor zwakke rekenaars. Wat kunnen we doen om deze groep leerlingen te helpen?

Diagnosticerend onderwijzen bij rekenen
Hoe werkt het protocol ERWD? Een uitleg aan de hand van de verschillende fasen in onderwijsbehoeften bij het leren rekenen.

ASS: Autisme Spectrum Stoornis - tips voor de leerkracht
Is bij een kind autisme vastgesteld? Belangrijk om daar als leerkracht goed mee om te gaan. In dit artikel tips uit de schoolpraktijk. Om kinderen met ASS te helpen.

ASS / Autisme en communicatie
In dit artikel gaat de auteur in op de communicatie met een leerling die een stoornis in het autistisch spectrum heeft. Communicatie met kinderen met ASS / Autisme.

Autisme / ASS - Een persoonlijke handleiding
Dit artikel is pleit voor het opstellen van een persoonlijk communicatieprofiel voor leerlingen met ASS. Een handleiding voor de omgang met de leerling met een ontwikkelingsstoornis.

A'girl, meisjes met autisme in het voortgezet onderwijs
Dit artikel gaat over meisjes met een autisme spectrum stoornis, die op het voortgezet onderwijs zitten. Waar lopen zij tegenaan? Wat zijn oplossingen?

ASS / Autisme: sterk naar het voortgezet onderwijs
Dit artikel zoomt in op de vraag, hoe het basisonderwijs de leerling met autisme / ASS kan ondersteunen bij een succesvolle overstap naar de middelbare school.

Asperger syndroom: kenmerken - tips - symptomen ASS
Het syndroom van Asperger (ASS) is een ontwikkelingsstoornis binnen het autisme spectrum. Het syndroom van Asperger heeft een neurobiologische oorzaak en diverse symptomen.

Effectieve instructie met het Directe instructiemodel
Hoe kan je effectief instructie geven? In dit artikel behandelen we het Directe instructiemodel en het daarop gebaseerde model

Humor in de klas: een serieuze zaak. Geen grappen daarover.
Humor is als haarlemmerolie voor communicatie. Voer een humorcheck uit op uw eigen werk met de MRI-scanner: Motiveren, Relativeren en Instrueren. Best grappig, maar wel serieus!

Instructiestrategieën die werken - maar voor wat? (1)
Evidence based instructie geven: dat klinkt goed, dat zal wel werken! Maar voor wát werkt dat precies? Die belangrijke vraag wordt vaak overgeslagen...

Instructiestrategieën die werken - maar voor wat? (2)
Zet evidence based instructiestrategieën in en je onderwijs wordt beter! Dat kan tegenvallen. Stel jezelf daarom eerst de vraag: Welk doel wil ik met mijn onderwijs bereiken?

Competenties verwerven met en zonder instructie
Een artikel over competentieverwerving. Betoogd wordt dat er nieuwe combinaties van gestuurd, zelfgestuurd en impliciet leren nodig zijn.

Van je eigen fouten leer je het meest?
Fouten maken is leerzaam en van andermans fouten kun je ook wijzer worden. Maar is het ook een noodzakelijke voorwaarde voor leren? Lees hier over het experiment van Kapur.

Loslaten: waarom is dat zo moeilijk?
Ben je bang om die lesmethode los te laten? Pedagogisch-didactische kennis helpt je angst te verminderen. En gaat het toch een keer mis? Grijp de kans die die fout biedt...

Mindmap maken - systeemdenken in de klas
Een van de kenmerken van systeemdenken is het gebruik maken van een gevarieerd aantal visuele hulpmiddelen. Het werken met mindmaps is er een van.

Bewust bezig zijn met taal
International Primary Curriculum (IPC) is een uitstekende methode om taalonderwijs aan te laten sluiten op de voorkennis en interesses van leerlingen. Eigenaarschap van het leerproces staat hierin centraal.

Instructie geven in unitonderwijs, hoe doe je dat?
Hoe organiseer je effectief de instructies in unitonderwijs? In dit artikel geeft Hanneke Oosting antwoord op deze vraag.

De vier sleutels voor een effectieve les - deel 2
Een effectieve les, waar bestaat deze uit en wat zijn belangrijke sleutels? Een interessant artikel over actieve betrokkenheid en afstemming door de leerkracht.

De vier sleutels voor een effectieve les - deel 1
Wat is een fijne les? Hoe beantwoorden leerlingen deze vraag en wat zeggen wetenschappers over deze kwestie? In dit deel gaat het over twee sleutels van een effectieve les.

De resultaten vallen tegen. Wat nu?
Wat doe je als de toetsen van het leerlingvolgsysteem zijn afgenomen en de resultaten tegen vallen? Is er meer aan de hand, en moet je er wat mee, waar begin je dan?

Toetsen maken: Dat is niet het doel van ons onderwijs!
Hoe kun je met elkaar het onderwijs zo inrichten dat leerlingen zich ononderbroken kunnen ontwikkelen, gemotiveerd en betrokken blijven?

Soms nuttig, soms niet: Adaptief toetsen genuanceerd
Adaptief toetsen: voor velen klinkt dat als een droom die maar niet uitkomt. In dit interview wordt dat droombeeld flink genuanceerd. Lees hier de voor- en nadelen!

Een ambitie op goed onderwijs
Hoe formuleer je een eigen ambitie voor je school en welke plaats hebben kwaliteitszorg, een kwaliteitssysteem en kwaliteitscultuur daarin? Lees het hier en ontdek wat dit voor jou betekent.

Team-based Learning: best practice voor effectief en leuker leren!
Sluit het huidige onderwijs nog aan bij de vaardigheden die leerlingen zouden moeten leren? Team-based Learning doet dat in ieder geval wel!

Waar ligt de cesuur? Vier experts over grens tussen voldoende/onvoldoende
Waar ligt de grens tussen voldoende en onvoldoende? In dit artikel vatten we inzichten samen van vier experts. Wat is eigenlijk een cesuur? Zit er logica achter de 5,5 als onvoldoende?

De Staat van het Onderwijs 2020
In dit artikel bespreekt Myriam Lieskamp het onderzoek van de onderwijsinspectie onder goede scholen en wat we van dat onderzoek kunnen leren.

Design thinking als basis voor innovatief onderwijs
Design thinking is een creatief proces ten behoeve van het ontwerpen van duurzame en innovatieve oplossingen voor het onderwijs. Het is een gestructureerde aanpak voor het genereren en ontwikkelen van ideeën.

Behoedzaam innoveren van een digitaal portfolio
Scholen voeren vernieuwingen vaak in zonder vooraf goed na te denken over het waarom en zonder te evalueren. Hoe innoveer je behoedzaam?

Digitaal of analoog, het maakt wat uit!
Digitale leermiddelen zijn niet meer uit de klas weg te denken. Maar wanneer voegen ze echt wat toe? Denk goed na over je leerdoelen vóór je iets aanschaft!

Optimaliserend Onderwijs (2). Doorlopende leerprocessen en verantwoorde zelfregulatie
Hoe realiseer je een doorlopend ontwikkelings- en leerproces én zorg je voor verantwoorde zelfregulatie bij elke leerling? Ton Mooij geeft verschillende handvatten.

Een excellente school (1): door de bril van collega's die er werken
Wat is een excellente school en moet elke school excellent willen zijn? In dit eerste artikel van een tweeluik vertellen drie schooldirecteuren hierover.

Een excellente school (2): over de route waarlangs de collega's gingen
Welke weg is er afgelegd om het predicaat excellente school te krijgen? Drie schooldirecteuren vertellen hierover.

Je tijd en energie steken in dat wat ertoe doet
Lopen jullie als team elk jaar tegen dezelfde energievreters aan? Ervaar je veel werkdruk omdat er zoveel moet? In dit artikel worden tips gegeven hoe je tijd kunt winnen.

Over zwemdiploma's, judobanden en een nieuwe versie van het ERK
Het Europees Referentiekader (ERK) heeft een vaste plek in het talenonderwijs. Welke mogelijkheden er zijn met het ERK is in dit artikel te lezen!

Evidence informed werken in het onderwijs
Welke interventies leveren nu echt leerwinst op? Dat kun je alleen maar uitproberen in je eigen lespraktijk. Lees hier 5 eenvoudige stappen om evidence-informed interventies in je eigen lespraktijk in te zetten.

Leerlingen laten excelleren - de rol van de leraar
Leerling kan talent hebben of begaafd zijn. Maar excellent worden is hard werken. Wat is de rol van de leraar? Excellentie is namelijk speerpunt geworden.

Feedback je wijzer!
Toetsen, dat wordt bijna overal gedaan. Maar waarom wordt er getoetst en wat wordt er gedaan met de informatie die uit de toetsen volgt?

Formatief evalueren: Aan de slag met je collega`s
Formatief evalueren in je team de plek geven die het verdient doe je niet zomaar. Want waar begin je? Lees hier drie praktische aanpakken waarmee je direct aan de slag kunt.

Van maatwerk naar vakmanschap bij gedragsproblematiek
Kwaliteit is direct van invloed op het werk van een begeleider. In dit artikel bespreekt Peter Mol vanuit een niet gebruikelijke invalshoek stimuleren van kwaliteitsverhoging van collega’s.

Wat klopt er niet bij John Hattie?
John Hattie is met zijn boek 'leren zichtbaar maken' volgens hoogleraar Bob Slavin veel te kort door de bocht gegaan. Zijn methoden zijn niet wetenschappelijk.

Het belang van een goed beoordelingsmodel
Een beoordeling is goed als deze objectief is, maar hoe kom je tot een objectieve beoordeling?

Een succesvolle transitie naar een IKC heeft deze zes kenmerken
In dit artikel worden zes kenmerken genoemd waaraan moet worden voldaan om succesvol te veranderen naar een Integraal Kind Centrum.

Wat is een excellente school? Over de invloed van schoolleiderschap op leerresultaten van leerlingen
Hoe heeft jouw leiderschapsstijl effect op de onderwijskwaliteit? Volg de simpele stappen in dit artikel van Minke Knol en verleg zo de focus van organisatie naar het onderwijs!

Visie & Beleid op onderwijs aan jonge kinderen.
In dit artikel wordt een gefundeerd antwoord gegeven op de vraag hoe het onderwijs aan jonge kinderen eruitziet als je hun behoeften als uitgangspunt neemt.

Aan de slag met kansenongelijkheid in het onderwijs
Nederland is internationaal koploper geworden in niveauverschillen tussen scholen. Als dit je aan het hart gaat, zorg dan voor een verbetercultuur op je school.

Het goede doen. En dat samen. Over kwaliteitsbewustzijn in de Agorascholen
Het traject 'kwaliteitsbewustzijn' bestaat uit vijf pijlers. Naomi Mertens licht toe wat het belang is van bijvoorbeeld een onderzoekende houding voor onderwijskwaliteit.

Kindgericht onderwijs vraagt inzicht in het leerpotentieel van kinderen
Er is een massieve beweging op gang richting gepersonaliseerd en meer kindgericht onderwijs. De manier waarop scholen zicht houden op ontwikkeling van kinderen zal hierdoor grondig veranderen.

Optimaliserend Onderwijs (1) Beperkt landelijk kerncurriculum en vrij schoolcurriculum
Bij Optimaliserend Onderwijs worden gelijke onderwijskansen voor alle kinderen in een groep ondersteund. Lees hier wat daarbij helpt.

Leerdoeldenken (3): hoe implementeer en organiseer je het op jouw school?
In dit artikel leggen we uit wat er komt kijken bij het implementeren en organiseren van leerdoeldenken op scholen.

Hoe je met schaarse capaciteit maximaal effect bereikt met het Nationaal Programma Onderwijs
Er is geld beschikbaar vanuit het Nationaal Programma Onderwijs om leerachterstanden te beperken. Maar hoe zet je dat optimaal in met de beperkte capaciteit op je school?

Bestuur én inspectie sturen samen op kwaliteit
Sinds 1 augustus 2017 werkt de inspectie met een nieuwe vorm van toezicht. Opvallend is dat de term ‘toezichtkader’ vervangen wordt door ‘onderzoeks-kader’ en ‘waarderings-kader’.

Onderwijsinspectie: doe maar gewoon je ding; wat (niet) te doen als de inspectie komt
Is inspectiebezoek voor jou reden om je beter voor te doen dan je bent? Doe maar gewoon je ding en neem zelf de regie over het verbeteren van de onderwijskwaliteit.

Onderwijskwaliteit, ook voor (hoog)begaafde leerlingen
Ook hoogbegaafde leerlingen hebben recht op onderwijs dat bij hen past. Hoe ziet Optimaliserend Onderwijs er uit en hoe is het op scholen te realiseren?

Kenmerken van Optimaliserend Onderwijs
Via Optimaliserend Onderwijs kan er gewerkt worden aan gelijke onderwijskansen voor alle leerlingen in een groep.

Overladenheid, de erfzonde van het onderwijs
Aan de slag met operatie stofkam. Minder leerstof is voor leerlingen, leraren en samenleving meer. Wees geen slaaf van de methode. Schrap verouderde leerstof.

Ontwikkel op jouw school een project volgens de High Tech High-aanpak
High Tech High scholen werken met vaste protocollen als zij een project ingaan. Ontwikkel op jouw school een project volgens de High Tech High-aanpak.

Hoe creëer je met leerKRACHT échte inhoudelijke samenwerking binnen een IKC?
Veel IKC's hebben de wens om meer te halen uit de samenwerking tussen de verschillende groepen, dit artikel legt uit hoe de methode van leerKRACHT hierbij kan helpen.

Meer of minder schermen op school?
Maak van de school een schermvrije oase in plaats van eindeloos schermen toe te voegen waarvan niet bewezen is dat leerlingen daardoor beter gaan presteren.

Van ambitie naar uitvoer in de lespraktijk
Hoe zorg je ervoor dat de ambities die jullie als schoolteam hebben ook werkelijkheid worden? Dit artikel vertelt hoe je daar stappen in kunt zetten.

Meer werkplezier en motivatie met Lean & Scrum-borden
Het is misschien tijd om wat nieuws uit te proberen. Waar jij, je leerlingen en je collega-leraren meer energie van krijgen: ‘Agile-Scrum’.

En toen vloog er een duif tegen het raam - pilotschool in ontwikkeling
Spring High in Amsterdam is een innovatieve pilotschool met vernieuwende ideeën. Portret van een school die leerlingen wil helpen zichzelf te ontwikkelen.

Meebeslissen over taakbeleid; aan de slag met het werkverdelingsplan
Met ingang van het schooljaar 2019/2020 komt er een nieuw taakbeleid op schoolniveau: het werkverdelingsplan. Uitgangspunt is dat het team een bepalende rol krijgt bij de werkverdeling.

Toetsing als kans om te leren - interview
Wat is de staat van toetsing in ons land en wat zouden we volgens Sluijsmans moeten doen om toetsing effectief te maken? Het is te lezen in dit artikel.

Uitdagend leren in de 21e eeuw
Kinderen die te veel bij de hand worden genomen, voelen zich onvoldoende uitgedaagd en verliezen hun leermotivatie. Wat is de juiste dosering tussen leerkracht- en zelfsturing?

Visitaties in het primair onderwijs -2-
In dit artikel kijken we naar de organisatorisch aspecten van visitatieprojecten en geven we enige praktische tips.

Collegiale visitatie, een sympathiek en krachtig instrument -1-
Kan het primair onderwijs iets leren van het voortgezet onderwijs? Ja, zeker als het gaat om het collegiaal leren van elkaar met het oog op schoolontwikkeling.

Wat gaat er fundamenteel mis in het onderwijs?
In de praktijk gaan er in het onderwijs, naast alle goede zaken, ook veel zaken niet (geheel) goed. Wat gaat er volgens de recente inzichten fundamenteel mis?

Wat leerlingen nu leren
Professor John Hattie beschrijft wat we uit onderzoek weten over de huidige onderwijssituatie; wat leren leerlingen als ze niet of beperkt naar school kunnen?

Overdenken en doen - Een pedagogische bijdrage aan adaptief onderwijs
Het is van belang dat leraren zich verdiepen in onderwijskundige thema’s. Niet om er direct iets mee te doen, maar als materiaal voor een denkpauze.

Een denkpauze en de moeite met verandering
Onderwijswerk is persoonlijk werk en vraagt rust. Leraren zijn de zorg voor zichzelf, zoals we hier bedoelen, niet zo gewend. Toch is een denkpauze belangrijk.

De betekenis van leraren en leerlingen voor elkaar
Onze taal laat het al weten: over leraren kan je niet spreken zonder daar leerlingen bij te denken en over leerlingen niet zonder daar leraren bij te denken.

Over ontwikkeling van kinderen
Goed onderwijs probeert afstemming van het leerproces te bewerkstelligen en leerlingen hebben daar leraren voor nodig.

Over leren en onderwijzen
Een oriëntatie op leren in school of intentioneel leren levert in eerste instantie dezelfde kenmerken op als bij de verkenning van het begrip ontwikkeling.

Paradoxen of ongerijmdheden rond ontwikkeling en leren
Hoe verhouden de inzichten rond ontwikkeling en leren zich tot de werkelijkheid van ons onderwijs en de manier van denken die daaruit spreekt.

Het intern werkmodel of het denken van de leraar
Het geheel van persoonlijke opvattingen, overtuigingen en doelen of dat ons gedrag bepaalt, noemen wij ons intern werkmodel. Het geeft ons gedrag vorm.

Ontwikkeling van het intern werkmodel van de leerling
Leerlingen denken na. Zij schatten, beoordelen, waarderen en beslissen en zijn in zekere zin net zo wijs als hun leraar in het beoordelen van hun prestaties.

Vertrouwen en zelfvertrouwen als kwaliteiten van ontwikkeling en leren
De interactie van de leerling met zijn opvoeders geeft vorm aan het vertrouwen en zelfvertrouwen in de ontwikkelingssituaties waarin het kind zich begeeft.

Over de pedagogische paragraaf in onderwijs, opleiding en vorming
In deze inleiding van de inaugurele rede gaat Biesta in op de hoofdthema's van de huidige pedagogiek.

Leraar die zichzelf ontwikkelt: professionalisering onderwijs
De mogelijkheden voor ontwikkeling van onderwijs of onderwijsvernieuwing wordt in belangrijke mate bepaald door de professionalisering van de leraar. Professionalisering onderwijs.

Formatief toetsen in relatie tot didactisch handelen
Welk didactisch handelen past bij formatief toetsen? En hoe kan dit geïmplementeerd worden in de praktijk? De auteur beschrijft zowel een basis als acht aanbevelingen.

Directe instructie doorgelicht - 1: een kritische blik
Directe instructie beschouwen als een van de belangrijkste didactieken? Daar denkt Ewald Vervaet anders over.

Een doorgaande lijn in zelfsturing
Het is belangrijk dat we de ontwikkeling van zelfsturing centraal stellen in de doorgaande lijn van voorschool naar basisschool.

Een klas van denkers
Hoe bouw ik een klas van autonome, creatieve en kritische denkers? Lees in dit artikel praktische bouwstenen die direct toepasbaar zijn in de klas.

Eigenaarschap van het leren - 5 tips om hier beter op te oriënteren
Bij eigenaarschap van het leren krijgen leerlingen meer zeggenschap, sturing en verantwoordelijkheid over hoe en wat ze leren. In dit artikel vijf tips om dat te bereiken.

Executief functioneren kun je leren
Goed nieuws: executieve functies zijn te ontwikkelen. Geef ze de aandacht die ze nodig hebben want wat aandacht krijgt groeit!

Zelfsturing bij peuters en kleuters en de rol van de ib'er
Het is belangrijk om al op jonge leeftijd, bijvoorbeeld bij de Voor-en Vroegschoolse Educatie (VVE), kinderen te leren om hun eigen gedrag te sturen.

We moeten af van het idee dat faalangst iets abnormaals is!
Examentijd: stress, faalangst? Wat hebben jongeren nodig om uit zichzelf te halen wat erin zit? Help ze studeren wat ze willen studeren. Help ze slagen als ze kunnen slagen.

Filosoferen met kinderen; hoe doe je dat?
Wat is filosoferen met kinderen eigenlijk en wat is het niet? In dit artikel worden verschillende veronderstellingen over filosoferen onder de loep genomen en een praktijkvoorbeeld uitgewerkt.

Groeimindset, toch maar wel - deel 1
Er is kritiek op het bevorderen van groeimindset: tijd en energie in het bevorderen daarvan zou nutteloos zijn. Is die kritiek terecht? Zeker niet, menen de auteurs.

Groeimindset, toch maar wel - deel 2
Met praktijkvoorbeelden wordt geïllustreerd dat verandering van mindset wel degelijk helpend kan zijn voor leerlingen. Kritiek op de groeimindset theorie wordt weerlegd.

De leerling als kritische denker
Wat is kritisch denken eigenlijk? Een belangrijke vaardigheid in de huidige eeuw. Met deze vaardigheid bereidt de school leerlingen voor op de wereld buiten school.

Praten over het leerproces bevordert metacognitieve vaardigheden
De poster Denken om te leren helpt leraren om leerlingen te stimuleren hun eigen leerproces te reguleren. Leerlingen zijn zich bewuster van hun eigen leerproces.

Dieper leren. De zin en onzin van leerrijk onderwijs
Om kinderen echt iets te leren, moeten we dat leren zo divers inrichten dat kinderen op allerlei manieren in hun brein geprikkeld worden.

Pedagogiek, een betrokken handelingswetenschap
Wat is pedagogiek voor soort wetenschap. In dit tweede deel van de inaugurele rede van Gert Biesta gaat hij op deze vraag in.

Pedagogiek, innerlijkheid en humaniteit
Dit is het vijfde deel van de inaugurele rede van Gert Biesta, waarin hij ingaat op de innerlijkheid en de humaniteit van kinderen.

Theoretische achtergronden van pedagogisch contact
Vanuit de hechtingstheorie weten we dat de mens niet kan zonder affectieve aanraking. Lichamelijk contact is nodig voor de ontwikkeling van kinderen. Maar wat is daarbij juist?

Positief manipuleren in de klas
Manipuleren klinkt negatief. Toch is positief manipuleren best te onderbouwen, aldus de auteur van dit artikel.

Constructivisme en onderwijs - deel 3.3
Hoe maakt een kind zich van binnenuit schoolse vaardigheden als lezen en spellen eigen? In een aantal artikelen beantwoordt Ewald Vervaet deze vraag.

Subjectiverend onderwijs: Het curriculum op zijn kop
In dit vierde deel van de inaugurele rede van Gert Biesta gaat hij in op hoe de onderwijspraktijk eruit ziet van subjectiverend onderwijs.

Hoe een talentenscan leerlingen intrinsiek motiveert
Talentenscans helpen om de hele persoon van de leerling in beeld te brengen. De leerling zelf wordt sterk betrokken bij zijn persoonsontwikkeling.

Wat er op het spel staat: volwassen in de wereld willen zijn
In dit derde deel van de inaugurele rede van Gert Biesta legt hij het verschil uit tussen Bildung en Erziehung. Lees hier hoe Erziehung het beste bij de pedagogiek past!

Beurten geven in de klas: een krachtig didactisch middel
Beurten geven is een didactisch middel dat leerlingen kan aanzetten tot actief kritisch denken. Hoe doe je dat en hoe krijg je een interactief gesprek op gang?

Zelfsturing en executieve functies stimuleren in spel
Spel is de ideale context waarin kinderen zelfsturingscompetenties kunnen ontwikkelen.

Zelfsturing stimuleren met een digitaal portfolio
Welk doel hebben scholen voor ogen met het inzetten van een digitaal portfolio? En worden die doelen bereikt?

Wat is sociaal emotionele ontwikkeling?
Wat is sociaal emotionele ontwikkeling? Is het emotionele intelligentie? In dit artikel gaat het over impulsbeheersing, doorzettingsvermogen en emoties beheersen.

Aanraken van kinderen: tussen levensbehoefte en taboe
Aanraken van kinderen: het is een levensbehoefte van mensen om aangeraakt te worden, maar in het onderwijs is het tegenwoordig bijna een taboe.

Leerling zoekt eigen oplossing: counseling vervolggesprek
Heeft u leerlingen met problemen? Maak ze zelf verantwoordelijk voor de oplossing. Zoek samen naar uitzonderingen op het probleem en zorg zo voor successen.

Leerlingen zien en laten zien wat je van ze verwacht
Voor elke leerling is het heel belangrijk dat je als docent de leerling ziÂÂet. Ontdek het verband tussen ego-ontwikkeling en begrenzen en beschermen van de leerling.

Groeien in zelfaanvaarding, 13 concrete adviezen
Zelfaanvaarding is belangrijk voor individueel geluk. Hoe kun je groeien in zelfaanvaarding? In dit artikel lees je 13 concrete adviezen. Geef in elk geval je dromen niet op!

Omgaan met introverte leerlingen, tips voor de leraar
In elke klas zitten leerlingen van verschillende persoonstypen, introvert, extravert, of daar ergens tussenin. Vaak krijgen extraverte leerlingen de meeste aandacht, maar hoe ga je nou goed om met introverte leerlingen?

De Leerlingluisteraar is harthorend
Elk kind telt, maar zien we hen echt en voelen ze zich gehoord? U krijgt tips om van luisterblind harthorend te worden. De luisterprofessional wijst de weg.

Oplossingsgerichte Counseling helpt je sneller verder
Op welke manier kun je door Oplossingsgerichte Korte Counseling een leerling zelf in korte tijd verschillende alternatieve handelwijzen laten ontdekken en gaan uitvoeren?

Weerbaar worden vanuit de gymzaal
De gymles is de ideale omgeving om sociale problemen aan te pakken! Door middel van spel en beweging kan gewerkt worden aan de weerbaarheid van het kind.

Sociaal-emotioneel leren op het VO - Een praktijkvoorbeeld
Een mooi praktijkvoorbeeld van Kracht in Controle (KIC) en de lessen die daaruit te trekken zijn.

Sociaal-emotionele vaardigheden: de basis voor je leven leg je op school
Waarom aandacht voor de sociaal-emotionele ontwikkeling in het voortgezet onderwijs essentieel is.

Sociale vaardigheden - inzicht in het eigen gevoelsleven
Dit artikel gaat over het inzicht in het eigen gevoelsleven. Ook wordt beschreven hoe je met emoties om kunt gaan. Wat is zelfinzicht?

Sociale vaardigheden - omgaan met de ander
Slim zijn is leuk, sterk zijn is prettig. Maar nog belangrijker dan die beide dingen is: Goed omgaan met jezelf en met de ander.

Sociaal emotionele vaardigheden - uitgebreid overzicht
De sociale vaardigheden betreffen het inzicht in de ander en de gevoelens van anderen en het beïnvloeden daarvan. Hier een uitgebreid overzicht.

Sociogram: inzicht in sociale relaties en tips voor de leerkracht
Hoe zijn de sociale verhoudingen in de klas? Het antwoord daarop vind je door het gebruik van sociometrie en het sociogram. Tips voor de leerkracht.

Hoe kunnen we SOVA-trainingen verbeteren?
Wat proberen SOVA-trainingen eigenlijk te bereiken? Lees hoe u SOVA-trainingen kunt optimaliseren. Door het spelen in de gymzaal ontstaan spanningen in een gecontroleerde situatie!

De betekenis van spel voor de sociaal-emotionele ontwikkeling
In dit artikel wordt de betekenis van spel voor de sociaal-emotionele ontwikkeling uitgelegd aan de hand van praktische voorbeelden.

Hoe houden we het gezellig?!
Tijdens deze periode valt er genoeg te doen aan huiswerk. Gemakkelijk ontstaat er stress. Hoe hou je de sfeer toch goed in je gezin?

Ongewenst contact tussen leraar en leerling
Grensoverschrijdend gedrag in de klas. Wat is het precies en hoe kan een werkgever optreden tegen een medewerker die zich schuldig maakt aan grensoverschrijdend gedrag?

Rol spelontwikkeling bij weerbaar maken zwakke leerlingen
Spel is erg belangrijk voor een goede sociaal emotionele ontwikkeling. Spel is voor de geestelijke gezondheid wat vitaminen zijn voor het lichaam.

Zelfaanvaarding - Bouwstenen voor individueel geluk
Zelfaanvaarding is een belangrijke bouwsteen voor individueel geluk. Waarom is dat niet vanzelfsprekend? Lees in dit artikel obstakels die zelfaanvaarding in de weg staan.

Begrijpend Lezen - geen vak maar een houding
Het taalonderwijs in Nederland is 'verkaveld', alsof het niet met elkaar samenhangt; maar begrijpend lezen is geen los vak.

Taalgericht zaakvakonderwijs (3): Lezen van teksten in zaakvakken
Ga handig om met je tijd! De tijd die nu op je rooster staat voor begrijpend en studerend lezen kun je ook gebruiken voor het lezen bij het zaakvakonderwijs.

Taalgericht zaakvakonderwijs (4): Verdieping, de vier V's
Gebruik in je zaakvakonderwijs een eenvoudige aanpak van (hardop) denkend lezen die je altijd bij elke tekst kunt toepassen. Je leerlingen leren flexibel te denken

Taalgericht zaakvakonderwijs (1): Reflectie op begrijpend lezen
Taalvaardigheid hoort onlosmakelijk verbonden te zijn aan zaakvakken. Zonder goede kennis van begrippen worden leesteksten niet of niet voldoende begrepen.

Communicatief woordenschatonderwijs
Woordenschatonderwijs: het leren van woorden moet ingebed zijn in het communicatieve luisteren, lezen, praten en schrijven in de school.

De communicatieve klas - deel 1
Laat je klaslokaal zoveel mogelijk op de echte contactrijke wereld lijken om de taalontwikkeling van je leerlingen te stimuleren.

De communicatieve klas - deel 2
Verbeter het mondeling taalgebruik en de woordenschat van je leerlingen met aansprekende werkvormen.

De mondelinge taalontwikkeling van jonge kinderen -1-
Hoe verloopt de taalontwikkeling van het jonge kind? Er is steeds meer aandacht voor dit complexe proces van taalverwerving.

Differentiëren binnen woordenschatonderwijs
In dit artikel staan handvatten om bij de voorbereiding en uitvoering van je taal- en zaakvaklessen om te gaan met de verschillen in woordkennis tussen leerlingen.

Maak van de school een woordpaleis
Op veel scholen verandert het woordenschatonderwijs. Het is een uitdaging om dit veranderingsproces vorm te geven. De Woordencirkel-aanpak kan hierbij helpen.

Een aardig mondje Engels
Ook benieuwd hoe het gesteld is met de huidige resultaten van Engels in het vo? In dit artikel gaat de auteur in op verschillende aspecten uit de praktijk in de klas.

Hulp bij fonologische problemen; Intro en overzicht
In elf artikelen komt aan de orde hoe je kinderen kunt helpen met fonologische problemen. Dit artikel geeft een overzicht van alle artikelen, materialen en bronnen.

Orthodidactische uitgangspunten van de speciale hulp bij fonologische problemen -3
Het is belangrijk dat kinderen goed spellend leren lezen als basis met gebruik van senso-motoriek. Snelheid maken moet niet de norm zijn, redzaamheidslezen wel.

Hoe functioneren kinderen met fonologische zwakte auditief en communicatief in de klas? -2-
Voor kinderen met fonologische zwakte is een aanpak die breder gaat dan de klassikale lessen fijn. Samenwerken met een logopedist en/of fysiotherapeut is van groot belang om het kind te helpen.

Hoe nuttig zijn grammaticalessen?
Grammatica is niet populair op veel scholen. Dit artikel laat zien hoe een andere grammatica-aanpak leidt tot activiteit, interactie en toepassing.

Grammatica is leuk! (deel 3)
Betekenisgericht grammaticaonderwijs leert kinderen zelf ontdekken hoe zinnen in elkaar steken.

Grammatica is leuk! (deel 1)
In de huidige taallessen staat de aandacht voor grammatica meestal vrij los van andere onderdelen van het taalonderwijs. Dat kan anders!

Grammatica is leuk (deel 2)
Betekenisgericht grammaticaonderwijs leert kinderen zelf ontdekken hoe zinnen in elkaar steken.

In langdurig contact met woorden - deel 1
Hoe kan je ervoor zorgen dat je leerlingen belangrijke aangeboden worden blijven tegen komen? Paul Filipiak geeft hiervoor een aantal werkvormen.

In langdurig contact met woorden - deel 2
Het gebruik van woordenboeken is een goede manier om je leerlingen in langdurig contact te laten blijven met woorden. Maar hoe moet je deze gebruiken? Paul Filipiak geeft hiervoor een aantal tips.

Taalontwikkeling bij het jonge kind
Er zijn veel misverstanden rond de taalontwikkeling van het jonge kind. Het fantasiespel heeft een positief effect op de taalontwikkeling. Ook voorlezen is belangrijk, dat draagt bij aan een literair besef.

Taalonderwijs integreren in zaakvakken, hoe doe je dat?
Evenals in taalmethoden, staan wereldoriëntatiemethoden vol met teksten. Wat zou het voor je leerlingen prettig zijn als je deze methoden ook als taalmethode zou gebruiken.

Nadenken over goed woordgebruik
Woordkennis en goed woordgebruik is erg belangrijk voor onder andere het lezen. Paul Filipiak geeft in dit artikel verschillende werkvormen voor het vergroten van woordkennis en woordgebruik.

Ontwikkelingsgericht werken / OGO in de bovenbouw
Bij ontwikkelingsgericht onderwijs is de onderzoeksactiviteit in de bovenbouw de leidende activiteit, precies zoals de spelactiviteit dat is voor de onderbouw.

Pratend en lezend woorden leren; Intro en overzicht -0-
In twaalf artikelen wordt besproken hoe je pratend en lerend je leerlingen woorden kan aanleren. Dit artikel geeft een overzicht van alle bronnen en artikelen.

Kennisgericht woorden leren -9-
Het aanleren van zaakvakwoorden gaat op een andere manier dan woorden uit de andere woordgroepen. In dit artikel wordt besproken hoe je zaakvakwoorden aan kan leren.

Woordselectie en woordenschatdidactiek -12-
Inzichten vanuit breinonderzoek hebben mogelijke gevolgen voor je (woordenschat)didactiek. In dit artikel worden deze gevolgen en kwaliteitskenmerken van het woordenschatonderwijs besproken.

Lezend woorden leren -8-
Aan welke woordgroep-twee-woorden geef je wel expliciete aandacht bij het lezen van teksten en aan welke niet? En hoe doe je dat dan? In dit artikel worden deze vragen besproken.

Pratend woorden leren -7-
Kinderen missen soms woorden in gesprekken. Met de aanpak Pratend woorden leren kan je ze helpen om te kunnen zeggen wat ze willen zeggen. In dit artikel wordt deze aanpak besproken.

Woorden in het brein -11-
Het brein is erg belangrijk bij het leren en gebruiken van woorden. In dit artikel wordt het functioneren van woordbegrip in het brein besproken.

Woorden in de klas -1-
Woordenschatonderwijs bestaat uit impliciet- en expliciet woordenschatonderwijs. In dit artikel worden deze soorten besproken en hoe kinderen woorden leren bij deze soorten.

Toetsing -10-
In het huidige onderwijs schort er vaak nog wat aan de toetsing van de woordenschat. In dit artikel wordt besproken hoe deze toetsing kan worden verbeterd.

Woordenschatonderwijs -6-
Een goede woordenschat is erg belangrijk voor de mondelinge taalontwikkeling en de leesontwikkeling. Maar wat als dit niet goed is? In dit artikel wordt dit verder besproken.

Woordselectie (1) -2-
Het is belangrijk om binnen het expliciete woordenschatonderwijs de juiste woorden te selecteren. Hierbij spelen woordfrequentielijsten een beperkte rol. Lees het artikel voor meer uitleg hierover.

Woordselectie en didactiek -5-
Om de juiste woorden voor je instructie te kiezen, kan je gebruik maken van drie woordgroepen. In dit artikel wordt uitgelegd wat deze woordgroepen zijn en hoe je dan je woorden kan kiezen

Woordselectie (3) -4-
Naast de woordfrequentie, de leerbehoeften, de zins- en tekstbetekenis moet je bij woordselectie ook rekening houden met enkele eigenaardigheden van woorden. Welke? In dit artikel wordt dat besproken.

Woordselectie (2) -3-
Niet alleen de leerbehoeften en woordfrequentielijsten spelen een rol bij woordselectie, maar ook de zins- en tekstbetekenis van woorden. In dit artikel wordt dit besproken.

De sjwa, onze meest frequente klinker
De sjwa, wat is dat ook alweer? Deze stiekeme letter verdient veel meer aandacht bij het leren lezen en spellen dan nu vaak het geval is! Blijf hem dus vooral uitspreken.

Fonologische zwakte - Speciale hulp bij aanvankelijk schrijven/spelling/dictee -10-
Fonologische problematiek wreekt zich dikwijls ernstiger in spelling dan in lezen. Hoe kun je daarbij helpen?

Fonologische zwakte - Speciale hulp bij het aanvankelijk lezen -9-
Kinderen met fonologische zwakte zijn het best geholpen met het gelijk oplopen van auditieve, visuele en motorische handelingen in de lees- en spellingslessen.

Speciale hulp bij de aanpak van de auditieve voorwaarden -7-
Als een kind in groep 1 en 2 al niet sterk is in de fonologische en auditieve voorwaarden, wacht dan niet met extra maatregelen, totdat het kind in groep 3 zit.

Fonologische zwakte - Speciale hulp na het primair onderwijs -11-
Veel fonologisch zwakke kinderen hebben permanent onderhoud en herhaling van de auditieve voorwaarden nodig, ook in de hogere groepen van het PO en in het voortgezet onderwijs.

Speciale hulp bij de klankinslijping -4-
Hier wordt uiteengezet, hoe de speciale hulp eruit kan zien, als de losse klanken het startpunt vormen van de aanpak van de fonologische ontwikkeling.

Speciale hulp bij de ontwikkeling van de luistervaardigheid -5-
Kinderen met fonologische problemen hebben veelal een zwakke luistervaardigheid. In dit artikel tips om daarmee om te gaan.

Speciale hulp bij de ontwikkeling van de spreekvaardigheid -6-
Fonologische problemen kunnen samengaan met taalproductieproblemen. Hoe moet je leren lezen en schrijven als je de klanken moeilijk kunt produceren?

Fonologische zwakte - Speciale hulp in de voorschoolse periode -8-
Achterstanden op taalgebied kun je voor blijven door ook thuis en in de voorschoolse opvang bewust en preventief te werken. In dit artikel tips voor taalactiviteiten.

Taalontwikkeling: door taal worden kinderen mensen
Als er iets is dat mensen van andere wezens op deze aarde onderscheidt, dan is het wel dat wij taal gebruiken. Taalontwikkeling is dus essentieel voor kinderen.

Taal in alle vakken - De sleutel naar taalgericht onderwijs
Contextrijk onderwijs vol interactie en met taalsteun: sleutel naar effectief taalgericht onderwijs! Betekenisvolle les bevat gevarieerde lesactiviteiten en -materialen.

Vijf onderwijskundige voorwaarden voor goed taal- en leesonderwijs
Laten we inzoomen op het taal- en leesonderwijs, waarbij de kwaliteit optimaal kan worden door gewoon rekening te houden met vijf relatief eenvoudige en tijdloze uitgangspunten.

Rijk taalaanbod door spel
Rijk taalaanbod door interactief voorlezen? Kinderen leren het meest door spel. Sociale interactie heeft een positief effect op het taalgebruik van peuters.

Taalachterstand
In dit artikel wordt besproken of er onderscheid is tussen allochtone en autochtone kinderen uit achterstandssituaties op het gebied van taalontwikkeling. Hebben ze dezelfde problemen?

Taalkansen voor het jonge kind
Taalonderwijs aan jonge kinderen. Er zijn vele manieren om dit vorm te geven. Bertine gaat in op verschillende aspecten van taalonderwijs en geeft lessuggesties.

De taalles als taallab. Op weg naar een uitdagende invulling van de taalles.
Een taalles waarin het doodstil moet zijn, dient ons wantrouwig te maken: wordt daar wel iets taligs geleerd? Door de uitdagende vorm is er ook opbrengst voor leerlingen met taaltalent.

Hoe kinderen taalonderwijs weer als aantrekkelijk en zinvol kunnen ervaren.
Het is belangrijk dat taallessen in verbinding met andere lessen gegeven worden en niet als een verzameling van losse lesjes.

Taal, daar draait het om!
Zonder de taal van je gemeenschap te spreken kom je er niet. Taal is belangrijker dan ooit. Zonder taal wordt participeren in onze samenleving heel lastig.

Taalonderwijs vraagt een rijke leeromgeving
De verbinding met de wereld buiten de school biedt volop kansen om taalonderwijs betekenisvol en aantrekkelijk te maken.

De mondelinge taalontwikkeling van jonge kinderen -2-
In dit tweede artikel over de taalontwikkeling bij het jonge kind gaat het over het verloop van de fonologische en lexicale ontwikkeling vanaf de babytijd.

Taal is niet los te verkrijgen
In dit artikel wordt besproken dat taal niet los te verkrijgen is, maar dat er verschillende factoren meespelen. Een van die factoren is het gehoor. Een ander is het bewegen.

Voorleestips voor thuis
Voor ouders met jonge kinderen hebben we hieronder een aantal tips bij elkaar gezet om een prentenboek interactief voor te lezen.

Tweetaligheid is geen probleem
Tweetaligheid is geen probleem. In het beleid rond jonge kinderen doen een aantal misverstanden de ronde, bijvoorbeeld dat tweetaligheid een probleem is. Dit artikel gaat hierop in.

De mondelinge taalontwikkeling van jonge kinderen -3-
In dit derde artikel over taalontwikkeling bij jonge kinderen wordt de verwerving van zins- en woordbouw door het jonge kind belicht.

Werkwoordspelling zonder ballast
Werkwoordspelling wordt onnodig moeilijk en ingewikkeld gemaakt. De klanken zouden uitgangspunt moeten zijn bij de schrijfwijze van werkwoordsvormen.

Het kiezen van woorden
Het kiezen van de juiste woorden voor je woordenschatonderwijs is erg belangrijk. In dit artikel beschrijft Paul Filipiak hoe je dat kan doen.

Woorden leren in de zaakvakken - deel 4
Kinderen moeten zaakvakwoorden niet alleen luisterend, pratend en lezend gebruiken, maar ook schrijvend. In dit artikel geeft Paul Filipiak een aantal tips voor het schrijvend woorden gebruiken.

Woorden leren in de zaakvakken - deel 2
Op welke manier(en) kan je woorden aanleren bij zaakvakken? In dit artikel beschrijft Paul Filipiak drie werkwijzen voor het aanleren van woorden.

Woorden leren in de zaakvakken - deel 3
Het is belangrijk om bij de zaakvakken met woordenboeken te werken. Hoe doe je dat? In dit artikel gaat Paul Filipiak in op deze vraag.

Woorden leren in de zaakvakken - deel 1
Wat is goed zaakvakonderwijs? Paul Filipiak geeft antwoord op deze vraag en beschrijft een werkwijze voor het aanleren van zaakvakwoorden.

Woordenschat uitbreiden bij begrijpend lezen en bij de zaakvakken
Wat is het doel van woordenschatonderwijs? Zorgt ervoor dat kinderen beter luisteren, lezen, praten en schrijven bij: prentenboeken, begrijpend lezen, zaakvakken.

Differentiëren binnen woordenschatonderwijs
Hoe kan je handig omgaan met verschillen in woordenschatniveau tussen leerlingen bij een taal- of zaakvakles?

Hoe ICT het woordenschatonderwijs kan verbeteren
In artikel wordt de cirkel van het woordenschatonderwijs geïntroduceerd. Deze cirkel zorgt voor geïntegreerd, compleet en effectief woordenschatonderwijs.

Wat maakt woordenschatlessen effectiever?
In dit artikel wordt in ruime mate aandacht besteed aan het belang van een goede woordenschat. Ook wordt aangeven hoe we kunnen komen tot verbeteringen in het woordenschatonderwijs

Woorden en betekenissen
Kennis van woorden is verbonden met taalbeschouwen, en zelfs met filosoferen. Dat klinkt heel moeilijk maar dit kan al met kleuters.

Knikkers spelers en spel: tips voor woordenschatonderwijs.
Geen woorden maar... kinderen! Tips voor woordenschatonderwijs. Eerst de spelers, vervolgens het spel en tenslotte de knikkers. De leerkracht blijft spelleider.

Woordenschatonderwijs in de 21e eeuw: effectief en uitdagend (1)
Op veel scholen wordt momenteel nagedacht over de verbetering van het woordenschatonderwijs. Wat zijn de ontwikkelingen en hoe pak je veranderingen aan?

Woordenschatonderwijs - deel 2
Hoe geef je goed woordenschatonderwijs en hoe toets je de woordenschat van je leerlingen? In dit artikel gaat Paul Filipiak in op deze vraag.

Woordenschatonderwijs - deel 1
Een mooie combinatie van expliciet en impliciet woordleren is noodzakelijk in je woordenschatonderwijs. Lees in dit artikel waarom en hoe je dat kan doen.

Taalgericht zaakvakonderwijs (5): betrokken lezen en leren
Kennisdoelen uit je methode moeten een beroep doen op nieuwgierigheid en kennishonger van je leerlingen. Goed zaakvakonderwijs sluit aan bij de echte wereld.

Taalgericht zaakvakonderwijs (2): Woordenschat en begrippen
Een zaakvakmethode biedt allerlei mogelijkheden om zaakvakbegrippen te leren en te onderwijzen, en kan zo meewerken aan uitbreiding van de woordenschat.

Executieve functies, wat zijn dat?
Executieve functies kunnen erg bepalend zijn voor succes op school. Kinderen met bepaalde zwaktes in hun ef-profiel moeten extra ondersteund worden.

Belang van executieve functies -8-
Het is belangrijk om als ouders en leerkracht de executieve functies van het kind te ondersteunen. Waarom? In dit artikel wordt het belang van executieve functies besproken.

Cognitieve kennis -2-
Metacognitie is een belangrijke schakel binnen het verkrijgen van cognitieve kennis. Wat houdt metacognitie in? In dit artikel wordt dat uitgelegd.

Componenten van de executieve functies en hun ontwikkeling -7-
Hoe ontwikkelen executieve functies zich en welke componenten worden er onderscheiden? In dit artikel wordt een indeling van componenten van executieve functies beschreven en hoe deze zich ontwikkelen.

Wat zijn cognitieve functies? -1-
Cognitieve functies, vaardigheden of vermogens. Een veelbesproken begrip. Maar wat zijn dat? In dit artikel wordt dit uitgelegd.

Discussie over executieve functies -6-
Er bestaat discussie over welke componenten exact vallen onder de term executieve functies. In dit artikel wordt ingegaan op deze discussie.

Cognitieve functies in relatie tot de executieve functies; Intro en overzicht -0-
In tien artikelen wordt de relatie tussen de cognitieve en executieve functies uitgelegd. Dit artikel geeft een overzicht van alle artikelen en bronnen.

Executieve functies in relatie tot de cognitieve functies -9-
Executieve functies kunnen ontwikkeld worden door het trainen van de cognitieve functies. Aan de hand van het informatieverwerkingsmodel wordt dit uitgelegd.

Praktisch handelen: koppeling cognitieve functies en executieve functies -10-
Hoe koppel je de verschillende executieve functies aan de cognitieve functies? In dit artikel wordt dat beschreven, zodat je materiaal gericht in kan zetten bij de ondersteuning van cognitieve en executieve functies.

Inleiding op executieve functies -5-
Executieve functies. Een term wat door verschillende experts anders gedefinieerd wordt. Toch zijn al deze experts het gedeeltelijk met elkaar eens. Lees in dit artikel waarover.

Uitwerking van de cognitieve functies-deel 1 -3-
Cognitieve functies zijn de bouwstenen van het denken. Ze zijn enorm belangrijk. Welke cognitieve functies zijn er? In dit artikel definieert Emiel van Doorn een aantal cognitieve functies.

Uitwerking van de cognitieve functies-deel 2 -4-
Cognitieve functies zijn de bouwstenen van het denken. Ze zijn enorm belangrijk. Welke cognitieve functies zijn er? In dit vierde artikel definieert Emiel van Doorn een aantal cognitieve functies.

Sociaal-emotioneel leren op school
Het is nodig om op school meer aandacht te besteden aan sociaal-emotioneel leren. Kijk daarbij of er voldoende aandacht is voor de ik-competenties.

Vier manieren om het werkgeheugen van basisschoolleerlingen te verbeteren
Ontdek 4 eenvoudige manieren om het werkgeheugen van basisschoolleerlingen te versterken en hun academisch succes te stimuleren. Leer hoe je met voorspelbare routines, slim ontwerp en duidelijke taal het leren effectiever maakt. Lees het artikel voor waar

Zelfsturing van jonge kinderen stimuleren
Een goede aanpak om de zelfsturing van jonge kinderen te stimuleren bestaat uit spelactiviteiten die stap voor stap toeleiden naar de gewenste zelfsturingsvaardigheden

Verwachtingen van kinderen? Leer van het Rosenthaleffect!
Rosenthal toonde aan dat hoge verwachtingen bijdragen aan beter leren. Vooral jonge kinderen ontwikkelen sneller. Laten we leren van het Rosenthaleffect!

Pedagogisch (basis) klimaat
De school die erin slaagt de paradoxen in ons onderwijs op te heffen is een school met een goed pedagogisch basisklimaat.

Angst en agressie in de school
Er is soms sprake van verbale en fysieke agressie vanuit ouders richting school. In dit artikel verkent Kees van Overveld het probleem en reikt hij concrete oplossingen aan.

Het belang van attitudes in Passend Onderwijs
Worden leerlingen met beperkingen geaccepteerd in de reguliere klas en wat is de attitude van leerkrachten, ouders en klasgenoten?

Belemmeringen voor effectief en plezierig leerklimaat in het hoger onderwijs
Welke belemmeringen zijn er voor een plezierig leerklimaat in het hoger onderwijs en, belangrijker, hoe nemen wij deze weg? Joost van der Horst gaat hier dieper op in.

Groepsprocessen in de klas
Groepen maken altijd een aantal fases door. Deze fases van groepsvorming vinden plaats in elke groep. In dit artikel krijg je tips om deze groepsprocessen te beïnvloeden.

De vergeten variabele: het klaslokaal
In het perfecte klaslokaal heb je zo min mogelijk afleiding. Als je decoraties toevoegt is het belangrijk dat dit gecompenseerd wordt door een gewin aan bijvoorbeeld zelfvertrouwen of energie.

Ontwikkelen is normaal
Door onderzoeken zijn er misverstanden ontstaan over de begrippen fixed mindset en growth mindset. Dolf Janson geeft uitleg over deze begrippen en hun nut.

Pedagogisch klimaat - leidinggeven - veiligheid - orde in de klas
Het pedagogisch klimaat is het geheel van aanwezige en gecreëerde omgevingsfactoren, die invloed hebben op het welbevinden van de leerlingen.

Pedagogisch contact- verbondenheid door aanraking
Wanneer is fysiek contact in de professionele opvoedingscontext juist? Een goede aanraking, op het juiste moment, óók en vooral in de beleving van het kind. Lees hier een overzicht.

Pedagogische tact - Het pedagogisch antwoord op ontkoppelingen
Kinderen ervaren bij hun leraren (en leraren bij hun schoolleiders) dat ze niet de volledige verantwoordelijkheid nemen voor hun werk. En dat ondermijnt de opvoedkundige taak.

De meedogenloze groep
Hoe zorg je ervoor dat er een positieve groep ontstaat en er een veilig leerklimaat is? Positieve groepsvorming is hierbij de sleutel.

De groep in je greep!
Herinner je je een groep die je helemaal geweldig vond? Vriendengroep, schoolklas, werkteam, bataljon of sportploeg met meerwaarde? Een groep is meer dan een optelsom der delen!

Schoolwide Positive Behavior Support (SWPBS)
Schoolwide Positive Behavior Support (SWPBS) zorgt voor een geïntegreerde schoolbrede aanpak, gericht op het bevorderen van gewenst gedrag van alle leerlingen binnen de school.

Waar het bij sociale veiligheid écht om draait -1-
Gevoelens van onveiligheid los je niet zomaar op, ook niet op school. In dit eerste artikel van een serie allereerst een verheldering van het begrip sociale veiligheid.

Een veilige school. Veiligheid in 5 stappen.
Veiligheid voor hen betekent: bezinnen op wat werkt, waar we voor staan en waar we het voor doen!! Het team gaat positief weg na de bijeenkomst. Ze voelen zich gehoord.

Straffen in de klas - Historisch overzicht van visie op fysieke straf
In dit artikel kijken we naar het straffen van kinderen door ouders en leerkrachten. De inspiratie hiervoor is afkomstig uit het artikel ‘Lichamelijke tuchtiging in school’.

Het werkklimaat verbeteren via de kring
Wie is er verantwoordelijk voor het werkklimaat in de groep? De leerkracht? De leerlingen? ‘Beiden toch’, is meestal al snel de conclusie. Hoe verbeter je samen dit klimaat?

Flexibel Puberbrein
De frontaalkwab blijkt niet onvolgroeid alswel grillig. Geen excuus voor pubers om hun kamer niet op te ruimen. Interessant hersenwetenschappelijk onderzoek!

Beroepsauthentiek toetsen vermindert toetsdruk en conditionering op cijfers
Hoe kunnen kunnen de huidige toetsvormen, vaak bestaande uit veel tentamens, vervangen worden door betrouwbaardere en beroepsauthentiekere toetsen?

De betekenis en de invulling van de taak binnen daltononderwijs
Wat is de betekenis van de taak binnen het daltononderwijs en hoe kun je die taak invullen? Aansluiten bij de voorkennis van de kinderen is in elk geval van belang.

Blended learning effectiever met regelmatig online toetsen
Blended learning combineert contactonderwijs met online leren. Het blijkt effectiever als geregeld online toetsen, zelftesten en quizzen moeten worden gemaakt.

Cognitieve balans: wat is het en hoe kan het onderwijs erop inspelen?
Cognitieve balans is de competentie te switchen tussen het focussen en het verdelen van aandacht. Deels aangeboren, maar kan ontwikkeld worden.

Leren van de buitenwereld
Wat maakt dat leren buiten de school anders gaat dan erin? De betekenisvolle context motiveert. Je bepaalt zelf je doel en wanneer dat is bereikt.

Onderzoekend leren met computersimulaties
In onderzoekend leren verleggen leerlingen hun grenzen maar dan in een begrensde leeromgeving met ondersteuning om het onderzoek succesvol uit te voeren.

Constructivisme en onderwijs - deel 1
Er zijn drie soorten constructivisme maar ze zijn niet alle drie even bruikbaar. Welke denkwijze is het meest bruikbaar?

Constructivisme en onderwijs - deel 2
Komt kennis uit waarnemingen voort of is daar meer voor nodig dan alleen waarnemingen?

Dat doen wij anders, want wij zijn een daltonschool…
Wat doen Daltonscholen anders? Waarom zijn ze vernieuwend én traditioneel? Omdat ze van vernieuwend bezig zijn hun traditie hebben gemaakt.

Hoe gerichte inzet van ICT leidt tot effectiever onderwijs
Hoeveel tablets zijn er al binnen uw school? En welke apps gebruikt u om de complete leerlijn af te dekken? Hoe gebruikt u de learning analytics om leerstof op maat aan te bieden?

Directe feedback in digitale leermiddelen; succes gegarandeerd? - deel 1
Feedback gekoppeld aan digitale leermiddelen: hoe effectief is het? De juiste feedback garandeert succes voor digitale leermiddelen.

Directe feedback in digitale leermiddelen; succes gegarandeerd? - deel 2
Wat heeft invloed op de waarde van feedback in digitale leeromgevingen? De aard van de feedback en de kenmerken van zowel de leertaken als de lerende.

Educatieve software voor jonge kinderen
Educatieve programma's voor jonge kinderen kunnen effectief zijn. Er moet dan wel interactiviteit, (mono)functionaliteit en feedback gerealiseerd zijn.

Feedback in de praktijk, hoe doe je dat?
Wat kan een docent in de klas doen om leerbevorderende feedback te geven? Gebruik de A van Aandacht. De B van Bevragen of Benoemen. De C van Checken.

Een ander perspectief op - hardnekkige - opvattingen over feedback
Positieve en negatieve feedback moeten in de juiste verhouding tot elkaar gebruikt worden. Het onderscheid tussen de persoon en het gedrag moet gemaakt worden bij deze feedback!

Wanneer draagt feedback bij aan leren?
Feedback kan gaan over emotie. Het is belangrijk dat in te zien en op de juiste manier feedback te geven. Maak hierbij onderscheid in discrepantiefeedback en progressiefeedback.

Formatief evalueren
Bij formatieve evaluatie gaat het om het leerproces van de individuele leerling. Als het goed is evalueert niet de leraar als ontvanger van het resultaat, maar de leerling zelf.

Wat is formatief evalueren en waarom is het belangrijk voor leren? (1)
In dit hoofdstuk wordt het speelveld van FE afgebakend in relatie tot de wetenschap over leren, didactiek en toetsing, met als doel te verhelderen waar formatief precies naar verwijst.

Hoe organiseer je formatief evalueren en wat is het effect? (2)
In dit artikel staan de ontwerpprincipes van formatief evalueren centraal. Met voorbeelden van hoe didactiek het proces van FE voedt en welke rol de summatieve functie speelt.

Wat vraagt formatief van (teams van) leraren? (3)
In dit derde artikel komt aan bod welke kennis en vaardigheden FE vraagt van leraren en welke cultuur nodig is voor FE.

Games en burgerschap
Tijd besteden aan het bevorderen van burgerschap is verplicht. Serious games kunnen hierbij helpen. Maatschappelijke en politieke betrokkenheid aanwakkeren.

Hoe kinderen leren: intelligentie - leerprocessen
Als een leerling een duurzame gedragsverandering laat zien die het gevolg is van leeractiviteiten, dan heeft het kind iets geleerd.

Hoe zet je leerlingen aan het denken over hun eigen leren?
Leerlingen laten nadenken over hun eigen leerlingen, kan helpen om het leerproces te verbeteren. Hoe zet je leerlingen aan het denken over hun eigen leren?

Optimaal feiten leren met ict
Feitjes leren gaat het beste als je ze regelmatig herhaalt. Indrukwekkend verbeterde leerprestaties kunnen bereikt worden met computerprogramma's.

Ict inzetten met aandacht voor verschillen tussen leerlingen
Welke kenmerken maken materiaal geschikt voor verschillende groepen leerlingen? Veel ict-materiaal is helemaal niet gericht op een gevarieerde doelgroep.

In gesprek met ChatGPT over kindgericht onderwijs
In dit artikel ga ik over kindgericht onderwijs in gesprek met ChatGPT om te zien hoe deze online dienst werkt en 'denkt', hoe leerbaar het systeem is en hoe er op feedback wordt gereageerd.
Informeel leren: zelf laten denken helpt
Reageren uw leerlingen impulsief? Leer ze samenwerken en meer analytisch denken. Informeel leren blijkt een noodzakelijk element in leren op school.

Hoe help je leerlingen om gemotiveerd te raken? - 10 praktische inzichten voor onderwijsprofessionals
De een wil niets. De ander wil juist van alles tegelijk, maar kan maar niet kiezen. Yvonne van Sark over de kunst om jongeren te inspireren in beweging te komen.


De leerhouding als basis voor succes op school
Er is steeds meer oog voor het onderwijsleerproces. Een centrale plaats wordt ingeruimd voor de actieve en gemotiveerde leerhouding van het kind.

Leren denken als een programmeur - De vijf denkprocessen in één leerlijn
Voor denken als een programmeur heeft de CED-Groep een doorgaande lijn ontwikkeld. Leerlijnen vormen de ruggengraat van het onderwijs. Kies er gericht 'tools' bij.

Leren in communities en netwerken
E-learning is meer dan door instituten georganiseerde online cursussen en trainingen. Dit artikel behandelt een aantal invalshoeken die maken dat leren met en zonder internettechnologie niet langer hiërarchisch wordt georganiseerd, maar dat eerder sp

Leren: wat is dat eigenlijk
Door te leren, kunnen mensen leren te leren. Leren doen we niet alleen op school. Wie leert, leert over de wijze waarop men leert en waarop men beter kan leren.

Leren denken als basis voor succes op school
Het lijkt logisch: leren gaat gepaard met denken. De vraag is of dat ook omgekeerd geldt: moet je denken ook leren? Dit artikel gaat in op denkvaardigheden.

Leren denken als een programmeur - Digitale bouwvakkers
Is technologie voor kinderen belangrijk? Denken als een programmeur helpt bij het oplossen van problemen en vraagstukken waarmee we nu en in de toekomst geconfronteerd worden.

De manier van leren moet kloppen: hoe je kennis vlot toegankelijk maakt
Mit-nach-nebst-samst-bei-seit. Past het leren van dit rijtje bij de toepassing ervan? Lees in dit artikel hoe de afstemming tussen het aanleren en het toepassen de opbrengst bepaalt.

Motiveren: Ga je je huiswerk ook echt maken?
Een artikel over leerlingen die er maar niet toe komen om hun huiswerk te maken. Oplossingsgerichte counseling kan snel tot resultaten leiden.

Drie onderwijskundige mythes ontmaskerd
In dit artikel de ontmaskering van drie onderwijskundige mythes. De geleerde les? We moeten meer vragen naar onderbouwingen van beweringen.

Hoe gebruik je methoden om leerlingen vaardig met online informatie om te laten gaan?
School is allang niet meer de enige plek waar geleerd wordt. Leerlingen gebruiken dagelijks internet. Maar hoe gebruiken zij het effectief en wat is de rol van methoden daarbij?

Ontwikkeling hersenen
Het brein van het jonge kind is nog volop in ontwikkeling. Hersenen, gedrag en buitenwereld beïnvloeden elkaar voortdurend. Dit artikel gaat over de ontwikkeling van de hersenen bij kinderen.

Betekenisvolle opbrengsten voor jonge kinderen
Met Basisontwikkeling kun je voor alle kinderen optimale kansen creëren. Aan welke opbrengsten denken we en hoe kan daar op een betekenisvolle manier naar worden toegewerkt?

Constructivisme en onderwijs - deel 3.2
Neemt een kind aanbod van buitenaf en boven zijn ontwikkelingsniveau in zich op of ontstaat kennis van binnenuit en op dat niveau?

De startende leerkracht
Startende leerkracht? De stap is nu, hoe wil jij het geregeld hebben in jouw klas. Wat vind je belangrijk en op welke manieren werk je. Blijf werken aan de brede professionele basis.

De leerling eigenaar van het leerproces? Niet met digitale oefenprogramma's!
Digitale leermiddelen lijken leerwerk voor leerlingen op maat te leveren. Maar vaak staan ze écht leren en het eigenaarschap van leerlingen juist in de weg.

Toetsing als kans voor leren - Intro
Een thematisch overzicht naar het waarom, wat, wanneer en hoe van formatief evalueren.

Vakintegratie 2 - Zoek naar het verbindende principe
Bij vormen van vakintegratie waar leerdoelen de vakken overstijgen, is een integrating agent (verbindend principe) nodig om de structuur te vervangen.

Vakintegratie 1 - Welke vormen van integratie zijn er?
Vakintegratie past goed bij onderwijs dat zich richt op diepgaand begrip en het verbinden van kennis; het leggen van relaties en het kritisch omgaan met het geleerde.

Vakintegratie 3 - Welke competenties vraagt het van een leerkracht?
Het invoeren van geïntegreerd onderwijs vraagt een aantal verschillende competenties van de leerkracht/docent.

Vijf hardnekkige mythes over leerbereidheid
Ieder mens wil leren en is tot leren bereid. We moeten alleen vijf hardnekkige mythes rond het leren loslaten. Welke vijf dat zijn lees je hier!

Vijf manieren om leerlingen te helpen zich te concentreren op leren in plaats van op cijfers
Je wilt graag dat de leerlingen iets leren, maar de focus van de leerlingen ligt vaak op het cijfer in plaats van het leren. Hoe breng je hier verandering in? Lees hier vijf tips.

Constructivisme en onderwijs - deel 3.1
Hoe ontstaat kennis? Rijpt het kind van binnen uit of moet het de wereld van buitenaf leren kennen?

Zonder lesdoelen geen houvast
Het lesdoel richt de aandacht op dat wat er geleerd moet worden. Dat klinkt logisch en simpel. Toch valt dat laatste soms tegen. Hoe formuleer je een betekenisvol lesdoel?

Het achteloze leesbeleid - Tien aanbevelingen voor leesonderzoek en onderwijs
Bouw de liefde voor lezen op via jeugdliteratuur en zorg dat dat in tact blijft ook bij het studerend lezen, is één van de aanbevelingen voor beter leesonderwijs.

Verschillende aangepaste leesvormen en hun ondersteuning
Leerlingen met een leesbeperking - bijvoorbeeld slechtziendheid of dyslexie - hebben baat bij aangepaste leesvormen. Hier vindt u ze op een rijtje.

Aantrekkelijk en effectief leesonderwijs: motiverend!
Wilt u de leesmotivatie verhogen? Richt dan een goede klassenbibliotheek in. Gebruik aantrekkelijke leeswerkvormen. Ga met elkaar aan de leespraat!

Technisch lezen oefenen met een adaptieve leesapp
Lesgeven aan lezers die niet snel vooruit komen en motivatie verliezen? Geef ze de leesapp: een leesoefening in de vorm van een game kan uitkomst bieden!

Audio-ondersteuning bij het lezen van je schoolboek
In school is ontzettend veel tekst te vinden. Audio-ondersteuning kan een leerling helpen teksten beter te begrijpen en gemakkelijker te lezen.

Het ontwikkelen van autonome leesmotivatie bij vrij lezen
Leesmotivatieprogramma's helpen vaak niet voldoende om leerlingen aan het lezen te krijgen. Hoe komt dat en wat helpt dan wel?

Begrijpend lezen is kwestie van denken
Leer kinderen denken over wat ze lezen. Begrijpend lezen is de basis voor vrijwel alle schoolvakken. In deze special veel goede tips voor verbetering.

Leesdorst lessen (1) - Tien tips voor een goede les
In Leesdorst lessen(1) bekijk je twee leeslessen en bespreekt die met een collega. Hoe pas jij het hardopdenkend leren lezen toe? Wat is het effect van je leesmethode op je leerlingen?

Leesdorst lessen (2) - Acht valkuilen van leesmethodes
In Leesdorst lessen (2) een oproep het leesbudget vooral voor goede school- en klasbibliotheken te gebruiken. Ontdek de zwakke kanten van je leesmethode op tijd!

Begrijpend lezen als vak afschaffen?
Moet begrijpend lezen als vak worden afgeschaft? Lezen is meeslepend complex. Het gaat over decoderen en vloeiend lezen, leesmotivatie, actief denken en verbale intelligentie.

Beter begrip door vloeiend lezen
Leerlingen krijgen bij hardop lezen vaak feedback op snelheid en correctheid. Maar lezen is meer dan het snel en correct opzeggen van woorden.

Begrijpend lezen vervangen door Close Reading?
Close Reading is een nieuwe loot aan de oude stam van het begrijpend lezen. Gaat het om begrijpend of over studerend lezen? Stimuleer kennisverwerving uit zaakvakteksten.

Gebruik het ook in je leesonderwijs!
Optimaliseer je leesonderwijs met verschillende technieken, gebaseerd op het werk van Lamov. Pas coöperatief leren toe voor de interactie tussen leerlingen.

Denkend lezen - begrijpend lezen naar een hoger niveau
In betekenisvolle leessituaties zijn teksten functioneel en strategieën als begrijpen en toepassen het middel om de vaardigheid in het omgaan met teksten op een hoger niveau te brengen.

Ontluikende geletterdheid stimuleren met digitale prentenboeken: verschillen tussen kleuters
Een onderzoek naar het positieve effect van digitale prentenboeken. Kinderen die achterblijven bij ontluikende geletterdheid hebben hier niet allemaal profijt van.

Directe instructie doorgelicht - 4: de kijk vanuit de psychologie
In dit vierde deel van het zesluik over directe instructie schrijft Ewald Vervaet over het gebrek aan een psychologische grondslag van directe instructie.

Directe instructie doorgelicht - 6: bezwaren tegen EDI-kleuteronderwijs
Hoe verhoudt directe instructie zich tot expliciete instructie in het kleuteronderwijs? Het heeft volgens Ewald Vervaet dezelfde bezwaren

Directe instructie doorgelicht - 2: leesonderwijs en directe instructie
In dit tweede deel van een zesluik bespreekt Ewald Vervaet waarom leesonderwijs op basis van directe instructie niet dé manier is om het leesonderwijs vorm te geven.

Directe instructie doorgelicht - 5: wat zegt het onderzoek?
Hoe zit het met onderzoek naar directe instructie? Daar gaat dit artikel op in.

Directe instructie doorgelicht - 3: is trainen van kleuters mogelijk?
In het derde deel van dit zesluik beschrijft Vervaet middels onderzoek of het trainen van kleuters mogelijk is.

Een goede schooltekst. Het begin van goed leesonderwijs.
Verdeel de leesles in instructie en voordoen: 20 procent. Ga daarna begeleid toepassen: 80 procent! Dat is de brug tussen instructie en zelfstandig begrijpend lezen.

Fonologisch gebaseerd leesonderwijs in het ZML
Een onderzoek naar het effect van gestructureerd spellend leesonderwijs. Bij twee groepen van zes kinderen uit groep drie ZML gedurende een half jaar.

Fonologische vaardigheden -1-
Spelen met klanken is belangrijk bij het voorbereidend en aanvankelijk lezen en schrijven. Verminderde klankvaardigheid kan het leren lezen en schrijven behoorlijk in de weg staan.

Fonologische vaardigheden van leerlingen in het ZML-onderwijs
Radboud Universiteit Nijmegen. Een onderzoek naar de rol van fonologische vaardigheden in het leren lezen en spellen bij leerlingen in het ZML-onderwijs.

Differentiatie bij hardopdenkend lezen - Formatief evalueren en stimuleren van het denkend lezen (11)
Minder goede lezers, lezen vaak een tekst zonder het goed te begrijpen. Hardopdenkend lezen kan helpen het begrip te vergroten. Hoe dit werkt, wordt in dit artikel uitgelegd.

Differentiatie bij hardopdenkend lezen - Differentiatie-ideeën en de 1-zorgroute (12)
Zelfevaluatie geeft leerlingen de kans om zelf na te denken over een aanpak om goed te lezen. Hoe dit in de les gebruikt kan worden, wordt hier uitgelegd door Paul Filipiak.

Fictie- en literatuuronderwijs formatief ingestoken
Lezende leerlingen vertonen onderling veel verschillen. Hoe beoordeel je hen eerlijk, vanuit hun eigen beginsituatie? De aanpak op lerarenopleiding Windesheim kan inspiratie geven.

Lezenderwijs leren schrijven, en andersom
Lezen en schrijven integreren levert tijdwinst op. Leerkrachten moeten leren de verschillende lessen met elkaar in verband te brengen, zodat bestaande methodes kunnen blijven bestaan.

Onderwijs in denkend lezen - Het basis-lesmodel (7)
In de klas kan aan de hand van een basis-lesmodel aandacht gegeven aan het denkend lezen. In dit artikel wordt dit basis-lesmodel besproken.

Het denkend lezen in perspectief - Begrijpend lezen is denkend lezen en leesmotivatie (3)
Leesmotivatie is van cruciaal belang voor de leesontwikkeling. Lees in dit artikel waarom. Ook wordt ingegaan op het denkend lezen.

Het denkend lezen in perspectief - Een glimp van een onzichtbare activiteit (2)
Welke hersengebieden zijn betrokken bij het (leren) lezen? En welke instructieprincipes volgen uit breinonderzoek naar lezen? In dit artikel wordt ingegaan op deze vragen.

(Hardop)denkend leren lezen - Begrijpend lezen is denkend lezen - intro en overzicht (0)
In veertien artikelen bespreekt Paul Filipiak het hardopdenkend leren lezen. Dit artikel geeft een overzicht van alle artikelen en bronnen.

Het denkend lezen in perspectief - Kenmerken leesonderwijs (1)
Wat zijn kenmerken van goed leesonderwijs en leesbeleid? In dit artikel wordt deze vraag beantwoord.

Leesstrategieën en leesdoelen - De keuze en definitie van leesstrategieën (8)
Wat zijn leesstrategieën? Leesdeskundigen en praktijkmensen zijn het hier niet over eens. In dit artikel wordt deze discussie besproken.

Tips en trucs voor het hardopdenkend lezen - Deel 1 (13)
Om hardopdenkend goed in te kunnen zetten, worden er in dit artikel een aantal tips en trucs gegeven. Dit is het eerste deel van twee artikelen vol met tips en trucs.

Tips en trucs bij het hardopdenkend lezen - Deel 2 (14)
Het is handig om een aantal tips en trucs te hebben voor het hardopdenkend lezen. In dit tweede deel van twee artikelen worden deze aangereikt.

Het denkend lezen in perspectief - Kennis, woordenschat en lezen (4)
Woordenschatkennis is sterk verbonden met leesbegrip. In dit artikel worden hypotheses voor deze relatie beschreven en wordt het lezend woorden leren besproken.

Leesstrategieën en leesdoelen - Wat werkt? (10)
Wat werkt wel en wat werkt juist niet bij het hardopdenkend lezen en onderwijzen van lees- en denkstrategieën? In dit artikel wordt dit besproken.

Het denkend lezen in perspectief - Zaakvakgericht leesonderwijs (5)
In dit artikel wordt het karakter van het lezen en de rol van het denkend lezen bij de zaakvakken besproken.

Een lessenserie geïntegreerd literatuur-, lees- en schrijfonderwijs
Leerlingen leren tekst het best begrijpen als zij zelf een eigen verhaal kunnen maken. Laat hen hun angsten benoemen, stel criteria op en zet de leerlingen aan het werk.

Interactief voorlezen onder de loep
Interactief voorlezen draagt niet bij aan literaire taalbeleving. Niet de letterkennis, maar de literaire beleving draagt bij aan het leren lezen.

Juf, ik was Monica - deel 1
Lezen, het is belangrijk voor de ontwikkeling van kinderen. Hoe komen de verhalen nog meer tot leven voor de kinderen? In dit artikel worden enkele manieren uitgelegd.

Juf, ik was Monica - deel 2
Wat is een 'praatstoel' en wat houdt de 'expertpet' in? In dit artikel worden enkele werkvormen uitgelegd, die kunnen helpen om het leesplezier en leesbegrip te vergroten.

De vele kanten van leesbegrip -2; instructie
Welke elementen van begrijpend-leesonderwijs stimuleren het leesbegrip en de leesmotivatie? In dit artikel ligt de focus op de instructiekant.

De vele kanten van leesbegrip-1; het aanbod
Welke elementen hangen samen met goed leesonderwijs? Het belangrijkste is misschien wel: Laat leerlingen veel zelf lezen!

Leesbevordering en myopie preventie
De toename van myopie vraagt om bewuste aanpassingen in het onderwijs: minder near-work activity en meer outdoor activity.

Investeren in leesmotivatie bevordert motivatie en leesvaardigheid
Programma's die de leesmotivatie verhogen, hebben een positief effect op leesvaardigheid. Ze kunnen worden ingezet om laaggeletterdheid terug te dringen.

Wie goed leest, leest graag - en andersom
Uit PISA-cijfers blijkt dat de leesvaardigheid van de Nederlandse jeugd harder achteruitgaat dan in andere landen. Wat gebeurt er allemaal om lezen te promoten?

Moeten we ons leesonderwijs anders gaan inrichten?
Het leesonderwijs in Nederland ligt onder de loep. Internationale onderzoeken tonen aan dat de opbrengsten bij ons harder dalen dan in omringende landen. Hierbij rijst de vraag, hoe moet het leesonderwijs anders ingericht worden?

Leesonderwijs: begin pas als het kind aan lezen toe is
Hoe zorg je ervoor dat kinderen weer plezier in het lezen krijgen? Door de ontwikkeling van het kind weer serieus te nemen en er ons (lees- en spellings)onderwijs op af te stemmen.

Leesonderwijs: wat is er mis en hoe kan het anders?
Wat is er nu precies aan de hand met het leesonderwijs in Nederland? Jos Cöp gaat hierop in en denkt in oplossingen.

Leesproblemen en dyslexie -1-
In een tiental artikelen gaat de auteur in op leesproblemen en dyslexie. In dit eerste deel gaat hij in op breinlezen.

Leesproblemen en dyslexie: Comorbiditeit -3-
Sommige leesproblemen kunnen samenhangen met andere problemen die de leesvaardigheid negatief kunnen beïnvloeden. Dit gaat over comorbiditeit.

Hulp bij leesproblemen en dyslexie -8-
De beste leeshulp voor alle leerlingen is goed leesonderwijs: speels, motiverend, multi-sensorieel, herhalend, met veel voor- en nadoen.

Leesproblemen en dyslexie: Hardnekkigheid -5-
Het is pedagogisch onwenselijk om langzaam lezen te betitelen als een stoornis. Het gaat vooral om de kwaliteit van het leesonderwijs.

Leesproblemen en dyslexie: Hulpprogramma`s -9-
Een goed leesprogramma kan helpen de hersenen opnieuw te bedraden om beter te kunnen lezen.

Leesproblemen en dyslexie: Preventie -6-
Het is het belangrijk om het leesonderwijs in je school te organiseren in een breder traject van beginnend lezen van groep 1 tot en met 4 en niet alleen te focussen op groep 3.

Leesproblemen en dyslexie: Toegankelijkheid -10-
Welke hulpprogramma's zijn geschikt om kinderen met leesproblemen of dyslexie te helpen? Dit artikel geeft een overzicht.

Leesproblemen en dyslexie: Preventie -7-
Zorg dat preventieve hulp aan leerlingen met leesproblemen niet opgaat aan toetsen en administratieve rompslomp maar werkelijk hulp voor het kind is.

Leesproblemen en dyslexie -2-
Gemiddeld genomen hebben ongeveer 20% van de mensen een geschiedenis van moeizaam leren lezen.

Leesproblemen: fonologische dyslexie -4-
Bij dyslexie is niet alles fonologische dyslexie. Het is goed om duidelijk begrippen te definiëren.

Lerende leeshulp
Wat doe je als je leerling vastloopt bij het lezen? Welke aanwijzing past dan het beste bij de leesfout? In dit artikel een overzicht van echt helpende aanwijzingen.

Letters leren: vandaag in staat, een leven lang paraat
Taal bestaat uit klanken en niet uit lettertekens. Lettertekens zijn er om klanken visueel vast te leggen. Lezen en schrijven zijn ruimtelijke activiteiten.

Hersenen en woorden in verbinding
Hoe maak je als leraar het verschil? Verander spelling van ‘zorgen een taak af te hebben’ in ‘zorgen een doel gehaald te hebben’. Je krijgt hier tips voor effectief spellingonderwijs!

Leesstrategieën en leesdoelen - Lezen met denkstrategieën (9)
Lezen, en met name leesbegrip is van belang. Hoe kan leesbegrip bij leerlingen vergroot worden? In dit artikel wordt ingezoomd op denkstrategieën die hierbij kunnen helpen.

Zo leer je kinderen lezen en spellen
Recent onderzoek heeft aangetoond dat ongeveer driekwart van de leerlingen in het speciaal basisonderwijs een substantiële leesachterstand heeft. Hoe komt dat?

Lezen, schrijven, praten, vragen stellen en nog meer vragen stellen
Hoe zorg ik voor inhoudelijke gesprekken over literatuur? Werk vanuit een duidelijke visie op literatuuronderwijs en zet de student aan het werk.

Luisterboeken voor kinderen, waar vind je die?
Er is een grote behoefte aan luisterboeken voor kinderen. Hier vind je een aantal sites met luisterboeken. Gratis, met abonnement of prijs per boek.

Makkelijk en moeilijk lezen
Wat is belangrijk in het huidige leesonderwijs? In dit artikel staan belangrijke zaken centraal die ervoor kunnen zorgen dat het leesonderwijs naar een hoger pitje gebracht wordt.

Ik ben een beetje misselijk - ontwikkelingsgericht leesonderwijs
Lezen is niet zomaar trainen op tempo. Het is verbindingen leggen tussen de motivatie van kinderen, het begrijpen van tekst, technische vaardigheden en woordenschat.

Suggesties voor motivatieproblemen bij lezen
Als het leesproces vertraagt, speelt de motivatie van de leerling van een belangrijke rol. In dit artikel staan suggesties om de motivatie voor het lezen te vergroten.

Hoe zinvol is het onderscheid tussen technisch, begrijpend en studerend lezen
Is het zinvol om onderscheid te maken tussen aanvankelijk,voortgezet technisch, begrijpend en studerend lezen? Is het een dwaalspoor om begrijpend lezen telkens te willen renoveren?

Ontdekkend leren lezen - Acht hoofdkenmerken
Acht kenmerken van het ontdekkend leren lezen (OLL). Veel scholen houden zich bezig met het ontdekkend leren lezen. Hoe pak je dat aan?

Ontdekkend leren lezen
Het kind dat met OLL leert lezen, als het eenmaal leesrijp is, gaat als een pijl uit een boog. En doordat het vooral succeservaringen opdoet, blijft lezen leuk!

Het optimaliseren van begrijpend leesresultaten
Begrijpend luisteren in de onderbouw? 14 Basisscholen in Utrecht zijn gestart met deze aanpak. Versterk de doorgaande lijn van begrijpend luisteren en lezen!

Pictoverhalen: op weg naar leessucces
Pictoverhalen zijn een effectieve manier om de leesnieuwsgierigheid op te wekken in de kleutergroepen. In groep 3 maken verrijken pictogrammen de inhoud.

Gedachteloze leesvaardigheden 1- De PIRLS en PISA - paniek
Toetsuitslagen zorgen vaak voor paniek: het gaat achteruit met het lezen van onze leerlingen! Maar kun je leesvaardigheden eigenlijk wel onderwijzen?

Een positieve leesspiraal in het vmbo
Hoe stimuleer je vmbo'ers tot lezen? De website Lezeninhetvmbo.nl ondersteunt leraren en schoolleiders in het vmbo bij het realiseren van goed leesonderwijs en leesbeleid.

Rijk spel stimuleren met prentenboeken over vroeger
Vijf prentenboeken over vroeger besproken, verhalen die jonge kinderen uitnodigen tot rijk spel.

Het denkend lezen in perspectief - Over de proces- en productgericht evaluatie van het leesonderwijs (6)
Hoe kan begrijpend lezen procesmatig getoetst worden? Dit artikel gaat in op de verschillen tussen productgerichte en procesgerichte leestoetsen.

Hoe leuk moeten we schoolteksten maken? Opleuken helpt niet!
Het opleuken van teksten helpt leerlingen niet! Laten we optimaal begrijpelijke teksten aanbieden en effectieve strategieën aanleren. Dan zijn alle leerlingen in staat om te presteren!

Gedachteloze leesvaardigheden 2 - De verwaarloosde kant van leesbegrip
Meer kennis leidt tot beter leesbegrip. Ontwikkel een canon van basiskennis voor aardrijkskunde, geschiedenis, biologie, cultuur en techniek voor het basisonderwijs, en voedt daarmee het denken en de leesmotivatie van de jeugd.

Verbeter uw resultaten begrijpend luisteren, begrijpend lezen
Luisteren, lezen en begrijpen wat je hoort en leest? Onmisbare vaardigheden. Met deze interventies kunt u belangrijke pijlers onder begrijpend lezen verstevigen.

Vier pijlers voor het neerzetten van een leescultuur op school
Een doordacht leesbevorderingsbeleid van scholen, hoe zet je dat op? Dit artikel benoemt vier pijlers om een leescultuur te ontwikkelen op school.

Vijf invalshoeken van leesbevordering bij vrij lezen
In dit artikel worden handvatten gegeven om invalshoeken te herkennen en benutten die belangrijk zijn bij leesbevordering in het vrij lezen.

The Voice of vloeiend lezen als vliegwiel voor beter leesbegrip
Technisch goede lezer die niets van de inhoud begrijpt? Geen vloeiende lezer! Leerling die zonder expressie leest, begrijpt de inhoud van de tekst niet.

Woordenschat uitbreiden met prentenboeken
Prentenboeken zijn niet alleen leuk, ze zijn ook heel goed voor de ontwikkeling van woordenschat bij jonge kinderen. In dit artikel lees je diverse manieren om dat te stimuleren.

Naar een brede begeleiding van dyslexie in het basisonderwijs
In dit artikel wordt gepleit voor een brede begeleiding van dyslexie in het basisonderwijs. Dyslexieonderzoek, hulp in de school en bibliotherapie worden besproken.

Wat zijn beschermende factoren voor leerlingen met dyslexie?
Veel leerlingen met dyslexie presteren goed binnen het onderwijs, ondanks risico's op problemen met taal of zelfbeeld. Wat hebben deze veerkrachtige leerlingen gemeenschappelijk?

Behandeling van dyslexie met de FL methode
Stichting Taalhulp werkt al jaren met de Fonologische en Leerpsychologische (F&L) methode®. Dit is een methode voor de behandeling van technisch lezen en spellen.

Depressie en angst bij basisschoolleerlingen met dyslexie
Dit artikel beschrijft uitgebreid onderzoek naar het verband tussen depressie en angst bij basisschoolleerlingen met dyslexie.

Dyslexie - kenmerken - tips aanpak
Dyslexie is een stoornis waarbij het kind een hardnekkig probleem heeft bij spelling en bij lezen op woordniveau.

Positieve ervaringen met het lettertype ‘Dyslexie’: Een placebo effect?
Het lettertype ‘Dyslexie’ heeft de nodige verwachtingen gewekt in dyslexieland. De hoofdvraag bij de lancering van een product met vermeende positieve effecten is: Waar is het bewijs?

Dyslexie tijdig signaleren - Het komt vanzelf wel?
Komt belangstelling voor letters vanzelf wel? Er is een groep waarbij het het nooit vanzelf zal komen. Die heeft ons heel erg hard nodig óm er te komen!

Dyslexie - tips voor de leerkracht
In dit artikel krijg je als leerkracht praktische tips over het omgaan met dyslexie in de klas. Belangrijk is vroege interventie en verslaglegging voor dyslexieverklaring.

Eindexamen doen met dyslexie in 2015. Een verhaal uit de praktijk.
Is uw school klaar voor het eindexamen 2015 van leerlingen met dyslexie? Lees hier welke voorbereidingen en faciliteiten nodig zijn. En er moet natuurlijk wel gewoon geleerd worden!

Mythbusters - Lezen met dyslexiesoftware
Worden je leerlingen gematst als ze dyslexiesoftware gebruiken? Tien misvattingen over lezen met dyslexiesoftware ontkracht.

Toegankelijk lesmateriaal voor leerlingen met een leesbeperking
Hoe help je kinderen met een leesbeperking in de klas? Hoe maak je lesmateriaal ook voor hen toegankelijk? Acht tips voor het opmaken van tekst.

Het nut van verhalen schrijven bij dyslexietherapie
Hoe kun je kinderen met dyslexie helpen hun weg te vinden in onze geletterde maatschappij waarin geschreven taal nog steeds een prominente plaats inneemt?

Motiveren is altijd demotiveren
Laten we ruimte bieden voor eigen initiatieven door los te laten. Dat is pas motiveren! Het motiveren van leerlingen kan namelijk ook juist demotiverend werken.

Orde en grenzen. Het aandeel van de leerkracht in de wanorde.
Het tweede artikel van Henk Galenkamp over communicatie. De droom van elke leraar: orde in de klas en de focus op de leerstof. Het heeft alles te maken met grensbewaking.

10 werkzame principes voor professionele ontwikkeling en innovatie
Dit artikel beschrijft werkzame principes en geeft praktische voorbeelden voor succesvol leren en ontwikkelen als school.

Co-teaching: een pakkende aanpak voor passend onderwijs
Co-teaching houdt in dat gedurende langere tijd twee leraren samen verantwoordelijk zijn voor het lesgeven aan alle leerlingen in de klas.

Duo-partner? Teach your talent!
Samenwerken in een duobaan? Deeltijd werken is goed voor het onderwijs en voor jezelf. Profiteer van elkaars kwaliteiten! Wees een gepassioneerd leraar.

Integratief luisteren - Heb je het luistergedrag van een coach?
Coach je collega's als IB-er? Coach je leerlingen als leerkracht? Dan kun je vast goed luisteren. Help als coach vooral ook anderen naar zichzelf te laten luisteren.

Tweetalig communiceren in een lerende school
Beter samenwerken door communicatie? Het is nodig om twee talen te spreken. De taal van de kracht om te handelen. De taal van de liefde om te verbinden.

Maak van je groep een team!
Samen werken of samenwerken maakt verschil! 1+1 = 3 in een team, maar blijft 2 in een groep. Waarom werken we eigenlijk op scholen nog met groepen en niet met teams?

Onderwijs is een wij-woord
Geef je les vanuit een machtspositie, dan sta je tegenóver de leerlingen. Werk je op basis van gezag, dan verdien je de leiding. Maar hoe houd je nu precies orde vanuit gezag?

Goede communicatie in een school
Dit artikel gaat over het toenemende belang van communicatie in scholen. Goed met elkaar communiceren is één van de belangrijkste kenmerken van een professionele cultuur.

Teamcommunicatie in een lerende school
Complexe problemen oplossen? Leer echt naar elkaar te luisteren, met oprechte belangstelling. Lees in dit artikel over het gebruik van de generatieve dialoog!

Teamleren in een lerende school: samen werken aan beter onderwijs
Dit artikel gaat de kracht van teamleren om het onderwijsleerproces te verbeteren. Samen met het team werk je aan beter onderwijs.

Verantwoordelijkheid is geven en nemen. Maar wat als taken blijven liggen?
Het derde artikel van Henk Galenkamp over verantwoordelijkheid. In een professionele schoolorganisatie neemt iedereen de verantwoordelijkheid voor de taken op zijn eigen (school)bord.

It takes a village to raise a child.
Hoe uit leiderschap zich in de klas en hoe is dat breder te trekken op schoolniveau? En welke rol spelen jeugdhulppartners hierin? Op deze vragen geeft dit artikel een antwoord.

Visualiseren in de basis: Begeleiders, laat je werk zien!
Op zoek naar een manier om je gesprekken te visualiseren? Gebruik het Mickey Mouse Model eens! In dit artikel leggen Noëlle Pameijer e.a. uit hoe je dat kunt doen.

De voordelen van heterogene studentengroepen in wiskunde
Als leerlingen van verschillende niveaus bij elkaar in groepjes worden geplaatst, kunnen ze er allemaal van profiteren. Jospeh Manfre legt uit hoe.

Werken met Teacher Leadership
Wil je het functioneren van je team nog verder verbeteren en de slagkracht vergroten? Stel dan een teacher leader aan. Dat is een teamcoach met oog voor proces, sfeer en resultaat.

Schrijfproducten verbeteren alleen door formatieve evaluatie op doelen!
Het spreekt toch vanzelf dat de leraar beter schrijft dan de leerlingen. Het zou dan ook vanzelfsprekend moeten zijn dat wij met onze eigen schrijfervaring model staan voor de leerlingen.

Leren leerlingen beter schrijven door afstandsonderwijs?
Formatieve feedback in afstandsonderwijs: een heel krachtige manier om tot leren te komen. Gebruik goede voorbeelden om je leerlingen de goede richting op te helpen.

Differentiatie: Wat werkt bij adaptief onderwijs?
Wat werkt bij adaptief onderwijs? Lees hier de conclusies uit onderzoeken naar de effectiviteit van differentiatie en adaptief onderwijs.

Differentiëren volgens drie cyclische processen
Differentiëren is de manier om het onderwijs af te stemmen op de leerbehoeften van de leerling. Om het goed te doen, kun je werken volgens een cyclisch proces.

Differentiatie: Samenwerken in homogene en heterogene groepen
Differentiëren is een complex proces. Stip is een methodiek om differentiatie te vergemakkelijken. Vier uitgangspunten worden toegepast in deze methodiek.

Differentiatie - omgaan met verschillen tussen leerlingen
Differentiatie is de wijze waarop een leerkracht met de verschillen tussen leerlingen omgaat. Het doel is om alle leerlingen een bepaald niveau te laten behalen door te variëren in zaken als instructiewijze en instructietijd.

Beter differentiëren dankzij zelfgereguleerd differentiëren
Door differentiatie stem je het onderwijs af op de leerling. Differentiatie kan verder doorgevoerd worden als leerlingen daar een zelfregulerende rol in krijgen.

Wat zegt onderzoek over Zelfgereguleerd differentiëren (ZRD)?
Als leerlingen een zelfregulerende rol krijgen bij het differentiëren, dan heeft die combinatie zoveel voordelen zou kunnen hebben. In dit artikel beschrijf ik de conclusies uit onderzoek.

Beter onderwijs door meer didactische efficiëntie
‘Didactische efficiëntie’ is nog een weinig gehoord begrip, maar het zal niet lang duren voordat iedere leerkracht het kent.

Gelijke onderwijskansen realiseren
Hoe kunnen gelijke onderwijskansen voor alle leerlingen worden gerealiseerd? Ton Mooij gaat in op problemen van het huidige onderwijssysteem en mogelijke verbeteringen.
Effectief differentiëren, individualiseren en personaliseren in de 21e eeuw
Persoonlijk leren is een populair begrip in onderwijsland. Maar wat wordt er nu precies mee bedoeld? Welke varianten zijn er en hoe zien die er dan uit op school?

Leerstof hoogbegaafden: moeilijk moet!
Aanpassingen in de leerstof voor hoogbegaafde leerlingen in het basisonderwijs zijn noodzakelijk. Het is belangrijk om de leerstof te compacten en te verrijken met uitdagende leerstof.

Jij maakt het verschil voor je leerlingen
Waarom is het normaal leerlingen te verdelen naar geboortejaar? Het leerstofjaarklassensysteem bekeken. De groep is even oud, maar verder vooral verschillend!

De ontbrekende schakel in onderwijs - inzicht in het conatieve deel
Focussen op alleen cognitiviteit bij leerlingen is niet genoeg. Het conatieve bij leerlingen wordt vaak niet gezien. Deze auteur beargumenteert dit aan de hand van het model van Kolbe.

Het ene gedragsprobleem is het andere niet
Bij passend onderwijs hoort een variatie in de aanpak van probleemgedrag. Lees in dit artikel hoe je objectief bepaalt of gedragsproblemen licht of zwaar zijn en welke ondersteuning daarbij behoord.

Hoe persoonlijk moet het leren zijn? Verantwoord en haalbaar omgaan met verschillen.
Is er een beste manier van persoonlijk leren? Aan de hand van vier verschillende technieken gaat dit artikel op deze vraag.

Samen leren: maar hoe doe je iedere leerling recht?
Hoe doe je iedere leerling in je klas recht? Het SLIM-model helpt om binnen de school Samen te Leren en Innoveren op Maat.

Verrijking bij thema's in de kleuterklas
In een kleuterklas zijn veel verschillen. Hoe je daarmee omgaat binnen het gebruik van een thema komt in dit artikel aan bod.

Werken met de vijf didactische impulsen in een groep 5-6
Dit artikel laat zien hoe je gebruik kunt maken van de vijf didactische impulsen van OGO om tegemoet te komen aan individuele leerbehoeften van kinderen.

Een kleuter is geen schoolkind - bericht aan PABO studenten
Boodschap aan alle pabostudenten: de kleuter is geen schoolkind. De psychologische en neurologische ontwikkeling van het jonge kind is intrinsiek en vindt dus plaats van binnenuit.

Je zal maar kleuter mogen zijn!
In dit artikel verkennen we het verschijnsel kleuter binnen de context van de school en hoogbegaafdheid en gaan daarbij ook in op de rol van de leraar.

Instructie voor kleuters - de leerkracht als model
Van de leerkracht wordt gevraagd om interventies in te zetten die aansluiten bij het leren van de kleuters. Hoe je dat het beste doet staat beschreven in dit artikel.

Interactief voorlezen voor jonge kinderen
Prentenboeken bieden veel kansen voor de taalontwikkeling van het jonge kind. Bij het voorlezen van prentenboeken in je groep moet het plezier voorop staan.

Kindgericht onderwijs voor het jonge kind
Hoe pas je kindgericht onderwijs nu toe bij het jonge kind? In dit artikel zijn de eerste acht dimensies van kindgericht onderwijs uitgelegd zodat je zelf zo aan de slag kunt.

Vloeiend doorstromen van groep 2 naar groep 3
Hoe zorg je ervoor dat alle kinderen in groep 2 en 3 zich onderbroken kunnen ontwikkelen? Aafke Bouwman legt het uit.

Begeleid rollenspel versterkt rekentaal
Rollenspel is de motor van de reken- en taalontwikkeling van kleuters. Hoe je daarin begeleidt als leerkracht, staat in dit artikel beschreven.

Spel beter begrijpen en faciliteren…
Ken je dat? Je kijkt naar de kinderen die in de hoeken spelen en vraagt je af wat je nu kan doen als leraar. Bertine raadt aan eerst te observeren, verdere tips geeft ze hier.

Wat gaat er verloren als we kinderen door de kindertijd jagen?
Jonge kinderen worden in toenemende mate behandeld als handelswaar en we lopen het gevaar het kind in de kindertijd te verliezen. Hoe kunnen we dit tegengaan?

De coachende leraar is van doorslaggevend belang voor de opbrengsten.
De coachende rol van leraren is doorslaggevend voor de opbrengsten van het onderwijs. Slechte coaching kan je niet corrigeren met een goede instructie. Help mij het zelf te doen!

Effectieve vragen stellen essentieel voor een onderzoekende houding
Hoe kan je als leerkracht effectieve vragen stellen zodat je een kritische en onderzoekende houding van leerlingen stimuleert? Lees er in deze bijdrage meer over.

Omgaan met functionele buikpijnklachten bij kinderen
Wat kun je als leerkracht doen met (functionele) buikpijn in de klas? Dit artikel laat zien wat een leerkracht kan doen en hoe de arts ermee werkt.

Bewustwording en ontwikkeling van kernkwaliteiten bij leerlingen
Dit artikel rapporteert over een onderzoek naar kernkwaliteiten bij basisschoolleerlingen dat gebaseerd is op inzichten uit de positieve psychologie.

Leerlingen zelf vragen laten stellen
Gemotiveerde en actief lerende leerlingen, welke leraar heeft dat niet als ideaal? Dit artikel beschrijft een aanpak die dat ideaal dichterbij brengt. Make just one change.

Beter goed gedaan dan beter geprobeerd
In het Nederlandse onderwijs is de mentor de spil in de begeleiding. De mentor neemt namens de ouders de gang van zaken waar.

De betekenis van de positieve psychologie voor het onderwijs
De positieve psychologie heeft als uitgangspunt dat het voor menselijke groei veel effectiever is om aandacht te besteden aan de kernkwaliteiten van mensen en aan positieve ervaringen in plaats van op traumas, afwijkingen en problemen.

De schoolleider doet ertoe
Het belang van goed leiderschap in het onderwijs is een doorslaggevende factor bij het realiseren van goed onderwijs. Dit artikel laat het waarom en hoe zien!

De staat van de Nederlandse Onderwijsleider
In dit artikel wordt op basis van ruim 25.000 feedback resultaten van 1150 schoolleiders gekeken naar de stand van zaken van het profiel van de Nederlandse onderwijsleider

In gesprek raken en blijven. Schoolleiding neemt leiding naar meer werkplezier (1)
Van werkdruk naar werkgeluk: wat is jouw rol als leidinggevende? Voer een goed gesprek, durf te kiezen wat je gaat schrappen en zorg voor goede opvolging hiervan.

Met je team de werkdruk verminderen. Schoolleiding neemt leiding naar meer werkplezier (2)
Je werkplezier vergroten, wat heb je daarbij nodig? Begin met draagvlak en bepaal de gewenste uitkomst, zodat je weet waar je naartoe kunt werken. Aan de slag!

Leiderschap en leiderschapsstijlen
Leiderschap kan een school of organisatie maken of breken. Goed leiderschap in de school is: vanuit persoonlijke verbinding met teamleden onderwijskundig leiding geven.

Leidinggeven vanuit angst of vanuit autonomie. Wat kun jij bijdragen?
Wij maken samen de beste school van Nederland! Ambitie is de energie die vrijkomt bij het overwinnen van angst om de controle te verliezen. Dat is de autonome leiderschapsstijl.

Luc Stevens over pedagogisch leiderschap
Luc Stevens over pedagogisch leiderschap: aarzelingen, onzekerheden en verantwoordelijkheden van de schoolleider in de school als pedagogische gemeenschap.

Schoolleiders en hun team: (Her)waardering luisterfunctie
Hoe luisteren leidinggevenden en wat is het effect daarvan? Voelen teamleden zich gehoord of onder de loep genomen? Wat kun je doen aan luisterblindheid?

Luisteren om te sturen
Waar vindt het echte werk van de schoolleider plaats? Luisterend tussen de leerkrachten. Willen wij sturen, zullen wij moeten leren luisteren!

Maak je kwaliteitszorg levend!
Een goed kwaliteitssysteem is zo ingericht dat het doorwerkt op de verschillende niveaus in de school.

Hoe is de Nederlandse onderwijsleider veranderd sinds 2015?
Hoe is de Nederlandse onderwijsleider veranderd sinds 2015? Lees welke ontwikkelingen en groei de laatste drie jaar zichtbaar zijn.

Verschillen in leiderschap en: doen vrouwen het beter dan mannen?
Wat zijn de verschillen per sector, functie en generatie van de Nederlandse onderwijsleider? En wie doen het beter, mannelijke of vrouwelijke onderwijsleiders?

De leidinggevende in het onderwijs als regisseur: leiding geven aan leren
Leiding geven aan leren? Lees in dit artikel over de schoolleider als dirigent, architect, voetbalcoach, toneelregisseur of filmregisseur. Wat kan de schoolleider van deze types leren?

Het profiel van de Nederlandse onderwijsleider en de betrokkenheid van medewerkers
Wat is het algemene leiderschapsprofiel van de Nederlandse onderwijsleider? En hoe zit het met de betrokkenheid van medewerkers van de Nederlandse onderwijsleider?

Hoe fijn is 'tegenspraak'? Over geboden, verboden en ongehoorde woorden
Tegenspraak omarmen: daar wordt iedereen beter van. Of niet? Harm Klifman plaatst kritische kanttekeningen bij de effecten van tegenspreken.

Wat is de sleutel tot succes van de Nederlandse Onderwijsleider?
Hoe komt het dat Nederlandse onderwijsleiders zo succesvol zijn? Wat is de sleutel tot succes? Essentieel is het hebben van focus.

Werken aan relaties met stakeholders
Inzoomen op relaties: het gaat om de toegevoegde waarde die jij realiseert voor je stakeholders. Voor een duurzaam succesvolle school!

Dansvloer of balkon? Systeemleiderschap in een lerende school
Schoolleiders zijn veel aanwezig op de werkvloer. Maar hebben ze ook overzicht over het geheel? In dit artikel biedt Jan Jutten vier hefbomen voor goed (systeem)leiderschap.

Systemische teamcoaching in het onderwijs
Disfunctioneel gedrag in een team kan een symptoom zijn van een trauma dat het team heeft opgelopen. Systemische teamcoaching is een goede manier om het team weer op weg te helpen.

Wie heeft de macht in de school?
Vormen en structuren in onze onderwijsorganisatie zouden onderwerp van gesprek moeten zijn. Ze zijn niet neutraal en hun potentie te beïnvloeden is groot.

Wat staat centraal, het individu of de doelstellingen?
Gepersonaliseerd leren is ingewikkeld. En hoe zit het met onderwijshervormingen? Lees wat centraal moet staan in leren: het individu of centrale doelstellingen.

Wat zegt classificatie?
Classificatie is een machtige structuur in het onderwijs en is zeker niet neutraal. Hoe groot is de invloed van classificatie? En hoe betekenisvol is het eigenlijk?

Effectief differentiëren, individualiseren en personaliseren in de 21e eeuw
In dit artikel passeren vier vormen van persoonlijk leren de revue. Waarom is gesloten personaliseren bezig aan een stevige opmars? En is er een beste manier van persoonlijk leren?

Alles wat je in je mars hebt in je eigen hand
In een innovatieve app worden al je vaardigheden, competenties en ervaringen keurig gepresenteerd via visuele badges. Zo heb je zicht op wat je kunt.

Flip the System: hoe gaat het in zijn werk? (1)
Leerkrachten hoeven niet langer verantwoording af te leggen aan het ministerie of bestuur? Lees in dit artikel over de kernpunten en consequenties van 'Flip the System'.

Hoe organiseer ik mijn unitonderwijs?
Belangrijk bij het organiseren van unitonderwijs: bewuste keuzes maken! Ook een passende planning is nodig. In dit artikel lees je nog meer tips voor jouw eigen unitonderwijs.

Klassen en kansen, wat te doen aan kansenongelijkheid?
Wat is eigenlijk kansenongelijkheid? Het lijkt vooral te maken te hebben met taalachterstand, het gezin waarin je opgroeit en de wijk waarin je woont.

Flip the System aan het werk: Pilot Scholenzelfevaluatie (2)
Leraren zelf de verantwoordelijkheid geven voor de evaluatie van het onderwijs op hun scholen? Hoe dat gerealiseerd kan worden staat in dit artikel beschreven.

Leerplan in Beeld: website geeft houvast bij gepersonaliseerd leren
Hoe maken we een leerplan dat recht doet aan individuele leerbehoeften én aan algemene randvoorwaarden? Leerplan in beeld helpt bij het houden van overzicht en maken van keuzes.

Methode als vertrekpunt voor gepersonaliseerd leren (het kan!)
Veel scholen zijn bezig met gepersonaliseerd leren. Maar wat is het nu eigenlijk? Moeten alle lesmethodes de deur uit? Wij denken van niet! Lesmethodes zijn een prima vertrekpunt voor gepersonaliseerd leren.

Een nieuw geluid in vernieuwend onderwijs?
Het feit dat kinderen op allerlei manieren verschillen zou niet meer als handicap, maar als rijke kansen gezien moeten worden.

Preventie van schoolproblemen (2) - Criteria en kenmerken van Optimaliserend onderwijs
Schoolproblemen voorkomen met Optimaliserend Onderwijs, dat betekent een schoolloopbaan zonder zittenblijven, versnellen en slechts één groepsovergang per jaar. Lees hier hoe dat werkt!

Preventie van schoolproblemen (4) - Leestips en referenties
Deze pagina bevat leestips en referenties bij de serie Preventie van schoolproblemen via optimaliserende onderwijspraktijk.

Preventie van schoolproblemen (3) Praktijkvoorbeelden
Optimaliserend Onderwijs inzetten om schoolproblemen te voorkomen: lees in dit artikel praktijkvoorbeelden daarvan. Leerlinggerichte instructie en preventie van leerproblemen staan centraal.

Preventie van schoolproblemen (1) - Reguliere onderwijsorganisatie en schoolproblemen
In dit artikel lees je in het kort de geschiedenis van het onderwijs en hoe de vormgeving ervan kan leiden tot schoolproblemen.

De referentieniveaus voor het basisonderwijs
Referentieniveaus. Wat zijn dit precies? Maarten van der Steeg beschrijft in dit artikel de opbouw van de referentieniveaus, niveauverschillen en legt de relatie met de eindtoets.

Schaf leerstofjaarklas af!
Onderzoekers en onderwijsvernieuwers stellen herhaald dat het voorbij zou moeten zijn met leeftijdgebaseerd groeperen. Toch lijkt het niet van de grond te komen.

Selecteren: we willen het niet, maar we doen het voortdurend
Toetsen helpen bij het creëren van gelijke kansen. Karen Heij zet daar vraagtekens bij, want toetsing is nu teveel gericht op normeren en vergelijken.

Over de staat van het onderwijs en perspectieven voor een goed vervolg
Een samenvatting van het interview waarin Marcel van Herpen wordt bevraagd over de ontwikkelingen binnen het onderwijs in relatie tot samenleving en politiek.

De plek van summatieve toetsing op de weg naar zelfstandigheid
Het is verstandig voor de beginnende student frequente toetsing te organiseren en te koppelen aan kleine leerstofeenheden.

Toetsing als motor voor leren: naar succeservaringen voor alle leerlingen
In hoeverre doet de wijze van toetsing recht aan de kernopdracht van ons onderwijs, namelijk leerlingen laten leren en hen daar zo goed mogelijk bij helpen?

Tien redenen waarom unitonderwijs de moeite waard is
Unitonderwijs: wat zijn de voordelen? In dit artikel zijn er tien helder opgesomd. Unitonderwijs is het overwegen waard, lees maar!

Unitonderwijs, van plan naar inrichting
Hoe kun je unitonderwijs aanpakken? In dit artikel wordt ingezoomd op het plan maken en de verschillende mogelijkheden bij inrichting van de school bij unitonderwijs.

Oud en Nieuw - over de waarde van waarden in het onderwijs
De jongens en meisjes in de aula zijn dezelfde als toen, maar ze hebben: nieuwe gebaren en gewoonten, nieuwe middelen en elektronica en gebruiken nieuwe woorden.

Wereldgericht onderwijs en schoolleiderschap - 2
De functie van het onderwijs om leerlingen te leren zich uit te drukken is heel belangrijk. Aan die subjectificatie verbindt dit essay nadrukkelijk de persoon van de leraar.

Wereldgericht onderwijs en schoolleiderschap - 3
Biedt ons onderwijs echt vrijheid voor een leerling om te ontwikkelen? En welke rol heeft de leerkracht hierin? Lees het in deel 3 van het essay van Hartger Wassink.

Wereldgericht onderwijs en schoolleiderschap - 4
Subjectificatie verder uitgediept: welke rol hebben ouders, leerkrachten en schoolleiders hierin? De dialoog blijkt onmisbaar voor deze betrokkenen!

ZZP-ers in het onderwijs - gevolgen van de uitspraak van de Hoge Raad
Er werken de laatste jaren steeds meer zzp-ers in het onderwijs, met alle voor- en nadelen van dien. Betekent uitspraak van de Hoge Raad het einde van deze ontwikkeling?

Spellingvaardigheid en leren spellen (1) - relatie spellen en lezen
Voor het verwerven van een voldoende spellingvaardigheid is het nodig dat scholen tijd vrij maken om leerlingen de eerste beginselen en later de subtielere nuances van het spellingsysteem te leren.

Spellingvaardigheid en leren spellen (2) - de speller
Eigenschappen die nagenoeg onveranderbaar zijn, zoals leeftijd, geslacht en intelligentie zijn relatief minder belangrijk voor het verwerven van spellingkennis dan omgevingsfactoren of instructie.

Spellingvaardigheid en leren spellen (3) - de instructie
Een goede spellinginstructie is een gezamenlijke inspanning van leerkracht en leerling in een geïntegreerde, coöperatieve, op het niveau van de leerling afgestemde didactiek.

Spellingvaardigheid en leren spellen (4) - instructiemethoden
In dit artikel worden een aantal belangrijke instructiemethoden besproken die zorgen voor een optimale spellingvaardigheid van de leerling.

Spelling en expliciete instructie
ONDERWEIS en SPERCIEBOON, maar ook KOMPJOETUR en FOTUI. Spellen is moeilijker dan lezen. Waarom staat onderzoek naar spelling dan in de schaduw?

Mythes rond de spellingdidactiek
In het streven kinderen vertrouwd te maken met spelling, is het nog steeds een gewoonte hen groepjes woorden vaak te laten overschrijven, maar werkt dit wel?

Opbrengstgericht lesgeven bij spelling
In dit artikel zoomen we in op leren van spelling. Wat zijn de gevolgen van effectief leren spellen voor de aanbieding en het gebruik van spellingleergangen?

Leren spellen: de klanken bepalen de letters
De grootste fout die je volgens Dolf Janson in de spellingdidactiek kunt maken, is dat je klanken verwart met letters. Klanken worden in het hoofd omgezet in letters!

Oefenen van spelling
Wat zijn de kenmerken van het oefenen van spelling en de condities voor succes? Dolf Janson constateert dat oefenen in de praktijk niet zo vanzelfsprekend is.

Spellingvaardigheid en leren spellen (5) - toetsen
De vorderingen van de spellingvaardigheid kunnen over verschillende manieren getoetst worden. Dit artikel bespreekt de manieren van toetsen van de spellingvaardigheid.

Spellingbewustzijn kan met een korte training gestimuleerd worden
In dit onderzoek gaan we na of het spellingbewustzijn van leerlingen uit groep 5 van een reguliere basisschool met een korte training gestimuleerd kan worden.

Leren stellen en niet vergeten correct te spellen - Het succes van de zelfcorrectietraining
De prestaties van leerlingen op een dictee geven soms een ander (meestal beter) beeld van hun spellingvaardigheid dan de opstellen die zij schrijven. Hoe komt dat?

Communicatief zaakvakonderwijs
Leren is communiceren in diverse culturele en sociale situaties. Daarvoor is mentale, sociale en fysieke ruimte nodig. In een context van interactief kijken, luisteren, lezen, praten en schrijven.

Didactische werkvormen - Coöperatieve werkvormen
Coöperatief leren is erg effectief, als je het goed inzet. In dit artikel staan praktische voorbeelden van didactische werkvormen rond coöperatief leren.

Didactische werkvormen - Discussievormen
Welke discussievormen kun je allemaal inzetten in je les? In het didactische werkvormenboek staan praktische voorbeelden.

Didactische werkvormen - Instructievormen
Hoe kun je afwisselen met instructievormen? In dit artikel staan praktische handvatten bij didactische werkvormen voor instructie.

Didactische werkvormen - Interactievormen
Door interactievormen kun je de betrokkenheid van de leerlingen vergroten. Welke werkvormen zijn er allemaal? Lees hier praktische voorbeelden.

Didactische werkvormen - Opdrachtvormen
Door de juiste werkvorm te kiezen, kun je met maximaal effect lesgeven. In dit artikel zoomen we in op enkele opdrachtvormen, met praktische voorbeelden.

Didactische werkvormen - Schrijfopdrachten
Door de juiste werkvorm te kiezen, kun je met maximaal effect lesgeven. In dit artikel zoomen we in op enkele schrijfopdrachten.

Didactische werkvormen - Spelvormen
Welke spelvormen zijn er? En hoe kun je ze inzetten in je les? In dit artikel komen verschillende spelvormen aan bod, met praktische uitleg.
Een handleiding om leerlingen te leren werken in groepen
Een strategie om leerlingen expliciete feedback te geven over groepsinteracties bevordert de participatie en samenwerking.

Kleine onderzoekjes, grote resultaten
Onderzoek doen kan altijd, in elke groep en bij elk thema! Als leerlingen met hun eigen vragen en kwesties aan de gang mogen, gaat hun betrokkenheid met sprongen vooruit.

Zes stappen om geïntegreerd thematisch onderwijs te ontwerpen
Hoe ontwerp je een thematisch lesaanbod en hoe integreer je verschillende doelen in je thematische lessen? Bertine van den Oever legt het ons uit.

Vrijheid van onderwijs: essentieel voor vorming van kinderen en jongeren
Vrijheid van onderwijs gaat alle scholen aan. Het betreft de handelingsruimte van scholen om vorm en inhoud te geven aan de levensbeschouwelijke vorming van kinderen en jongeren.

Armoede op school
In dit eerste deel komen het thema armoede in de school, de rollen van de verschillende professionals en het agenderen van armoede op school aan bod.

Kinderboekenweek BIJ MIJ THUIS
Zoek je geschikte boeken voor de Kinderboekenweek BIJ MIJ THUIS met daaraan gekoppeld de doelen en een lesaanbod, lees dan dit artikel en doe er je voordeel mee!

Aandacht voor brede vaardigheden
In dit artikel zie je een kernachtige selectie van vaardigheden voor het basisonderwijs die leerlingen goed voorbereiden op deelname aan de maatschappij.

Burgerschap in de school
Hoe zit het met burgerschapsonderwijs in uw organisatie? Sinds 2005 is het verplicht! Lees de inspirerende voorbeelden van de Heldringmavo, de Meerwaarde en VSO 't Korhoen.

Burgerschap in de mangel van overheidsdruk en onderwijskunde.
Beleid en praktijk van burgerschapsvorming bewegen zich in een richting die ongunstig is voor zowel onderwijs als burgerschap.

Aan de slag met burgerschapsvorming
Hoe breng je burgerschapsvorming in de praktijk? We geven drie instrumenten waarmee de leerling, de leraar en het onderwijs geholpen is.

Pedagogische en levensbeschouwelijke eigenheid bij burgerschapsvorming
De burgerschapsopdracht van het onderwijs is een actueel onderwerp waar nog veel onduidelijkheid over bestaat. Gert Biesta geeft een lezenswaardige samenhangende visie.

Brief over de herziening van het curriculum
Deze bijdrage is op 12 januari 2020 gestuurd aan de de leden van de vaste commissie voor Onderwijs, Cultuur en Wetenschap in reactie op curriculum.nu.

Filosoferen met pubers
In dit artikel wordt betoogd dat filosoferen als vaardigheid een serieuzere plek verdient. Filosoferen draagt bij aan morele vorming van jongeren.

Morele groei vanuit het kind zelf -1-
Morele groei: hoe kunnen ouders en leraren helpen? Morele opvoeding start in het gezin en wordt meer bevorderd door empathie en emoties dan door rationaliteit.

Morele groei vanuit het kind zelf -2-
Hoe kunnen ouders en leraren jonge kinderen leren rekening te houden met anderen, in een samenleving die steeds meer op eigenbelang uit is?

Het regent onvoldoendes voor Burgerschap. Wat is er aan de hand en wat is eraan te doen?
Steeds meer scholen krijgen een onvoldoende voor Burgerschapsvorming. Hoe komt dit en wat is er aan te doen?

Sociale cohesie in het onderwijs (2)
Deze tweede bijdrage zoomt vooral in op de vraag wat sociale cohesie betekent in een context van diversiteit en of dat streven naar sociale cohesie niet ten koste gaat van individuele opvattingen en tolerantie.

Sociale cohesie in het onderwijs (1)
De saamhorigheid in leerlinggroepen neemt af door diversiteit en ik-gerichtheid. Hoe kunnen leerkrachten sociale cohesie in hun klas versterken?

Sociale ongelijkheid binnen het onderwijs
Wat is de situatie van het Nederlandse onderwijs als het gaat over schoolloopbaan, schooladvies en kansen op de arbeidersmarkt in relatie tot sociale afkomst?

Faalangst - Signalering en praktische tips
Toetsen maken? Klassikale beurten? Paniek! Faalangst komt voor bij ongeveer 12% van de leerlingen. In dit artikel lees je wat faalangst is en vind je praktische tips om het aan te pakken.

Faalangst - Tips voor de leerkracht
Faalangst: tips voor de leerkracht om om te gaan met gedragsproblemen in de klas. Wat kun je doen om faalangst te verminderen?

Bewegingsonderwijs: Samenwerkend leren in de praktijk
Leren samenwerken is een belangrijk onderwerp in de lessen op school. In dit artikel wordt stilgestaan bij praktische voorbeelden van samenwerkend leren: Hoe doe je dat?

Springen en rennen, jezelf leren kennen
Als het bij atletiek om lopen en springen gaat, wordt er op school vaak sprinten gedaan en verspringen en hoogspringen. Wat is daarop een leuk en goed vervolg?

Zeven misverstanden rond hoogbegaafdheid
Misverstanden rond begaafdheid zorgen ervoor dat hoogbegaafden niet het onderwijs krijgen wat ze nodig hebben en vast kunnen lopen. Wat zijn veel voorkomende misverstanden?

Hoe lang blijft de plusklas nog bestaan?
Met de benaming plusklas schep je bepaalde verwachtingen en lijkt het behoren bij een plusgroep prestige te geven. Is dat wat we willen?

Onderpresteren: kenmerken - oorzaken - gevolgen - aanpak
Onderpresteren wil zeggen dat de prestaties (veel) lager liggen dan op grond van de capaciteiten van de leerling verwacht wordt. Er is dus sprake van een discrepantie tussen aanleg en prestatie.

Altijd de beste in rekenen. Tot nu.
Als de rekenresultaten ineens tegenvallen bij hoogbegaafde leerlingen, wat doe je dan? In dit artikel staat het waarom beschreven en geeft de auteur bruikbare tips!

Beter begeleiden van Dubbel Bijzondere leerlingen
Sommige leerlingen zijn hoogbegaafd maar worden tegelijkertijd belemmerd door een ontwikkelingsstoornis. Hoe begeleiden we deze twice-exceptionals?

Beter begeleiden van uitdagend onderwijs
Beter begeleiden van uitdagend onderwijs. In dit artikel zes valkuilen en zes kansen die je kunt aangrijpen. De inzet van deze kansen sluit aan bij het groepsplan.

Bouwstenen voor wijsheid beter integreren in het onderwijs
Op welke manieren kunnen scholen en leraren de bouwstenen voor wijsheid beter integreren in het onderwijs aan hoogbegaafde leerlingen?

Chronisch onderpresteren - de urgentie om vroeg in te grijpen
Onderschat nooit hoe belangrijk voldoende uitdaging op school is. Dit dient structureel ingevoerd te worden. Fundamentele basis voorspoedige ontwikkeling kind.

Zij mogen allemaal leuke dingen doen
Is het wel eerlijk dat zij allemaal leuke dingen mogen doen? Hoe hoort onderwijs eigenlijk te zijn. Bijvoorbeeld bij de afstemming voor begaafde leerlingen.

Iedereen kan ergens heel goed in worden
Belangrijk voor de BV Nederland dat jongeren het allerbeste uit zichzelf halen. Hoe nemen we leerlingen hierin goed mee? Voor henzelf is dat ook essentieel.

Filosoferen met hoogbegaafde kinderen
Kinderen kunnen zeer diepgaande filosofische uitspraken doen. Ook voor hoogbegaafden bieden filosofische vragen een enorm interessante uitdaging.

Gevoelige periodes en hoogbegaafdheid (2)
Een gevoelige periode geeft leerwinst voor de toekomst als er een fase van diepe accomodatie volgt.

Interne hindernissen in de leerprocessen van hoogbegaafde leerlingen (1)
Wat is het verband tussen extrinsieke motivatie en negatieve faalangst bij hoogbegaafde leerlingen? En hoe leidt diepe accommodatie tot sterkere intrinsieke motivatie?

Interne hindernissen in de leerprocessen van hoogbegaafde leerlingen (2)
Wat is het belang van de fusie tussen functioneel en intentioneel leren en waarom is een balans tussen stapelen en webben bij jonge hoogbegaafde kinderen zo belangrijk?

Interne hindernissen in de persoonlijkheidsontwikkeling van hoogbegaafde kinderen en jongeren (1)
In tegenstelling tot wat veel mensen denken, is zelfvertrouwen niet vanzelfsprekend bij hoogbegaafden. Hier wordt beschreven hoe sommigen in de knoei raken met zichzelf.

Interne hindernissen in de persoonlijkheidsontwikkeling van hoogbegaafde kinderen en jongeren (2)
Eigengereidheid, overdreven perfectionisme en onvolgroeide executieve vaardigheden kunnen hoogbegaafde kinderen remmen. Hoe dat gaat, wordt in dit artikel beschreven.

Daag hoogbegaafden uit met Hogere Orde Denkopdrachten
Hoogbegaafde kinderen moeten voldoende uitdaging krijgen. Belangrijk hierbij is de kwaliteit van het verrijkingsmateriaal: denkopdrachten van een hogere orde!

Hoogbegaafd zonder didactische voorsprong?
Sommige hoogbegaafde kinderen tonen zich op een ander manier dan snel klaar met de leerstof en altijd vragen stellen. Hoe help je hen?

Slimme kleuters
Bij kleuters spreken we formeel nog niet over hoogbegaafdheid maar wordt de term ontwikkelingsvoorsprong gehanteerd. Dit artikel gaat over de begeleiding van slimme kleuters.

Hoogbegaafde leerlingen: het hele team in beweging
De begeleiding van de (hoog)begaafde leerling vraagt doordenking en een doorgaande leerlijn op school. Betrokkenheid van het hele team is nodig.

Leer hoogbegaafde kinderen zelf te sturen!
Leren gaat niet vanzelf. Hoogbegaafde kinderen moeten leren zelf het roer in handen te nemen en verantwoordelijk te zijn voor hun leerproces.

Gevoelige periodes en hoogbegaafdheid (1)
In dit eerste deel geven wij een korte schets van het evolueren van de visie op hoogbegaafdheid en het belang van gevoelige perioden in de ontwikkeling.

Hoogbegaafdheid normaliseren
Hoogbegaafde kinderen: ik wil er graag voor pleiten om hen te benaderen alsof alles normaal is wat ze doen en kunnen. Dat scheelt namelijk een hoop onderpresteren.

Onderpresteerders
Niet elke begaafde leerling komt op school goed uit de verf. Sommige leerlingen halen geen hoge prestaties en ontwikkelen verschillende vormen van probleemgedrag: de onderpresteerders.

(Hoog)begaafde leerlingen en de overgang van PO naar VO
Hoe zorg je voor een goede overdracht van het PO naar het VO voor (hoog)begaafde leerlingen? Martine Blonk gaat er diepgaand op in en geeft praktische tips.

Intelligentie, creativiteit en wijsheid: algemeen of specifiek; allround of op beperkte gebieden?
Is intelligentie een algemeen cognitief vermogen of ben je intelligent op slechts bepaalde domeinen? En hoe zit dat met creativiteit en wijsheid? In dit artikel wordt hierop ingegaan.

Hoogbegaafdheid - kenmerken - gedrag - tips aanpak
Hoogbegaafdheid is meer dan intelligentie, want dat is slechts de score uit een intelligentieonderzoek. Hoogbegaafdheid is de aanleg om tot uitzonderlijke prestaties te komen.

Klas overslaan / versnellen? Let op!
Laag advies, hoe kan dat? Dirk heeft toch duidelijk meer in zijn mars? Er wordt besloten Dirk te versnellen in groep 2, maar let op: de didactische leeftijd (DL) versnelt ook mee.

Top-down denken in onderwijs en opvoeding
Top down denken in onderwijs en opvoeding. Een groot talent, maar ook een struikelblok voor veel kinderen wanneer ze in een bottom-up systeem werken.

Honger...! naar leren
Kinderen met leerhonger die constant minder krijgen dan ze aankunnen, gaan zich aanpassen aan dat dieet. Hun leerhonger verdwijnt. Hoe hou je deze kinderen gemotiveerd?

Onderwijs voor hoogbegaafden met extra zorgvraag
Veel kinderen in het hoogbegaafdenonderwijs hebben al meerdere scholen gehad. Ze presteren langere tijd onder hun potentie en lopen schade op. De zorgvraag is hierdoor vergroot.

Uitdagend onderwijs voor creatief begaafde leerlingen
Creatief begaafde leerlingen hebben baat bij verrijkingsprogramma’s. Breng daarom hun vaardigheden in kaart en stem de verrijking af op hun profiel.

Uitdagend differentiëren in de les - vakspecifiek verrijken
Hoe kunnen talentvolle leerlingen gewoon in het lokaal aan hun trekken komen? Inspirerende voorbeelden van uitdagend differentiëren binnen de les.

Compacten en verrijken: Een must voor (hoog)begaafde kinderen
Eerst het rode boekje, dan het blauwe boekje, dan de paarse kaarten en dan pas verrijking? Met een vies gezicht zegt de leerling:“Ik wil niet meer werk!”

Het verschil mag er wezen - Twee visies over begaafdheid
Over wat begaafdheid is, bestaan verschillende opvattingen. Eleonoor van Gerven gaat hieronder in op twee internationale uitersten in het denken over begaafdheid.

De voor- en nadelen van labels
Een label kan helpend zijn, maar kan ook flink in de weg zitten. Waar komt labelen vandaan en waarom kan juist een label dat naar intelligentie verwijst problemen opleveren?

Wijsheid en hoogbegaafdheid
Waarom is wijsheid niet hetzelfde als intelligentie? Is wijsheid hetzelfde als intelligentie plus context? Dit artikel legt het verschil tussen wijsheid en intelligentie haarfijn uit.

Over opvoeding tot wijsheid, ook bij hoogbegaafde kinderen -deel 2-
Hoogbegaafde jongeren hebben van jongs af een sterk ontwikkeld rechtvaardigheids gevoel. Hoe stimuleer je hen tot wijsheid, inzicht en empathie?

De fase van het jonge schoolkind - kunnen kleuters leren lezen?
Het vaststellen van de leesrijpheid is een belangrijk onderwerp! Pogingen tot leesonderwijs aan psychologische kleuters falen altijd! Maar hoe zit dat dan met rekenen en schrijven?

De kleuter leert alleen spelend in vrij spel
In dit artikel gaat het over het belang van vrij spel in tegenstelling tot begeleid spel. Begeleid spel dient uitdrukkelijk buiten het kleuteronderwijs te blijven.

Oei, dat weet ik niet, laten we het samen onderzoeken
Stimuleren van een onderzoekende houding bij kinderen kan door te denken vanuit hoofd, hart en handen.

Betekenisvolle opbrengsten voor jonge kinderen
Hoe kan er in het huidige onderwijs op een betekenisvolle manier aan opbrengsten worden gewerkt rond activiteiten als lezen, schrijven en rekenen-wiskunde?

Het vrije spel
Het vrije spel draagt bij aan de creativiteit en het probleemoplossend vermogen van kinderen. Ze kunnen hun fantasie uitleven en ontwikkelen daardoor.

Is de attitude en het gedrag van leerlingen te beïnvloeden?
Elke leerkracht worstelt er wel eens mee; hoe kun je nu echt vat krijgen op de houding van de leerlingen? Hoe creëer je een sociale, betrokken en leergierige klas?

Jouw oplossing is niet heilig. Maar je bent wel de deskundige vragensteller!
Wat als de goedbedoelde raad van de counselor een ongewenst advies blijkt? Laat ze hun eigen oplossing ontdekken. Dan is de zelfvastgestelde gedragsregel opeens wel vol te houden.

Benchmarks voor motivatie
Het is de vraag wat de gemiddelde motivatie van leerlingen is op de middelbare school. Er is veel onderzoek gedaan, maar dat blijkt niet afdoende te zijn..

Vier inzichten over drijfveren voor leren
Voorwaarden voor succesvol leren? Passie aanwakkeren, ambities expliciet maken, talent aanspreken. In dit artikel vier inzichten over drijfveren voor leren.

Hoe help je leerlingen zich te richten op leren in plaats van op cijfers?
Het is belangrijk om onze focus te verleggen van het eindproduct naar het leerproces. Drie redenen en verschillende tips daarvoor vinden we in dit artikel.

Meer motivatie door meer autonomie
Wil je als leerlingbegeleider leerlingen motiveren, dan moet je er in het begeleidingsproces voor zorgen dat je ze hun eigen verantwoordelijkheid gunt.

Hoger leerrendement door vergroten autonome motivatie
Het vergroten van de autonome motivatie is één van de manieren is om het leerrendement te verhogen en dus de didactische efficiëntie te vergroten.

Motivatie meten en verbeteren - De motivatiespiegel
Zijn mijn leerlingen vandaag gemotiveerd? Meet het met een app, zoals je buiten op de thermometer kijkt om te zien hoe koud of warm het precies is. Meer werkplezier met motivatie!

Meer motivatie door oplossingsgerichte feedback
Oplossingsgerichte counseling is een krachtig middel om de motivatie van de leerling te bevorderen. Het biedt niet alleen handvatten voor motivatie, maar ook betere leerresultaten.

Zo vergroot je de motivatie van je leerlingen!
Hoe kun je de motivatie en betrokkenheid verhogen in de klas? In dit artikel drie bruikbare tips over eigenaarschap, feedback en de leerlingarena.

Ongemotiveerde leerlingen zijn ook gemotiveerd
Leerlingen heten tegenwoordig ongemotiveerd maar zijn wel degelijk gemotiveerd. Alleen anders dan we willen. Een pro-actieve houding van de leerkracht kan veel bijsturen.

Hakken in het zand. Niet touwtrekken met pubers
Pubers zijn sterren in het zetten van hakken in het zand. Zand lijkt dan soms wel cement! Hoe verleid ik ze om vanuit eigen verlangen de hakken uit het zand te halen?

Talenten herkennen en ontwikkelen: een hele uitdaging!
Er komen verschillende uitdagingen kijken bij het herkennen en het ontwikkelen van de talenten van leerlingen. Ondanks eigenaarschap van de ontwikkeling moeten we kinderen blijven uitdagen!

Training helpt leraren vmbo-leerlingen te motiveren
In plaats van 'moeten' leren kunnen we onze leerlingen beter uitleggen waarom iets 'handig' is om te doen. Het bieden van autonomie en structuur tegelijkertijd stimuleert de motivatie van je leerlingen!

Hoe laat je intrinsieke motivatie groeien?
Dus … Johannes: Zo doe je dat! Motiveer leerlingen maximaal door autonomie te geven. Zorg voor competentie en vooral voor relatie! Intrinsieke motivatie groeit.

Top 10 artikelen 2019
Er verschenen weer honderden nieuwe artikelen op Wij-leren.nl in 2019. Dit zijn de 10 meest gedeelde artikelen van het afgelopen jaar. Het geeft inzicht in wat er speelt in het onderwijs.

Opvoeden: opvattingen - middelen - maatschappelijke betekenis
De mens kan niet zonder opvoeding. Opvoeden is het begeleiden van kinderen op weg naar hun volwassenheid. Veel opvoeding gebeurt onbewust.

Van vrijheid van onderwijs naar vrijheid voor onderwijs; een onderwijspedagogisch argument
Wie bepaalt de mate van vrijheid en de inrichting van het onderwijs? In dit artikel geeft Gert Biesta een onderwijspedagogische invalshoek op het vraagstuk van vrijheid van onderwijs.

Ook hersenen hebben een bankrekening
Mensen hebben aandacht nodig om te groeien. Ons verlangen naar aandacht is normaal. Ontdek positieve dingen en benoem ze, word als een kind!

Back to basics: Als ouders en opvoeders de pedagogische pedalen verliezen
Thuisopvoeding vormt de basis van de sociaal-emotionele ontwikkeling en persoonlijkheidsontwikkeling van (hoogbegaafde) kinderen. De vier basisprincipes van de opvoeding uitgelegd.

Leerkracht én leerling centraal
Wat is het uitgangspunt van onderwijs en opvoeding? De leerkracht? De leerling? Gezamenlijk zoeken we naar antwoorden die de nieuwe generatie ons stelt.

Pedagogiek en opvoedkunde
Pedagogiek wordt ook wel opvoedkunde genoemd, waarbij wordt gekeken naar de ontwikkelingsfasen van kinderen, maar ook relaties tussen kinderen en omgeving.

Persoonsvorming in het onderwijs: Socialisatie of subjectificatie?
Onderwijs heeft ook te maken met de vorming van de persoon. Maar wat is de juiste of goede persoonsvorming? En wie bepaalt dat?

Pesten op school - gevolgen en aanpak
In dit artikel wordt ingegaan op de signalen van pesten op school en op een mogelijke aanpak van het probleem. Hierbij wordt de vijfsporenaanpak genoemd.

Pesten vraagt om een positieve groepsaanpak
Dit artikel betoogt dat een anti-pestprogramma niet de eerste oplossing is waar een school aan zou moeten denken. De voorkeur gaat uit naar een andere aanpak.

Vijf redenen waarom pesten niet stopt
Waarom stopt pesten niet als we dat als school wel willen? Waarom is een pestprotocol niet afdoende? Op dit vraagstuk gaat dit artikel in.

De vijfsporenaanpak bij pesten
Een goede aanpak van pesten behelst een vijfsporenbeleid waarbij vijf betrokken partijen en drie psychologische mechanismen aangepakt worden.

Steungroepaanpak van pesten. Toeschouwers en pesters in gesprek.
Pesten kan ernstige vormen aannemen. Lees hier over de verbluffende resultaten van de steungroepaanpak. Pesters, toeschouwers en potentiële vrienden gaan met elkaar in gesprek.

Pesten: wat kun je doen in de klas?
Pesten is een hardnekkig probleem in scholen. Plagerijen moet je niet te snel pesten noemen. Kenmerken op een rijtje en tips voor de praktijk in de klas.

Pesten als familietrek? “Zo doen we dat bij ons…”
Hoe kun je weten of het pesten of plagen is? Er zijn middelen om het verschil in beeld te krijgen! Iedereen heeft wel een jeugdherinnering aan pesten. Als pester, gepeste of toeschouwer. :

Pesterijen op school - oorzaken - profielen van betrokkenen
Pesten is helaas nog altijd een actueel probleem. In het eerste deel van twee artikelen wordt het fenomeen pesten besproken. Ook wordt aangegeven wat oorzaken en gevolgen van pesten zijn.

Rolvast gedrag in drie werkwoorden
Gaat de interne toezichthouder niet op de stoel van het bestuur zitten? Benoem in drie werkwoorden de onderscheiden verantwoordelijkheden: doen, willen, vinden.

Bestuur en management in raad van toezichtmodel
Veel schoolorganisaties hebben de bestuursstructuur veranderd van een bestuur en algemene directie naar een college van bestuur en een raad van toezicht.

Onjuist oordeel van de Landelijke Klachtencommissie Onderwijs?
Heeft de Landelijke Klachtencommissie Onderwijs bevoegdheid om zich te buigen over zaken die al langs de Commissie van Beroep voor Eindexamens zijn gegaan?

Aandachtspunten bezoek raad van toezicht
De raad van toezicht is een intern orgaan van de rechtspersoon dat toezicht houdt op de bestuurder en deze met raad en daad terzijde staat.

Tien tips voor de Raad van Toezicht in het onderwijs
Goed bestuur en gedegen toezicht is belangrijk om de kwaliteit van het onderwijs te waarborgen. In dit artikel tien tips voor interne toezichthouders in het onderwijs.

Werken met een toezichtskader vanuit een Rijnlands perspectief
Hoe kunnen Raad van Toezicht en College van Bestuur elkaar versterken in hun rol? Rijnlander kiest voor Rijnlandse besturingsfilosofie.

Aan de slag met onderwijsvernieuwing
Grote veranderingen stuiten vaak op weerstand of mislukken. Zijn daarbij de waarom-vraag en daarna de hoe-vraag wel gesteld? Of is alleen de wat-vraag gesteld?

Anders organiseren met flexibele schooltijden: Ander onderwijs of onderwijs anders organiseren?
Spelen met schooltijden: een uitdaging die het hele onderwijs kan veranderen. Flexibiliteit in schooltijden vraagt veel van het onderwijsteam, maar de opbrengst is enorm!

Autopoiesis: perspectief op duurzaam, betekenisvol onderwijs
Welk systeem van onderwijs sluit goed aan op de manier van leren van kinderen en leidt tegelijkertijd op tot het werken aan de oplossingen van morgen? De lat ligt nu te laag!

Duurzame schoolontwikkeling: werken aan het schoolplan in een lerende organisatie
Het opstellen van een schoolplan is een flinke klus waar besturen, directies en leerkrachten veel tijd en energie insteken. De vraag is echter of zo’n plan ons helpt bij de ontwikkeling van de school.

Hoe organiseer je gepersonaliseerd onderwijs?
Gepersonaliseerd leren vraagt een paar organisatorische aanpassingen. Het klaslokaal met een vaste groep werkt bijvoorbeeld contraproductief als je een optimale ontwikkeling wilt.

Flip je school: het waarom van gepersonaliseerd leren
Gepersonaliseerd leren weerspiegelt de situatie die kinderen later zullen tegenkomen: het kunnen combineren van individuele behoeften en vaardigheden als een gecombineerde teaminspanning.

Hattie geeft richting, maar geen recepten
Het boek Visible learning van John Hattie is een overbekend werk. Hoe moeten we dit werk gebruiken in de onderwijspraktijk? Het boek is in ieder geval geen hapklaar receptenboek.

High Tech High - Een curriculum waarbij projectgestuurd leren en de leerontwikkeling centraal staat
Een reis naar de High Tech High scholen in San Diego. De auteurs vertellen hun bevindingen en de kansen voor curriculum.nu!

De vijf disciplines als basis voor boeiend onderwijs
In dit artikel gaat het over de lerende school. Aan bod komt het inzetten van de meervoudige intelligenties, systeemdenken en persoonlijk meesterschap in de klas.

Onderwijs- en schoolontwikkeling: veranderingen doorvoeren
Scholen blijven veranderen, dat komt omdat ze midden in de samenleving staan. Onderwijsveranderingen zijn direct gelinkt aan ontwikkelingen in de maatschappij, de cultuur en de wetenschap.

Toezicht houden op onderwijskwaliteit is niet zo ingewikkeld
Toezicht op financiën gaat prima. Als het gaat om toezicht op onderwijskwaliteit is twijfel troef. In dit artikel een praktische benadering. Toezicht houden is niet zo ingewikkeld!

Een onderzoekscultuur op school?
Hoe kun je als school het onderwijs verbeteren? Hoe word je als school een lerende organisatie en maak je gebruik van wat bewezen werkt? Dit artikel vertelt het.

Ontwikkelen van wijsheid
Alle kennis die door de mensheid ontwikkeld is, is beschikbaar via de vingertoppen van elk kind. Wat is dan de taak van de school? Van de leerkracht?

Scholing van medewerkers: naar een meer volwassen aanpak
Is scholing altijd de beste oplossing als er een verbetering plaats gaat vinden? De auteur van dit artikel stelt hier vraagteken bij. Lees hier welke oplossing hij biedt.

Hoe maak je een schoolplan dat werkt?
Een schoolplan verbeteren. Hoe doe je dat? Een goed schoolplan is een cruciale bouwsteen voor een écht goede school. Dit artikel gaat daar dieper op in.

Flexibel onderwijs - Speelruimte in regels voor mbo
Wil je het onderwijs op mbo-instellingen flexibel inrichten maar zitten de regels in de weg? Tussen die regels door is genoeg ruimte. In dit artikel worden concrete voorbeelden genoemd.

Leeruitkomsten zijn ontwikkeld. Welke stap nu?
Door leeruitkomsten probeer je inzicht te krijgen in de ontwikkeling van de student. Hoe stel je vast dat leeruitkomsten zijn bereikt?

Effectieve computerapplicaties: vergelijk de didactiek, niet het domein
Wat maakt een computerapplicatie voor het onderwijs effectief? Steek in op het didactische principe en niet op het domein! Meest effectief is de feedback.

De kracht van het digitaal schoolbord
Het digibord is inmiddels enige tijd in de klas te vinden. Maar aan welke aspecten moet een goed gebruik van het digitaal schoolbord eigenlijk voldoen?

Wat maakt een ict-beleidsplan zo effectief?
Zoveel mogelijk rendement uit ict halen? Stel een ict-beleidsplan op met het docententeam. Aanpak in teamverband levert effectievere inzet van ict op.

Leren in 2020
Hoe gaan digitale leermiddelen het onderwijs effectiever maken? Een zoektocht naar veranderende onderwijsvisies en ICT-ontwikkelingen als basis voor leren.

Leermiddelen in 2020 - op weg naar een digitaal leerlandschap
ICT kan de onderwijsinnnovatie faciliteren. Digitalisering is niet de vernieuwing zelf, middel wordt dan doel! Laat de onderwijskundige focus niet ontbreken.

Nieuw verschenen onderwijsboeken 09-2016
Welke onderwijsboeken zijn onlangs verschenen? Wij-leren heeft de nieuwste uitgaven van diverse uitgeverijen op een rijtje gezet. Voor elk wat wils!

Nieuw verschenen onderwijsboeken 01-2017
In onderwijsland verschijnen telkens weer nieuwe, interessante boeken. Hier een handig overzicht van onlangs verschenen boeken. Met o.a. drie boeken over mindset.

Nieuwe onderwijsboeken 01-2021
De afgelopen maanden zijn weer veel nieuwe onderwijsboeken verschenen. Wij-leren heeft nieuwe titels van diverse uitgeverijen voor u op een rijtje gezet. Veel leesplezier!

Nieuwe onderwijsboeken 02-2019
De afgelopen maanden zijn weer veel nieuwe onderwijsboeken verschenen. Wij-leren heeft nieuwe titels van diverse uitgeverijen voor u op een rijtje gezet. Veel leesplezier!

Nieuwe onderwijsboeken 02-2020
De afgelopen maanden zijn weer veel nieuwe onderwijsboeken verschenen. Wij-leren heeft nieuwe titels van diverse uitgeverijen voor u op een rijtje gezet. Veel leesplezier!

Nieuwe onderwijsboeken 02-2021
De afgelopen maanden zijn weer veel nieuwe onderwijsboeken verschenen. Wij-leren heeft nieuwe titels van diverse uitgeverijen voor u op een rijtje gezet. Veel leesplezier!

Nieuwe onderwijsboeken 03-2018
De afgelopen maanden zijn weer veel nieuwe onderwijsboeken verschenen. Wij-leren heeft nieuwe titels van diverse uitgeverijen voor u op een rijtje gezet.

Nieuw verschenen onderwijsboeken 04-2017
In onderwijsland verschijnen telkens nieuwe, interessante boeken. Deze keer veel boeken over special needs. Maar ook een boek vol humor: de nieuwe Meester Mark.

Nieuwe onderwijsboeken 04-2019
De afgelopen maanden zijn weer veel nieuwe onderwijsboeken verschenen. Wij-leren heeft nieuwe titels van diverse uitgeverijen voor u op een rijtje gezet. Veel leesplezier!

Nieuwe onderwijsboeken 05-2018
De afgelopen maanden zijn weer veel nieuwe onderwijsboeken verschenen. Wij-leren heeft nieuwe titels van diverse uitgeverijen voor u op een rijtje gezet. Veel leesplezier!

Nieuwe onderwijsboeken 05-2020
De afgelopen maanden zijn weer veel nieuwe onderwijsboeken verschenen. Wij-leren heeft nieuwe titels van diverse uitgeverijen voor u op een rijtje gezet. Veel leesplezier!

Nieuwe onderwijsboeken 05-2021
De afgelopen maanden zijn weer veel nieuwe onderwijsboeken verschenen. Wij-leren heeft nieuwe titels van diverse uitgeverijen voor u op een rijtje gezet. Veel leesplezier!

Nieuwe onderwijsboeken 06-2018
De afgelopen maanden zijn weer veel nieuwe onderwijsboeken verschenen. Wij-leren heeft nieuwe titels van diverse uitgeverijen voor u op een rijtje gezet. Veel leesplezier!

Nieuwe onderwijsboeken 06-2019
De afgelopen maanden zijn weer veel nieuwe onderwijsboeken verschenen. Wij-leren heeft nieuwe titels van diverse uitgeverijen voor u op een rijtje gezet. Veel leesplezier!

Nieuwe onderwijsboeken 09-2018
De afgelopen maanden zijn weer veel nieuwe onderwijsboeken verschenen. Wij-leren heeft nieuwe titels van diverse uitgeverijen voor u op een rijtje gezet. Veel leesplezier!

Nieuwe onderwijsboeken 09-2019
De afgelopen maanden zijn weer veel nieuwe onderwijsboeken verschenen. Wij-leren heeft nieuwe titels van diverse uitgeverijen voor u op een rijtje gezet. Veel leesplezier!

Nieuwe onderwijsboeken 09-2021
De afgelopen maanden zijn weer veel nieuwe onderwijsboeken verschenen. Wij-leren heeft nieuwe titels van diverse uitgeverijen voor u op een rijtje gezet. Veel leesplezier!

Nieuw verschenen onderwijsboeken 10-2017
Na de zomer zijn weer veel nieuwe onderwijsboeken verschenen. Vooral veel boeken over goed lesgeven. Maar ook een dosis positieve boeken!

Nieuwe onderwijsboeken 11-2018
De afgelopen maanden zijn weer veel nieuwe onderwijsboeken verschenen. Wij-leren heeft nieuwe titels van diverse uitgeverijen voor u op een rijtje gezet. Veel leesplezier!

Nieuwe onderwijsboeken 11-2019
De afgelopen maanden zijn weer veel nieuwe onderwijsboeken verschenen. Wij-leren heeft nieuwe titels van diverse uitgeverijen voor u op een rijtje gezet. Veel leesplezier!

Nieuw verschenen onderwijsboeken 11-2016
Welke onderwijsboeken zijn onlangs verschenen? Wij-leren heeft de nieuwste uitgaven van diverse uitgeverijen op een rijtje gezet. Voor elk wat wils!

Nieuw verschenen onderwijsboeken 12 - 2017
De afgelopen maanden zijn weer veel nieuwe onderwijsboeken verschenen. Wij-leren heeft nieuwe titels van diverse uitgeverijen voor u op een rijtje gezet.

Nieuwe onderwijsboeken 12-2019
De afgelopen maanden zijn weer veel nieuwe onderwijsboeken verschenen. Wij-leren heeft nieuwe titels van diverse uitgeverijen voor u op een rijtje gezet. Veel leesplezier!

Nieuwe verschenen onderwijsboeken
Welke nieuwe onderwijsboeken zijn de afgelopen maanden verschenen? Wij-leren maakt een selectie van interessante boeken en waaiers van verschillende uitgeverijen.

ODD - tips voor de leerkracht
Een kind met ODD in de klas? Belangrijk te weten hoe hier mee om te gaan. In dit artikel praktische tips voor de leerkracht voor omgaan met ODD in de klas.

Hoogsensitiviteit - Hooggevoeligheid herkennen en tips
Hoogsensitieve mensen, ook wel hsp-ers (high sensitive persons), zijn erg gevoelig voor indrukken, prikkels en geluiden. Wat is hoogsensitiviteit en hoe ga je er mee om?

De 40-urige werkweek: lust of last?
Elke leerkracht werkt zonder de uren te tellen. De motivatie om ‘het goede’ te doen voor de leerlingen is groot. Dat is misschien ook wel onze grootste valkuil.

Adoptiekinderen bij start op basisschool extra kwetsbaar
Adoptiekinderen hebben in hun jeugd vaker leer- en gedragsproblemen dan leeftijdsgenootjes. Met de juiste aanpak kunnen ze goed functioneren op school.

Kind en delict - als je agressief gedrag vertoont lijk je machtig
Wat als je kind een delict pleegt? Hebben kinderen met een ontwikkelingsstoornis een hoger risico om met politie en justitie in aanraking te komen? Wat kun je als ouders doen?

Concentratieproblemen - analyse en suggesties
Analyse van mogelijke oorzaken van concentratieproblemen en suggesties hoe er met concentratie en concentratieproblemen omgegaan kan worden. Lees de tips in het artikel.

Cyberpesten: hoeveel komt het voor en wat kunnen scholen ertegen doen?
Cyberpesten in het verlengde van traditioneel pesten. Preventiecampagnes zijn nog niet getest op werkzaamheid. Dader en slachtoffer hebben problemen.

Zelfmoordgedachten bij hoogbegaafde kinderen
Een zwaar onderwerp waar we uw aandacht voor vragen. De emotionele wanhoop van hoogbegaafde kinderen die al op jonge leeftijd aangeven dat ze dood willen.

Kinderen en echtscheiding - papa wil niet dat zijn dochter getest wordt
Wat betekent een scheiding voor kinderen? Ouderpaar blijft wel samen ouders van hun kind(eren). Dat kan ingewikkeld zijn, je bent niet voor niets uit elkaar gegaan.

Eindexamenvrees: Een mislukking is nog geen ramp!
1 op de 5 leerlingen gaat met ongezonde spanning het eindexamen in. Neem eindexamenvrees serieus! Bied eerste hulp. De resultaten van faalangsttraining zijn verbluffend.

Problematisch gebruik van sociale media en games
Is een jongen eenzaam omdat hij dag en nacht gamet, of gamet hij dag en nacht omdat hij eenzaam is? Problematisch internetgedrag en sociale problemen.

8 vragen over bureau Halt
In dit artikel acht vragen over bureau HALT (HetALTernatief). Een strafblad kan problemen geven bij afgifte Verklaring Omtrent Gedrag! Hoe voorkom je dit met een HALT-afdoening?

Hechtingsstoornissen - kenmerken - signalering - tips
Hechtingsproblematiek: Een introductie in de theorie van hechtingsstoornissen. Drie vormen van hechtingsproblemen en onveilige hechting. Tips voor de leerkrachten en volwassenen.

Is evidence-based het antwoord?
De roep om evidence-based werken is de laatste jaren enorm gegroeid. Dit artikel gaat in op de vraag of we wel altijd vanuit het bewijs moeten werken met kinderen..

Jongeren en messencriminaliteit -2- Tien aanbevelingen voor een oplossing
Welke preventieve acties kan de school ondernemen om messencriminaliteit onder jongeren te verminderen? Tien aanbevelingen.

Jongeren en messencriminaliteit -1- Wat is er aan de hand?
De berichten over jongeren en steekincidenten blijven zich opstapelen. Wat is er aan de hand?

Niet meedrinken in de keet. Leerplankader voor een gezonde leefstijl
Samenleving wil dat onderwijs meer aandacht besteed aan gezonde leefstijl. SLO ontwikkelt Leerplankader Sport, bewegen en gezonde leefstijl van 0 tot 24 jaar.

Leraren pesten leraren
Pesten staat behoorlijk in de belangstelling. Er wordt van alles gedaan om het pesten van kinderen tegen te gaan. Het blijkt echter dat leraren elkaar onderling ook pesten.

Korte lontjes en coole gasten. Gericht omgaan met agressie in school
Het begrip “agressie†wordt veel gebruikt in het onderwijs. Maar wat wordt eronder verstaan en hoe kun je hier het beste mee omgaan?

Een neurobiologisch perspectief op hechtingsproblematiek
Wanneer een kind geboren wordt in een gezin waarin een veilige basis ontbreekt, dan sluipt er onveiligheid in de hechting met zijn ouders: onveilige hechting.

Alles voor je kind
Problematische verwenning bederft kinderen. Materieel: ze worden bedolven onder speelgoed. Pedagogisch: ouders grijpen niet in. Affectief: overdaad aan liefde.

Regeldruk en administratie: 5 vragen
Regeldruk en administratie: Duidelijkheid over verplichtingen kan helpen om scholen de juiste keuzes te laten maken bij het administreren van hun procesinformatie en resultaten.

Spijbelen? Communicatie is het sleutelwoord
Spijbelen is een zorg voor de samenleving. Kans op diploma en baan wordt kleiner. Het slechte pad lokt. Hoe gaan school en ouders om met een spijbelend kind?

7 vragen over de kinderrechter
Hoeveel kinderen plegen een strafbaar feit? Als je het kinderen vraagt, blijkt dat 55 tot 65 procent wel eens iets strafbaars heeft gedaan. Wanneer komt de kinderrechter in beeld?

Hoe kun je werkdruk echt verlagen?
Tips om de werkdruk echt te verlagen? Minder verspilde energie bij onderwijsinnovaties. Integrale aanpak van efficiëntie. Een andere verdeling van de werktijd.

Connectie in plaats van correctie - kinderen met trauma
Getraumatiseerde kinderen. Speciaal genoemd door maatschappelijk werk maar niet speciaal voor iemand. Of toch? Voor u! Zijn leerkracht die de relatie legt.
Jeugdervaringen beïnvloeden hele leven
Traumatische jeugdervaringen leveren schade op voor gezondheid op latere leeftijd. De ACE-studie die hier onderzoek naar deed is nog té onbekend.

Vluchtelingkinderen in de Klas
Misschien heb of krijg jij kinderen uit Syrië, Irak, Iran of Afghanistan in jouw klas. Verdiep je in de achtergrond van nieuwkomers. Help ze zich thuis te voelen.

Werkdruk? Wees zuinig op je professionals!
Waar liggen de oorzaken van werkdruk in het onderwijs? Dat wordt steeds duidelijker. Tijd om het probleem te lijf te gaan. In dit artikel concrete suggesties.

Op onderzoek in de klas
Steeds meer basisscholen krijgen interesse in onderzoekend en ontwerpend leren. In deze bijdrage aandacht voor de impulsen vanuit een van de wetenschapsknooppunten.

Techniek - Onderzoeken met de empirische cyclus (1)
In wetenschap en techniek begint bijna elke ontwikkeling met een vraag of een probleem. “Hoe werkt dat eigenlijk”? “Kan dat beter?”

Techniek - Onderzoeken met de empirische cyclus (2)
In dit artikel gaat het over talentontwikkeling door het gebruik van de empirische cyclus.

Talentontwikkeling met wetenschap en techniek
Door techniekonderwijs kun je de talenten van kinderen goed ontwikkelen. Het sluit goed aan bij de zintuiglijke ervaring. Kinderen leren op een natuurlijke manier.

Talent en talentontwikkeling van en door leraren en scholen
Talent voor onderwijs in techniek is slechts deels afhankelijk van aanleg. Het is een eigenschap, die onder gunstige omstandigheden ontwikkeld kan worden.

Van Brokkelbrein naar focus
Sociale media leiden de aandacht vaak en makkelijk af. Hoe zorg je weer voor focus?

Oplosmiddelvrij mentoraat: gezonder voor mentor en leerling
We zijn geneigd om bij problemen voor de ander naar ‘oplosmiddelen’ te grijpen. Maar oplosmiddelen hebben nare bijwerkingen: irritatie, misselijkheid of zelfs ernstige ziekte.

Hybride leeromgeving (3): het ontwerp
Hybride leeromgevingen: hoe ontwerp je die? Welke ontwerpelementen zijn van belang? Hierop gaat dit artikel uitgebreid in. Hoe hybride kan een hybride leeromgeving zijn?

Integraal toetsen maakt hoger onderwijs waardevoller
Integraal toetsen kan bijdragen aan meer draagvlak voor de opleiding bij zowel studenten als het beroepenveld. Maar hoe geef je integrale toetsing goed vorm in de opleiding?

Wetenschapsoriëntatie vwo-breed alternatief voor ANW
Wetenschapsorientatie. Een nieuwe, bredere aanpak om vwo-leerlingen voor te bereiden op een wetenschappelijke opleiding. Eerder Algemene NatuurWetenschap.

Ouderbetrokkenheid op het mbo noodzakelijk voor schoolsucces!
Het is duidelijk dat betrokkenheid van ouders ook in het MBO belangrijk is, maar hoe geef je daar vorm aan bij studenten die (bijna) volwassen zijn?

Ouderbetrokkenheid in het Voortgezet Onderwijs
Dit artikel richt zich op de vraag hoe effectieve ouderbetrokkenheid in de dagelijkse praktijk van het voortgezet onderwijs kan worden vormgeven.

Selectie op basis van talent is goed voor de leerresultaten
Twijfelt u: hoort dit kind thuis op het havo of het vwo? Uit onderzoek blijkt dat het beter is dat die leerling op het vwo terechtkomt. Selectie op basis van talent!

Vaders in het voortgezet onderwijs
Ouderbetrokkenheid is van belang voor het schoolsucces van leerlingen, ook in het voortgezet onderwijs. Wat is er bekend over de specifieke rol van vaders en moeders hierin?

Complete make-over voor Management & Organisatie als schoolvak
De vernieuwing van het vak Management & Organisatie vraagt om een andere naam: Bedrijfseconomie, Ondernemerschap en Financiële Redzaamheid.

Samen kijken - meer zien - beter beslissen
Wat zouden schoolteams kunnen leren van de luchtvaart als het gaat om rampenpreventie? Situatiebewustzijn is hierbij een cruciaal element!

Van werkdruk naar werkplezier: versterk brede professionele basis
Hoe om te gaan met groeiende werkdruk? Als je wordt betaald voor een Smart, lever je geen Audi TT. Tijd voor time-boxing. Versterk de kracht van de brede professionele basis.

Componeren in de klas
Wat is het verschil in muzikale leeropbrengsten en andere schoolprestaties als leerlingen zelf muziek componeren of meer reproductief met de leerkracht?

Cultuureducatie op de basisschool. 8 lessen van koplopers
Er zijn veel obstakels die basisscholen ervan weerhouden om kunst en cultuur een vaste plek te geven in het onderwijs. In dit artikel komen acht lessen van koplopers aan bod!

Kiezen voor een cultuurprofiel
Je kunt je als school op verschillende manieren profileren. In dit artikel staan redenen waarom scholen ervoor kiezen om zich te profileren met een cultuurprofiel.

Met kunst het hele kind centraal
Waarom doet kunst ertoe? Kinderen verdienen een rijk met kunst gevuld leven. Kunsteducatie ondersteunt de ontwikkeling van het hele kind en biedt veel kansen.

Wat leer je van kunst? - Tien positieve effecten
Kunst heeft veel positieve leereffecten op de ontwikkeling van het kind. In dit artikel laat de auteur zien wat de doelen en opbrengsten van kunstonderwijs zijn.

Kunstonderwijs en 21st century skills
Kunstvakken in het basisonderwijs kunnen goed bijdragen aan het ontwikkelen van 21st century skills bij leerlingen.

Kunstintegratie: opbrengst en veranderproces
Kunstintegratie in school vraagt een verandering in de schoolcultuur. In dit artikel lees je wat er gebeurt als Visual Thinking Strategies worden geïntegreerd.

Kunstintegratie als betekenisgeving
Het maken van de verbinding met kunst blijkt kinderen te helpen om de stof beter te begrijpen doordat ze er actief betekenis aan geven. Deze conclusie deed de Amerikaanse onderzoekster Patricia Lynch.

Kunstintegratie: het belang van nascholing
Hoe ziet een goed nascholingsprogramma voor kunstintegratie eruit? En wat is de impact op de leraren en de schoolcultuur? Je leest het in dit artikel

Iedereen kan muzikant zijn
Hoe krijgen kinderen vertrouwen in hun muzikale kunnen? Wat voegen muzikale workshops toe? Welke invloed heeft een project met professionale muziekdocenten?

Zeven manieren om over kunst te praten
Waarom is leren over kunst belangrijk voor leerlingen? Jonge kinderen kunnen leren door kunst te maken, maar ook door erover te praten. Zeven typen vragen over kunst.

Tekenen als omgaan met de visuele wereld - creativiteit
Hoe kun je als leerkracht een positieve impact hebben op het tekenen van leerlingen als je daar zelf weinig ervaring mee hebt? Onderzoek van Robert Watts helpt.

10 jaar cultuurcoördinatoren op school. Hoe staat het ermee?
Hoe staat het in het p.o. met de cultuurcoördinator? In 2004 startte het ministerie van OCW met 10 euro 90 per leerling voor cultuureducatie. Wat is er bereikt?

Waarderen van kunst door connectie met het curriculum
Waarom zou je denken stimuleren door kunst? Omdat kunstwerken op natuurlijke wijze uitnodigen tot diep denken. Kunst biedt ruimte voor open onderzoek en gelaagde betekenisgeving.

Korte schets van een onderwijszorgroute
In dit draaiboek invoering onderwijszorgroutes in het voortgezet onderwijs wordt uitgebreid ingegaan op het op maat ontwerpen van een eigen onderwijszorgroute.

Clusteren van leerlingen met vergelijkbare onderwijsbehoeften
Bij stap 4 uit de cyclus HGW clustert de docent leerlingen met vergelijkbare onderwijsbehoeften, zodanig dat de leerlingen van en met elkaar kunnen leren.

Downsyndroom: ervaringen van reguliere scholen
Hoe zijn de ervaringen van reguliere scholen die kinderen met Downsyndroom de kans geven te integreren? Succesverhalen, maar ook voorwaarden en knelpunten rondom integratie.

Passend onderwijs: recht op verschillend zijn
In dit artikel gaan de auteurs in op het ‘waarom’ en het ‘hoe’ van handelingsgericht werken in het kader van passend onderwijzen binnen een normatief kader.

Hogere orde denkopdrachten - een must voor hoogbegaafde kinderen
Hoogbegaafde kinderen moeten voldoende uitdaging krijgen. Veel verrijkingsmaterialen zijn zoethoudertjes. Spreek het kind aan op zijn hogere orde denkvaardigheden!

Evaluatie passend onderwijs: 'hoorrecht' in aantocht!
Hoe kom je er nu echt achter of onderwijs goed passend is voor een leerling? Vraag het hem zelf! Vragen stellen vereist wel luisterplicht en vertelruimte...

Waarom een ontwikkelingsperspectief meer is dan IQ en leerrendement
De kern van Passend Onderwijs is dat alle leerlingen zich optimaal ontwikkelen. Hierbij kan een ontwikkelingsperspectief (OPP) een rol spelen.

Leeruitkomsten formuleren voor je opleiding
Hoe kunnen onderwijsinstellingen onderwijs flexibel inrichten waarbij sprake is van meer keuzevrijheid? Daar vertelt dit artikel meer over!

Samen met ouders onderwijs passend maken
Hoe kunnen school en ouders beter samenwerken om passend onderwijs mogelijk te maken in het bijzonder voor leerlingen met een beperking?

Onderwijshulp bij wisselend gehoorverlies (1). Intro, overzicht, bronnen.
Hoe kun je kinderen met wisselend gehoorverlies, meestal door recidiverende middenoorontstekingen, helpen? Deze serie richt zich op onderwijshulp aan deze kinderen.

Onderwijshulp bij wisselend gehoorverlies (2). Ontstaanswijze en prevalentie van middenoorontsteking en wisselend gehoorverlies.
Wat is de ontstaanswijze en prevalentie van middenoorontsteking met wisselend gehoorverlies?

Onderwijshulp bij wisselend gehoorverlies (3). Basiskenmerken, medische aspecten en auditieve problematiek bij wisselend gehoorverlies vanwege middenoorontsteking.
Hoe kun je kinderen met wisselend gehoorverlies, meestal door recidiverende middenoorontstekingen, helpen? Deze serie richt zich op onderwijshulp aan deze kinderen.

Onderwijshulp bij wisselend gehoorverlies (4). Hulp bij wisselend gehoorverlies en auditieve verwerkingsproblemen.
Wat kun je het beste doen als je een kind in de klas hebt met wisselend gehoor verlies? Wat kan het kind zelf doen? In dit artikel staan veel tips.

Onderwijshulp bij wisselend gehoorverlies (5). Problemen en hulp bij communicatie, spraak, taal.
Tegen welke problemen in de communicatie, spraak en taal loopt een kind met wisselend gehoorverlies aan? En hoe kun je, als leerkracht, het kind in de klas hierbij helpen?

Onderwijshulp bij wisselend gehoorverlies (6). Problemen en hulp bij interactie, emotie, concentratie, werkhouding.
Welke problemen in interactie, emotie, concentratie en werkhouding kunnen ontstaan door wisselend gehoorverlies? En hoe kun je het kind helpen deze problemen te verminderen?

Onderwijshulp bij wisselend gehoorverlies (7). Problemen en hulp bij lezen en spelling.
Hoe kan een leerling met wisselend gehoorverlies geholpen worden, om een moeizaam leerproces bij taal en spelling te voorkomen?

Het organiseren van onderwijskwaliteit met de NSCCT
De NSCCT kan gebruikt worden om de leerling in beeld te krijgen voor een passend onderwijsaanbod en om zicht te krijgen op de toegevoegde waarde van de school.

Een alternatieve benadering voor het opstellen van het ontwikkelingsperspectief in het reguliere basisonderwijs
Dit artikel gaat over het opstellen van het ontwikkelingsperspectief voor leerlingen die extra ondersteuning krijgen in het basisonderwijs.

Het Ontwikkelingsperspectief als groeimodel
In dit artikel wordt u een handreiking gedaan voor het opstellen van een bruikbaar en inspectie-proof Ontwikkelingsperspectief en u kunt onderaan het artikel het format downloaden.

Passend inclusief?
Inclusief onderwijs is van groot belang, echter verloopt de realisatie hiervan in de dagelijkse praktijk moeizaam. Hoe kan dit verbeterd worden en welke rol speelt taal hierin?

Normaliteit en andere afwijkingen
Passend Onderwijs is een hot item, er wordt veel over gesproken en geschreven. Hoe beïnvloedt de taal van Passend Onderwijs het vormgeven van inclusief onderwijs?

Passend onderwijs op een basisschool - ondersteuningsplicht
Passend onderwijs is een beleidsverandering van het Ministerie van OCW. Bij Passend onderwijs gaat het er om dat alle leerlingen zich optimaal kunnen ontwikkelen op school.

De Brede School: passend onderwijs en integratie
Onderzoek naar de attitudes van ouders en leerlingen ten opzichte van kinderen met lichamelijke, verstandelijke en meervoudige beperkingen in een brede school.

Passend Onderwijs: beweging van onderop
Is passend onderwijs alleen een van bovenaf opgelegde maatregel? Dat hoeft niet. Het kan ook een beweging van onderop kan zijn, blijkt uit het project ‘Integratieklas VO voor ZML-leerlingen’.

Zorgen voor of zorgen over passend onderwijs?
In dit artikel over Passend Onderwijs staan we stil bij de leraar en zijn taak om straks aan te sluiten bij de (speciale) onderwijsbehoeften van de leerlingen.

Passend onderwijs in het mbo maakt meer los dan gedacht
De invoer van passend onderwijs in het mbo in 2014 heeft veel impact gehad. Van twee jaar passend onderwijs in het mbo is nu de balans opgemaakt.

Passend én opbrengstgericht onderwijs gaat uit van overeenkomsten!
Een bijdrage aan opbrengstgericht werken in het voortgezet onderwijs. Passend én opbrengstgericht onderwijs gaat uit van overeenkomsten!

Ruimte voor maatwerk vraagt om ruimte voor leraren
Welk effect hebben maatschappelijke veranderingen op het onderwijs? Het vraagt lef van scholen om eigen accenten te leggen in het onderwijsaanbod en te anticiperen op vernieuwingen.

Samenwerkingsverbanden: de belangrijkste punten op een rij
Sinds de invoering van de Wet passend onderwijs moeten alle scholen aangesloten zijn bij een samenwerkingsverband. Wat is belangrijk te weten over SWV's? Dat staat in dit artikel beschreven.

Passend onderwijs en weloverwogen beslissen. Praten over leerlingen.
Wat is het doel van beslismomenten over de vormgeving van onderwijs aan deze leerling? Dat besluiten niet in de waan van de dag genomen of teruggedraaid worden.

Is ons onderwijs al adaptief?
Adaptief onderwijs is een term die momenteel zeer in de belangstelling staat. Inmiddels is het wel duidelijk geworden dat het hierbij niet om iets totaal nieuws gaat.

Ervaringsgericht onderwijs: werkvormen - welbevinden - betrokkenheid
Dit onderwijsconcept (EGO) gaat uit van betrokkenheid en het welbevinden van kinderen. De grondlegger van dit concept is Ferre Laevers.

Lerend werken: tautologie of uitdaging?
Lerend werken is een tautologie, net zo als witte sneeuw, omdat werken altijd lerend is. Mensen leren altijd van en tijdens het werk.

Ontwikkelingsgericht onderwijs (OGO): principes - activiteiten
OGO legt de nadruk op de ontwikkeling van de persoonlijke identiteit van kinderen. Bij ontwikkelingsgericht onderwijs (OGO) is het van belang dat kinderen uitstijgen boven hun huidige niveau, naar de zone van naaste ontwikkeling.

Ontdekkend leren: uitleg - kenmerken - stappenplan
Ontdekkend leren is een werkwijze die leerlingen uitdaagt om de wereld actief te onderzoeken. De natuurlijke nieuwsgierigheid van kinderen is het uitgangspunt.

Waardengedreven onderwijs: universele waarden - waardencreatie
Het creëren van waarden kan binnen diverse onderwijsconcepten. Maar het verschil zit hem in de vraag: welke waarden wil de school zijn leerlingen bijbrengen?

Jean Piaget (1896-1980) - biografie en werk
Levensloop en werk van Jean Piaget. Beschrijving van zijn jeugd en adolescentiejaren en zijn onderzoek naar het denken van patiënten en kinderen.

Jean Piaget: Objectpermanentie en ontwikkeling van de intelligentie
Piaget onderzocht de ontwikkeling van intelligentie en de psychologische functies. Hij deed veel aan interdisciplinair onderzoek en schreef daar boeken over.

Jean Piaget: de genetische epistemologie na 1968
Het genetisch strukturalisme van Jean Piaget wordt beschreven aan de hand van voorbeelden uit diverse wetenschappelijke onderzoeksgebieden.

Jean Piaget: kritiek en onbegrip - empirisme
Jean Piaget kreeg kritiek op zijn theorieën. Zo zou de fasentheorie te willekeurig en onnauwkeurig zijn en werd de genetische epistemologie als te beperkt gezien.

Jean Piaget: leertheorie en psychoanalyse
Dit artikel handelt over Jean Piaget en de leertheorieën en de psychoanalyse. Ook wordt aangegeven hoe toekomstvast het gedachtengoed van Piaget is.

De bliksemafleiders in de discussie over werkdruk
De overheid en anderen ontlopen hun verantwoordelijkheid door de administratie als hoofdoorzaak van werkdruk aan te wijzen. Belangrijke andere oorzaken blijven daardoor buiten beeld.

Teacher Needs: een top 10
Wat hebben leraren nodig om goed les te kunnen geven? In dit artikel worden de special needs van leerkrachten benoemt die ze zelf aangaven.

Een effectieve voorbereiding van de rekenles (2)
Aansluiten bij de onderwijsbehoeften van je leerlingen betekent: aansluiten bij hun ervaringen, hun voorkennis en hun inzichten. Aan het begin van het schooljaar kan je rustig een week uittrekken om je leerlingen zichtbaar te laten maken wat zij al weten

Een effectieve voorbereiding van de rekenles (1)
Wat moet je doen om in te spelen op de onderwijsbehoeften van leerlingen? In dit artikel krijg je handvatten voor een effectieve voorbereiding.

Basisschoolleerling minder goed in de exacte vakken
Nederlandse basisschoolleerlingen presteren minder goed op de TIMSS-2015 dan eerdere jaren. Vooral op natuuronderwijs werd lager gescoord.

Vernieuwende aanpakken bètaonderwijs verbeteren leerprestaties en vergroten interesse
Leerlingen krijgen een positiever beeld van bètavakken als zij daarin onderwijs krijgen volgens een vernieuwende onderwijsaanpak. Ook hun houding wordt hierdoor positiever.

Verwondering in de les
Dit is een verslag van een jaar lesgeven zonder boek, met een lesplan dat alleen uit grote lijnen bestaat en dat tot doel heeft de leerlingen dieper te laten denken.

Handreiking onderwijszorgroutes in het voortgezet onderwijs
In deze inleiding gaan we eerst kort in op de huidige leerlingenzorg in het voortgezet onderwijs en bekijken we daarna wat voor school aanleiding kan zijn om een onderwijszorgroute te gaan invoeren.

De cyclus handelingsgericht werken en de praktische uitvoering daarvan
De vormgeving en uitwerking van de cyclus HGW is maatwerk. Welke frequentie kiest u per schooljaar? Ook belangrijk: is het haalbaar qua belasting voor mentoren en docenten.

Signaleren van leerlingen die extra aandacht nodig hebben
In deze paragraaf bekijken we achtereenvolgens wat het doel is van de invoering van een onderwijszorgroute, wie deze gaat opstellen en wat daarvoor nodig is.

Opstellen van het groepsplan
Een artikel over het doelgericht opstellen van vakoverstijgende en vakspecifieke groepsplannen en de opzet en inhoud van een individueel handelingsplan.

Het benoemen van vakoverstijgende en vakspecifieke onderwijsbehoeften.
Een artikel uit de handleiding zorgroute. De zorgbehoeften van leerlingen die gesignaleerd zijn in het groepsoverzicht worden benoemd. Vakoverstijgend en vakspecifiek.

Uitvoeren en evalueren van het groepsplan, de volgende stap
Een artikel uit de handleiding zorgroute. Het groepsplan wordt uitgevoerd. Mentor en docenten kijken of de voorgestelde aanpak werkt. De uitvoering is géén automatisme.

Groepsbesprekingen: concrete suggesties voor de komende periode.
Een artikel uit de handleiding zorgroute. De centrale positie van de groepsbespreking. Afspraken over het onderwijs worden gemaakt en samenwerking bevorderd.

Overgangen in de schoolloopbaan van leerlingen, cruciaal voor onderwijszorg
Een artikel uit de handleiding zorgroute. Alle overgangen van zorgleerlingen zijn cruciaal. Zowel van po naar vo, als bij wisseling van bouw of leerjaar. Ook bij het loopbaantraject.

Acht vragen aan Wilfred Rubens over leren op afstand
Is online leren het onderwijs van de toekomst? Wilfred Rubens beantwoordt acht vragen daarover.

Didactiek bij sociale media
Digitale didactiek is de kennis en kunde van ICT-gebruik om leren te faciliteren. Impact, technologie en didactiek zijn sleutelwoorden in effectieve inzet van ICT.

Wil Kim in de groepsapp?
Advies van SLO: Verdiep je eens in de mogelijkheden die de nieuwe media voor je onderwijs te bieden hebben. En sluit daarbij niet de ogen voor de bedenkelijke kanten.

Leraren benutten specifieke mogelijkheden ICT nauwelijks
ICT wordt weinig ingezet door een gebrek aan kennis over de eigenschappen en mogelijkheden ervan. Stel daarom in teamverband een ICT-beleidsplan op!

De pionier als bruggenbouwer
Een succesvolle pionier is een expert en rolmodel. Hij deelt zijn visie en ervaringen met collega's en richt zich op samenwerking. Onderwijsvernieuwing en ICT.

Tien pijlers van digitale didactiek
Hoe kan ICT muren tussen school en buitenwereld helpen slechten? Leren met anderen (in het buitenland). Actuele informatiebronnen aanboren. Communities of practice rond een thema.

Open education: wat is dat en wat zijn de voordelen?
De term ‘open’ in relatie tot leren, opleiden en onderwijs is al enkele decennia oud. Eind jaren zeventig zijn in Nederland bijvoorbeeld ‘open scholen’ voor volwassenen opgericht. Deze ontwikkeling zie je terug op het gebied van e-learning

Technisch meubilair - passende inrichting bevordert vereiste leerdoel
Technisch meubilair - passende inrichting bevordert vereiste leerdoel. Talenten leerlingen stimuleren vraagt om coachend onderwijs. Een inrichting met flexibel meubilair maakt het mogelijk.