Zelfdeterminatie theorie - Self-Determination Theory (SDT)
Er zijn verschillende theorieën over motivatie. Verreweg de meest populaire theorie is de zelfdeterminatie theorie (Self Determination Theory) van Deci & Ryan (1985; 2000). Deze wordt in veel onderzoeken gehanteerd en getoetst aan de praktijk. Hierdoor kunnen de hoofdlijnen uit de theorie ook relatief gemakkelijk worden vertaald naar een aantal handvatten voor docenten.
De zelfdeterminatie theorie maakt allereerst onderscheid tussen intrinsieke en extrinsieke motivatie. Intrinsieke motivatie is motivatie die van binnenuit komt, de leerling is gemotiveerd om iets te leren waarin hij/zij zelf geïnteresseerd is. Bij extrinsieke motivatie zorgen externe prikkels dat de leerling gemotiveerd is, zoals een beloning in de vorm van een hoog cijfer. Intrinsieke motivatie zorgt vaak voor betere leerresultaten.
Volgens Deci & Ryan (1985; 2000) kunnen docenten de intrinsieke motivatie verhogen als ze weten in te spelen op drie psychologische basisbehoeften:
- Autonomie. De leerling heeft de vrijheid om een activiteit naar eigen inzicht te kunnen uitvoeren en heeft invloed op wat hij/zij doet.
- Gevoel van competentie. Het vertrouwen dat de leerling moet hebben in eigen kunnen.
- Relatie, sociale verbondenheid. De verbondenheid met de omgeving, ofwel vertrouwen hebben in anderen. En een positief klimaat in de klas; leerlingen moeten zich vrij voelen om vragen te stellen en niet bang zijn om fouten te maken (Verbeeck, 2010).
Bronnen
Deci, E.L., & Ryan, R.M. (2018) Self-Determination Theory, Basic Psychological Needs in Motivation, Development and Wellness, december 2018, 756 pagina's.
Ryan, R.M., & Deci, E.L. (2000). Self-determination theory and the facilitation of intrinsic motivation, social development, and well-being. American Psychologist, 55, 68-78.
Verbeeck, K. (2010). Op eigen vleugels. Autonomie voor kinderen in het basisonderwijs. ’s-Hertogenbosch: KPC Groep in opdracht van het ministerie van OCW.
Boeken
Het basisboek hierover is alleen in het Engels verkrijgbaar:
Heb je vragen over dit thema? Stel ze in de onderwijs community binnen de Wij-leren.nl Academie!
Laatst geactualiseerd op 10 augustus 2022
Gerelateerd
E- learning module

Effectief communiceren met behulp van transactionele analyse
Ontrafel jouw manier van communiceren
Medilex Onderwijs
Medilex Onderwijs

Scholing

Alle opleidingen en boeken in het onderwijs
Voor jouw persoonlijke ontwikkeling en werkplezier
oo.nl
oo.nl

Lespakket

Veilig van A naar B met Streetwise Digitaal
Probeer de nieuwe digitale leerlijn van de ANWB schooljaar 2023-2024 gratis uit. Meld je nu aan!
ANWB
ANWB

Congres

Kom naar Onderwijsinzicht - vr. 15 sep 2023
OnderwijsInzicht is het onderwijscongres voor beslissers & ICT coördinatoren PO-VO rond ICT in het onderwijs.
Kennisnet
Kennisnet

Leerlijn

Compleet effectief leesonderwijs:
De Leerlijn Lezen en Schrijven van De Schoolschrijver. Klik voor een gratis sneak preview!
De Schoolschrijver
De Schoolschrijver



Kindgesprekken: zonder relatie geen prestatie.
Albert de Boer

Motivatie - intrinsieke en extrinsieke motivatie
Machiel Karels

Dimensies van onderwijs
Machiel Karels

Ongemotiveerde leerlingen zijn ook gemotiveerd
Ivo Mijland

De vier sleutels voor een effectieve les - deel 2
Theo Wildeboer

Pedagogische tact past bij gepersonaliseerd onderwijs
Tijl Rood

Zo vergroot je de motivatie van je leerlingen!
Jaap Versfelt

Het kind is eigenaar van zijn ontwikkeling en is daarvoor competent
Luc Stevens

Is de attitude en het gedrag van leerlingen te beïnvloeden?
Michel Verdoorn

Adaptieve software zet onderwijs op zijn kop
Tijl Rood

Hoe organiseer je gepersonaliseerd onderwijs?
Tijl Rood

Motivatie meten en verbeteren - De motivatiespiegel
Ton van der Valk

Hoe help je leerlingen om gemotiveerd te raken? - 10 praktische inzichten voor onderwijsprofessionals
Yvonne van Sark

Waarom je als leraar trots op je vak zou moeten zijn
Dolf Janson

Hoe laat je intrinsieke motivatie groeien?
Dirk van der Wulp

De coachende leraar is van doorslaggevend belang voor de opbrengsten.
Dolf Janson

Technisch lezen oefenen met een adaptieve leesapp
redactie

Beter onderwijs door meer didactische efficiëntie
Michel Verdoorn

Hoger leerrendement door vergroten autonome motivatie
Michel Verdoorn

Beter differentiëren dankzij zelfgereguleerd differentiëren
Michel Verdoorn

Wat zegt onderzoek over Zelfgereguleerd differentiëren (ZRD)?
Michel Verdoorn

Meer motivatie door meer autonomie
Dirk van der Wulp

Benchmarks voor motivatie
Ton van der Valk

(Hoog)begaafde leerlingen en de overgang van PO naar VO
Martine Blonk - Meulenkamp

Sturen op autonomie - Transactionele analyse voor het onderwijs
Nelleke Herrewijnen

Stop marginalisering in het onderwijs
Marjoke Hinnen

Zelfregulatie in een video van één minuut uitgelegd
redactie

Autonomie-ondersteunend lesgeven in een video van één minuut uitgelegd
redactie

Autonome motivatie in een video van één minuut uitgelegd
redactie

Maarten van Buuren over autonomie en zelfsturing volgens Spinoza
redactie

Motivatie in een video van één minuut uitgelegd
redactie

Psychologische basisbehoeften in een video van één minuut uitgelegd
redactie

Hoeveel eigenaarschap kunnen professionals aan? Tjipcast 0012
redactie

Het belang van autonomie en zelfsturing: Tjipcast 002
redactie

Heeft belonen van gewenst gedrag een blijvend effect?

Zijn nederlandse leerlingen nog gemotiveerd?

Vergroot leerlinggestuurd onderwijs de motivatie van leerlingen?

Welk effect hebben leesmethodes?

Leren leerlingen van het vmbo anders?

Hoe versterk je online het actief leren van volwassen NT2-deelnemers?

Welke competenties zijn nodig voor begeleiders in hybride leeromgevingen?

Heeft een vaste LOB-begeleider meerwaarde voor studenten?

Leidt eigenaarschap tot betere leerprestaties?

Hoe bevorder je zelfsturing van laagopgeleide nt2-leerlingen?

Toepasbaarheid van scaffoldingstechnieken bij zelfregulatievaardigheden

Het motiveren van leerlingen met verschillende prestatieniveaus en achtergrondkenmerken

Studiemotivatie hoogbegaafde leerlingen in VWO-plus

Van faalervaring naar leerervaring: Zijn reacties van leerlingen op lage cijfers te beïnvloeden?

De metadenkende leerling: effecten van de IMPROVE-methode
[extra-breed-algemeen-kolom2]