TASC-model - uitleg en gebruik

Machiel Karels

Directeur Wij-leren.nl | onderwijsadviseur bij Wij-leren.nl

Geplaatst op 11 april 2023

Wat is het TASC-model?

Het TASC-model is een raamwerk voor denkvaardigheden en onderzoekend leergedrag. Het kan voor lerenden van allerlei leeftijden gebruikt worden om op een planmatige manier aan een onderzoeksopdracht te werken.

Het TASC-model wordt gebruikt om onafhankelijk en creatief denken te ontwikkelen. In eerste instantie is het TASC-model ontwikkeld om hoogbegaafde leerlingen op een meer onderzoekende manier met leerstof bezig te laten zijn. Momenteel wordt het TASC-model breder ingezet in onderwijsleersituaties waarbij onderzoekend gedrag gestructureerd ingezet wordt. Het TASC-model in de huidige vorm, werd in 2000 ontwikkeld door Belle Wallace.

Thinking - Active - Social - Context

Het TASC-model gaat ervan uit dat leerlingen leren doordat ze zelf denken (Thinking), actief (Active) betrokken zijn bij de opdracht en samenwerken (Social) in een betekenisvolle omgeving (Context). De aandacht voor het zelf en samen met anderen bedenken van vragen en oplossingen beantwoordt aan de basisbehoeftes relatie, autonomie en competentie en stimuleert de betrokkenheid bij het eigen leerproces.

Hoe is het TASC-model ontwikkeld?

TASC is ontwikkeld op basis van uitgebreid onderzoek naar:

Hoe deskundige denkers denken en problemen oplossen.
De nieuwste bevindingen uit de neurowetenschap over hoe de hersenen werken.
Actie-onderzoek in klaslokalen in verschillende culturen over de hele wereld.

Het TASC Framework legt de basis voor succesvol leren en wordt op duizenden scholen wereldwijd geïmplementeerd.

Waarom gebruiken scholen TASC?

Scholen gebruiken TASC om:

Het bevorderen van inclusief leren.
Het vergroten van personalisatie en eigenaarschap van het leren.
Uitbreiden en verbeteren van het aanbod voor hoogbegaafde en getalenteerde leerlingen.
Stimuleren van creativiteit en het ontwikkelen van vakoverschrijdende probleemoplossing.
Verbeteren van reflectievaardigheden.

Leerproces structureren

Het TASC-model was in de eerste plaats bedoeld om hoogbegaafde leerlingen meer bewust te maken van hun leerproces. Qua beheersing van de lesstof en cognitie hebben deze leerlingen doorgaans een grote voorsprong op anderen. Dat wil echter niet zeggen dat zij ook zo vaardig zijn op het vlak van samenwerken, aanpakgedrag en onderzoeksvaardigheden. Het TASC-model biedt hiervoor een gestructureerd stappenplan. Het helpt leerlingen om de onderzoeksopdracht te overzien en om richting te geven aan het leerproces.

Wat zijn de principes van het gebruik van TASC?

De principes van TASC zijn de principes van goed leren:

Mensen denken het beste als ze ontspannen en reflecterend zijn en met hun handen werken.
Denken is geen lineair proces. Deskundige denkers zijn flexibel en veerkrachtig, dus je kunt van segment naar segment van het TASC-model springen, etappes overslaan, eerdere segmenten opnieuw bekijken of in een andere volgorde werken.
Je mag denken wat je wilt, dus je kunt je niet vergissen. Misschien wil een leerling gaandeweg heroverwegen, ideeën verfijnen en aanpassen. Leerlingen kunnen de ideeën van anderen gebruiken en hun eigen gedachten daarop mee laten liften.

TASC model

Werkwijze van het TASC-model

Bij het model bestaat uit 8 onderdelen. Bij elk onderdeel komen enkele vragen aan de orde. Deze vragen maken leerlingen bewust wat ze al weten, wat er van hen verwacht wordt en hoe zij die verwachting kunnen waarmaken naar zichzelf, de leerkracht en medeleerlingen. De 8 vragen van het TASC-model zijn:

Stap 1. Wat weet ik al?

De voorkennis wordt geactiveerd. Leerlingen gaan na welke kennis over het onderwerp ze al in huis hebben. Deze kennis kunnen ze inzetten tijdens de opdracht.

Wat weet ik al over dit onderwerp?
Waar ben ik dit al eerder tegengekomen?
Welke informatie heb ik al?

Stap 2. Wat is de opdracht? Wat is het doel?

Veelal werken leerlingen vrij ondoordacht aan een opdracht, zonder zich echt bewust te zijn van wat ze moeten doen. Door stil te staan bij de opdracht en het doel, worden ze zich bewuster en kunnen ze zich meer focussen op de daadwerkelijke uitvoering.

Wat is de opdracht?
Wat zijn mijn doelen?
Wat zijn de uitdagingen?

Stap 3. Welke ideeën kan ik bedenken?

Welke input kan een leerling geven om de opdracht in te vullen. Er kan een mindmap gemaakt worden om tot een plan te komen. In samenwerking met elkaar worden alle leerlingen aangemoedigd om met ideeën te komen.

Hoeveel ideeën kan ik bedenken?
Wie kan mij helpen?
Waar kan ik meer informatie vinden?
Wat denken andere mensen hierover?

Stap 4. Wat is het beste idee?

Als er dan ideeën zijn om het doel te bereiken, gaan leerlingen met elkaar in overleg om tot het beste idee te komen. Waarom is dit het beste idee? Het is belangrijk dat niet degene met de grootste mond zijn of haar idee opdringt, maar dat er goed over gesproken wordt.

Welke ideeën zijn belangrijk?
Wat is het beste idee?
Wat zal er gebeuren als...?
Wat is mijn plan?

Stap 5. Aan de slag!

Het is nu tijd voor de uitvoering van de taak. De eerste 4 stappen hebben het denken en het doel aangewakkerd. Nu gaan de leerlingen praktisch aan de slag.

Aan de slag!
Hoe houd ik mijn vorderingen bij?
Doe ik het goed?
Werkt mijn plan?

Stap 6. Wat is het resultaat?

Aan het einde van de taak wordt er gekeken naar wat het de leerlingen heeft opgeleverd. Wat is het resultaat? Zijn ze over het resultaat tevreden? Waarom wel of niet? Hoe kan het anders?

Bij deze stap worden leerlingen zich bewust van hun inzet en inbreng in de groep. Het evalueren is erg belangrijk.

Wat heb ik al gedaan?
Hoe is het gegaan?
Hoe kan ik het nog beter doen?
Heb ik het probleem opgelost?
Hoe heb ik gewerkt in mijn groep?

Stap 7. Delen van het resultaat

Een presentatie is een goede manier om het resultaat te bespreken, maar ook de werkhouding. Wat hebben de leerlingen elkaar bij kunnen brengen?

Wie wil ik dit vertellen?
Hoe kan ik dit presenteren?
Wat moet ik vertellen?
Hoe kan ik het uitleggen?
Hoe kan ik anderen nieuwsgierig maken?

Stap 8. Wat heb ik geleerd?

In de laatste stap kijkt een leerling naar zichzelf. Wat heeft de activiteit hem of haar gebracht?

Wat heb ik geleerd?
Hoe ben ik veranderd?
Wat/hoe denk en voel ik nu?
Hoe kan ik het geleerde gebruiken?
Hoe zou ik dit nog eens doen?

TASC-model in de praktijk

Het TASC-model werkt zeker vanaf de bovenbouw van de basisschool erg goed. Het maakt wel veel uit of er van tevoren een goed voorbeeld gegeven is. Wanneer de leerkracht de verschillende stappen duidelijk visualiseert – door bijvoorbeeld voor te doen – zal dat het uiteindelijke resultaat zeker positief beïnvloeden.

Het is ook goed om de werking van het TASC-model in de beginfase regelmatig met de leerlingen te bespreken.

Veelgestelde vragen over TASC

Waarom zouden leraren TASC moeten gebruiken?

TASC biedt leraren een raamwerk dat het denken van leerlingen en creatieve probleemoplossing ondersteunt. Op de juiste manier gebruikt, bevordert TASC dat leerlingen zelfverzekerde, creatieve, onafhankelijke leerlingen zijn. Werken op de TASC-manier verhoogt dus de prestaties van alle leerlingen.

Werkt het TASC-model met alle leerlingen?

Ja, TASC werkt voor alle vakken, leeftijden en culturen. TASC geeft minder begaafde leerlingen een denkkader en laat hoogbegaafde leerlingen 'vliegen'. Het is bijvoorbeeld ook gebruikt om ondermaats presterende scholen te helpen hun onderwijs te verbeteren. TASC werkt met leerlingen van alle leeftijden, van kleuters tot studenten en lerende volwassenen.

Welke bronnen heb ik nodig om TASC te gaan gebruiken?

Afgezien van een kopie van het TASC-model om naar te verwijzen, zijn er geen middelen nodig om TASC te gaan gebruiken. TASC gaat in de eerste plaats over nadenken, dus houd het opnemen tot een minimum beperkt.

Hoe flexibel is TASC?

Scholen en andere organisaties bedenken voortdurend nieuwe manieren om het TASC-proces te gebruiken, zowel in de klas als als planningstool voor leerplanontwikkeling en schoolverbetering.