Roos van Leary

Gedrag is te voorspellen. Bepaald gedrag roept een bepaalde reactie op. De manier waarop mensen reageren is dus in veel gevallen te voorspellen en te beïnvloeden. Dat ontdekte de Amerikaanse psycholoog Timothy Leary na veel onderzoek.

 

Hij heeft de verschillende gedragsmogelijkheden weergegeven in een model: De Roos van Leary. Deze windroos heeft twee assen: Boven, Onder, en Tegen en Samen. De as met Boven en onder roept tegengesteld gedrag op. Gedraagt iemand zich onder, dan gaat de ander bijna vanzelfsprekend boven zitten. Gaat iemand boven zitten, dan gaat de ander naar onder. 

De as van Tegen en Samen roept juist hetzelfde gedrag op. Dus als de één zich samen gedraagt, dan gaat de ander zich ook samen gedragen. Hetzelfde geldt voor tegen-gedrag. 

 

De Roos van Leary helpt bij het analyseren van gedrag en het begrijpen van de ander. Ook kan je inspelen op het gedrag van een ander. Bij het sturen van gedrag kan je invloed uitoefenen op wat je zegt, maar ook op hoe je het zegt. De Roos van Leary gaat vooral over hoe je iets zegt.

 

De Roos van Leary is een handig hulpmiddel als de communicatie moeizaam verloopt of als bepaalde gedragspatronen ingesleten zijn. De Roos van Leary geeft geen waardeoordeel aan het gedrag, maar geeft inzicht dat het ene gedrag het andere oproept.

Ton Mooij

Emeritus bijzonder hoogleraar, manager en onderwijsonderzoeker bij Open Universiteit

Schaf leerstofjaarklas af!