Jongens zijn slimmer dan meisjes

Arja Kerpel

Redactielid wij-leren.nl l Projectleider bij Wij-spelen.nl

 

  Geplaatst op 21 november 2016

  >> Onderwijsmythes direct bestellen.

Indianenverhalen in het onderwijs? Die zijn er genoeg. In het boek Jongens zijn slimmer dan meisjes – 35 mythes over leren en onderwijs nemen Pedro de Bruyckere, Paul Kirschner en Casper Hulshof een flink aantal hardnekkige clichés onder de loep. Ze weerleggen die op basis van recent onderzoek. 
 
Het boek is als volgt opgebouwd:
  • Grote schoonmaak
  • Mythes over leren
  • Neuromythes
  • Mythes over technologie in het onderwijs
  • Mythes in onderwijsbeleid

Grote schoonmaak

We geloven graag, en we geloven zeker graag als het over onderwijs gaat. We hebben namelijk allemaal het beste voor met onze kinderen. Daarom zoeken we continu naar nieuwe inzichten, in de hoop dat ze beter zullen zijn en dat onze kinderen beter zullen leren. Inmiddels zijn er een karrenvracht van middelen en theorieën, waarvan de wetenschap inmiddels heeft aangetoond dat ze weinig of niet werken. Van andere theorieën is nooit bewezen dat ze werken. 
 
Daarom: in dit boek een grote schoonmaak. Diverse thema’s passeren de revue, bij elke onderwerp staat aangegeven in welke categorie het valt, aan de hand van de volgende symbolen:
  • :- / = De uitspraak klopt helemaal niet of bijna helemaal niet, of er is geen bewijs voor.
  • :-│= Er bestaat nog steeds discussie over het thema en de wetenschap geeft geen uitsluitsel.
  • :-? = Wij – en we benadrukken wij – vonden bij het schrijven van dit boek geen wetenschappelijk bewijs.
In dit artikel komen tien thema's aan bod:

1. Mensen hebben verschillende leerstijlen :- /

Er bestaan heel wat verschillende leerstijlindelingen: Je hebt beelddenkers en mensen die meer verbaal denken. Doeners, dromers, denkers en beslissers. Mensen die auditief of kinesthetisch leren. Steevast is de redenering dat als we ons onderwijs zouden aanpassen aan de leerstijl van mensen, dat ze wellicht beter zullen leren. Er is wel een klein probleempje… Het is een hardnekkige mythe. 
 
Je lessen aanpassen aan leerstijlen van je leerlingen? Nauwelijks wetenschappelijke evidentie voor de verschillende indelingen, geen bewijs voor meerwaarde in de klas. 

2. Als je alles kunt opzoeken, is kennis onbelangrijk :- /

We hebben juist méér kennis nodig voor de vaardigheden die we nodig hebben in deze kennismaatschappij. De 21ste eeuwse vaardigheden zoals kritisch denken en creativiteit zijn sterk gekoppeld aan een degelijke kennisbasis.

3. Leren door zelf te ontdekken, is beter dan uitleg krijgen. :-|

Je hebt absolute voorstanders van zelfontdekkend leren, en je hebt onderzoekers die het een mythe noemen. Beiden hebben gelijk. Puur zelfontdekkend leren werkt niet, maar met de juist ondersteuning kan deze vorm van leren effectief zijn.

4. Jongens zijn van nature beter in wiskunde dan meisjes :- /

Meisjes zijn niet minder goed in wiskunde; zo simpel is het.

5. In onderwijs moet je met meer soorten intelligenties rekening houden. :-|

Meervoudige intelligenties: overal kom je deze indeling van Gardner tegen. Pinterest staat er vol mee. Er is in ieder geval één persoon die vindt dat deze theorie in het onderwijs te vaak verkeerd ingeschat wordt, en dat is… Howard Gardner zelf. In Jongens zijn slimmer dan meisjes citeren de auteurs meerdere delen uit een interview met Gardner. De auteurs zelf noemen de meervoudige intelligenties eerder een filosofie dan een bewezen theorie. Niet meteen een mythe dus, maar het zou een mythe kunnen worden als je hem te serieus neemt.
 
Goed om te beseffen: deze wetenschap ontslaat je als leerkracht niet om op zoek te gaan naar en aanspraak te maken op de verschillende talenten van je leerlingen. Het betekent wel dat het geen intelligenties zijn, en dat de talenten mogelijk op andere lijnen liggen dan die Gardner noemde.

INTERMEZZO

Word je moedeloos van het overzicht tot nu toe? Gelukkig zijn er ook dingen die wél werken, zoals:
  • Effectieve, gerichte feedback. 
  • De basis van onthouden: verwerking en emotie. Je onthoudt dingen makkelijker als er een bepaalde emotie aan verbonden is.
  • Leren via concrete voorbeelden.
  • Zorg voor afwisseling en verrassing.
  • Zorg voor pauzes bij het leren.

6. De linkerhersenhelft is analytisch, de rechter creatief. :- /

Om er kort over te zijn: voor creativiteit heb je juist goede connecties nodig tussen je beide hersenhelften.

7. Nieuwe technologie veroorzaakt een revolutie in het onderwijs :- /

Het medium beïnvloedt zelden het lesgeven, laat staan dat één medium voor alle situaties het beste zou zijn. Uit recent onderzoek blijkt wel dat blended learning betere resultaten kan opleveren dan lessen zonder technologie.

8. Een kleinere klas is beter :-|

De kwaliteit van de leerkrachten lijkt belangrijker dan de klassengrootte, maar kleinere klassen in de jongste jaren lijken echt beter. 

9. Jongens hebben er baat bij als ze vaker les krijgen van een man :- /

Er is nauwelijks bewijs dat jongens het beter of slechter doen bij mannelijke of vrouwelijke leerkrachten. Let op: dit gaat over het cognitieve gebied. Er zijn wel andere verschillen merkbaar.

10. Zittenblijven heeft een positief effect op leren :- /

Zittenblijven lijkt in eerste instantie te helpen, maar in het algemeen heeft het al gauw een negatief effect. Slechts bij uitzondering te gebruiken.

Tot slot: Hoe kan ik vermijden dat ik mythes geloof of doorgeef?

Enkele vragen die je jezelf kunt stellen om onderwijsblogs en –onderzoeken op geloofwaardigheid te scannen:
  • Heeft men het over een correlatie of over een causaal verband?
  • Is de auteur objectief? Als de commentator zelf uitvoerig stelt dat hij of zij objectief is, wees dan sceptisch…
  • Heeft men het over mirakeloplossingen? Wondermiddelen bestaan net. Laat je leiden door de feiten.
  • Over wie heeft men het? De context van het onderzoek (milieu, etc.) is heel complex, je kunt situaties niet één op één overnemen op een school.
  • Is men eerlijk in de beschrijving van de andere opinies?
De auteurs noemen nog meer checks die je kunt uitvoeren om te kijken hoe betrouwbaar een onderzoek is. Ze sluiten elke mythe uiteraard af met een overzicht van de gebruikte bronnen.

Recensie

Het boek Jongens zijn slimmer dan meisjes – 35 mythes over leren en onderwijs is een geactualiseerde versie van de in 2013 verschenen versie. De kern van de conclusies is vrijwel hetzelfde; het boek is wel flink uitgebreid. Telde de eerste editie 139 bladzijdes, deze versie tikt de 200 aan. 
 
Volgens de voorkant staan er 35 mythes in dit boek. In het kader van de titel kan ik de volgende opmerking toch niet laten: Ik telde er 36. Dit onderstreept maar weer dat de titel inderdaad een mythe is. Gelukkig is het geen probleem: je krijgt dus een mythe cadeau. 
 
Wat mij betreft verdient dit boek meer aandacht dan het tot nu toe heeft gehad. De mythes zijn namelijk nog steeds de wereld niet uit. Dit moet iedereen in het onderwijs weten. De mythes zijn helder beschreven, met leuke voorbeelden erbij. In dit artikel zijn slechts een selectie van de onderwijsmythes aangestipt. Om ze recht te doen en te weten op welke bronnen de auteurs zich baseren, raad ik je aan om het boek te lezen.  

Heb je vragen over dit thema? Stel ze in de onderwijs community binnen de Wij-leren.nl Academie!

Bestellen

Het boek Onderwijsmythes is te bestellen via:

Gerelateerd

Cursus
Intercollegiaal coachen
Intercollegiaal coachen
Het leren coachen van gelijkwaardige collega`s
Medilex Onderwijs 
Leren zichtbaar maken
Leren zichtbaar maken - John Hattie.
Arja Kerpel
Wat er niet klopt bij John Hattie
Wat klopt er niet bij John Hattie?
Dolf Janson
Mythe van leerstijlen
Drie onderwijskundige mythes ontmaskerd
Wilfred Rubens
Humor in de klas
Humor in de klas: een serieuze zaak. Geen grappen daarover.
Casper Hulshof
Motivatie door feedback
Meer motivatie door oplossingsgerichte feedback
Dirk van der Wulp
Juffen zijn toffer dan meesters
Juffen zijn toffer dan meesters
Marianne Hogenhout
Mindfulness ineffectief
Mindfulness veelbelovend of ineffectief
Casper Hulshof
21st century skills
21st century skills
Casper Hulshof


Inschrijven nieuwsbrief

Inschrijven nieuwsbrief



Inschrijven nieuwsbrief

Creativiteit in een video van één minuut uitgelegd
Creativiteit in een video van één minuut uitgelegd
redactie
Het belang van maakonderwijs op de basisschool. Tjipcast 020
Het belang van maakonderwijs op de basisschool. Tjipcast 020
redactie
Is creativiteit te leren? Tjipcast 009
Is creativiteit te leren? Tjipcast 009
redactie
[extra-breed-algemeen-kolom2]



creativiteit
feedback

 

Mis geen bijdragen

Inschrijven nieuwsbrief

Volg wij-leren.nl

Volg ons op LinkedIn Volg ons op twitter Volg ons op facebook Volg ons op instagram Volg ons op pinterest