Kunstintegratie: het belang van nascholing

Vera Meewis

Medewerker kennisinstituut bij LKCA

 

  Geplaatst op 6 november 2017

Hoe ziet een goed nascholingsprogramma voor kunstintegratie eruit? In het programma Changing Education Through the Arts (CETA) van het Kennedy Center in Washington leren leraren sinds 1999 hoe ze kunst kunnen integreren met andere vakken. CETA stimuleert scholen om hun onderwijs te hervormen vanuit kunsteducatie, en begint hiervoor bij de leraar. Dit programma is uitgebreid geëvalueerd in drie studies. De belangrijkste uitkomsten staan in dit artikel.

Definitie van integratie

Het Kennedy Center, een groot nationaal cultuurcentrum voor de podiumkunsten, hanteert deze definitie van kunstintegratie: Kunstintegratie is een lesmethode waarin leerlingen begrip vormen en laten zien via een kunstvorm. In het creatief proces dat leerlingen aangaan worden een kunstvak en een ander vak verbonden op een manier waarop doelen van beide vakken worden behaald.

Het programma ontwerp

Vanuit deze visie op kunstintegratie volgen leraren workshops en trainingen, ook in weekenden en tijdens de zomer. Dit gaat vergezeld van demonstraties en lesvoorbeelden, coaching in de klas en studiegroepjes na schooltijd. Ze leren over de theorie achter kunstintegratie en krijgen strategieën aangereikt om dit zelf, begeleidt, toe te passen. Deze aanpak is gestoeld op hoe volwassenen willen leren; actief, sociaal en toepassingsgericht. Het bezorgt leraren een netwerk aan ervaringen en steun.

Deze intensieve en diverse aanpak was bepalend voor het succes van de invoering van het programma op scholen, en voor verbetering van de instructie in de praktijk. Van groot belang waren de mogelijkheden voor gepersonaliseerde coaching door kunstexperts en de deelname van leraren aan studiegroepjes met collega’s als onderdeel van duurzame ondersteuning. Leraren voelden zich behandeld als professionals en gesteund door hun collega’s. 

Impact op leraren

Hoe meer scholing leraren kregen, hoe meer ze integratie toepasten. Hun kennis groeide beetje bij beetje. Bij sommige leraren groeide de kennis veel harder. Zij werden uiteindelijk ambassadeurs voor het programma en konden op hun beurt weer nieuwe collega’s trainen.

De deelnemende leraren ontdekten de waarde van kunstintegratie voor het bereiken van alle leerlingen. Integratie stelde hen in staat om de kansen op succes van hun leerlingen te vergroten, doordat deze vorm van onderwijs de leerlingen velerlei manieren bood om hun kennis en begrip uit te drukken. Dit werkte motiverend op de leerlingen. Deze durfden meer risico’s te nemen, waren meer betrokken bij de lessen, en ze lieten groei zien in cognitieve en sociale competenties.

Alle leraren wisten dat wat ze geleerd hadden, op een eigen manier, te gebruiken in hun werk. Leraren gingen beduidend meer gebruik maken van vormen van samenwerkend leren. De rol van de kunstdocenten op school veranderde ook. Zij voelden zich meer onderdeel van de school omdat ze een positieve invloed hadden op het vermogen van hun collega’s om met kunst te werken. En werden gezien als een belangrijke bron van steun.

Tijd bleek een bepalende factor voor effectieve invoering. Het duurde drie jaar voordat leraren zichzelf comfortabel voelden om geïntegreerd les te geven, dit vaker deden, en zichzelf effectief vonden.

Impact op schoolcultuur

De gedeelde taal en ervaringen binnen het programma maakte dat er een schoolbrede cultuur van kunstintegratie ontstond. Volgens leraren maakt het programma, met name de grotere onderlinge samenwerking, de sfeer op school meer positief, en hielp het om de school meer kindgericht te maken. De school werd meer een leergemeenschap.

Steun van de schoolleider en de extra ondersteuning in de klas waren ontzettend belangrijk voor de groei die scholen doormaakten en voor de verankering van de ingezette ontwikkeling.

Heb je vragen over dit thema? Stel ze in de onderwijs community binnen de Wij-leren.nl Academie!

Gerelateerd

Cultuureducatie basisschool
Cultuureducatie op de basisschool. 8 lessen van koplopers
Vera Meewis
Examenprogramma CKV
Examenprogramma CKV: SLO-handreiking helpt docenten op weg
René Leverink
Kunst in curriculum
Kunst integreren in het curriculum
Vera Meewis
Kind centraal
Met kunst het hele kind centraal
Vera Meewis
Leren met kunst
Beter leren en onthouden met kunst
Vera Meewis
Kunst in de les
Hoe kunst helpt leren
Vera Meewis
Praten over kunst
Zeven manieren om over kunst te praten
Vera Meewis
Tekenles
Tekenen als omgaan met de visuele wereld - creativiteit
Vera Meewis
Kunstonderwijs
Kunstonderwijs en 21st century skills
Vera Meewis
Cultuurprofiel
Kiezen voor een cultuurprofiel
Sanne van den Hoek
Tien effecten van kunst
Wat leer je van kunst? - Tien positieve effecten
Vera Meewis

Wij-leren.nl Academie

Inschrijven nieuwsbrief

Inschrijven nieuwsbrief



Inschrijven nieuwsbrief

Omix Webtalks met Sjef Drummen - De match tussen kunst en onderwijs
Omix Webtalks met Sjef Drummen - De match tussen kunst en onderwijs
redactie
Het belang van maakonderwijs op de basisschool. Tjipcast 020
Het belang van maakonderwijs op de basisschool. Tjipcast 020
redactie
[extra-breed-algemeen-kolom2]



kunstonderwijs
maakonderwijs

 

Mis geen bijdragen

Inschrijven nieuwsbrief

Volg wij-leren.nl

Volg ons op LinkedIn Volg ons op twitter Volg ons op facebook Volg ons op instagram Volg ons op pinterest