Indicaties van gedragsproblemen en werkhoudingproblemen
Geplaatst op 1 juni 2014
Leerlingen kunnen op allerlei manieren door hun gedrag opvallen of de aandacht trekken. Dat kan voor de leraar of voor de klasgenoten hinderlijk zijn. Maar gedrag heeft altijd een oorzaak en een functie. Daarom is het belangrijk om goed na te gaan wat de oorzaken van gedrag- en werkhoudinsgproblemen van kinderen zijn.
In dit artikel worden een aantal mogelijke oorzaken genoemd van gedragsproblemen en werkhoudingsproblemen. Bij elke oorzaak worden een aantal signalen en kenmerken genoemd.
Aandacht eisende kinderen
Leerproblemen
Faalangst
- Het welbevinden hangt van de beoordeling van het werk. Zij zijn voortdurend bezig met bevestiging: ‘Doe ik het zo goed?’
- Werken is ongelukkig zijn. Zij melden voortdurend dat zij het niet kunnen, veel zuchten, steunen, huilen.
- ‘Als ik maar steeds om hulp vraag, dan zal ik niet falen.’ Deze leerlingen blijven om uitleg vragen.
- Hulp vragen is een afgang. Deze kinderen verscheuren nog liever hun werk dan bij de leerkracht aangeven dat zij iets niet kunnen. Ander gedrag hierbij is: steeds opnieuw beginnen, zeer vaak stuffen, voor moeilijke oplossingen kiezen.
- Niet werken betekent niet angstig worden. Dit gedrag lijkt erg op motivatie problemen. Het verschil is dat aan deze uiting van faalangst andere uitingen van faalangst vooraf zijn gegaan.
Concentratieproblemen
- Korte spanningsboog: De leerling begint goed maar zijn concentratie wordt minder. Na een periode van rust (wc, puntslijpen, wegdromen) gaat de leerling weer verder. Krijgt of neemt de leerling die rust niet, dan wordt hij steeds onrustiger of vermoeider.
- Afleidbaar: De leerling reageert gauw op andere prikkels in de klas. Hij let dan even niet op zijn werk. Het werk kenmerkt zich dan ook door wisselende prestaties. Als de leerkracht er iets van zegt, gaat hij wel weer aan het werk tot de volgende prikkel zich aandient.
- Globale werkwijze: De leerling werkt te snel, hij walst over kleine details. Alles is ongeveer goed. De leerling maakt voortdurend kleine onnodige fouten. Als hij gedwongen wordt tot langzaam werken, scoort hij goed.
- Trage werkwijze: In een veel te rustig, evenwichtig tempo werkt de leerling door. Het werk is nooit af, ondanks het feit dat de leerling steeds bezig is, maar wat gemaakt is, is wel goed. Bij opjagen ontstaat er paniek, er worden heel veel fouten gemaakt!
ADHD (hyperactiviteit)
Motivatieproblemen
- Geen-zin-meer-kinderen: In het verleden hadden zij best wel een goede (of betere) werkhouding, maar door niet-aangepakte problemen (bijvoorbeeld leerproblemen, ziekte, faalangst, hoogbegaafdheid, enz.) is de zin verdwenen.
- Geen-zin-kinderen: Deze leerlingen geven al blijk van weinig motivatie in groep 1 en 2. Gemakzucht en gebrek aan doorzettingsvermogen voor schoolwerk (soms niet-buitenschoolse activiteiten) worden bij deze kinderen vaak genoemd.
Hoogbegaafdheid
- De leerstof boeit niet: de leerling verveelt zich gewoon. Zijn leergierigheid wordt niet bevredigd. De leerkracht heeft weinig aandacht voor hem. De leerling kan dan op zeer negatieve wijze de aandacht van de leerkracht op zich vestigen.
- Faalangst: de hoogbegaafde leerling is niet gewend om te falen. Op school ondervindt hij ineens soms wel problemen.
- Motorische problemen: motoriek gaat niet met de cognitieve ontwikkeling mee, maar met de lichamelijke ontwikkelingen. Motorische taken kunnen, zoals bij elk kind, problemen geven (let op schrijven). De kans bestaat dat de leerling motorische taken gaat vermijden omdat hij niet weet om te gaan met falen.
- Instructie: de verrijkingsstof wordt steeds zonder instructie aangeboden. Het is best mogelijk dat de leerling de verrijkingsstof niet zonder hulp aankan (een hoogbegaafde heeft ook recht op instructie).
- Perfectionisme: de leerling stelt zichzelf voortdurend veel te hoge eisen.
Verdrietige, sombere, depressieve kinderen
- Sterke daling van prestaties.
- Gebrek aan concentratie (wegdromen).
- Pijnklachten, vooral hoofdpijn.
- Psychomotorische achteruitgang (slecht schrijven).
- Ongewoon storend of opstandig gedrag (gedrag past niet bij het kind).
-
Vereenzaming, zowel op school als thuis (de leerling isoleert zich op sombere wijze van de groep).
Zondebok
- Agressief gedrag: het gepeste kind slaat ook wel een kinderen, maar dan steeds de verkeerde.
- Claimen van kinderen: een kind dat een keer aardig is voor de zondebok wordt ernstig geclaimd.
- Klikken: in de hoop de leerkracht gunstig te stemmen gaat het gepeste kind de leerkracht ‘helpen’.
- Afkoopgedrag: dit houdt in dingen voor anderen doen of ongevraagd dingen geven aan anderen, in de hoop dat de populariteit stijgt.
- Sterk wisselend extreem gedrag: heel gauw erg verdrietig, heel erg gauw boos, heel erg gauw vrolijk, enz. Dit gedrag moet beschouwd worden als paniek of als experiment in de hoop niet meer gepest te worden.
Het is belangrijk de onmacht van de zondebok te begrijpen. Wat het kind ook doet, het zal toch gepest worden. De tegenpartij is sterker of/en met meer.
Sociale angst
Instrumenteel: voorbeelden zijn:
- Agressief gedrag: ‘Als ik sla, dan denken de anderen dat ik niet bang ben.’
- Clownesk gedrag: ‘Als is steeds de clown uithang, nemen ze mij niet serieus.’
- Macho gedrag, madonna of poppedeintjes gedrag: ‘Ik speel de rol van echte man of echte vrouw, misschien denken de anderen dat ik ook zo ben.’
- Vermijdingsgedrag: de leerling probeert door zich onzichtbaar te maken te voorkomen dat iemand hem zal beoordelen.
- Spelen met jongere of oudere kinderen: ‘Als ik met hen speel, dan staat de beoordeling gewoon vast. Ik hoef dan niet bang te zijn.’
- Pokerface: ‘Ik laat gewoon nooit merken hoe ik mij voel, dat is het veiligst.’
Agressie
- bovenmatig is: voortdurend inhouden en opeens over de rooie gaan en dan veel te hard terugslaan (letterlijk en figuurlijk).
- indirect is: de leerling probeert door steeds kleine speldenprikken de tegenpartij (andere leerling, leerkracht) tot razernij te brengen (guerrillatechniek).
- verplaatst wordt naar iemand of iets die eigenlijk niets met de oorzaak van de frustratie te maken heeft.
Andere problemen in het kind
Heb je vragen over dit thema? Stel ze in de onderwijs community binnen de Wij-leren.nl Academie!
Gerelateerd

oo.nl


Medilex Onderwijs


ANWB


Kennisnet


Fawaka Ondernemersschool


Augeo


Wij-leren.nl Academie






































































33 angststoornis
29 attributie
46 concentratieproblemen
20 depressie
36 faalangst
116 gedragsproblemen
7 genderstereotypering
18 gilles de la tourette
25 hechtingsstoornissen
20 hyperactiviteit
210 motivatie
78 roos van leary
15 rouwverwerking
14 selectief mutisme
35 vroegsignalering











