Divergente differentiatie is een differentiatievorm waarbij de leerlingen op hun niveau worden aangesproken qua instructie en verwerking en waardoor er dus steeds grotere niveauverschillen ontstaan. Divergeren betekent namelijk 'uiteenlopen'.
Doordat de verschillen tussen de leerlingen op deze manier steeds groter worden, past ver doorgevoerde divergente differentiatie niet binnen het leerstofjaarklassensysteem.
Wanneer er divergente differentiatie wordt gehanteerd binnen een school, ontstaat er meer homogeniteit in de instructiegroepen.
Onderwijskundig onderzoek wijst uit dat homogene groepen voor de gemiddeld presterende leerlingen geen verschil uitmaakt. Voor de beter presterende leerlingen is divergente differentiatie beter, omdat zij niet meer 'opgehouden worden' door de leerlingen die minder presteren dan zij.
Voor de 'zwakkere leerlingen' bestaat het risico dat zij minder gaan presteren, aangezien ze niet meer 'meegetrokken' worden door de leerlingen die beter presteren dan zij. Bij divergente differentiatie is het dus belangrijk dat deze valkuil voorkomen wordt door de leerlingen voldoende uit te dagen en te begeleiden.
Overigens ontstaat hier ook de pedagogische discussie of het voor de 'zwakkere leerlingen' wel zo prettig is om hun hele schoolloopbaan 'meegetrokken' te worden met de beter presterende leerlingen.
Laatst geactualiseerd op 8 augustus 2022
Differentiatie in het VO
Doelgericht werken aan basisvaardigheden
