ASS

Wat is ASS?

ASS staat voor Autisme Spectrum Stoornissen. ASS komt voor bij kinderen, adolescenten, en bij volwassenen. De term ASS wordt steeds meer gebruikt en vervangt de verschillende benamingen die er zijn voor kinderen met autisme, zoals klassiek autisme, de stoornis van Asperger en PDD-NOS.

Mensen met ASS hebben vooral moeite met het sociale begrip en de sociale intuïtie. Dat maakt hen vaak onzeker en angstig. Ze houden deze angst in bedwang door zich vast te houden aan bekende regels en patronen.

Kenmerken ASS

Er wordt bij ASS c.q. klassiek autisme gesproken van drie hoofdkenmerken:

- kwalitatieve beperkingen op het gebied van sociale interacties

- kwalitatieve beperkingen op het gebied van communicatie

- beperkte patronen van gedrag, belangstelling en activiteiten waarbij sprake is van een stoornis in de verbeelding.

In cijfers wordt het aantal mensen met ASS geschat op 1% van de bevolking (Gezondheidsraad 2009).

ASS is het beste te herkennen tussen het 3e en 6e levensjaar. Omdat de diagnose alleen te stellen is op het gedragsniveau, vraagt dit om goede observatoren en betrouwbare instrumenten.

ASS en eerdere definities

Autisme Spectrum Stoornis / ASS vervangt dus alle benamingen voor autisme en aan autisme verwante stoornissen in de DSM 5. Het gaat dan om het vroegere klassiek autisme ofwel Syndroom van Kanner, Stoornis van Asperger, PDD-NOS (Pervasive Developmental Disorder-Not Otherwise Specified) en ook het binnen deze laatste restgroep voorkomende MCDD (Multiple Complex Developmental Disorder).

ASS kwaliteiten

Je kunt bij ASS focussen op beperkingen of negatieve hoofdkenmerken. Echter, mensen met ASS hebben vaak veel kwaliteiten. Het gaat dan bijvoorbeeld om deze eigenschappen:

Kinderen met ASS nemen informatie heel grondig tot zich en verdiepen zicht dan heel erg in een bepaald onderwerp.
Ze zijn eerlijk en transparant. Sociale spelletjes en dubbelzinnigheid doorzien ze niet, dus liegen ze nauwelijks.
Mensen met ASS zijn vaak goed in het lezen van schema's en gedetailleerde overzichten.
Ze kunnen goed analytisch en deductief denken en ze zijn goed in systematiseren.
Ze hebben vaak een uitstekend visueel (fotografisch) geheugen.
Ze zijn betrouwbaar: afspraak is afspraak. Regels en afspraken geven namelijk houvast.
Mensen met ASS merken veranderingen in de omgeving snel op.
Ze onderzoeken de wereld grondig en ze zijn goed in het reproduceren van feiten.
Kinderen met ASS zijn vaak beleefd tegen anderen.
Mensen met ASS kunnen prima alleen spelen of werken. Daarin kunnen ze heel onverstoorbaar zijn.
Hebben een scherp oog voor detail en kunnen heel nauwkeurig werken.
Ze zijn beter dan gemiddeld in classificatietaken die kinderen zonder ASS saai vinden.
Ongeveer 10% van de kinderen met ASS heeft een “savant”. Dat is een specifieke bezigheid waar ze onwaarschijnlijk goed in zijn.
Ze zijn goed in taal en woordspelletjes; met name kinderen met Asperger.

Minder goed ontwikkelde kanten bij ASS

Maar natuurlijk hebben mensen met ASS ook hun minder goed ontwikkelde kanten. Het gaat dan om deze kenmerken:

Mensen met ASS begrijpen taal vaak niet in al hun facetten. Ze hebben bijvoorbeeld moeite met het onverwachte gebruik van synoniemen. Ook nemen ze woorden vaak letterlijk, terwijl ze in een bepaalde context niet letterlijk bedoeld zijn.
Een ander element rond taal is dat ze wel goed zijn in taal, maar niet goed doorhebben dat een bepaalde manier van uitdrukken niet sociaal passend is. Dan zijn zinnen of woorden bijvoorbeeld heel ouwelijk.
Volwassenen en kinderen met ASS vinden het vaak lastig om belangrijke dingen van onbelangrijke details te onderscheiden.
Sarcasme en cynisme begrijpen ze vaak niet, aangezien dat sociale dubbelzinnigheid is.
Qua motoriek hebben kinderen met ASS vaak een vertraagde ontwikkeling. Dit is dan bijvoorbeeld te zien aan een slecht handschrift.
De informatieverwerking van kinderen en volwassenen met ASS is vaak wat trager dan gemiddeld. In de klas betekent dit dat deze leerlingen wat meer denktijd nodig hebben dan anderen.
Ze vinden het moeilijk om emoties van gezichtsuitdrukkingen af te lezen of correct te interpreteren.
Doordat mensen met ASS moeite hebben met het beeldend vermogen, kunnen ze op basis van eerdere ervaringen de gevolgen van hun gedrag niet goed voorspellen.
Ze vinden het lastig om in alle details de onderlinge verbanden te zien.

Bovenstaande lijst kwaliteiten en minder ontwikkelde kanten is gebaseerd op informatie van www.gedragsproblemenindeklas.nl

ASS in de klas

Wat je als leraar kunt doen als je een leerling met ASS in de klas hebt, lees je in het artikel "ASS: Autisme Spectrum Stoornis. Tips voor de leerkracht".