Formatief toetsen - formatieve evaluatie

• Teacher-assessment: door als leerkracht de juiste vragen te geven en feedback te geven op het leren.
• Peer-assessment: door gesprekken met klasgenoten, praatmaatjes.
• Self-assessment: door te reflecteren op je eigen leerproces en resultaten.

Kenmerken formatieve assessment

• Duidelijke leerdoelen.
• Succescriteria die met de leerlingen opgesteld zijn.
• Een growth mindset en metacognitieve vaardigheden. Leerlingen activeren om eigenaar te worden van hun eigen leerproces.
• Heterogene groepen.
• Goede voorbeelden analyseren en delen, voordat de leerlingen hun eigen product maken.
• Effectieve klassengesprekken, vragen, taken en lesafsluiting.
• Feedback geven die leerlingen vooruithelpt. En coöperatieve feedback van klasgenoten tijdens een time-out in de les. Leerlingen zijn elkaars hulpbron bij het leren. Dit kan door middel van praatmaatjes.
• Leerlingen betrekken bij het voorbereiden van de les om hun motivatie en eigenaarschap te vergroten.

Bron: Clarke, S. Leren zichtbaar maken met formatieve assessment (Bazalt, 2016)

Formatieve feedback

Formatieve feedback geeft leerlingen of studenten inzicht in hun sterke en zwakke punten en helpt hen het eigen leerproces te verbeteren. Digitaal toetsen biedt mogelijkheden om formatieve feedback te standaardiseren en om rijke feedback te geven (bijvoorbeeld links naar relevante achtergrondinformatie). 

Peer assessment

Bij peer assessment (ook wel peer review of peer feedback genoemd) beoordelen leerlingen of studenten (peers) elkaars producten en voorzien elkaar van feedback. In sommige digitale toetssystemen kan de mogelijkheid van peer assessment ingesteld worden. (Bron: Surf.nl)

Heb je vragen over dit thema? Stel ze in de onderwijs community binnen de Wij-leren.nl Academie!

Laatst geactualiseerd op 6 oktober 2021

Gerelateerd

Cursus & Materiaal

Kennis & vaardigheden m.b.t. de meldcode

Wil jij als leerkracht het verschil maken bij kinderen die thuis onveilig opgroeien? Kijk hoe Augeo daarbij helpt.
Augeo 

Scholing

Toetsen en evalueren

Welke vormen zijn er en hoe zet jij ze in?
oo.nl 

E-learning module

Wat is formatieve evaluatie?

Online module over formatieve evaluatie
Wij-leren.nl Academie 

Lespakket

Veilig van A naar B met Streetwise Digitaal

Probeer de nieuwe digitale leerlijn van de ANWB schooljaar 2023-2024 gratis uit. Meld je nu aan!
ANWB 

Onderwijsboeken

Studeren met succes docenten

Effectief leren en studeren kan aangeleerd worden.
Uitgeverij Ten Brink 

Leren zichtbaar maken met formatieve assessment - In de praktijk.

Arja Kerpel

Feedback - betekenis en voorbeelden.

Machiel Karels

Effectieve feedback in het onderwijs.

Machiel Karels

Werkvormen groepsgewijze feedback

Machiel Karels

Team-based Learning: best practice voor effectief en leuker leren!

Ilse Erich

Een klas van denkers

Dick van der Wateren

Effectieve vragen stellen essentieel voor een onderzoekende houding

Sietske van der Wegen

Schrijfproducten verbeteren alleen door formatieve evaluatie op doelen!

Helèn de Jong

Effectief formatief toetsen - vijf strategiën met voorbeelden

Gerdineke van Silfhout

Formatief evalueren, hoe pak ik dat aan in mijn les? Tien voorbeelden

Gerdineke van Silfhout

Grotere leerwinst door begeleiding leerkrachten bij gebruik formatieve toetsen

Annemieke Top

Beter toetsen en evalueren van lezen met begrip

Karin van de Mortel

De ontbrekende schakel in onderwijs - inzicht in het conatieve deel

Joop Stroes

Aan de slag met feedback van leerlingen

Jaap Versfelt

Leren leerlingen beter schrijven door afstandsonderwijs?

Nellianne van Schaik

Formatief toetsen in relatie tot didactisch handelen

Dominique Sluijsmans

Toetsing als motor voor leren: naar succeservaringen voor alle leerlingen

Dominique Sluijsmans

Formatief evalueren: Aan de slag met je collega`s

Gerdineke van Silfhout

Toetsing als kans voor leren - Intro

Dominique Sluijsmans

Hoe organiseer je formatief evalueren en wat is het effect? (2)

Dominique Sluijsmans

Wat vraagt formatief van (teams van) leraren? (3)

Dominique Sluijsmans

De cyclus van formatief evalueren in 5 voorbeelden

Gerdineke van Silfhout

Toetsing als kans om te leren - interview

Dominique Sluijsmans

Belemmeringen voor effectief en plezierig leerklimaat in het hoger onderwijs

Joost van der Horst

Selecteren: we willen het niet, maar we doen het voortdurend

Karen Heij

Beroepsauthentiek toetsen vermindert toetsdruk en conditionering op cijfers

Joost van der Horst

Beroepsauthentiek toetsen vermindert toetsdruk en conditionering op cijfers

Joost van der Horst

Feedback je wijzer!

Karen Heij

Formatief evalueren

Dolf Janson

Het belang van een goed beoordelingsmodel

Karen Heij

Vijf manieren om leerlingen te helpen zich te concentreren op leren in plaats van op cijfers

Crystal Frommert

Prestatiepijn: toetsen als boosdoeners?

Gerdineke van Silfhout

Betrokkenheid! - De sleutel tot beter leren - Marzano

Arja Kerpel

Toetsrevolutie - Naar een feedbackcultuur in het voortgezet onderwijs

Helèn de Jong

Feedback om leren zichtbaar te maken

Arja Kerpel

Formatief evalueren schoolbreed implementeren

Bertine van den Oever

Formatief evalueren schoolbreed implementeren

Bertine van den Oever

Toetsen in een video van één minuut uitgelegd

redactie

Welke didactische strategie bevordert het zelfvertrouwen?

Zijn nederlandse leerlingen nog gemotiveerd?

Vergroot leerlinggestuurd onderwijs de motivatie van leerlingen?

Wat is het effect van vooraf toetsen?

Leidt eigenaarschap tot betere leerprestaties?

Hoe bevorder je zelfsturing van laagopgeleide nt2-leerlingen?

Wat is de rol van Intern begeleiders bij het bieden van extra ondersteuning?

Leerlingen met een onvoldoende taalbasis: hoe toets je rekenvaardigheden?

Hoe zorg je voor een goede online feedback tussen studenten?

Hoe stimuleer je leerlingen tot reflectie op hun leerproces?

Gebruik van toetsen bij het plannen van leertrajecten

Selfassessment voor formatief toetsen van basisschoolleerlingen

Beter begrip van informatie in teksten door zelftoetsen

Samenhang expertiseniveau leerling bij leren met zelftoetsen

Zelftoetsen voor het effectiever leren van teksten