Onderwijsachterstanden en leervertraging door coronamaatregelen: een diepgaande analyse

Geplaatst op 11 juli 2024

Het onderscheid tussen onderwijsachterstanden en leervertragingen als gevolg van de coronamaatregelen is cruciaal in het hedendaagse onderwijslandschap. Beide termen worden vaak gebruikt, maar hebben verschillende betekenissen en implicaties. Dit artikel verkent de nuances tussen deze begrippen en bespreekt hoe ze zich verhouden tot de onderwijspraktijk en het beleid.

Definitie en Betekenis

Onderwijsachterstanden: Onderwijsachterstanden verwijzen naar situaties waarin leerlingen achterblijven in hun leerprestaties ten opzichte van een vergelijkbare groep. Dit concept is verankerd in het onderwijsachterstandenbeleid, dat tot doel heeft kansenongelijkheid tegen te gaan. Leerlingen uit achterstandssituaties, zoals met ouders met een lager opleidingsniveau of uit sociaal-economisch zwakkere milieus, hebben een grotere kans op onderwijsachterstanden. Deze achterstanden worden gemeten door de prestaties van leerlingen te vergelijken met die van hun peers die vergelijkbare sociaal-culturele achtergronden hebben.

Leervertraging door Coronamaatregelen: Leervertragingen als gevolg van de coronamaatregelen hebben betrekking op de vertragingen in leergroei die leerlingen hebben opgelopen door de periode van scholensluiting tijdens de pandemie. Hierbij wordt gekeken naar de afwijking in de leergroei van leerlingen die de scholensluiting hebben meegemaakt ten opzichte van hun prestaties in voorgaande jaren. Het meet voornamelijk de impact op cognitieve vaardigheden zoals begrijpend lezen, spellen en rekenen-wiskunde. Belangrijk is dat leervertragingen niet automatisch leiden tot blijvende onderwijsachterstanden; met voldoende tijd en gerichte ondersteuning kunnen deze vertragingen worden ingehaald.

Impact van Coronamaatregelen op Leervertraging

De eerste schoolsluiting in 2020 als gevolg van de Covid-19-pandemie heeft aanzienlijke leervertragingen veroorzaakt, vooral bij leerlingen uit sociaal-economisch zwakkere gezinnen. Onderzoek toont aan dat deze groep meer vertragingen heeft opgelopen in begrijpend lezen, spellen en rekenen-wiskunde in vergelijking met hun peers uit meer welgestelde gezinnen. Deze ongelijkheid benadrukt de bestaande kloof in onderwijskansen die door de pandemie is vergroot.

Verschillen in Context en Gebruik

Hoewel de termen soms door elkaar worden gebruikt, is het belangrijk om hun specifieke contextuele betekenis te begrijpen:

  • Onderwijsachterstandenbeleid: Gericht op het verminderen van kansenongelijkheid door specifieke groepen te ondersteunen die vatbaar zijn voor achterstanden als gevolg van hun sociaal-economische of culturele achtergrond.
  • Leervertraging door Coronamaatregelen: Specifiek gericht op de gevolgen van de pandemie, waarbij wordt gekeken naar de vertragingen in leergroei van leerlingen als gevolg van de scholensluiting en de verstoring van het reguliere onderwijsproces.

Beleidsimplicaties en Interventies

Om effectief om te gaan met onderwijsachterstanden en leervertragingen door coronamaatregelen, zijn gerichte beleidsmaatregelen en interventies essentieel:

  • Beleidsmaatregelen: Het aanpassen van het onderwijsachterstandenbeleid om rekening te houden met de nieuwe dynamiek die door de pandemie is ontstaan, zoals extra financiering voor scholen met een hoog percentage leerlingen met achterstanden.
  • Interventies: Het ontwikkelen van gerichte interventieprogramma's die zich richten op het inhalen van leervertragingen door intensieve begeleiding, zomerscholen en digitale leerplatforms.

Conclusie

In conclusie benadrukt dit artikel het belang van een duidelijk onderscheid tussen onderwijsachterstanden en leervertragingen door coronamaatregelen. Terwijl onderwijsachterstanden voortkomen uit langdurige sociaal-economische factoren, zijn leervertragingen een direct gevolg van de pandemie. Beide begrippen vereisen specifieke benaderingen en beleidsmaatregelen om de educatieve kloof te verkleinen en te zorgen voor gelijke onderwijskansen voor alle leerlingen.

Geraadpleegde bronnen 

Heb je vragen over dit thema? Stel ze in de onderwijs community binnen de Wij-leren.nl Academie!

Gerelateerd

E-learning module
Differentiatie in het VO
Differentiatie in het VO
Gratis online module over visie op differentiatie
Wij-leren.nl Academie 
Congres
Lesgeven in groep 3
Lesgeven in groep 3
Een stevige basis voor al je leerlingen
Medilex Onderwijs 
Leerachterstand en visie
Wat zegt 'leerachterstand' over onze visie op leren?.
Machiel Karels
Hoge verwachtingen
Verwachtingen van kinderen? Leer van het Rosenthaleffect!.
Marcel Schmeier
Het mag wel wat kalmer aan
Het mag wel wat kalmer aan in het onderwijs.
Machiel Karels
Zorg voor het kind
Zorg voor het kind: passend onderwijs - onderwijsbehoeften
Arja Kerpel
Passend onderwijs
Passend onderwijs op een basisschool - ondersteuningsplicht
Arja Kerpel
Sociale ongelijkheid binnen het onderwijs
Sociale ongelijkheid binnen het onderwijs
Ilse Erich
Taalachterstand
Taalachterstand
Sieneke Goorhuis
Onderwijs in tijden van corona
Onderwijs in tijden van corona
Myriam Lieskamp
Klassen en kansen
Klassen en kansen, wat te doen aan kansenongelijkheid?
Peter de Vries
Kansenongelijkheid in het onderwijs
Aan de slag met kansenongelijkheid in het onderwijs
Jaap Versfelt
Kenmerken van optimaliserend onderwijs
Kenmerken van Optimaliserend Onderwijs
Ton Mooij
Onderwijs in tijden van corona
Onderwijs in tijden van corona
Myriam Lieskamp
Nationaal Programma Onderwijs stappen
Hoe breng je als schoolleider alle recente ontwikkelingen bij elkaar in een samenhangend plan?
Machiel Karels
Het belang van vroege mondelinge taalvaardigheid
Al pratend wijs; het belang van een goede vroege mondelinge taalvaardigheid
Paul Filipiak
Het meertalige kind
Het meertalige kind
Paul Filipiak
Ieder kind kansrijk!
Ieder kind kansrijk!
Marleen Legemaat
Data analyse
Big Data en leesplezier
Dick van der Wateren
Leerachterstand: waar lopen ze op achter?
Leerachterstand? Maar waar lopen ze op achter?
Ivo Mijland
Reparatie of innovatie
Groei vanuit de crisis naar een nieuwe toekomst voor het onderwijs
Machiel Karels
Onderwijs is geen interventie
Onderwijs is geen interventie
Jan Bransen

Wij-leren.nl Academie

Inschrijven nieuwsbrief

Inschrijven nieuwsbrief



Inschrijven nieuwsbrief

[extra-breed-algemeen-kolom2]



achterstandsleerlingen
ambulante begeleiding
differentiatie
Nationaal Programma Onderwijs
NT2
schaduwonderwijs

 

Mis geen bijdragen

Inschrijven nieuwsbrief

Volg wij-leren.nl

Volg ons op LinkedIn Volg ons op twitter Volg ons op facebook Volg ons op instagram Volg ons op pinterest