Relatie met leerling van invloed op welzijn docent

Annemieke Top

Kwaliteitszorgmedewerker / beleidsondersteuner bij Hoornbeeck College

 

  Geplaatst op 1 juni 2016

De relatie tussen docenten en leerlingen is een element van het pedagogisch klimaat in de klas. Goede relaties tussen docenten en leerlingen werken positief uit op de prestaties en motivaties van leerlingen. En docenten die in het algemeen een leidende en vriendelijke relatie met hun leerlingen hebben, ondervinden minder stress. Wanneer leraren een zelfde relatie ervaren in specifieke situaties zoals het begin van de les, heeft dat een gunstige invloed op hun welbevinden. Dat blijkt uit onderzoek van Anna van der Want in het voortgezet onderwijs. Het onderzoek is uitgevoerd aan de Technische Universiteit Eindhoven.

Het beeld dat docenten in het algemeen hebben van de relatie met hun leerlingen vormt hun interpersoonlijke identiteitsstandaard. Daarnaast verlenen zij een bepaalde betekenis aan specifieke situaties in de klas. De interpersoonlijke identiteitsstandaard en de waardering van klassensituaties vormen samen de zogenoemde interpersoonlijke rolidentiteit. Beide aspecten van de interpersoonlijke rolidentiteit kunnen worden gevat in een model. Dit model, de Interpersoonlijke Cirkel, is hieronder te zien en wordt ook wel de Roos van Leary genoemd.

Lagere stress

Er zijn gewenste en ongewenste interpersoonlijke identiteitsstandaarden. Gewenste zijn bijvoorbeeld leidend, helpend/vriendelijk, begrijpend. Ongewenste standaarden zijn onzeker, ontevreden, corrigerend. Gewenste interpersoonlijke identiteitsstandaarden zorgen voor minder stress. De meeste docenten in het voortgezet onderwijs zien zichzelf als leidend en vriendelijk in relatie tot hun leerlingen.

Gewenste match      

In haar onderzoek analyseerde Anna van der Want of de interpersoonlijke identiteitsstandaard correspondeert met hoe leraren bepaalde klassensituaties ervaren en wanneer dit het geval was. Uit het onderzoek blijkt dat drie groepen docenten te onderscheiden zijn:

  1. Docenten die een gewenste match tussen hun interpersoonlijke identiteitsstandaard en de waardering van lessituaties hebben (beide rechtsboven in de cirkel). Dit is de grootste groep docenten.
  2. Docenten die een gewenste mismatch hebben. Dit zijn docenten met een gewenste interpersoonlijke identiteitsstandaard zonder een overeenkomende waardering.      
  3. Docenten die een ongewenste interpersoonlijke identiteitsstandaard met of zonder overeenkomende waardering hebben. Deze groep wordt de ongewenste (mis)matchers genoemd.

Een gewenste match is belangrijk voor het welzijn van docenten. Van der Want: “Mensen die in balans zijn, hebben meer geloof in eigen kunnen, hebben mogelijk een positievere werkbeleving en minder kans op een burn-out.”

Ontwikkeling

Of er een match is tussen de interpersoonlijke identiteitsstandaard en de waardering van klassesituaties is geen statisch gegeven. Docenten kunnen hierin veranderen, ook de docenten met meer ervaring. Uit het onderzoek van Van der Want blijkt dat leraren die gewenste matchers waren, dat bleven. Maar een aantal gewenste mismatchers waren na twee jaar veranderd in gewenste matchers. Dat betekent dat de interpersoonlijke rolidentiteit beïnvloedbaar is. Beginnende en ervaren leraren kunnen deze dus nog verder ontwikkelen en veranderen.

Bronnen

Heb je vragen over dit thema? Stel ze in de onderwijs community binnen de Wij-leren.nl Academie!

Gerelateerd

Cursus
Praten met kwestbare jongeren
Praten met kwestbare jongeren
In gesprek met jongeren die het moeilijk hebben
Medilex Onderwijs 
Webinar
Burgerschap: noodzaak of hype?
Burgerschap: noodzaak of hype?
In gesprek met Jan Bransen - gratis toegang
Wij-leren.nl Academie 
Passend Onderwijs
Meer inzicht in gedrag leerling met Aurecool.
Meer inzicht in gedrag leerling met Aurecool.
Aurecool ondersteunt jou bij begrijpen en bevorderen van de soc-emo ontwikkeling van elke leerling.
Aurecool 
Meer inzicht in gedrag leerling met Aurecool.Roos van Leary -1-
Roos van Leary - uitleg - test - gebruik.
Arja Kerpel
Pedagogisch basisklimaat
Pedagogisch (basis) klimaat.
Luc Stevens
Pedagogisch klimaat
Pedagogisch klimaat - leidinggeven - veiligheid - orde in de klas
Arja Kerpel
Vanzelfsprekende relatie
Zonder relatie, geen prestatie. Over Pedagogische Tact, Perspectief nemen en Leren van de toekomst
Marcel van Herpen
Macht of gezag
Onderwijs is een wij-woord
Ivo Mijland
Leraarschap waarderen
Waarom je als leraar trots op je vak zou moeten zijn
Dolf Janson
Roos van Leary interactiekunde professionals
Roos van Leary - interactiekunde voor professionals
redactie
Nieuwe autoriteit voor ouders
Nieuwe autoriteit voor ouders
Marleen Legemaat


Inschrijven nieuwsbrief

Inschrijven nieuwsbrief



Inschrijven nieuwsbrief

Hoe wordt de mens gevormd door zijn tribe? Tjipcast 035
Hoe wordt de mens gevormd door zijn tribe? Tjipcast 035
redactie
Groepsdynamica in een video van één minuut uitgelegd
Groepsdynamica in een video van één minuut uitgelegd
redactie
Pedagogisch klimaat in een video van één minuut uitgelegd
Pedagogisch klimaat in een video van één minuut uitgelegd
redactie
Roos van Leary in een video van één minuut uitgelegd
Roos van Leary in een video van één minuut uitgelegd
redactie
[extra-breed-algemeen-kolom2]



burn-out
groepsdynamica
pedagogisch klimaat
roos van leary

 

Mis geen bijdragen

Inschrijven nieuwsbrief

Volg wij-leren.nl

Volg ons op LinkedIn Volg ons op twitter Volg ons op facebook Volg ons op instagram Volg ons op pinterest