Verbetering van de lichamelijke conditie van leerlingen: de rol van de shuttle run test en motivatie

Geplaatst op 13 juli 2024

Inleiding

De Shuttle Run test, vaak bekend als de piepjestest, is een gangbare methode in het bewegingsonderwijs om de lichamelijke conditie van leerlingen te meten en te verbeteren. Deze test vereist dat leerlingen herhaaldelijk heen en weer rennen tussen twee lijnen op steeds korter wordende tijdsintervallen. Ondanks de wijdverbreide inzet van deze test, blijft de vraag in hoeverre deze daadwerkelijk bijdraagt aan de verbetering van de fitheid van leerlingen, en welke rol motivatie hierin speelt, onderwerp van discussie en onderzoek.

Effectiviteit van de Shuttle Run Test

De Shuttle Run test wordt primair gebruikt om de fitheid van deelnemers te meten, voornamelijk gericht op cardiovasculaire uithoudingsvermogen. Studies tonen aan dat jongens over het algemeen beter presteren dan meisjes, een trend die consistent is in vergelijkbare fitheidstesten (Olds, Tomkinson, Léger, & Cazorla, 2006). Het is ook een effectief meetinstrument gebleken om veranderingen in fitheid na interventieprogramma's te evalueren (Mahar & Rowe, 2008).

Hoewel de test breed wordt toegepast om fitheid te meten, is er beperkt empirisch bewijs over de directe effecten van de Shuttle Run test zelf op de fysieke conditie van leerlingen. Dit roept vragen op over de specifieke bijdrage van de test aan het verbeteren van fitheid op lange termijn.

Factoren die Prestatie Beïnvloeden

Diverse factoren blijken de prestaties van leerlingen op de Shuttle Run test te beïnvloeden. Overgewicht is een belangrijke negatieve voorspeller van prestatie, waarbij zwaardere leerlingen doorgaans lagere scores behalen dan hun slankere tegenhangers (Moran et al., 2017). Daarnaast speelt het vertrouwen van leerlingen in hun eigen fysieke capaciteiten een cruciale rol; leerlingen met een hoger zelfvertrouwen presteren over het algemeen beter (Cairney et al., 2008).

Naast individuele kenmerken hebben externe factoren zoals het afspelen van muziek tijdens de test ook invloed op de prestaties. Muziek kan de motivatie verhogen en bijdragen aan een positievere ervaring tijdens de test, wat mogelijk resulteert in betere prestaties (Deutsch & Hetland, 2012).

Rol van Motivatie

Motivatie speelt een cruciale rol in hoe leerlingen de Shuttle Run test benaderen en uitvoeren. Volgens de Goal-Orientation Theory (Nicholls, 1984; 1989) varieert de motivatie afhankelijk van de doelen die leerlingen zichzelf stellen tijdens de gymles. Een taak-gerichte motivatie, waarbij de focus ligt op persoonlijke verbetering en vaardighedenontwikkeling, leidt doorgaans tot hogere inzet, meer plezier en een gevoel van competentie tijdens de test. In tegenstelling hiermee kan een ego-gerichte motivatie, gericht op het overtreffen van anderen, minder positieve effecten hebben, vooral bij leerlingen die minder goed presteren (Goudas, Biddle, & Fox, 1994).

Het aanmoedigen van een taak-gerichte motivatie door leerkrachten kan dus bijdragen aan een positieve ervaring tijdens de test, zelfs als de prestaties niet optimaal zijn. Door leerlingen te laten focussen op het proces van verbetering in plaats van op het eindresultaat, kunnen leerkrachten de motivatie en betrokkenheid vergroten (Deci & Ryan, 1985).

Praktische Aanbevelingen

Hoewel de Shuttle Run test potentieel positieve effecten kan hebben op de motivatie en mogelijk ook op de fitheid van leerlingen, benadrukken experts dat het essentieel is om deze testen goed te integreren in het bewegingsonderwijs. Het moet niet slechts een eenmalige meting zijn, maar eerder een geïntegreerd onderdeel van een bredere benadering om de lichamelijke activiteit en fitheid van leerlingen te bevorderen (Silverman, Keating, & Phillips, 2008).

Om de effectiviteit van de Shuttle Run test te optimaliseren, wordt aanbevolen dat leerkrachten:

Focus leggen op het proces: Moedig leerlingen aan om te streven naar persoonlijke verbetering en het ontwikkelen van vaardigheden, in plaats van enkel te focussen op het behalen van een hogere score.
Individuele ondersteuning bieden: Erken individuele verschillen in fysieke capaciteiten en zelfvertrouwen en bied passende ondersteuning en aanmoediging.
Creëren van een ondersteunende omgeving: Integreer motiverende elementen zoals muziek tijdens de test om de algemene ervaring te verbeteren en de betrokkenheid te vergroten.

Conclusie

Ondanks de beperkte empirische ondersteuning voor directe effecten op fitheid, blijft de Shuttle Run test een waardevol instrument in het bewegingsonderwijs. Het effectief benutten van deze test vereist echter een geïnformeerde aanpak die rekening houdt met individuele verschillen en motivatiebronnen van leerlingen. Door de juiste aanmoediging en focus kunnen leerkrachten niet alleen de testprestaties verbeteren, maar ook de langetermijnbetrokkenheid bij lichamelijke activiteit en fitheid van leerlingen bevorderen.

Geraadpleegde bronnen

Borghouts, L., Raijmakers, B. (2017). Wat kunnen we nu met de Coopertest? Lichamelijke Opvoeding, 1, 26-30. https://www.kenniscentrumsport.nl/publicatie/?wat-kunnen-we-nu-met-de-coopertest&kb_id=23948
Cairney, J., Hay, J. A., Faught, B. E., Leger, L. U. C., & Mathers, B. (2008). Generalized selfÂÂÂefficacy and performance on the 20âÂÂÂmetre shuttle run in children. American Journal of Human Biology, 20(2), 132-138. https://doi.org/10.1002/ajhb.20690
Cale, L., & Harris, J. (2009). Fitness testing in physical education–a misdirected effort in promoting healthy lifestyles and physical activity? Physical Education and Sport Pedagogy, 14(1), 89-108. Verkrijgbaar via: https://dspace.lboro.ac.uk/dspace-jspui/bitstream/2134/4443/1/Final%20fit%20test%20%20pa%20prom.pdf
Deci, E., & Ryan, R. M. (1985). Intrinsic motivation and self-determination in human behavior. Springer Science & Business Media.
Deutsch, J., & Hetland, K. (2012). The Impact of Music on Pacer Test Performance, Enjoyment and Workload. Asian Journal of Physical Education & Recreation, 18(1), 6-14.
Ferrer-Caja, E., & Weiss, M. R. (2000). Predictors of intrinsic motivation among adolescent students in physical education. Research Quarterly for Exercise and Sport, 71(3), 267-279. https://doi.org/10.1080/02701367.2000.10608907
Gao, Z., Newton, M., & Carson, R. L. (2008). Students’ motivation, physical activity levels, & health-related physical fitness in middle school physical education. Middle Grades Research Journal, 3(4), 21-39. Verkrijgbaar via: https://www.researchgate.net/publication/237580494_Students'_Motivation_Physical_Ac tivity_Levels_Health-Related_Physical_Fitness_in_Middle_School_Physical_Education
Goudas, M., Biddle, S., & Fox, K. (1994). Achievement goal orientations and intrinsic motivation in physical fitness testing with children. Pediatric Exercise Science, 6(2), 159-167. Verkrijgbaar via: https://pdfs.semanticscholar.org/1dbe/da07cbbea3b5f63db8f6bfd56bf918041553.pdf
Leger, L. A., Mercier, D., Gadoury, C., & Lambert, J. (1988). The multistage 20 meter shuttle run test for aerobic fitness. Journal of Sports Sciences, 6(2), 93-101. https://doi.org/10.1080/02640418808729800
Mahar, M. T., & Rowe, D. A. (2008). Practical guidelines for valid and reliable youth fitness testing. Measurement in Physical Education and Exercise Science, 12(3), 126-145. https://doi.org/10.1080/10913670802216106
Moran, C. A., Peccin, M. S., Bombig, M. T., Pereira, S. A., & Dal Corso, S. (2017). Performance and reproducibility on shuttle run test between obese and non-obese children: a cross-sectional study. BMC pediatrics, 17(1), 68. Verkrijgbaar via: https://www.researchgate.net/publication/314490542_Performance_and_reproducibility_ on_shuttle_run_test_between_obese_and_non-obese_children_A_cross-sectional_study
Mouratidis, A., Vansteenkiste, M., Lens, W., & Sideridis, G. (2008). The motivating role of positive feedback in sport and physical education: Evidence for a motivational model.
Journal of Sport and Exercise Psychology, 30(2), 240-268. Verkrijgbaar via:https://www.researchgate.net/publication/5359204_The_Motivating_Role_of_Positive_Fe edback_in_Sport_and_Physical_Education_Evidence_for_a_Motivational_Model
Nicholls, J. G. (1984). Conceptions of ability and achievement motivation. In R. Ames &
C. Ames (Eds.), Research on motivation in education: Vol. 1. Student motivation (pp. 39- 68). New York: Academic Press.
Nicholls, J. G. (1989). The competitive ethos and democratic education. Cambridge, MA: Harvard University Press.
Olds, T., Tomkinson, G., Léger, L., & Cazorla, G. (2006). Worldwide variation in the performance of children and adolescents: an analysis of 109 studies of the 20-m shuttle run test in 37 countries. Journal of Sports Sciences, 24(10), 1025-1038. Verkrijgbaar via: https://www.researchgate.net/publication/6681488_Worldwide_variation_in_the_perfor mance_of_children_and_adolescents_An_analysis_of_109_studies_of_the_20-m_shuttle_run_test_in_37_countries
Phillips, S. R., Marttinen, R., & Mercier, K. (2017). Fitness Assessment: Recommendations for an Enjoyable Student Experience. Strategies, 30(5), 19-24. https://doi.org/10.1080/08924562.2017.1344168
Rietveldt, J., Van Mossel, G. (2005). Lessenserie Duursport VMBO. Enschede: SLO. https://www.slo.nl/voortgezet/vmbo/themas/bewegingsonderswijs-sport/00004/00002/00002/
Silverman, S., Keating, X. D., & Phillips, S. R. (2008). A lasting impression: A pedagogical perspective on youth fitness testing. Measurement in Physical Education and Exercise Science, 12(3), 146-166. https://doi.org/10.1080/10913670802216122