Een ambitie op goed onderwijs

Minke Knol

Onderwijsadviseur bij Turnip Education

 

  Geplaatst op 4 april 2022

Alle leerlingen in Nederland hebben recht op goed onderwijs, staat in de wet. Scholen zijn verantwoordelijk om goed onderwijs te geven, de inspectie houdt er toezicht op of het onderwijs daadwerkelijk goed is. Leerlingen, studenten en ouders moeten erop kunnen vertrouwen dat het onderwijs goed is. De inspectie heeft opgesteld waar scholen minimaal aan moeten voldoen, de basiskwaliteit. Voor de inrichting en invulling van goed onderwijs is een eigen ambitie een essentiele voorwaarde. Een ambitie voor een school of onderwijsinstelling heeft alles te maken met de maatschappelijke opdracht die jij wilt realiseren. Het is uniek dat dit in Nederland zo geregeld is en dat scholen de vrijheid hebben om een eigen ambitie te realiseren. In de meeste andere landen is dat helemaal niet zo en heb je je als school aan het curriculum te houden. Een voorrecht dus, maar wel een ingewikkelde opdracht. Hoe formuleer je als school een ambitie op goed onderwijs en hoe zorg je ervoor dat deze gedragen is en zichtbaar in de lessen? 

Basiskwaliteit

Als je als school je basiskwaliteit niet op orde hebt, ga je eerst daaraan werken. Deze moet voldoende zijn. Hiervoor gebruik je het onderzoekskader van de inspectie. Onder de basiskwaliteit verstaat de inspectie de eisen waaraan scholen minimaal voldoen: het leerstofaanbod, de onderwijstijd, het pedagogisch-didactisch handelen, het schoolklimaat, de leerlingenzorg en de leerlingprestaties.
Het is belangrijk om je basiskwaliteit op orde te hebben (de norm) maar veel belangrijker nog is wat je zelf wilt bereiken en dat je laat zien hoe je dat doet. De norm is de ondergrens, daar stuur je niet op. Je stuurt op je eigen ambities.

Wanneer ben je goed? Dat is de doelstelling die je als school moet hebben.

Maatschappelijke opdracht

De Raad van Toezicht houdt toezicht op de bestuurder en de onderwijskwaliteit. De bestuurder kan de RvT echter ook heel goed gebruiken als sparringpartner om in kaart brengen wat de maatschappelijke opdracht voor de school zou kunnen zijn. Welke waarden willen wij onze leerlingen meegeven en hoe vertalen wij deze naar ambities en doelen?

Een gedragen ambitie

De bestuurder is uiteindelijk degene die in het strategisch beleidsplan de ambitie gaat formuleren. Het is belangrijk dat deze ambitie gedragen is door iedereen die met de school te maken heeft. Organiseer dus bijeenkomsten met stakeholders: ouders, leerlingen, de gemeente, andere scholen, leerlingen. Haal input op. Het is aan te raden om de schoolleiders structureel te betrekken in het formuleren van een ambitie voor de school. Zij zijn immers degene die verantwoordelijk zijn voor de uitvoering van de ambitie.

Uiteindelijk stelt de bestuurder met de verkregen input het strategisch beleidsplan op. Dit vormt het kader voor de schoolplannen, vakwerkplannen en het kwaliteitssysteem.

Kwaliteitszorg

De eigen ambitie vertaalt de bestuurder naar doelen die meetbaar zijn: standaarden. Dit hoeft lang niet altijd in cijfers te zijn. Dat kan ook helemaal niet. Als een speerpunt is de ontwikkeling van de leerling centraal zetten dan heb je net zo hard woorden nodig als cijfers. Meetbaar maken betekent dat je of in cijfers of in woorden opschrijft wat je uiteindelijk wilt zien. De inspectie noemt dit kwaliteitszorg. Hierbij staat de vraag centraal: Hoe zorg je voor de beste onderwijskwaliteit? Meten is weten.

Kwaliteitssysteem

Aan de hand van het strategisch beleidsplan richt de bestuurder een kwaliteitssysteem in waarmee hij in kaart brengt wat de effecten zijn van de ambitie. Zijn de doelen verwezenlijkt? Hoe staan we ervoor? Hebben we nog voldoende middelen? Een kwaliteitssysteem is een instrument dat een paar keer paar jaar duidelijk moet maken hoe de school ervoor staat. Het geeft de bestuurder inzicht in de onderwijskwaliteit op de scholen.

Kwaliteitscultuur

Cijfers zonder gesprek zijn niet zo veelzeggend. Een gesprek zonder cijfers kan als gevolg hebben dat je zomaar het verkeerde besluit neemt. Daarom is het belangrijk dat je ook een paar keer per jaar gesprekken organiseert die over de resultaten gaan en die gericht zijn op ontwikkeling en voortgang.

De inspectie noemt dit een kwaliteitscultuur.

Wat ging goed, wat is de oorzaak daarvan, wat kan beter en hoe doen we dat? Als schoolleider/bestuurder zorg je ervoor dat op basis van deze gesprekken afspraken gemaakt worden, zodat iedereen weet op welke manier hij/zij gaat bijdragen aan het verbeteren van de onderwijskwaliteit. Op basis van deze afspraken kun je elkaar ook aanspreken.

Verbetercultuur

Waar je als school op deze manier naartoe werkt is het realiseren van een verbetercultuur in je organisatie, waarbij iedereen doorlopend bezig is met het optimaliseren van het leren van de leerling. Dat is het middel om goed onderwijs te realiseren. Het is goed om te weten dat goed onderwijs nooit ‘af’ is. Het kan altijd beter. Ook excellente scholen blijven zich dus doorlopend verbeteren. Net zolang tot alle leerlingen cum laude slagen…

Heb je vragen over dit thema? Stel ze in de onderwijs community binnen de Wij-leren.nl Academie!

Gerelateerd

E-learning module
Zo doe je een ontwikkelingsgerichte audit
Zo doe je een ontwikkelingsgerichte audit
Gratis korte module met downloads
Wij-leren.nl Academie 
Gratis webinar
Gratis serie webinars over actuele onderwijskundige thema's!
Gratis serie webinars over actuele onderwijskundige thema's!
Bekende experts delen hun kennis
Wij-leren.online Academie 
Cursus
Leidinggeven aan een professionele schoolcultuur
Leidinggeven aan een professionele schoolcultuur
Cultuurbouwer in een lerende organisatie
Medilex Onderwijs 
Gratis serie webinars over actuele onderwijskundige thema's!Onderwijs- en schoolontwikkeling
Onderwijs- en schoolontwikkeling: veranderingen doorvoeren
Machiel Karels
Kwaliteitskaarten School aan Zet
Kwaliteitskaarten School aan Zet
redactie
Is de school op koers? Definieer waarden, deel verlangens en stel doelen.
Op koers? Waarden, ambities, verlangens en doelen.
Henk Galenkamp
Schoolopbrengsten essentie
Van brij naar betekenis. Schoolopbrengsten terug tot de essentie.
menno-van-hasselt
Luisterend bestuur
Ondersteuning schoolleiders door bestuurders essentieel voor onderwijskwaliteit
Annemieke Top
Rijnlandse besturing
Werken met een toezichtskader vanuit een Rijnlands perspectief
Herman Kolthof
Governance & opbrengst 2
Governance en onderwijsopbrengsten: hoe die te verbinden? -2-
Harm Klifman
Herinrichting Raad van Toezicht
Bestuur en management in raad van toezichtmodel
Harm Klifman
Ontwikkeling bestuur en toezicht
De ontwikkeling van bestuur en intern toezicht in het onderwijs
Harm Klifman
Stakeholders
Werken aan relaties met stakeholders
Henk Galenkamp
Varianten bestuur en toezicht
Varianten voor scheiding van bestuur en intern toezicht
Harm Klifman
Raad van toezicht tips
Tien tips voor de Raad van Toezicht in het onderwijs
Harm Klifman
Jezelf blijven bij inspectiebezoek
Onderwijsinspectie: doe maar gewoon je ding; wat (niet) te doen als de inspectie komt
Minke Knol
Onderzoekscultuur op school
Een onderzoekscultuur op school?
Jaap Versfelt
Maak je kwaliteitszorg levend
Maak je kwaliteitszorg levend!
Minke Knol
Duurzame schoolontwikkeling
Duurzame schoolontwikkeling
Myriam Lieskamp
Leiding geven aan een lerende school
Leiding geven aan een lerende school
Machiel Karels
Ontwikkeling kwaliteitszorg
Ontwikkeling van kwaliteitszorg in het onderwijs
Harm Klifman
Een visie op de som van effectieve instructies
Een visie op de som van effectieve instructies
Jan Bransen


Inschrijven nieuwsbrief

Inschrijven nieuwsbrief



Inschrijven nieuwsbrief

Eric van 't Zelfde - De verdeling van onze onderwijskwaliteit
Eric van 't Zelfde - De verdeling van onze onderwijskwaliteit
redactie
Marco de Witte over de essentie van veranderen in organisaties
Marco de Witte over de essentie van veranderen in organisaties
redactie
Kim Spinder - Succesvolle innovatiestrategie in het onderwijs
Kim Spinder - Succesvolle innovatiestrategie in het onderwijs
redactie
Onderwijskwaliteit in een video van één minuut uitgelegd
Onderwijskwaliteit in een video van één minuut uitgelegd
redactie
Schoolontwikkeling in een video van één minuut uitgelegd
Schoolontwikkeling in een video van één minuut uitgelegd
redactie
Patronen doorbreken en beweging krijgen in organisaties
Patronen doorbreken en beweging krijgen in organisaties
redactie
Tip van Tjip 010  en de spieken studiedag voor onderwijsmanagers
Tip van Tjip 010 en de spieken studiedag voor onderwijsmanagers
redactie
Hoe kunnen organisaties spelend veranderen? Tjipcast 022
Hoe kunnen organisaties spelend veranderen? Tjipcast 022
redactie
Is het tijd voor een digitale revolutie in het beroepsonderwijs?
Is het tijd voor een digitale revolutie in het beroepsonderwijs?
redactie
Hoe organiseer je als school kwalitatief goed onderwijs? Tjipcast 044
Hoe organiseer je als school kwalitatief goed onderwijs? Tjipcast 044
redactie
[extra-breed-algemeen-kolom2]



duurzame organisatieontwikkeling
goed bestuur
kwaliteitskaarten
kwaliteitszorg
lerende school
onderwijsinspectie
onderwijskwaliteit
raad van toezicht
schoolbestuur
schoolontwikkeling
systeemdenken
toezichtkader

 

Mis geen bijdragen

Inschrijven nieuwsbrief

Volg wij-leren.nl

Volg ons op LinkedIn Volg ons op twitter Volg ons op facebook Volg ons op instagram Volg ons op pinterest