Kennisplatform
Hoe geef je een passend schooladvies?

Niveau Engels meten in groep 8: gemotiveerd en effectief aan de slag

Eveline van Baalen
Toetsontwikkelaar bij Bureau ICE  

Baalen, E. van (2016).
Geplaatst op 1 juni 2016
Eindtoets Engels

Op 6 april 2016 organiseerde EP-Nuffic de conferentie ‘Early English: Beyond borders!’ over internationalisering in het basisonderwijs. Een inspirerende dag waaruit de groeiende aandacht voor Engels in deze sector bleek. Zo komen er steeds meer vvto (vroeg vreemde talenonderwijs)-scholen in Nederland. De leerkrachten geven hier niet alleen veel Engelse les, maar onderwijzen ook andere vakken deels in het Engels. Ook het Platform Onderwijs 2032 geeft in hun advies aan dat de Engelse taal steeds belangrijker wordt. Leerlingen hebben deze taal nodig om te kunnen communiceren met de wereld en met name in het basisonderwijs zou het vak Engels volgens het platform meer aandacht moeten krijgen. De manier waarop basisscholen Engels aanbieden verschilt erg tussen scholen onderling. Het zou dus niet vreemd zijn als ook de eindniveaus van leerlingen sterk uiteenlopen.

"Reden genoeg om eens te kijken naar hoe scholen de prestaties van hun leerlingen op het gebied van Engels in groep 8 op een goede manier in kaart kunnen brengen."

IEP Eindtoets Engels

Bureau ICE heeft de IEP Eindtoets Engels ontwikkeld in opdracht van EP-Nuffic. Vanaf half mei 2016 is de toets af te nemen onder groep 8-leerlingen.

ERK-niveaus
De IEP Eindtoets Engels meet de onderdelen lezen, luisteren en woordenschat van het Europees Referentiekader (ERK). De toets meet drie van de ERK-niveaus, namelijk A1, A2 en B1. Door het grote bereik van de toets speelt deze in op de verwachting dat de niveaus van leerlingen onderling erg zullen verschillen. De toets daagt dus iedereen uit op zijn of haar eigen niveau. Zo krijgen ook leerlingen uit het vvto de kans om te laten zien wat zij kunnen en lopen zij niet tegen een plaffondeffect aan. Doordat de toets ook de lagere niveaus meet, is deze eveneens geschikt voor andere basisscholen.

Adaptief, digitaal en automatisch beoordeeld
De toets is volledig digitaal en is daarnaast adaptief. De score van een leerling op een bepaald (sub)onderdeel, bepaalt namelijk steeds welk vervolgdeel de leerling maakt. Zo raken leerlingen niet gefrustreerd door te moeilijke vragen en is de toets tegelijkertijd voor iedereen uitdagend. De toets bestaat uit twee delen die elk maximaal 45 minuten duren. Het eerste toetsdeel bevat opgaven voor woordenschat en luisteren. Het tweede toetsdeel bestaat uit opgaven voor lezen en luisteren. De  leerlingen kunnen de twee toetsdelen op verschillende dagen afnemen, op momenten die de leerkracht zelf indeelt. Er zijn verschillende vraagtypen, waardoor de toets voldoende variatie bevat en aantrekkelijk blijft voor de leerling. De computer beoordeelt alle vragen automatisch. Voor de docent is er dus geen nakijkwerk. Nadat de leerling klaar is met beide toetsdelen, is de uitslag direct beschikbaar. Deze bestaat uit een niveaubepaling: op weg naar A1, A1, A2 of B1. Ook krijgt de leerkracht een percentuele score van alle onderdelen uit de toets die de leerling doorlopen heeft.

Op het kind gericht
De toets is eenvoudig in gebruik en aantrekkelijk vormgegeven. Dit komt tot uiting in een kindvriendelijke lay-out, passende afbeeldingen en een diversiteit aan verschillende vraagtypen.
Ook zijn alle woordenschatopgaven auditief ondersteund. Hierdoor kan een kind dat het schriftbeeld van een woord niet direct herkent, de vraag nog steeds beantwoorden. De gekozen teksten, voorbeeldzinnen, vraagstellingen en afbeeldingen sluiten aan bij de belevingswereld van leerlingen uit groep 8. Door deze voor het kind prettige toetsomgeving, kunnen leerlingen optimaal laten zien wat hun niveau Engels is.

Me2! Engels

Me2! is uitgegeven door Cito en meet Engels bij leerlingen van groep 7 en 8 in het basisonderwijs. De toets is dus ook als voortgangsinstrument in te zetten om de groei tussen deze leerjaren in kaart te brengen.

Afgestemd op kerndoelen
De toets meet de kerndoelen Engels voor in het basisonderwijs van SLO. De inhoud van de toets is daarmee afgestemd op de inhoud van veelgebruikte lesmethoden Engels voor groep 8. Daarnaast is de inhoud van de toets afgestemd op de niveaus A1 en A2 van het ERK. Me2! Engels meet de onderdelen lezen, luisteren en woordenschat.

Afname
Ook deze toets bestaat uit twee toetsdelen. Het eerste toetsdeel duurt ongeveer 45 minuten en omvat de onderdelen luisteren en woordenschat. Het onderdeel luisteren bestaat deels uit audio- en deels uit televisiefragmenten (kijken-luisteren). De leerling beantwoordt vragen over de inhoud van de fragmenten. De woordenschatopgaven in het eerste toetsdeel worden auditief aangeboden aan de leerling. Het tweede toetsdeel duurt ongeveer 60 minuten. In dit toetsdeel maakt de leerling opgaven voor begrijpend lezen en woordenschat. Het verschil met de opgaven voor woordenschat in het eerste toetsdeel is dat de woordenschatopgaven in het tweede toetsdeel schriftelijk worden aangeboden. Alle opgaven in de toets zijn meerkeuzevragen. De afname in groep 8 vindt plaats in januari. Cito adviseert de afname van de twee toetsdelen te spreiden over twee dagdelen.

Klassikaal en op papier
Leerlingen nemen de toets op papier af. Cito levert een dvd bij de opgaven, waarop de kijk- en luisterfragmenten staan. De leerkracht biedt deze fragmenten dus klassikaal aan. Het materiaal voor de toets bestaat verder uit een handleiding voor de docent, een verantwoording van de inhoud, een opgavenboekje voor de leerling en een apart kopieerbaar antwoordblad. Leerlingen vullen hun antwoorden in op het aparte blad.

Anglia

Anglia is een netwerk van ongeveer 375 scholen, dat het leren van de Engelse taal en onderwijs hierin stimuleert. Anglia biedt internationaal erkende taalexamens Engels aan.

Verschillende niveaus en vaardigheden
In totaal onderscheidt Anglia in haar taalexamens veertien niveaus, die deels gekoppeld zijn aan de niveaus van het Europees Referentiekader. De leerkracht van groep 8 laat elke leerling het examen maken dat past bij zijn of haar niveau. De leerlingen maken daarom eerst een online test, die bepaalt voor welk niveau zij het echte examen zullen afleggen. Voor de lagere niveaus geldt dat er alleen receptieve vaardigheden in de toets voorkomen, want taalbegrip komt in de taalontwikkeling voor taalproductie. Hoe hoger het getoetste niveau, hoe meer productie de examens van de leerling verwachten. Naast lezen en luisteren komen dus ook de vaardigheden schrijven en spreken aan bod. Ook kent de toets aparte opgaven voor grammaticale structuren, spelling en woordenschat.

Schriftelijk en mondeling
Voorafgaand aan de examens volgen leerlingen een examentraining , die verspreid is over een periode van ongeveer tien weken. De leerlingen beginnen de toets met een schrijfopdracht. Hierop volgen opgaven voor lezen, luisteren, woordenschat en grammatica. Er zijn verschillende vraagtypen. Zo zijn er meerkeuzevragen, maar ook open vragen en opgaven waarbij de leerling verschillende onderdelen met elkaar moet verbinden.

Het onderdeel spreken is optioneel en is apart af te nemen. De leerkracht ontvangt aparte materialen en instructies voor de afname van de spreektoetsen. Dit gebeurt in groepjes van twee of drie leerlingen. De afname van de spreektoetsen duurt ongeveer vijf tot vijftien minuten per groepje. Om de examens zelf te mogen afnemen, dient de leerkracht te voldoen aan de eisen uit het examenreglement van Anglia. De school kan ook een externe examinator inhuren om de spreekexamens af te nemen.

Nagekeken door specialisten van het netwerk
Nadat de examens gemaakt zijn, stuurt de leerkracht deze op naar het Anglia Netwerk Nederland, die ze op hun beurt doorsturen naar het team van gespecialiseerde beoordelaars in Engeland. Ongeveer twee maanden na afloop van de afnames ontvangt de school de uitslag, welke aangeeft of de leerling geslaagd of gezakt is voor het gemaakte examen. Leerlingen die geslaagd zijn ontvangen een certificaat.

Effectief starten in de brugklas

Door de grote verschillen in de manieren waarop Engels in het basisonderwijs wordt aangeboden, is het te verwachten dat ook de taalvaardigheidsniveaus van leerlingen in groep 8 onderling ver uit elkaar zullen liggen. Basisscholen die Engels als speerpunt hebben, zoals vvto-scholen, kunnen met een eindtoets Engels laten zien welke meerwaarde zij hun leerlingen hebben meegegeven. Toch laten veel scholen in het voortgezet onderwijs alle leerlingen weer op hetzelfde niveau beginnen. Met name voor de leerlingen met een hoger niveau Engels is dat weinig motiverend. Leerkrachten zouden leerlingen meer kunnen uitdagen door differentiatie in hun onderwijs aan te brengen. Om dat te kunnen doen, heeft de docent wel informatie nodig over de niveaus waarmee leerlingen op de school binnenkomen. Het afnemen van een toets Engels in groep 8 helpt dus niet alleen het eigen onderwijs van de basisschool te evalueren, maar kan in de toekomst ook helpen zorgen voor een betere aansluiting met het voortgezet onderwijs.


Bronnen en meer informatie

Heb je vragen over dit thema? Stel ze in de onderwijs community binnen de Wij-leren.nl Academie!

Dossiers

Uw onderwijskundige kennis blijft op peil door 3500+ artikelen.