Referentieniveau

Wat zijn referentieniveaus?

Referentieniveaus beschrijven de taal- en rekenvaardigheden die leerlingen op verschillende overgangsmomenten in het onderwijs zouden moeten beheersen. Ze zijn in 2009 opgesteld door de Commissie Meijerink en sinds 1 augustus 2010 vastgelegd in de Wet Referentieniveaus Nederlandse taal en rekenen. Deze niveaus zijn bedoeld om concrete doelen te stellen en een uniforme standaard te creëren in het Nederlandse onderwijs.

Referentieniveaus in het basisonderwijs

Voor het basisonderwijs gelden de volgende referentieniveaus:

• 1F: Het fundamentele niveau dat vrijwel alle leerlingen aan het einde van de basisschool moeten behalen. Dit niveau bereidt leerlingen voor op uitstroom naar vmbo-basis/kader.
• 1S: Het streefniveau voor rekenen dat passend is voor een groot deel van de basisschoolleerlingen, tenzij 1F als realistischer wordt beoordeeld. Dit niveau bereidt leerlingen voor op vmbo-tl, havo en vwo.
• 2F: Het streefniveau voor taal, met de ambitie dat een groot deel van de leerlingen dit niveau behaalt.

Referentieniveaus in het voortgezet onderwijs en mbo

De referentieniveaus zijn ook vereist voor vervolgopleidingen. Ze bepalen wat leerlingen moeten beheersen om een diploma te behalen en door te stromen naar vervolgonderwijs of de arbeidsmarkt:

• 2F: Het basisniveau voor taal en rekenen dat leerlingen moeten behalen na vmbo-bb/kb of mbo-niveau 1/2/3. Dit niveau wordt gezien als noodzakelijk om maatschappelijk te kunnen functioneren.
• 3F: Het niveau voor taal en rekenen dat vereist is voor havisten en mbo-niveau 4-studenten.
• 4F: Het hoogste taalniveau, dat vwo-leerlingen moeten behalen voor hun eindexamen.

Specifieke niveaus voor gevorderden

• 2S: Streefniveau voor vmbo-gl/tl-leerlingen.
• 3S: Voor vwo-leerlingen die bij rekenen meer aankunnen dan 3F.
• 4S: Voor vwo-leerlingen die bij taal meer aankunnen dan 4F.

Betekenis en gebruik van referentieniveaus

De referentieniveaus zorgen ervoor dat leerlingen een consistente standaard behalen op weg naar vervolgonderwijs of maatschappelijke participatie. Ze kennen, in tegenstelling tot kerndoelen, een opbrengstverplichting. Dit betekent dat scholen ervoor verantwoordelijk zijn dat leerlingen de gestelde niveaus behalen.

Samenvattend ondersteunen referentieniveaus een doelgerichte en uniforme aanpak binnen het onderwijs en zijn ze bepalend voor zowel het aanbod in het basisonderwijs als de vereisten voor diploma’s in het voortgezet onderwijs en mbo.

Overzicht van de referentieniveaus

In onderstaande afbeelding staan deze referentieniveaus weergegeven. Klik op de afbeelding voor een vergroting in een nieuw venster.

¹Meijerink, H. P. (2009). Referentiekader taal en rekenen.

Leestip: Van kerndoel tot referentieniveau

Laatst geactualiseerd op 26 februari 2025