Passend onderwijs

Wat is Passend onderwijs?

Passend onderwijs is het beleid dat uitgaat van het Ministerie van OCW en waarbij de optimale ontwikkeling van alle leerlingen centraal staat. Dit stelsel dateert van 2014 en wil zo goed mogelijk onderwijs bieden aan kinderen die extra begeleiding nodig hebben.

Het uitgangspunt van Passend onderwijs is de verantwoordelijkheid van schoolbesturen om voor elke leerling een passend onderwijsaanbod te realiseren. Als een school niet kan voorzien in de behoeften van het kind, dan wordt in overleg met de ouders uitgezocht welke school binnen het samenwerkingsverband dat wel kan. Een passend onderwijsaanbod houdt dus in dat onderwijs en ondersteuning moet aansluiten op de behoeften van het kind. Daarbij wordt ook gekeken naar de mogelijkheden van het personeel en de wensen van de ouders.

Doelen van Passend onderwijs

Bij Passend onderwijs zijn er meerdere doelen opgesteld.
- Het verbeteren van de onderwijskwaliteit. Alle kinderen hebben recht op toegang tot onderwijs van goede kwaliteit. De kwaliteit van het onderwijs aan zorgleerlingen moet beter door helder te formuleren wat zij precies gaan leren.
- De ondersteuning aan kinderen met speciale zorgbehoeften moet beter, onder andere met behulp van handelingsgerichte diagnostiek. .
- Het werken via een landelijk dekkende structuur van regionale netwerken komen. Binnen deze netwerken moet de onderwijszorgstructuur transparant zijn.

Schoolbesturen hebben een ondersteuningsplicht. Het is de plicht van schoolbesturen om ervoor te zorgen dat voor alle kinderen met speciale onderwijsbehoeften een passende plek wordt gevonden. Dat kan op de school zelf zijn, maar ook op een andere school binnen het samenwerkingsverband, die beter aansluit bij die onderwijsbehoefte. Deze ondersteuningsplicht van het bestuur geldt voor alle kinderen die worden aangemeld of al ingeschreven zijn.
Bij het uitvoeren van de ondersteuningsplicht wordt goed rekening gehouden met de onderwijsbehoefte van het kind, met de voorkeuren van de ouders en met de mogelijkheden van de school. Bij Passend onderwijs onderzoekt één centraal loket per regio wat een kind nodig heeft.

De inspectie ziet toe op de uitvoering van de ondersteuningsplicht door schoolbesturen.

De rol van het samenwerkingsverband

Passend onderwijs betekent niet dat alle leerlingen naar een reguliere basisschool moeten. Per kind wordt gekeken waar het onderwijsaanbod het best passend is. Een regionaal netwerk van scholen moet een dekkend onderwijsaanbod hebben, waarin alle zorg geleverd kan worden. Zo’n netwerk bestaat uit reguliere basisscholen, speciaal onderwijs en flexibele tussenvormen. Een voorbeeld van zo’n tussenvorm is een speciale klas in een reguliere school.

Scholen kunnen zich specialiseren en gezamenlijk afspraken maken wie welke kinderen het beste kan opvangen. Als een school geen passend onderwijs heeft voor een kind, kan zo’n leerling terecht op een andere school binnen het verband. In het samenwerkingsverband hebben de scholen voor speciaal (basis)onderwijs de rol van expertisecentrum. Zij kunnen leerlingen opvangen die intensieve zorg nodig hebben of ambulante begeleiding aanbieden aan de reguliere basisscholen.
Bij Passend onderwijs gaat het budget naar de samenwerkende scholen. De gedachte daarachter is dat het geld dan efficiënter en effectiever kan worden ingezet.

Vier schoolprofielen voor Passend Onderwijs

Scholen moeten voor elke leerling een passend onderwijsaanbod hebben. Daarom denken schoolbesturen na in hoeverre zij leerlingen met speciale onderwijsbehoeften kunnen opvangen. Er wordt dan vaak onderscheid gemaakt in verschillende 'schoolprofielen'. De zorgkracht van de school is op deze manier in vier 'gradaties' te typeren. Een indeling kan dan zijn:
1. De netwerkschool. Netwerkscholen hebben de externe zorgstructuur goed op orde. Zij hebben de zorg voor leerlingen met speciale onderwijsbehoeften aan ambulante begeleiders uitbesteed.
2. De smalle zorgschool. Dit type school heeft de mogelijkheden om onderwijs te geven aan een specifieke categorie leerlingen met speciale onderwijsbehoeften. Bijvoorbeeld kinderen met een stoornis in het autistisch spectrum. Op zo’n school kan een derde van de leerlingen met een indicatie terecht.
3. De brede zorgschool. Dit type school vangt meerdere categorieën leerlingen met speciale onderwijsbehoeften op. Bijvoorbeeld slechtzienden en kinderen met ernstige spraak- en taalmoeilijkheden. Op zo’n school kan twee derde van de leerlingen met een indicatie terecht.
4: De inclusieve school. Deze scholen staan open voor bijna alle leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften. Inclusieve scholen vangen bijna alle leerlingen met een indicatie op.