Cognitieve ontwikkeling

De cognitieve ontwikkeling is de ontwikkeling van het denken, de waarneming, en de fantasie. Ook de begrippen intelligentie en geheugen horen hierbij.

De ontwikkelingspsycholoog Jean Piaget heeft de fasentheorie ontwikkeld, waarin hij de cognitieve ontwikkeling onderverdeelt in vier fasen:

  • Het sensori-motorische stadium (0 tot 2 jaar), waarin het kind vooral handelt op basis van zintuiglijke indrukken.
  • Het pre-operationele stadium (2 – 7 jaar), waarin imitatie een belangrijke rol speelt. 
  • Het concreet-operationele stadium (7 tot 11 jaar). In dit stadium ziet het kind al wel logische verbanden, maar heeft het nog steeds de behoefte heeft aan concreet materiaal.  
  • Het formeel-operationele stadium (vanaf 12 jaar). Vanaf dit stadium is het kind in staat om abstract te redeneren. 

De invloed van Piaget is erg groot geweest, maar er is ook kritiek gekomen. De kritiek is dat Piaget de waarde van het sociale contact onvoldoende onderkend heeft. 

De cognitieve ontwikkeling is een van de basale ontwikkelingsgebieden, samen met de sociaal-emotionele ontwikkeling, de motorische ontwikkeling en de morele ontwikkeling.

Boek: Zet in op de ontwikkeling van cognitieve functies!

Dit boek van Emiel van Doorn en Floor van Loo geeft handvatten om de cognitieve functies te stimuleren.

Cognitieve functies zijn de bouwstenen die leerlingen nodig hebben om te kunnen denken en handelen. Niet alleen op cognitief, maar ook op emotioneel en sociaal niveau. 

Voorbeelden van cognitieve functies zijn:

  • nauwkeurig zijn
  • gegevens verzamelen
  • relaties leggen
  • classificeren
  • plannen
  • veronderstellingen maken

Leerlingen ontwikkelen de cognitieve functies tijdens alledaagse activiteiten en interacties. Meestal gebeurt dit onbewust. Soms zijn er echter situaties waarin het van belang is de cognitieve functies bewust te stimuleren. In die situaties biedt 'de omgekeerde piramide' een handvat. Dit analyse- en begeleidingsinstrument staat centraal in dit boek. Het kan worden gebruikt in groeps- en klassensituaties, en tijdens één-opéén begeleiding.

ontwikkeling cognitieve functies

Boek: Ontwikkelingspsychologie

Een uitgebreide inleiding in het vakgebied

Ontwikkelingspsychologie en cognitie

Heb je vragen over dit thema? Stel ze in de onderwijs community binnen de Wij-leren.nl Academie!

Laatst geactualiseerd op 9 december 2023

Gerelateerd

Professionalisering
De beste nascholing volg je bij Medilex Onderwijs
De beste nascholing volg je bij Medilex Onderwijs
Gemiddeld beoordelen deelnemers ons met een 8,4
Medilex Onderwijs 
E-learning module
Zone van naaste ontwikkeling
Zone van naaste ontwikkeling
Gratis module over het oudere kind
Wij-leren.nl Academie 
Misverstanden hoogbegaafdheid
Zeven misverstanden rond hoogbegaafdheid.
Arja Kerpel
Creativiteit ontwikkelen
Creativiteit - wat is creativiteit en hoe ontwikkel je het?.
Machiel Karels
Jean Piaget
Jean Piaget (1896-1980) - biografie en werk.
Ewald Vervaet
Flexibel puberbrein
Flexibel Puberbrein .
Yvonne van Sark
Werkmodel leerling
Ontwikkeling van het intern werkmodel van de leerling.
Luc Stevens
Piaget: objectpermanentie
Jean Piaget: Objectpermanentie en ontwikkeling van de intelligentie.
Ewald Vervaet
Piaget: epistemologie
Jean Piaget: de genetische epistemologie na 1968.
Ewald Vervaet
Piaget: empirisme
Jean Piaget: kritiek en onbegrip - empirisme.
Ewald Vervaet
Piaget: leertheorie
Jean Piaget: leertheorie en psychoanalyse.
Ewald Vervaet
Hoe kinderen leren
Hoe kinderen leren: intelligentie - leerprocessen
Arja Kerpel
Ontwikkelingspsychologie
Ontwikkelingspsychologie - psychologische ontwikkeling kinderen
Arja Kerpel
Rekenen hoogbegaafde leerlingen
Altijd de beste in rekenen. Tot nu.
Martine Blonk - Meulenkamp
Verrijkend themaonderwijs kleuters
Verrijking bij thema's in de kleuterklas
Martine Blonk - Meulenkamp
Manier van leren moet kloppen
De manier van leren moet kloppen: hoe je kennis vlot toegankelijk maakt
Dolf Janson
Systeemdenken 21e eeuw
Systeemdenken in de school van de 21e eeuw
Jan Jutten
Acht dimensies
Leren: wat is dat eigenlijk
Robert-jan Simons
Lerend werken
Lerend werken: tautologie of uitdaging?
Robert-jan Simons
Cognitieve balans
Cognitieve balans: wat is het en hoe kan het onderwijs erop inspelen?
redactie
Ontwikkeling hersenen
Ontwikkeling hersenen
Sieneke Goorhuis
De inspectie gaat mank
De inspectie hinkt op twee benen
Ewald Vervaet
Kleuters en vrij spel
De kleuter leert alleen spelend in vrij spel
Ewald Vervaet
Letters leren
Letters leren: vandaag in staat, een leven lang paraat
Ewald Vervaet
Leren denken
Leren denken als basis voor succes op school
Dolf Janson
Leerhouding als basis
De leerhouding als basis voor succes op school
Jos Cöp
Systeemdenken en denkgewoonten
Systeemdenken in de klas - Systeemdenken en denkgewoonten
Jan Jutten
Intelligentiekloof
IQ test uitslag: Intelligentiekloof
Lisanne van Nijnatten
Fase jonge schoolkind
De fase van het jonge schoolkind - kunnen kleuters leren lezen?
Ewald Vervaet
Onderzoekend leren bij kleuters
Oei, dat weet ik niet, laten we het samen onderzoeken
Martine Blonk - Meulenkamp
nadelen directe instructie
Directe instructie doorgelicht - 1: een kritische blik
Ewald Vervaet
leesonderwijs en directe instructie
Directe instructie doorgelicht - 2: leesonderwijs en directe instructie
Ewald Vervaet
directe instructie onderzoek
Directe instructie doorgelicht - 3: is trainen van kleuters mogelijk?
Ewald Vervaet
vloeiend van groep 2 naar 3
Vloeiend doorstromen van groep 2 naar groep 3
Aafke Bouwman
directe instructie conditioneringspsychologie
Directe instructie doorgelicht - 4: de kijk vanuit de psychologie
Ewald Vervaet
Directe instructie onderzoek
Directe instructie doorgelicht - 5: wat zegt het onderzoek?
Ewald Vervaet
directe instructie kleuteronderwijs
Directe instructie doorgelicht - 6: bezwaren tegen EDI-kleuteronderwijs
Ewald Vervaet
Goed gedrag aanleren vraagt om een professionele schoolcultuur
Onderwijs is teamsport. Goed gedrag aanleren ook.
Anton Horeweg
Cognitieve functies
Wat zijn cognitieve functies? -1-
Emiel van Doorn
Cognitieve kennis
Cognitieve kennis -2-
Emiel van Doorn
Overzicht serie cognitieve en executieve functies
Cognitieve functies in relatie tot de executieve functies; Intro en overzicht -0-
Emiel van Doorn
cognitieve functies uitwerking
Uitwerking van de cognitieve functies-deel 1 -3-
Emiel van Doorn
cognitieve functies uitwerking deel 2
Uitwerking van de cognitieve functies-deel 2 -4-
Emiel van Doorn
Executieve functies definitie
Inleiding op executieve functies -5-
Emiel van Doorn
Executieve functies discussie
Discussie over executieve functies -6-
Emiel van Doorn
Componenten executieve functies
Componenten van de executieve functies en hun ontwikkeling -7-
Emiel van Doorn
belang executief functioneren
Belang van executieve functies -8-
Emiel van Doorn
cognitieve en executieve functies informatieverwerking
Executieve functies in relatie tot de cognitieve functies -9-
Emiel van Doorn
Executieve en cognitieve functies praktisch handelen
Praktisch handelen: koppeling cognitieve functies en executieve functies -10-
Emiel van Doorn
Cognitieve kennis
Cognitieve kennis -2-
Emiel van Doorn
Overzicht serie cognitieve en executieve functies
Cognitieve functies in relatie tot de executieve functies; Intro en overzicht -0-
Emiel van Doorn
Cognitieve kennis
Cognitieve kennis -2-
Emiel van Doorn
cognitieve functies uitwerking
Uitwerking van de cognitieve functies-deel 1 -3-
Emiel van Doorn
cognitieve functies uitwerking
Uitwerking van de cognitieve functies-deel 1 -3-
Emiel van Doorn
cognitieve functies uitwerking deel 2
Uitwerking van de cognitieve functies-deel 2 -4-
Emiel van Doorn
cognitieve functies uitwerking deel 2
Uitwerking van de cognitieve functies-deel 2 -4-
Emiel van Doorn
Nieuw boek over 10 jaar Agora-onderwijs
Nieuw boek over 10 jaar Agora-onderwijs
Rob Martens
10 veelgestelde vragen executieve functies
10 veelgestelde vragen over executieve functies
Machiel Karels
Basisonderwijs met/zonder basis
Basisonderwijs zonder basis / Basisonderwijs met basis
Helèn de Jong
Ontwikkeling jonge kind
Naar school - Psychologie van 3 tot 8 jaar
Arja Kerpel
Beelddenkers, als kwartjes vallen…
Beelddenkers, als kwartjes vallen…
Machiel Karels
Catharsia - Agora onderwijs in Roermond
Catharsia - een andere visie op onderwijs
Hartger Wassink
Klimroos leerlingvolgsysteem
Klimroos
Bertine van den Oever
Hoogbegaafd of ontwikkelingsvoorsprong
Hoogbegaafd of ontwikkelingsvoorsprong
Marleen Legemaat
10 jaar Agora onderwijs
Agora onderwijs - een intrigerende benadering van leren
Machiel Karels
Paradigma in het onderwijs: wat komt eerst?
Ontwikkeling en onderwijs: ronddraaiende kip-ei-kwestie of oplosbaar?
Ewald Vervaet
Meer aandacht voor hart en handen, niet alleen voor het hoofd
Onderwijs te eenzijdig gericht op kennisresultaat
Alex de Bruijn
verband visies op cognitie, leren, bestuur en beleid
Over schuttingen en grensgangers
Jan Bransen


Inschrijven nieuwsbrief

Inschrijven nieuwsbrief



Inschrijven nieuwsbrief

Creativiteit in een video van één minuut uitgelegd
Creativiteit in een video van één minuut uitgelegd
redactie
Het belang van maakonderwijs op de basisschool. Tjipcast 020
Het belang van maakonderwijs op de basisschool. Tjipcast 020
redactie
Metacognitie in een video van één minuut uitgelegd
Metacognitie in een video van één minuut uitgelegd
redactie
Is creativiteit te leren? Tjipcast 009
Is creativiteit te leren? Tjipcast 009
redactie
[extra-breed-algemeen-kolom2]



cognitieve belasting
cognitieve ontwikkeling
cognitivisme
creativiteit
metacognitie
ontwikkelingspsychologie
scaffolding
systeemdenken

 

Mis geen bijdragen

Inschrijven nieuwsbrief

Volg wij-leren.nl

Volg ons op LinkedIn Volg ons op twitter Volg ons op facebook Volg ons op instagram Volg ons op pinterest