Differentiatie
Wat is differentiatie?
Differentiatie is de wijze waarop de leerkracht rekening houdt met de cognitieve, metacognitieve, motivationele en culturele verschillen tussen leerlingen en daarop zijn of haar onderwijs afstemt. Differentiatie wordt daarom ook wel omgaan met verschillen genoemd. Differentiatie kan op vele gebieden en op vele momenten in de les. Er kan gedifferentieerd worden in bijvoorbeeld:
- Instructie
- Werkvorm
- Leerstof
- Tempo
- Moelijkheidsgraad
- Leeromgeving
- Onderwijstijd
Welke manieren van differentiatie bestaan er?
Er zijn twee manieren om te differentiëren: convergente en divergente differentiatie. Bij convergente differentiatie hebben alle leerlingen dezelfde leerstof en werken ze naar een gemeenschappelijk doel, maar verschilt de manier waarop ze dat doel bereiken, bijvoorbeeld door verschillen in instructie, onderwijstijd en werkvormen.
Bij divergent differentiatie sluit de leerkracht zoveel mogelijk aan bij de niveauverschillen en onderwijsbehoeften van de leerlingen. Zo bieden leerkrachten de leerlingen andere leerstof aan of werken de leerlingen toe naar verschillende eindproducten. Vaak is er hierbij wel een gemeenschappelijke basis. De leerdoelen van de leerlingen kunnen dus verschillen.
Er is onderscheid tussen interne en externe differentiatie. Interne differentiatie is in de klas. Externe differentiatie is buiten de klas, waarbij het gaat over het onderbrengen van leerlingen in verschillende scholen of groepen. Bijvoorbeeld in vmbo-scholen of gymnasia of vmbo-, havo- en vwo-klassen.
Heb je vragen over dit thema? Stel ze in de onderwijs community binnen de Wij-leren.nl Academie!
Laatst geactualiseerd op 13 juli 2022
Gerelateerd
![7 valkuilen bij veranderprocessen in het onderwijs](https://wij-leren.nl/images/iconen/machiel-karels-2020-100.jpg)
Wij-leren.nl Academie
![](https://wij-leren.nl/img/linkwl.png)
![Lesgeven in groep 3](https://wij-leren.nl/images/iconen/Lesgeven groep 3.jpg)
Medilex Onderwijs
![](https://wij-leren.nl/img/linkwl.png)
![Leeromgevingen](https://wij-leren.nl/images/iconen/leeromgevingen.jpg)
![Misverstanden hoogbegaafdheid](https://wij-leren.nl/images/iconen/misverstanden-hoogbegaafdheid-100.jpg)
![Cyclus HGW](https://wij-leren.nl/images/iconen/zorgroute-vo-4-1-100.jpg)
![Signaleren](https://wij-leren.nl/images/iconen/zorgroute-vo-4-2-100.jpg)
![Onderwijsbehoeften](https://wij-leren.nl/images/iconen/zorgroute-vo-4-3-100.jpg)
![Differentiatie](https://wij-leren.nl/images/iconen/differentiatie-uitleg-100.jpg)
![Verrijkend themaonderwijs kleuters](https://wij-leren.nl/images/iconen/thema-verrijken-kleuters-ontwikkelingsvoorsprong-100.jpg)
![ERK curriculum](https://wij-leren.nl/images/iconen/europees-referentiekader-talen-curriculum-erk-100.jpg)
![Persoonlijk leren - differentiëren](https://wij-leren.nl/images/iconen/persoonlijk-leren-convergent-divergent-differentieren-100.jpg)
![Vier sleutels effectieve les (2)](https://wij-leren.nl/images/iconen/vier-sleutels-effectieve-les-betrokkenheid-afstemming-100.jpg)
![Leerstofjaarklassensysteem is failliet!](https://wij-leren.nl/images/iconen/het-leerstofjaarklassensysteem-is-failliet-100.jpg)
![Dalton kernwaarden](https://wij-leren.nl/images/iconen/dalton-kernwaarden-vertrouwen-100.jpg)
![Klas overslaan](https://wij-leren.nl/images/iconen/klas-overslaan-versnellen-hoogbegaafd-100.jpg)
![Leerstofjaarklassensysteem](https://wij-leren.nl/images/iconen/leraar-leerling-groep-hattie-100.jpg)
![Competenties](https://wij-leren.nl/images/iconen/leren-competenties-met-zonder-instructies-100.jpg)
![Passend onderwijs VO](https://wij-leren.nl/images/iconen/passend-onderwijs-vo-100.jpg)
![Efficiënte differentiatie](https://wij-leren.nl/images/iconen/efficiente-differentiatie-100.jpg)
![Differentiatie adaptief onderwijs](https://wij-leren.nl/images/iconen/differentiatie-adaptief-onderwijs-100.jpg)
![Differentiatie proces](https://wij-leren.nl/images/iconen/differentiatie-cyclus-101.jpg)
![Autonome motivatie](https://wij-leren.nl/images/iconen/motivatie-autonoom-100.jpg)
![Differentiatie zelfregulatie (1)](https://wij-leren.nl/images/iconen/differentiatie-zelfregulatie-100.jpg)
![Differentiatie zelfregulatie (2)](https://wij-leren.nl/images/iconen/differentiatie-zelfregulatie-2-100.jpg)
![Woordenschat differentiatie](https://wij-leren.nl/images/iconen/differentiatie-woordenschat-100.jpg)
![Probleemgedrag in gradaties](https://wij-leren.nl/images/iconen/passend-onderwijs-gedragsproblemen-100.jpg)
![Onderzoekend leren bij kleuters](https://wij-leren.nl/images/iconen/onderzoekend-leren-kleuters-orientatiefase-100.jpg)
![Samen Leren en Innoveren op Maat](https://wij-leren.nl/images/iconen/samen-leren-SLIM-flexibilisering-inclusief-100.jpg)
![Schaf leerstofjaarklas af](https://wij-leren.nl/images/iconen/schaf-leerstofjaarklas-af-100.jpg)
![vloeiend van groep 2 naar 3](https://wij-leren.nl/images/iconen/overgang-groep-2-naar-3-vloeiend-100.jpg)
![Evidence based instructiestrategieën: wat is het effect?](https://wij-leren.nl/images/iconen/instructiestratiegien-evidence-based-effectiviteit-1-100.jpg)
![Evidence based instructiestrategieën: wordt ons onderwijs beter?](https://wij-leren.nl/images/iconen/instructiestratiegien-evidence-based-effectiviteit-2-100.jpg)
![Uitdagend rekenmateriaal](https://wij-leren.nl/images/iconen/uitdagend-rekenmateriaal-voor-goede-rekenaars-100.jpg)
![De eerste 8 dimensies van Kindgericht Onderwijs voor het jonge kind](https://wij-leren.nl/images/iconen/kindgericht-onderwijs-voor-het-jonge-kind-100.jpg)
![landelijk kerncurriculum, vrij schoolcurriculum](https://wij-leren.nl/images/iconen/landelijk-kerncurriculum-vrij-schoolcurriculum-100.jpg)
![Adaptief toetsen: een droombeeld?](https://wij-leren.nl/images/iconen/adaptief-toetsen-genuanceerd-100.jpg)
![Duurzaam plan leerlingen ontmoeten waar ze zijn](https://wij-leren.nl/images/iconen/duurzaam-plan-leerlingen-ontmoeten-waar-ze-zijn-100.jpg)
![Waarom het reguliere onderwijs systematische valkuilen bevat](https://wij-leren.nl/images/iconen/preventie-schoolproblemen-reguliere-onderwijsorganisatie-1-100.jpg)
![Praktijkvoorbeelden bij het voorkomen van schoolproblemen](https://wij-leren.nl/images/iconen/preventie-schoolproblemen-praktijkvoorbeelden-3-100.jpg)
![instructie unitonderwijs](https://wij-leren.nl/images/iconen/verzorgen-instructies-unitonderwijs-100.jpg)
![Drie cruciale fases in het leesonderwijs van groep 3](https://wij-leren.nl/images/iconen/drie-cruciale-fases-leesonderwijs-groep-3-1001.jpg)
![Werken met digitale methode](https://wij-leren.nl/images/iconen/werken-met-digitale-methode-8-vragen-100.jpg)
![Differentiatie basisonderwijs](https://wij-leren.nl/images/iconen/Differentieren-is-te-leren-BAO-100.jpg)
![Differentiëren voortgezet onderwijs](https://wij-leren.nl/images/iconen/Differentieren-is-te-leren-100.jpg)
![Differentiëren is te leren](https://wij-leren.nl/images/iconen/differentieren-leren-101.jpg)
![Kansen(on)gelijkheid vanuit meerdere perspectieven](https://wij-leren.nl/images/iconen/wat-is-eerlijk-kansengelijkheid-100.jpg)
![Animatie: Zittenblijven en versnellen](https://wij-leren.nl/img/icon_video.jpg)