Kennisplatform
Hoe geef je een passend schooladvies?

Lesgeven aan leerlingen met ADHD

Marieke Stomphorst
Redacteur bij Wij-leren.nl  

Stomphorst, M. (2022). Lesgeven aan leerlingen met ADHD.
Geraadpleegd op 11-12-2024,
van https://wij-leren.nl/lesgeven-aan-leerlingen-met-adhd.php
Geplaatst op 13 juni 2022
Lesgeven aan leerlingen met ADHD

Omgaan met ADHD in de klas? Deze tips voor leerkrachten kunnen je helpen om veel voorkomende uitdagingen te overwinnen en kinderen met ADHD op school te helpen.

ADHD en klassikale uitdagingen

Als je een leraar bent, ken je deze kinderen: Degene die uit het raam staart en de boog van een vogel tijdens de vlucht vervangt voor haar wiskundeles. Degene die zijn achterste niet in de stoel zou kunnen houden als je secondelijm zou gebruiken. Degene die de vraag beantwoordt: "Welke waterweg speelde een belangrijke rol in de ontwikkeling van de oude Egyptische beschaving?" Met "Mevrouw M, verf je je haar? '


Leerlingen die ADHD's kenmerkende symptomen van onoplettendheid, hyperactiviteit en impulsiviteit vertonen, kunnen frustrerend zijn. Je weet dat de hersenkracht er is, maar ze lijken gewoon niet te kunnen focussen op de les. Bovendien kan het gedrag de hele klas verstoren en verkort het de tijd van instructie.

Leerlingen met ADHD kunnen:

  • Aandacht vragen door voor hun beurt te spreken of door het lokaal te bewegen.
  • Problemen hebben met het volgen van instructies, vooral wanneer ze in een lijst worden gepresenteerd, en met bewerkingen die geordende stappen vereisen, zoals een lange deling of het oplossen van vergelijkingen.
  • Vaak vergeten om huiswerkopdrachten op te schrijven, uit te voeren of voltooid werk naar school te brengen.
  • Problemen hebben met de fijne motoriek, waardoor het maken van notities moeilijk is en netjes schrijven een uitdaging is.
  • Problemen hebben met langlopende projecten waar geen direct toezicht is.
  • Moeite hebben om z’n taak te volbrengen tijdens groepswerk en zelfs voorkomen dat een groep zijn taak volbrengt.

Bedenk wat de schoolomgeving van kinderen verlangt: stilzitten, rustig luisteren, opletten, instructies volgen, concentreren. 

Dit zijn precies de dingen die kinderen met een aandachtstekortstoornis met hyperactiviteit moeilijk kunnen doen - niet omdat ze dat niet willen, maar omdat hun hersenen dat niet toestaan. Dat maakt het lesgeven natuurlijk niet eenvoudiger.

Kinderen en tieners met ADHD betalen vaak de prijs voor hun problemen in lage cijfers, schelden en straffen, het geplaagd worden door leeftijdsgenoten en een laag zelfbeeld. Ondertussen voel je jezelf, de leraar, schuldig omdat je het kind met ADHD niet kunt bereiken en uiteindelijk klachten krijgt van ouders die vinden dat hun kinderen in de klas worden verwaarloosd. Maar het hoeft niet zo te zijn. Er zijn strategieën die je kunt gebruiken om leerlingen met ADHD te helpen leeruitdagingen te overwinnen en gefocust te blijven zonder anderen te verstoren.

Wat leraren kunnen doen om kinderen met ADHD te helpen

Dus hoe help je een kind dat moeite heeft met rustig zitten en luisteren? Het antwoord: met veel geduld, creativiteit en consistentie. Als leraar is het jouw taak om de individuele behoeften en sterke punten van elk kind te evalueren. Vervolgens kun je strategieën ontwikkelen die leerlingen met ADHD helpen focus te houden en taakgericht te blijven.

Succesvolle programma's voor kinderen met ADHD integreren de volgende drie componenten:

  1. Accommodaties: wat je kunt doen om het leren voor studenten met ADHD gemakkelijker te maken.
  2. Instructie: de methoden die je gebruikt bij het lesgeven.
  3. Interventie: hoe je gedragingen afleidt die de concentratie verstoren of andere leerlingen afleiden.

Je meest effectieve hulpmiddel bij het helpen van een leerling met ADHD is echter een positieve houding. Maak van de leerling jouw partner door te zeggen: "Laten we samen manieren uitzoeken om je te helpen jouw werk gedaan te krijgen." Verzeker de leerling dat je op zoek bent naar goed gedrag en kwaliteitswerk en versterk dit met onmiddellijke en oprechte lof als je het ziet. Zoek ten slotte naar manieren om een leerling met ADHD te motiveren door beloningen aan te bieden met een punt- of tokensysteem.

Omgaan met storend gedrag in de klas

Om afleidend gedrag dat tijd kost van andere leerlingen te verminderen werk je een paar waarschuwingssignalen uit met de leerling die ADHD heeft. Dit kan een handsignaal zijn, een onopvallende schouderkneepje of een plakbriefje op het bureau van de leerling. Als je het gedrag van de student moet bespreken, doe dit dan privé. En probeer mild ongepast gedrag te negeren als het onbedoeld is en andere leerlingen niet afleidt of de les niet verstoort.

Klaslokalen voor studenten met ADHD

Als docent kun je veranderingen in de klas aanbrengen om de afleidingen en verstoringen van ADHD te minimaliseren.

Plaatsing

  • Zet de leerling met ADHD uit de buurt van ramen en weg van de deur.
  • Plaats de leerling met ADHD recht voor jouw bureau, tenzij dat een afleiding voor de student zou zijn.
  • Zitplaatsen in rijen, met de nadruk op de leraar, werken meestal beter dan dat leerlingen rond tafels zitten of tegenover elkaar staan in andere opstellingen.
  • Creëer een rustig gebied zonder afleidingen voor het maken van toetsen en stille studie.

Informatie levering

  • Geef instructies één voor één en herhaal indien nodig.
  • Werk indien mogelijk vroeg op de dag aan het moeilijkste materiaal.
  • Maak het visueel: grafieken, afbeeldingen, kleurcodering.
  • Maak contouren voor het maken van notities die de informatie organiseren terwijl je deze aanlevert.

Leerlingenwerk

  • Maak werkbladen en toetsen met minder items, geef regelmatig korte quizzen in plaats van lange toetsen en verminder het aantal getimede toetsen.
  • Test leerlingen met ADHD op de manier die ze het beste kunnen, bijvoorbeeld mondeling.
  • Verdeel lange termijn projecten in onderdelen en wijs een einddoel toe voor elk onderdeel.
  • Accepteer werk wat te laat wordt ingeleverd en geef het werk deel voor deel op.

Organisatie

  • Laat de leerling een hoofdmap bijhouden met een apart gedeelte voor elk onderwerp en zorg ervoor dat alles wat wordt opgeschreven, in het juiste gedeelte wordt geplaatst. Kleurcodes voor elk onderwerp kunnen helpend zijn.
  • Voorzie een notitieblok met drie vakken voor huiswerkopdrachten, voltooid huiswerk en "mail" aan ouders (toestemmingsformulieren, PTA-folders).
  • Zorg ervoor dat de leerling een systeem heeft om opdrachten en belangrijke datums op te schrijven en dat hij dit systeem gebruikt.
  • Geef de leerling de tijd om materialen voor thuis te organiseren. Maak een stappenplan die de leerling kan afwerken om alle spullen voor thuis te verzamelen en om zich klaar te maken om naar huis te gaan.

Onderwijstechnieken voor leerlingen met ADHD

Onderwijstechnieken die leerlingen met ADHD helpen zich te concentreren en hun concentratie op jouw les en hun werk te behouden, kunnen de hele klas ten goede komen.

Een les beginnen

  • Geef het begin van een les aan met een geluid, zoals een eierwekker, een koebel of een hoorn. (Je kunt opeenvolgende aanwijzingen gebruiken om te laten zien hoeveel tijd er nog over is in een les.)
  • Maak oogcontact met elke leerling die ADHD heeft.
  • Zet de activiteiten van de les op het bord.
  • Vertel de leerlingen bij het openen van de les wat ze gaan leren en wat jouw verwachtingen zijn. Vertel leerlingen precies welk materiaal ze nodig hebben.

De les geven

  • Houd instructies eenvoudig en gestructureerd. Gebruik concreet materiaal, grafieken en andere visuele hulpmiddelen.
  • Varieer het tempo en neem verschillende soorten activiteiten op. Veel leerlingen met ADHD doen het goed met competitieve games of andere activiteiten die snel en intens zijn.
  • Spreek een onopvallend teken af met de leerling die ADHD heeft, zoals een aanraking op de schouder of het plaatsen van een plaknotitie op het bureau van de leerling, om de leerling eraan te herinneren om aan de taak te blijven.
  • Laat een leerling met ADHD regelmatig pauzeren en laat hem of haar een rubberen bal knijpen of tikken op iets dat geen lawaai maakt als fysieke uitlaatklep.
  • Probeer een leerling met ADHD niet te vragen een taak uit te voeren of een vraag publiekelijk te beantwoorden die misschien te moeilijk is.

De les beëindigen

  • Vat belangrijke punten samen.
  • Als je een opdracht geeft, laat je deze door drie verschillende studenten herhalen. Laat de klas het dan tegelijkertijd zeggen en op het bord zetten.
  • Wees specifiek en duidelijk over wat je mee naar huis moet nemen.
Heb je vragen over dit thema? Stel ze in de onderwijs community binnen de Wij-leren.nl Academie!

Dossiers

Uw onderwijskundige kennis blijft op peil door 3500+ artikelen.