Nieuwe inzichten in de rol van cijfers en feedback op de motivatie van studenten: Een diepgaande analyse in het beroepsonderwijs

Geplaatst op 11 juli 2024

In het onderzoek naar het effect van cijfers en studiepunten op de motivatie van studenten blijkt dat extrinsieke beloningen zoals cijfers niet alleen ineffectief kunnen zijn, maar zelfs averechts kunnen werken. Dit onderzoek richt zich op de verschillende vormen van motivatie en hun impact op het leerproces en de leerresultaten van studenten. Het is duidelijk geworden dat intrinsieke motivatie, waarbij studenten leren vanuit een innerlijke drive en interesse, significant positieve effecten heeft op hun prestaties en welzijn in vergelijking met extrinsieke motivatie, die voortkomt uit externe beloningen of druk.

De zelf-determinatie theorie van Deci & Ryan biedt een nuttig kader om deze fenomenen te begrijpen. Deze theorie onderscheidt intrinsieke motivatie (waarbij leren wordt gedreven door interesse en nieuwsgierigheid) van extrinsieke motivatie (waarbij leren wordt gestuurd door externe beloningen of druk). Intrinsiek gemotiveerde studenten vertonen vaak betere leerresultaten, zijn meer betrokken bij hun leerproces, en zijn bereid tot samenwerking en kennisuitwisseling. Daarentegen ervaren extrinsiek gemotiveerde studenten vaak negatieve gevolgen zoals oppervlakkig leren, testangst, en een verhoogd risico op uitval.

Het onderzoek benadrukt ook dat traditionele beoordelingsmethoden zoals het toekennen van cijfers niet altijd de beste stimulans zijn voor effectief leren. Hoewel cijfers een vorm van extrinsieke beloning zijn die soms nodig lijkt om studenten te motiveren, wijzen studies uit dat deze beloningen vaak de intrinsieke motivatie ondermijnen. Dit komt omdat studenten zich meer richten op het behalen van een goed cijfer dan op het begrijpen van de stof.

Daarentegen kan mondelinge positieve feedback wel bijdragen aan het versterken van intrinsieke motivatie. Wanneer docenten op een ondersteunende en niet-autoritaire manier feedback geven, voelen studenten zich meer gewaardeerd en gemotiveerd om te leren. Deze vorm van feedback benadrukt niet alleen de resultaten, maar ook het proces van leren en de individuele groei van studenten.

Een belangrijke implicatie van dit onderzoek is dat onderwijsinstellingen en docenten kunnen profiteren van het promoten van intrinsieke motivatie door het creëren van een stimulerende leeromgeving. Dit omvat het helder definiëren van leerdoelen, het aanmoedigen van zelfregulering bij studenten, en het gebruik van feedback om het leerproces te verbeteren. Door deze benadering kunnen onderwijsinstellingen effectiever inspelen op de individuele leerbehoeften van studenten en hun motivatie om te leren vergroten.

Het is duidelijk dat het bevorderen van intrinsieke motivatie niet alleen gunstig is voor individuele studenten, maar ook voor de algehele kwaliteit van het onderwijs. Door studenten te ondersteunen bij het ontwikkelen van een dieper begrip en een intrinsieke waardering voor het leren, kunnen onderwijsinstellingen bijdragen aan duurzame academische successen en persoonlijke groei van hun studenten.

Dit onderzoek biedt een waardevol inzicht in de complexe relatie tussen motivatie, beloningen en leerresultaten binnen het onderwijs. Het benadrukt de noodzaak voor een verschuiving van extrinsieke naar intrinsieke motivatie als motor voor effectief leren en ontwikkeling bij studenten.

Geraadpleegde bronnen

Ames, C. (1992). Classrooms: Goals, Structures, and Student Motivation. Journal of Educational Psychology. 84(3):261-271.
Brookhart, S.M. (2008). How to give effective feedback to your students. Alexandria, VA: Association for Supervision and Curriculum Development.
Deci, E.L., Koestner, R. & Ryan, R.M. (2001). Extrinsic Rewards and Intrinsic Motivation in Education: Reconsidered Once Again. Review of Educational Research. 71(1):1-27.
Deci, E.L., & Ryan, R.M. (1985) Intrinsic motivation and self-determination in human behavior. New York: Plenum.
Dweck, C.S. (2011). Mindset, de weg naar een succesvol leven. Uitgeverij SWP.
Dweck, C.S., & Leggett, E.L. (1988). A social cognitive approach to motivation and personality. Psyhcological Review. 95:256-273.
Faber, J.M. & Visscher, A.J. (2016). De effecten van Snappet: Effecten van een adaptief onderwijsplatform om leerresultaten en motivatie van leerlingen. In opdracht van Kennisnet. Enschede: Universiteit Twente.
Hardre, P., & Reeve, J. (2003). A motivational model of rural students’ intentions to persist in versus drop out of highschool. Journal of Educational Psychology, 95, 347-356.
Hattie, J. (2013). Leren zichtbaar maken. Bazalt Educatieve uitgaven.
Hattie, J., & Timperley, H. (2007). The power of feedback. Review of Educational Research. 77(1):81-112.
Inspectie van het Onderwijs. (2015). De staat van het onderwijs. Onderwijsverslag over het jaar 13/14. Utrecht: Inspectie van het Onderwijs.
Kamphuis, E. & Vernooy, K. (2011). Feedback geven: een sterke leerkrachtvaardigheid. Basisschool management. 7: 4-9
Martens, R. (2016). Motivatietheorieën met impact op het standaard curriculum. Nederlands Tijdschrift voor Onderwijsrecht en Onderwijsbeleid, 4, 259-266.
Muis, K. R., Ranellucci, J., Trevors, G., & Duffy, M. C. (2015). The effects of technology-mediated immediate feedback on kindergarten students’ attitudes, emotions, engagement and learning
outcomes during literacy skills development. Learning and Instruction. 38: 1–13.
Neut, I. van der &Vink, R. (2016). Actief en gemotiveerd leren. Profiel – vakblad voor professionals in het middelbaar beroepsonderwijs. 25(4):22-23.
Nicol, D.J. & Macfarlane-Dick, D. (2006). Formative assessment and selfâ€regulated learning: a model and seven principles of good feedback practice. Studies in Higher Education. 31(2): 199-218.
Pink, D. (2009, July). Dan Pink: The puzzle of motivation [Video bestand]. Opgevraagd van: https://www.ted.com/talks/dan_pink_on_motivation
Ryan, R.M., & Deci, E.L. (2000). Self-determination theory and the facilitation of intrinsic motivation, social development, and well-being. American Psychologist, 55, 68-78.
Shute, V.J. (2008). Focus on Formative Feedback. Review of educational research. 78(1):153-189.
Sierens, E., & Vansteenkiste, M. (2009). Wanneer "Meer minder betekent": Motivatieprofielen van leerlingen in kaart gebracht. Begeleid Zelfstandig Leren, 24, 17-36.
Sluijsmans, D., Joosten-ten Brinke, D. & Kan, C. van (2012) Beoordelen van leren – een tien met een griffel, Canon beroepsonderwijs.