Taalontwikkeling

De taalontwikkeling is de wijze waarop kinderen woorden en zinnen leren begrijpen en gebruiken. Taal bestaat uit diverse grammaticale en communicatieve regels. Bij de taalverwerving krijgt een kind inzicht hoe je deze regels gebruikt. De taalverwerving is onder te verdelen in de spraakontwikkeling en de taalontwikkeling, maar de begrippen taalverwerving en taalontwikkeling worden vaak door elkaar gebruikt.

De taalontwikkeling is onder te verdelen in:
-    Taalinhoud, de semantiek.
-    Taalvorm, de fonologie, morfologie en syntaxis.
-    Taalgebruik, de pragmatiek.

Vanaf de geboorte tot ongeveer zeven jaar zijn kinderen bijzonder vatbaar om taal te leren. Wanneer de taalontwikkeling bij een kind anders loopt dan verwacht, kan er sprake zijn van een Taalontwikkelingsstoornis (TOS) of een taalontwikkelingsachterstand (TOA). Ook een combinatie van beide komt voor.

Zie verder:

Nederlands Centrum Jeugdgezondheid - Taalontwikkeling

Heb je vragen over dit thema? Stel ze in de onderwijs community binnen de Wij-leren.nl Academie!

Laatst geactualiseerd op 2 mei 2022

Gerelateerd

Lespakket

Veilig van A naar B met Streetwise Digitaal

Probeer de nieuwe digitale leerlijn van de ANWB schooljaar 2023-2024 gratis uit. Meld je nu aan!
ANWB 

E-learning module

Mondeling taalgebruik en woordenschat in de klas

Doorloop deze gratis module!
Wij-leren.nl Academie 

Lessenserie

Start met online lessen 'Weet wat je eet?'

Ga aan de slag met hét gratis online lespakket over gezond, veilig en duurzaam eten voor vo en mbo.
Voedingscentrum 

Toetstekst als leesgenre Voorbereiding lees- en woordenschattoetsen.

Karin van de Mortel

Taaltips voor thuis.

Paul Filipiak

Taalonderwijs vraagt een rijke leeromgeving

Dolf Janson

Makkelijk en moeilijk lezen

Paul Filipiak

Grammatica is leuk! (deel 3)

Dolf Janson

Grammatica is leuk (deel 2)

Dolf Janson

Grammatica is leuk! (deel 1)

Dolf Janson

Taalonderwijs integreren in zaakvakken, hoe doe je dat?

Paul Filipiak

Communicatief woordenschatonderwijs

Paul Filipiak

Differentiëren binnen woordenschatonderwijs

Martie de Pater

NT2-onderwijs versterken via formeel en informeel leren

Sylvia Peters

Woordenschatonderwijs in de 21e eeuw: effectief en uitdagend (1)

Jos Cöp

Werkwoordspelling zonder ballast

Dolf Janson

Taal, daar draait het om!

Bea Pompert

Fonologisch gebaseerd leesonderwijs in het ZML

Anna Bosman

Begrijpend lezen als vak afschaffen?

Paul Filipiak

Het optimaliseren van begrijpend leesresultaten

Karin van de Mortel

Spelling en expliciete instructie

Anna Bosman

Fonologische vaardigheden van leerlingen in het ZML-onderwijs

Anna Bosman

Verbeter uw resultaten begrijpend luisteren, begrijpend lezen

Karin van de Mortel

Taal in alle vakken - De sleutel naar taalgericht onderwijs

Gerdineke van Silfhout

Leren spellen: de klanken bepalen de letters

Dolf Janson

Woordenschat uitbreiden bij begrijpend lezen en bij de zaakvakken

Paul Filipiak

Ouderbetrokkenheid in voor- en vroegschoolse educatie

Annemieke Top

Leesdorst lessen (2) - Acht valkuilen van leesmethodes

Paul Filipiak

Leesdorst lessen (1) - Tien tips voor een goede les

Paul Filipiak

Onduidelijk wat de Cito-woordenschattoets meet

Paul Filipiak

Hersenen en woorden in verbinding

Dolf Janson

Knikkers spelers en spel: tips voor woordenschatonderwijs.

Paul Filipiak

Begrijpend lezen is kwestie van denken

Karin van de Mortel

The Voice of vloeiend lezen als vliegwiel voor beter leesbegrip

Karin van de Mortel

Tweetaligheid is geen probleem

Sieneke Goorhuis

Taalachterstand

Sieneke Goorhuis

Interactief voorlezen onder de loep

Sieneke Goorhuis

Rijk taalaanbod door spel

Sieneke Goorhuis

Taalontwikkeling bij het jonge kind

Sieneke Goorhuis

Letters leren: vandaag in staat, een leven lang paraat

Ewald Vervaet

Wat maakt woordenschatlessen effectiever?

Jos Cöp

Vijf onderwijskundige voorwaarden voor goed taal- en leesonderwijs

Jos Cöp

Taalontwikkeling: door taal worden kinderen mensen

Steven Pont

Differentiëren binnen woordenschatonderwijs

Martie de Pater

Taal is niet los te verkrijgen

Sieneke Goorhuis

De fase van het jonge schoolkind - kunnen kleuters leren lezen?

Ewald Vervaet

De taalles als taallab. Op weg naar een uitdagende invulling van de taalles.

Dolf Janson

Hoe leuk moeten we schoolteksten maken? Opleuken helpt niet!

Gerdineke van Silfhout

Hoe kinderen taalonderwijs weer als aantrekkelijk en zinvol kunnen ervaren.

Dolf Janson

Luisterboeken voor kinderen, waar vind je die?

Marleen Legemaat

Leesonderwijs: begin pas als het kind aan lezen toe is

Ewald Vervaet

Woorden en betekenissen

Dolf Janson

Wie goed leest, leest graag - en andersom

René Leverink

Leesproblemen en dyslexie -1-

Paul Filipiak

Leesproblemen en dyslexie -2-

Paul Filipiak

Leesproblemen en dyslexie: Comorbiditeit -3-

Paul Filipiak

Leesproblemen: fonologische dyslexie -4-

Paul Filipiak

Leesproblemen en dyslexie: Hardnekkigheid -5-

Paul Filipiak

Leesproblemen en dyslexie: Preventie -6-

Paul Filipiak

Directe instructie doorgelicht - 1: een kritische blik

Ewald Vervaet

Leesproblemen en dyslexie: Preventie -7-

Paul Filipiak

Hulp bij leesproblemen en dyslexie -8-

Paul Filipiak

Leesproblemen en dyslexie: Hulpprogramma`s -9-

Paul Filipiak

Directe instructie doorgelicht - 2: leesonderwijs en directe instructie

Ewald Vervaet

Leesproblemen en dyslexie: Toegankelijkheid -10-

Paul Filipiak

Leesonderwijs: wat is er mis en hoe kan het anders?

Jos Cöp

Directe instructie doorgelicht - 3: is trainen van kleuters mogelijk?

Ewald Vervaet

Fonologische vaardigheden -1-

Jeanne Buijks

Hoe functioneren kinderen met fonologische zwakte auditief en communicatief in de klas? -2-

Jeanne Buijks

De mondelinge taalontwikkeling van jonge kinderen -1-

Paul Filipiak

De mondelinge taalontwikkeling van jonge kinderen -2-

Paul Filipiak

De mondelinge taalontwikkeling van jonge kinderen -3-

Paul Filipiak

Speciale hulp bij de ontwikkeling van de spreekvaardigheid -6-

Jeanne Buijks

Hulp bij fonologische problemen; Intro en overzicht

Jeanne Buijks

Hulp bij fonologische problemen; Intro en overzicht

Jeanne Buijks

Directe instructie doorgelicht - 4: de kijk vanuit de psychologie

Ewald Vervaet

Directe instructie doorgelicht - 5: wat zegt het onderzoek?

Ewald Vervaet

Directe instructie doorgelicht - 6: bezwaren tegen EDI-kleuteronderwijs

Ewald Vervaet

Fonologische zwakte - Speciale hulp bij het aanvankelijk lezen -9-

Jeanne Buijks

Fonologische zwakte - Speciale hulp bij het aanvankelijk lezen -9-

Jeanne Buijks

Fonologische zwakte - Speciale hulp na het primair onderwijs -11-

Jeanne Buijks

Het ontwikkelen van autonome leesmotivatie bij vrij lezen

Anneke Bemer

Lerende leeshulp

Karin van de Mortel

Visie & Beleid op onderwijs aan jonge kinderen.

Bertine van den Oever

De communicatieve klas - deel 1

Paul Filipiak

Interactief voorlezen voor jonge kinderen

Judith Stoep

De communicatieve klas - deel 2

Paul Filipiak

Kindgericht onderwijs voor het jonge kind

Bertine van den Oever

Het kiezen van woorden

Paul Filipiak

Woordenschatonderwijs - deel 2

Paul Filipiak

Woordenschatonderwijs - deel 2

Paul Filipiak

Het kiezen van woorden

Paul Filipiak

Pratend en lezend woorden leren; Intro en overzicht -0-

Paul Filipiak

Woorden in de klas -1-

Paul Filipiak

Woordselectie en didactiek -5-

Paul Filipiak

Woordselectie (1) -2-

Paul Filipiak

Woordselectie (2) -3-

Paul Filipiak

Woordselectie (3) -4-

Paul Filipiak

Woordenschatonderwijs -6-

Paul Filipiak

Pratend woorden leren -7-

Paul Filipiak

Lezend woorden leren -8-

Paul Filipiak

Kennisgericht woorden leren -9-

Paul Filipiak

Toetsing -10-

Paul Filipiak

Woorden in het brein -11-

Paul Filipiak

Woordselectie en woordenschatdidactiek -12-

Paul Filipiak

Pratend en lezend woorden leren; Intro en overzicht -0-

Paul Filipiak

Woorden in de klas -1-

Paul Filipiak

Woordselectie (1) -2-

Paul Filipiak

Woordselectie (2) -3-

Paul Filipiak

Taalkansen voor het jonge kind

Bertine van den Oever

Nadenken over goed woordgebruik

Paul Filipiak

In langdurig contact met woorden - deel 1

Paul Filipiak

In langdurig contact met woorden - deel 2

Paul Filipiak

Woorden leren in de zaakvakken - deel 1

Paul Filipiak

Woorden leren in de zaakvakken - deel 2

Paul Filipiak

Woorden leren in de zaakvakken - deel 3

Paul Filipiak

Woorden leren in de zaakvakken - deel 4

Paul Filipiak

Taalkansen voor het jonge kind

Bertine van den Oever

Toelichting beoordelingscriteria en beoordeling LVS-toetsen Woordenschat (1)

Corine Treffers

Beoordeling LVS-toetsen Begrijpend Luisteren en Technisch Lezen (2)

Corine Treffers

Beoordeling LVS-toetsen Begrijpend Lezen (3)

Corine Treffers

Beoordeling LVS-toetsen Spelling en Taalverzorging (4)

Corine Treffers

Beoordeling LVS-toetsen Schrijfvaardigheid en Engels (5)

Corine Treffers

Beoordeling LVS-toetsen Rekenen-Wiskunde (6)

Corine Treffers

Beoordeling LVS-toetsen Hoofdrekenen en overige specifieke vaardigheden (7)

Corine Treffers

Als je leerling stil is. Mogelijke redenen voor teruggetrokken gedrag.

Anton Horeweg

Toelichting beoordelingscriteria en beoordeling LVS-toetsen Woordenschat (1)

Corine Treffers

Beoordeling LVS-toetsen Begrijpend Luisteren en Technisch Lezen (2)

Corine Treffers

Beoordeling LVS-toetsen Begrijpend Lezen (3)

Corine Treffers

Beoordeling LVS-toetsen Spelling en Taalverzorging (4)

Corine Treffers

Beoordeling LVS-toetsen Schrijfvaardigheid en Engels (5)

Corine Treffers

Beoordeling LVS-toetsen Rekenen-Wiskunde (6)

Corine Treffers

Beoordeling LVS-toetsen Hoofdrekenen en overige specifieke vaardigheden (7)

Corine Treffers

Als je leerling stil is. Mogelijke redenen voor teruggetrokken gedrag.

Anton Horeweg

(Hardop)denkend leren lezen - Begrijpend lezen is denkend lezen - intro en overzicht (0)

Paul Filipiak

Het denkend lezen in perspectief - Kenmerken leesonderwijs (1)

Paul Filipiak

Het denkend lezen in perspectief - Een glimp van een onzichtbare activiteit (2)

Paul Filipiak

Het denkend lezen in perspectief - Begrijpend lezen is denkend lezen en leesmotivatie (3)

Paul Filipiak

Het denkend lezen in perspectief - Kennis, woordenschat en lezen (4)

Paul Filipiak

Het denkend lezen in perspectief - Zaakvakgericht leesonderwijs (5)

Paul Filipiak

Onderwijs in denkend lezen - Het basis-lesmodel (7)

Paul Filipiak

Leesstrategieën en leesdoelen - Wat werkt? (10)

Paul Filipiak

Tips en trucs voor het hardopdenkend lezen - Deel 1 (13)

Paul Filipiak

Leesstrategieën en leesdoelen - De keuze en definitie van leesstrategieën (8)

Paul Filipiak

Tips en trucs bij het hardopdenkend lezen - Deel 2 (14)

Paul Filipiak

(Hardop)denkend leren lezen - Begrijpend lezen is denkend lezen - intro en overzicht (0)

Paul Filipiak

Leesstrategieën en leesdoelen - Wat werkt? (10)

Paul Filipiak

Het denkend lezen in perspectief - Kenmerken leesonderwijs (1)

Paul Filipiak

Het denkend lezen in perspectief - Een glimp van een onzichtbare activiteit (2)

Paul Filipiak

Het denkend lezen in perspectief - Begrijpend lezen is denkend lezen en leesmotivatie (3)

Paul Filipiak

Het denkend lezen in perspectief - Kennis, woordenschat en lezen (4)

Paul Filipiak

Het denkend lezen in perspectief - Zaakvakgericht leesonderwijs (5)

Paul Filipiak

Onderwijs in denkend lezen - Het basis-lesmodel (7)

Paul Filipiak

Tips en trucs voor het hardopdenkend lezen - Deel 1 (13)

Paul Filipiak

Leesstrategieën en leesdoelen - De keuze en definitie van leesstrategieën (8)

Paul Filipiak

Tips en trucs bij het hardopdenkend lezen - Deel 2 (14)

Paul Filipiak

Woordenschat uitbreiden met prentenboeken

Paul Filipiak

Onderwijshulp bij wisselend gehoorverlies (4). Hulp bij wisselend gehoorverlies en auditieve verwerkingsproblemen.

Jeanne Buijks

Op zoek naar letters - de andere spelling- en grammaticadidactiek

Machiel Karels

Taalontwikkelingsstoornissen in de klas

Marleen Legemaat

Spellingonderwijs: pas als het kind er rijp voor is

Ewald Vervaet

Werkmap Begrijpend luisteren en woordenschat

Machiel Karels

Werkmap Fonemisch bewustzijn

Machiel Karels

Uitdagend en functioneel taalonderwijs

Machiel Karels

Ik snap het wel, maar niet zo snel…- Tips bij lage verwerkingssnelheid

Arja Kerpel

Zo ontdek ik het lezen!

Machiel Karels

Technisch lezen in een doorlopende lijn; een praktisch handboek voor de basisschool.

Paul Filipiak

Al pratend wijs; het belang van een goede vroege mondelinge taalvaardigheid

Paul Filipiak

Het meertalige kind

Paul Filipiak

Ondersteunend tekenen (bij TOS)

Marleen Legemaat

Ondersteunend tekenen (bij TOS)

Marleen Legemaat

Big Data en leesplezier

Dick van der Wateren

Red de taal van de toetsenmaker!

Karen Heij

Vier jaar! Hoe stimuleer je een soepele overgang naar de basisschool?

Welk effect hebben leesmethodes?

Welke hulpstap is voor leerlingen effectief bij het leren spellen?

Wat is helpend ter bevordering van sociale vaardigheden en executieve functies van volwassenen?

Wat is het effect van voorlezen in een vreemde taal?

Hoe versterk je online het actief leren van volwassen NT2-deelnemers?

Hoe bevorder je zelfsturing van laagopgeleide nt2-leerlingen?

Hardop denken: goede strategie voor volwassen leerders?

Hoe help je mensen naar niveau 2f van de Nederlandse taal?

Leerlingen met een onvoldoende taalbasis: hoe toets je rekenvaardigheden?

GAS geven: doelgericht werken aan taal en lezen in Passend Onderwijs

Gebruik van animaties bij taal in basisonderwijs

Schooltaal en woordenschat in taalonderwijs op de basisschool

Taalonderwijs in BBL-trajecten MBO

Het effect van Taallijn bij peuters en kleuters