Een duurzaam plan om leerlingen te ontmoeten waar ze zijn

Paul Emerich France

Onderwijsadviseur bij Make teaching sustainable

Geplaatst op 20 november 2023

Als gedifferentieerd onderwijs te persoonlijk en te complex is, houden leerkrachten het niet vol. Hier lees je hoe je het differentiëren langdurig vol kunt houden.

Gedifferentieerd onderwijs op scholen kan zo eenvoudig of zo complex zijn als wij het maken. We hebben echter de neiging om het te ingewikkeld te maken. We verzekeren onszelf dat hoe geïndividualiseerder het onderwijs is, hoe persoonlijker het is. Dit leidt tot onhoudbare praktijken bij het personaliseren van leren, zoals het plannen van gelijktijdige lessen voor groepen of zelfs het maken van afspeellijsten. Dingen die moeilijk vol te houden zijn gedurende het schooljaar.

Mijn ervaring met deze niet-duurzame praktijken toen ik voor een gepersonaliseerd leerbedrijf in Silicon Valley werkte, bracht me terug naar de beproefde praktijk om leerlingen te ontmoeten waar ze zijn. Dit zijn niet alleen best practices, ze zijn ook duurzaam. Leerkrachten kunnen deze inzichten gebruiken zonder nachten en weekenden door te brengen met het plannen en beoordelen van het leerproces.

ONTWERP MET HET EINDE IN GEDACHTEN

We kunnen leerlingen niet ontmoeten waar ze zijn als we geen solide curriculum hebben. Het Backward Design Framework van Grant Wiggins en Jay McTighe helpt ons om in drie stappen een flexibel en duurzaam curriculum te creëren. Als we de eenheden van het instructieontwerp omdraaien met het hoofddoel in gedachten, vinden we duidelijkheid over wat we onderwijzen, waarom we onderwijzen en hoe we universele instructies ontwerpen voor alle leerlingen.

Fase I: Bepaal de gewenste uitkomsten van de leereenheid. Dit biedt de mogelijkheid om de normen te interpreteren en te anticiperen op zowel vaardigheidseisen als verschillende vaardigheidsniveaus.
Fase II: Identificeer succescriteria en tools voor het creëren en verzamelen van bewijs van het leerproces van leerlingen.
Fase III: Ontwerp een leerplan dat de verschillende hierboven genoemde vaardigheidsniveaus aanpakt en er tegelijkertijd voor zorgt dat alle leerlingen toegang hebben tot het niveau van het leerjaar. Binnen dit leerplan, volg open taken en maak een menu met keuzes dat rekening houdt met verschillende behoeften.

OPEN TAKEN GEBRUIKEN

Om te differentiëren, denken leraren vaak ten onrechte dat ze niveaugroepen moeten maken en verschillende activiteiten voor elke groep moeten plannen. Dit is zowel onhoudbaar als oneerlijk, wat resulteert in gemarginaliseerde groepen leerlingen: leerlingen met lagere testscores worden toegelaten tot lagere prestatieniveaus dan hun leeftijdsgenoten met hogere testscores, waardoor de kansen kloof groter wordt.

Een alternatief is om taken met een open einde te gebruiken die zijn voorbereid met verschillende uitgangspunten voor verschillende leerprofielen. Om uit te blinken, moet je anticiperen op de mogelijke reacties van de leerling op de taak. Als leerlingen bijvoorbeeld meercijferig aftrekken leren, houd er dan rekening mee dat sommige leerlingen hulpmiddelen nodig hebben, zoals 10 blokken of cijferborden, terwijl andere getallenlijnen of rasters nodig hebben. Overweeg ook manieren om de taak te verrijken door leerlingen grotere aantallen of mogelijkheden te bieden om algoritmen te ontdekken en om efficiëntere oplossingen te bepalen.

Bij geletterdheid kan dit betekenen dat leerlingen een alternatief slot van een verhaal schrijven of vrij schrijven over hun eigen interpretaties van de karakterontwikkeling of het verhaalthema. Hierbij worden studenten weggehouden bij "juiste" antwoorden en in plaats daarvan wordt een tekst opengesteld voor meerdere interpretaties.

Het maakt differentiatie ook duurzaam: leraren ontwerpen één activiteit met een open einde, terwijl leerlingen hun eigen werkplek gebruiken.

MAAK MENU'S MET KEUZES

Als leerlingen het gevoel hebben dat ze op verschillende snelheden kunnen werken, betekent dit dat we een omgeving hebben gecreëerd waarin ze zich op hun gemak voelen om zichzelf te zijn. Het brengt ook uitdagingen met zich mee. Sommige leerlingen houden meer van taken met een open einde dan andere leerlingen.

Je kunt dit probleem oplossen door leerlingen een keuzeprogramma te geven. Dit moet overeenkomen met de leerdoelen van het leerplan en rekening houden met het verwachte vaardigheidsniveau. Wanneer bijvoorbeeld optellen en aftrekken aan de orde komt, kunnen leerkrachten bijvoorbeeld twee of drie wiskundespelletjes aanbieden die leerlingen kunnen spelen.

Geletterdheid kan nog eenvoudiger. Als we onafhankelijke taalroutines creëren en leerlingen begeleiden bij het kiezen van boeken, kunnen leerlingen kiezen voor het afmaken van boeken. Ze kunnen daarbij extra tijd gebruiken voor zelfstandig lezen wat weer een sterke invloed heeft op volhardende leesprestaties. Schriftelijk kan de leerling kiezen tussen peer feedback, revisie, redactie of het starten van een helemaal nieuw werkstuk in een genrestudie-eenheid.

STIMULEER ZELFREFLECTIE

Wil gedifferentieerd onderwijs duurzaam zijn, dan moeten we de rollen van leerlingen in de klas verduidelijken, zodat ze weten wat ze moeten doen. Dit begint met hen keuzes te geven in activiteiten waarvan ze denken dat ze aan hun behoeften zullen voldoen, waardoor regelmatige zelfreflectie wordt aangemoedigd. Ten slotte is het belangrijk om leerlingen te trainen in het maken van productieve keuzes die aansluiten bij hun behoeften.

Probeer om te beginnen deze algemene reflectieve structuur:

Wat werkte vandaag?
Wat werkte niet?
Wat ga je morgen anders doen?

Dit stelt leerlingen in staat om strategieën, methoden of antwoorden op een niet-afsluitende taak te overwegen terwijl ze hun keuzes uit het studiemenu overwegen. Sommige leerlingen besluiten misschien dat ze een uitdagender wiskundespel nodig hebben of dat ze morgen aan een nieuwe schrijfopdracht willen beginnen.

WAT ER ECHT TOE DOET

Het doel van gedifferentieerd onderwijs is simpel: leerlingen ontmoeten waar ze zijn. Maar we weten dat burn-out bij leraren een reëel probleem is op scholen, dus onze benadering van differentiatie moet duurzaam zijn. Het belangrijkste is dat deze opties leerlingen betrokken houden bij zinvolle activiteiten en dat leerlingen betrokken blijven zonder dat de leraar ze hoeft te micromanagen.

De houdingsverandering ten opzichte van gedifferentieerd onderwijs moet ook duurzaam zijn. Als je net begint, breng dan niet al deze wijzigingen in één keer aan. Begin met stapsgewijze veranderingen in de praktijk, zoals het aanmoedigen van zelfreflectie, en als je er klaar voor bent, begin dan met het verkennen van taken met een open einde of keuzeprogramma’s. Het stellen van stapsgewijs groeiende maar zinvolle doelen is van cruciaal belang om leerlingen te ontmoeten op een punt van duurzaam succes.

Heb je vragen over dit thema? Stel ze in de onderwijs community binnen de Wij-leren.nl Academie!