The Voice of vloeiend lezen

Karin van de Mortel

Specialist en auteur taal en leesonderwijs bij CPS

 

  Geplaatst op 1 juni 2015

Vloeiend lezen als vliegwiel voor beter begrijpend lezen

We herkennen allemaal de technisch goede lezer, aan wiens toon we horen, dat van de inhoud niets wordt begrepen. Een redelijk vlotte lezer? Misschien, ja. Maar een vloeiende lezer met een goede leesvaardigheid? Nee. De leerling die zonder expressie leest, begrijpt de inhoud van de tekst niet.

Tijdens toetsen krijgen leerlingen steeds weer het verkeerde signaal dat vlot en correct lezen het belangrijkste is. Want dat wordt immers getoetst en daarop krijgen leerlingen feedback. Natuurlijk zijn correctheid en tempo van groot belang; vlot en goed lezen ondersteunen het begrip. Maar de minder kwantificeerbare kant, het met expressie lezen, krijgt weinig aandacht.

Onbegrijpelijk, omdat we weten dat de correlatie tussen vloeiend lezen en begrijpend lezen hoog is. Met expressie kunnen lezen (vloeiend lezen) heeft in hoge mate een positieve invloed op het begrijpend kunnen lezen.

Je zou dan ook verwachten in de leesbeleidsplannen een beschrijving tegen te komen van de doorgaande lijn ten aanzien van het vloeiend lezen ter ondersteuning van het begrijpend lezen. Schoolteams geven me vaak terug dit een echte eyeopener te vinden. En meestal rijst direct de volgende vraag: hoe gaan we dit aanpakken?

1. Start in de onderbouw met niet méér, maar wel bewuster voorlezen.

Een goed voorgelezen verhaal motiveert elk kind tot luisteren. De toegepaste expressie kan tot onderwerp van (na-)gesprek en reflectie zijn op het verhaal en de personages. En niet alleen bij fictie! Natuurlijk hoeven leerlingen in groep 3 hun eerste zinnetjes niet direct ‘op toon’ te lezen, maar een leerkracht kan hen wel laten horen hoe dezelfde zinnetjes klinken als ze worden gelezen op de manier zoals we praten. 

Of op een manier dat het leuk is om er naar te luisteren: Zoals die TV-presentatrice in ‘The voice’: de leerkracht vraagt de leerlingen of ze aan haar stem kunnen horen of zij van vissen houdt. Ze draait zich om en zegt met haar rug naar de klas en met een saaie stem:

Ik vi-is”. Geen twijfel mogelijk: vissen is haar hobby niet.

2. Integreer het vloeiend lezen binnen het technisch leren lezen

Laten we vloeiend lezen vooral niet in een hokje duwen en als aparte leesvorm op het rooster gaan zetten. Betekenis verlenen aan de tekst; daar gaat het om! Maak het een natuurlijk onderdeel van technisch lezen. Het meest effectief is het herhaald (begeleid) hardop voordoen, de leerkracht als model dus. Met allerlei tekstsoorten.

Het gaat niet (alleen) om brommende boze buurmannen. Het gaat ook om de intonatie waarmee een opsomming wordt voorgelezen in bijvoorbeeld een betogende tekst:

Om te beginnen…, daarbij komt ook nog…. en bovendien….”. 

Zet waar nodig observatiemiddelen vloeiend lezen in. En bovenal: grijp de kansen. Door de herhaling in de woordkeuze en de cadans in de zinnen bieden de prachtige gedichten van Edward van de Vendel, in “Ik juich voor jou”, (Kinderboekenweek 2013) een uitgelezen moment om vloeiend lezen in de bovenbouw toe te passen.

Heb je vragen over dit thema? Stel ze in de onderwijs community binnen de Wij-leren.nl Academie!

Gerelateerd

Onderwijsboeken
Studeren met succes docenten
Studeren met succes docenten
Effectief leren en studeren kan aangeleerd worden.
Uitgeverij Ten Brink 
E- learning module
Lessen verrijken met de taxonomie van Bloom
Lessen verrijken met de taxonomie van Bloom
Ontwerptool voor veelzijdig onderwijs
Medilex Onderwijs 
E-learning module
Mondeling taalgebruik en woordenschat in de klas
Mondeling taalgebruik en woordenschat in de klas
Doorloop deze gratis module!
Wij-leren.nl Academie 
Lessenserie
Start met online lessen 'Weet wat je eet?'
Start met online lessen 'Weet wat je eet?'
Ga aan de slag met hét gratis online lespakket over gezond, veilig en duurzaam eten voor vo en mbo.
Voedingscentrum 
Lespakket
Veilig van A naar B met Streetwise Digitaal
Veilig van A naar B met Streetwise Digitaal
Probeer de nieuwe digitale leerlijn van de ANWB schooljaar 2023-2024 gratis uit. Meld je nu aan!
ANWB 
Scholing
Studievaardigheden en huiswerk
Studievaardigheden en huiswerk
Studievaardigheden zijn belangrijk voor het schoolsucces en uiteindelijk ook het ‘studieplezier’.
oo.nl 
Veilig van A naar B met Streetwise DigitaalOntdekkend leren lezen en leesrijpheid
Ontdekkend leren lezen
Ewald Vervaet
Ontdekkend leren lezen - Hoofdkenmerken
Ontdekkend leren lezen - Acht hoofdkenmerken
Ewald Vervaet
Begrijpend luisteren en lezen
Verbeter uw resultaten begrijpend luisteren, begrijpend lezen
Karin van de Mortel
Goede schoolteksten
Een goede schooltekst. Het begin van goed leesonderwijs.
Gerdineke van Silfhout
Effectief leesonderwijs
Aantrekkelijk en effectief leesonderwijs: motiverend!
Paul Filipiak
Grip op leesbegrip
Beter toetsen en evalueren van lezen met begrip
Karin van de Mortel
Begrijpend lezen
Begrijpend lezen is kwestie van denken
Karin van de Mortel
Denkend lezen
Denkend lezen - begrijpend lezen naar een hoger niveau
Dolf Janson
Beter begrip door vloeiend lezen
Beter begrip door vloeiend lezen
Karin van de Mortel
Leesonderwijs: begin pas als kind eraan toe is
Leesonderwijs: begin pas als het kind aan lezen toe is
Ewald Vervaet
Leesproblemen - dyslexie - hulpporgramma - deel negen
Leesproblemen en dyslexie: Hulpprogramma`s -9-
Paul Filipiak
Leesproblemen - dyslexie; toegankelijkheid- deel tien
Leesproblemen en dyslexie: Toegankelijkheid -10-
Paul Filipiak
Woordkennis, voorkennis en lezend woorden leren
Het denkend lezen in perspectief - Kennis, woordenschat en lezen (4)
Paul Filipiak
Woordkennis, voorkennis en lezend woorden leren
Het denkend lezen in perspectief - Kennis, woordenschat en lezen (4)
Paul Filipiak


Inschrijven nieuwsbrief

Inschrijven nieuwsbrief



Inschrijven nieuwsbrief

Effecten van aanpakken voor een soepele overgang naar po
Vier jaar! Hoe stimuleer je een soepele overgang naar de basisschool?
Effect van leesmethodes op leesvaardigheid
Welk effect hebben leesmethodes?
Hulpstappen bij het spellen
Welke hulpstap is voor leerlingen effectief bij het leren spellen?
Interventies versterken van motivatie volwassen NT2 deelnemers
Hoe versterk je online het actief leren van volwassen NT2-deelnemers?
Competenties van werkbegeleiders in hybride leeromgevingen mbo
Welke competenties zijn nodig voor begeleiders in hybride leeromgevingen?
Hoe bevorder je studievaardigheden en zelfsturing van laagopgeleide nt2 leerlingen?
Hoe bevorder je zelfsturing van laagopgeleide nt2-leerlingen?
Stimuleren van NT2 lezers, begrijpend lezen
Hoe stimuleer je begrijpend lezen bij NT2 leerlingen?
Effect modelleren leesstrategie hardop denken volwassenen
Hardop denken: goede strategie voor volwassen leerders?
Uitgangspunten kenmerken leeromgeving niveau twee f
Hoe help je mensen naar niveau 2f van de Nederlandse taal?
Metafoor leerkuil proces leren leerlingen uitleggen
Is de metafoor van de leerkuil bruikbaar?
Leesprestaties groep 6 po 2016
Vergelijkend onderzoek leesprestaties groep 6 basisonderwijs - PIRLS 2016
Effecten digitaal leermiddel
Effecten van een digitaal leermiddel bij het leren lezen
Toetsen-leertrajecten
Gebruik van toetsen bij het plannen van leertrajecten
Digitale leeskilometers groep 3
Leesvaardig door digitale leeskilometers in groep 3: Differentiatie door inzet van ICT
Vliegwielen begrijpend lezen po
Vliegwielen voor begrijpend lezen in het basisonderwijs
[extra-breed-algemeen-kolom2]



avi-niveau
begrijpend lezen
leerproces
leerstofaanbod
leren lezen
taalontwikkeling
technisch lezen
woordenschat

 

Mis geen bijdragen

Inschrijven nieuwsbrief

Volg wij-leren.nl

Volg ons op LinkedIn Volg ons op twitter Volg ons op facebook Volg ons op instagram Volg ons op pinterest