feedback
Feedback is de reactie van de onderwijsgevende op het leren van de leerling. Feedback is effectief als deze de lerende antwoord geeft op drie vragen:
- waar ga ik naartoe? (wat is het doel van deze taak)
- hoe doe ik het? (informatie over de huidige leerprestaties en leerprocessen)
- wat is de volgende stap? (individuele tips om het beoogde leerdoel te bereiken)
De focus van feedback moet liggen op veranderingen die de leerling moet doorlopen en niet op veranderingen in diens werk. Voor effectieve feedback is een goede vertrouwensrelatie itussen de leerling en de leerkracht nodig.
Wanneer leraren proces-georienteerde feedback geven op het leerpróces kan dit het leerproces en de leerbereidheid van leerlingen bevorderen, in tegenstelling tot becijferende en beoordelende feedback . De eerste wordt ook wel formatieve feedback of assessment genoemd; de tweede summatieve assessment.
Er zijn zeven essentiële punten voor het geven van deze zogenoemde proces-georiënteerde, of formatieve feedback.
- Feedback moet verwijzen naar een doel.
- Feedback moet tastbaar en transparant zijn.
- Feedback moet actiegericht zijn.
- Feedback moet gebruiksvriendelijk zijn.
- Feedback moet vlot en tijdig worden gegeven.
- Feedback moet voortdurend formatief zijn, dus inzicht geven in het leerproces van de leerling.
- Feedback moet consistent zijn; de normen zijn duidelijk en gelijk voor iedereen.
Proces-georiënteerde feedback heeft pas invloed op het leren van leerlingen wanneer zij iets doen met de ontvangen feedback. Omdat leerlingen dit niet vanzelf doen, is (alsnog) directe instructie nodig van de leerkracht. Daarbij is punt 5 van belang: snel nakijken en snel terugkoppelen bevordert de effectiviteit.
Samenvattend: effectieve feedback geeft de leerling inzicht in zijn taak en leerprocessen en voorziet de leerling van informatie over de taak die is uitgevoerd. Om nakijken van nut te laten zijn, moet proces-georiënteerde feedback worden gegeven. Aansluitend moet de leerkracht de leerling duidelijke instructies geven om de ontvangen feedback te verwerken.
Boeken over feedback
Feedback in de klas
Feedback is een cadeautje
Heb je vragen over dit thema? Stel ze in de onderwijs community binnen de Wij-leren.nl Academie!
Laatst geactualiseerd op 11 december 2023
Gerelateerd
![Cursussen, congressen en opleidingen](https://wij-leren.nl/images/iconen/Logo.png)
Medilex Onderwijs
![](https://wij-leren.nl/img/linkwl.png)
![Wat is formatieve evaluatie?](https://wij-leren.nl/images/iconen/familiecultuur-versus-professionele-cultuur-100.jpg)
Wij-leren.nl Academie
![](https://wij-leren.nl/img/linkwl.png)
![Formatieve assessment](https://wij-leren.nl/images/iconen/leren-zichtbaar-maken-met-formatieve-assessment-100.jpg)
![Feedback geven](https://wij-leren.nl/images/iconen/feedback-geven-100.jpg)
![Effectieve feedback in het onderwijs](https://wij-leren.nl/images/iconen/effectieve-feedback-in-het-onderwijs-100.jpg)
![Hersenen hebben een positieve aandachtsbankrekening nodig](https://wij-leren.nl/images/iconen/hersenen-bankrekening-positieve-aandacht-100.jpg)
![Groepsfeedback](https://wij-leren.nl/images/iconen/werkvormen-groepsgewijze-feedback-100.jpg)
![Effect woordbeoordelingen op schoolrapport in plaats van cijfers bo](https://wij-leren.nl/images/iconen/leerhonger-uitdagende-doelen-hoogbegaafd-100.jpg)
![Het misbruik van de term precedent](https://wij-leren.nl/images/iconen/precedent-misbruik-term-uniciteit-100-.jpg)
![Feedback geven en ontvangen](https://wij-leren.nl/images/iconen/feedback-geven-lesbezoek-team-100.jpg)
![Schrijfonderwijs verbeteren](https://wij-leren.nl/images/iconen/beter-schrijfonderwijs-door-formatieve-feedback-100.jpg)
![Digitale feedback 2](https://wij-leren.nl/images/iconen/directe-feedback-digitale-leermiddelen-learning-analytics-100.jpg)
![Didactisch coachen 3](https://wij-leren.nl/images/iconen/didactisch-coachen-feedback-deel3-begeleiding-100.jpg)
![Digitale feedback](https://wij-leren.nl/images/iconen/directe-feedback-digitale-leermiddelen-100.jpg)
![Leerbevorderende feedback](https://wij-leren.nl/images/iconen/feedback-geven-leerbevorderend-tips-praktijk-100.jpg)
![Feedback op emotie](https://wij-leren.nl/images/iconen/feedback-progressie-emotie-onderzoek-100.jpg)
![Zicht op kwaliteit huiswerk](https://wij-leren.nl/images/iconen/zicht-op-kwaliteit-huiswerk-100.jpg)
![ontbrekende schakel - conatie](https://wij-leren.nl/images/iconen/ontbrekende-schakel-conatie-kolbe-101.jpg)
![4 manieren om feedback van leerlingen op te halen](https://wij-leren.nl/images/iconen/feedback-van-leerlingen-100.jpg)
![Beter schrijven door afstandsonderwijs](https://wij-leren.nl/images/iconen/beter-schrijven-afstandsonderwijs-100.jpg)
![formatief toetsen didactisch handelen](https://wij-leren.nl/images/iconen/didactisch-formatief-summatief-toetsen-1.jpg)
![toetsing als motor voor leren en succeservaringen](https://wij-leren.nl/images/iconen/toetsing-motor-voor-leren-succeservaringen-100.jpg)
![Aan de slag: formatief evalueren met je team](https://wij-leren.nl/images/iconen/formatief-evalueren-leren-met-je-team-100.jpg)
![Toetsing als kans voor leren - Intro](https://wij-leren.nl/images/iconen/toetsing-kans-voor-leren-intro-referenties-100.jpg)
![Formatief evalueren organiseren effecten](https://wij-leren.nl/images/iconen/formatief-evalueren-organiseren-effecten-100.jpg)
![Formatief leren en de implementatie daarvan](https://wij-leren.nl/images/iconen/formatief-leraren-plg-implementatie-100.jpg)
![Vijf voorbeelden van formatief evalueren](https://wij-leren.nl/images/iconen/formatief-evalueren-vijf-voorbeelden-100.jpg)
![Leeshulp: van welke leesondersteuning leert je leerling nu echt?](https://wij-leren.nl/images/iconen/lerende-leeshulp-100.jpg)
![Bewezen effectieve interventies](https://wij-leren.nl/images/iconen/evidence-informed-werken-onderwijs-100.jpg)
![Zeggen wat je op je lever hebt, gesprekken met collegas](https://wij-leren.nl/images/iconen/zeggen-wat-je-op-je-lever-hebt-100.jpg)
![toetsing kans om te leren](https://wij-leren.nl/images/iconen/toetsbeleid-motivatie-leerlingen-100.jpg)
![Goed gedrag aanleren vraagt om een professionele schoolcultuur](https://wij-leren.nl/images/iconen/goed-gedrag-aanleren-is-teamsport-100.jpg)
![Toetsing inzetten voor kansengelijkheid](https://wij-leren.nl/images/iconen/selecteren-onderwijs-kansengelijkheid-100.jpg)
![Terug naar de basis](https://wij-leren.nl/images/iconen/terug-naar-de-basis.jpg)
![De rol van ouders, aanwijzen en de schoolleider in subjectificatie](https://wij-leren.nl/images/iconen/wereldgericht-onderwijs-schoolleiderschap-4-100.jpg)
![Leerlingen helpen zich te richten op leren ipv op cijfers](https://wij-leren.nl/images/iconen/leerlingen-richten-op-leren-ipv-op-cijfers-100.jpg)
![Leerpotentieel verdieping](https://wij-leren.nl/images/iconen/jonge-leerling-vo-100.jpg)
![Tien lessen over formatief evalueren (1 t/m 4)](https://wij-leren.nl/images/iconen/formatief-evalueren-tien-lessen-dylan-wiliam-100.jpg)
![Tien lessen over formatief evalueren (5 t/m 7)](https://wij-leren.nl/images/iconen/formatief-evalueren-tien-lessen-dylan-wiliam-2-100.jpg)
![Tien lessen over formatief evalueren (5 t/m 7)](https://wij-leren.nl/images/iconen/formatief-evalueren-tien-lessen-dylan-wiliam-2-100.jpg)
![Tien lessen over formatief evalueren (8 t/m 10)](https://wij-leren.nl/images/iconen/formatief-evalueren-tien-lessen-dylan-wiliam-3-100.jpg)
![Tien lessen over formatief evalueren (1 t/m 4)](https://wij-leren.nl/images/iconen/formatief-evalueren-tien-lessen-dylan-wiliam-100.jpg)
![Tien lessen over formatief evalueren (5 t/m 7)](https://wij-leren.nl/images/iconen/formatief-evalueren-tien-lessen-dylan-wiliam-2-100.jpg)
![Tien lessen over formatief evalueren (8 t/m 10)](https://wij-leren.nl/images/iconen/formatief-evalueren-tien-lessen-dylan-wiliam-3-100.jpg)
![Feedback in professionele context](https://wij-leren.nl/images/iconen/Kom-maar-op-met-je-feedback-100.jpg)
![Toetsrevolutie](https://wij-leren.nl/images/iconen/toetsrevolutie-100.jpg)
![Onderwijsmythes](https://wij-leren.nl/images/iconen/jongens-zijn-slimmer-dan-meisjes-100.jpg)
![Feedback zichtbaar maken](https://wij-leren.nl/images/iconen/feedback-om-leren-zichtbaar-te-maken-100.jpg)
![Benut het leerpotentieel van alle leerlingen](https://wij-leren.nl/images/iconen/benut-leerpotentieel-alle-leerlingen-100.jpg)
![Autonomie-ondersteunend lesgeven in een video van één minuut uitgelegd](https://wij-leren.nl/img/icon_video.jpg)
![Mindset in een video van één minuut uitgelegd](https://wij-leren.nl/img/icon_video.jpg)