feedback

Feedback is de reactie van de onderwijsgevende op het leren van de leerling. Feedback is effectief als deze de lerende antwoord geeft op drie vragen:

• waar ga ik naartoe? (wat is het doel van deze taak)
• hoe doe ik het? (informatie over de huidige leerprestaties en leerprocessen)
• wat is de volgende stap? (individuele tips om het beoogde leerdoel te bereiken)

De focus van feedback moet liggen op veranderingen die de leerling moet doorlopen en niet op veranderingen in diens werk. Voor effectieve feedback is een goede vertrouwensrelatie itussen de leerling en de leerkracht nodig.

Wanneer leraren proces-georienteerde feedback geven op het leerpróces kan dit het leerproces en de leerbereidheid van leerlingen bevorderen, in tegenstelling tot becijferende en beoordelende feedback . De eerste wordt ook wel formatieve feedback of assessment genoemd; de tweede summatieve assessment.

Er zijn zeven essentiële punten voor het geven van deze zogenoemde proces-georiënteerde, of formatieve feedback. 

1. Feedback moet verwijzen naar een doel.
2. Feedback moet tastbaar en transparant zijn.
3. Feedback moet actiegericht zijn.
4. Feedback moet gebruiksvriendelijk zijn.
5. Feedback moet vlot en tijdig worden gegeven.
6. Feedback moet voortdurend formatief zijn, dus inzicht geven in het leerproces van de leerling.
7. Feedback moet consistent zijn; de normen zijn duidelijk en gelijk voor iedereen.

Proces-georiënteerde feedback heeft pas invloed op het leren van leerlingen wanneer zij iets doen met de ontvangen feedback. Omdat leerlingen dit niet vanzelf doen, is (alsnog) directe instructie nodig van de leerkracht. Daarbij is punt 5 van belang: snel nakijken en snel terugkoppelen bevordert de effectiviteit.

Samenvattend: effectieve feedback geeft de leerling inzicht in zijn taak en leerprocessen en voorziet de leerling van informatie over de taak die is uitgevoerd. Om nakijken van nut te laten zijn, moet proces-georiënteerde feedback worden gegeven. Aansluitend moet de leerkracht de leerling duidelijke instructies geven om de ontvangen feedback te verwerken.

Heb je vragen over dit thema? Stel ze in de onderwijs community binnen de Wij-leren.nl Academie!

Laatst geactualiseerd op 13 december 2022

Gerelateerd

E-learning module

Wat is formatieve evaluatie?

Online module over formatieve evaluatie
Wij-leren.nl Academie 

Onderwijsboeken

Studeren met succes docenten

Effectief leren en studeren kan aangeleerd worden.
Uitgeverij Ten Brink 

Scholing

Loopbaan en cao

Investeren in jouw toekomst, wat kun je doen en wat kost het?
oo.nl 

E- learning module

Groeimindset (po)

Leer je leerlingen denken en handelen in groeimogelijkheden
Medilex Onderwijs 

Leren zichtbaar maken met formatieve assessment - In de praktijk.

Arja Kerpel

Feedback - betekenis en voorbeelden.

Machiel Karels

Effectieve feedback in het onderwijs.

Machiel Karels

Ook hersenen hebben een bankrekening.

Ivo Mijland

Werkvormen groepsgewijze feedback

Machiel Karels

Het misbruik van de term 'precedent'

Ivo Mijland

Feedback Op Mijn Lessen? Graag. Maar Dan Wel Constructief!

Jaap Versfelt

Schrijfproducten verbeteren alleen door formatieve evaluatie op doelen!

Helèn de Jong

Directe feedback in digitale leermiddelen; succes gegarandeerd? - deel 2

Pepijn Dousi

Meerwaarde van Didactisch Coachen - deel 3

Lia Voerman en Frans Faber

Directe feedback in digitale leermiddelen; succes gegarandeerd? - deel 1

Pepijn Dousi

Feedback in de praktijk, hoe doe je dat?

Lia Voerman

Wanneer draagt feedback bij aan leren?

Lia Voerman

Hoe houd ik zicht op de kwaliteit van het thuiswerk?

Gerdineke van Silfhout

De ontbrekende schakel in onderwijs - inzicht in het conatieve deel

Joop Stroes

Aan de slag met feedback van leerlingen

Jaap Versfelt

Leren leerlingen beter schrijven door afstandsonderwijs?

Nellianne van Schaik

Formatief toetsen in relatie tot didactisch handelen

Dominique Sluijsmans

Toetsing als motor voor leren: naar succeservaringen voor alle leerlingen

Dominique Sluijsmans

Formatief evalueren: Aan de slag met je collega`s

Gerdineke van Silfhout

Toetsing als kans voor leren - Intro

Dominique Sluijsmans

Hoe organiseer je formatief evalueren en wat is het effect? (2)

Dominique Sluijsmans

Wat vraagt formatief van (teams van) leraren? (3)

Dominique Sluijsmans

De cyclus van formatief evalueren in 5 voorbeelden

Gerdineke van Silfhout

Lerende leeshulp

Karin van de Mortel

Evidence informed werken in het onderwijs

Jaap Versfelt

Gesprekken met collega's (2) - Zeggen wat je op je lever hebt

Adri van den Brand

Toetsing als kans om te leren - interview

Dominique Sluijsmans

Onderwijs is teamsport. Goed gedrag aanleren ook.

Anton Horeweg

Selecteren: we willen het niet, maar we doen het voortdurend

Karen Heij

Terug naar de basis

Jonathan Eckert

Wereldgericht onderwijs en schoolleiderschap - 4

Hartger Wassink

Hoe help je leerlingen zich te richten op leren in plaats van op cijfers?

Sarah Schroeder

Kom maar op met je feedback

Machiel Karels

Toetsrevolutie - Naar een feedbackcultuur in het voortgezet onderwijs

Helèn de Jong

Jongens zijn slimmer dan meisjes - 35 mythes over leren en onderwijs

Arja Kerpel

Feedback om leren zichtbaar te maken

Arja Kerpel

Autonomie-ondersteunend lesgeven in een video van één minuut uitgelegd

redactie

Mindset in een video van één minuut uitgelegd

redactie

Welke competenties zijn nodig voor begeleiders in hybride leeromgevingen?

Wat is het effect van vooraf toetsen?

Is de metafoor van de leerkuil bruikbaar?

Welke wijze van beoordelen draagt bij aan self-efficacy?

Hoe kan tijdens de stage zelfsturend leren bij mbo-studenten worden bevorderd, zodat het leerrendement wordt vergroot?

Deelname aan formatieve toetsen in het mbo verplichten?

Wat is het effect van woordbeoordelingen, zoals voldoende?

Waarom stoppen pabo-studenten of startende leerkrachten ermee?

Heeft kennis van mindsettheorie effect op leermotivatie?

Waarom stoppen leraren soms binnen vijf jaar?

Selfassessment voor formatief toetsen van basisschoolleerlingen

Voorwaarden voor effectieve formatieve toetsing - reviewstudie