Samenwerkend leren
Het woord zegt het al: leren doe je samen. Toch is het niet zomaar groepswerk. Bij samenwerkend leren wordt gebruik gemaakt van samenwerkingsvormen.
Samenwerkend leren gaat uit van vijf basisprincipes:
- Positieve wederzijdse afhankelijkheid.
- Individuele verantwoordelijkheid.
- Directe interactie.
- Samenwerkingsvaardigheden.
- Evaluatie van het groepsproces.
Bij samenwerkend leren speelt de samenwerking tussen sterkere en zwakkere leerlingen een grote rol. De kinderen zoeken samen naar een oplossing en helpen elkaar. De gedachte hierachter is dat zowel de zwakke als de sterke kinderen hiervan leren. De zwakke leerlingen, doordat ze uitleg en aanmoediging krijgen. De sterke leerlingen, omdat zij de stof op een hoger niveau leren beheersen als ze het aan anderen uitleggen. Bij samenwerkend leren is dus niet alleen de lesstof belangrijk, maar ook de samenwerking.
Samenwerkend leren wordt ook wel Coöperatief leren genoemd.
Heb je vragen over dit thema? Stel ze in de onderwijs community binnen de Wij-leren.nl Academie!
Laatst geactualiseerd op 9 augustus 2022
Gerelateerd
Webinar
![Klassenmanagement - vijf kenmerken van een goede les](https://wij-leren.nl/images/iconen/benut-leerpotentieel-alle-leerlingen-100.jpg)
Klassenmanagement - vijf kenmerken van een goede les
Gratis webinar met Niels de Jong
Wij-leren.nl Academie![](https://wij-leren.nl/img/linkwl.png)
Wij-leren.nl Academie
![](https://wij-leren.nl/img/linkwl.png)
Gratis webinar
![Gratis serie webinars over actuele onderwijskundige thema's!](https://wij-leren.nl/images/iconen/academie-100.jpg)
Gratis serie webinars over actuele onderwijskundige thema's!
Bekende experts delen hun kennis
Wij-leren.online Academie![](https://wij-leren.nl/img/linkwl.png)
Wij-leren.online Academie
![](https://wij-leren.nl/img/linkwl.png)
Cursus
![Leidinggeven aan een professionele schoolcultuur](https://wij-leren.nl/images/iconen/Leidinggeven aan een professionele schoolcultuur wijleren.jpg)
Leidinggeven aan een professionele schoolcultuur
Cultuurbouwer in een lerende organisatie
Medilex Onderwijs![](https://wij-leren.nl/img/linkwl.png)
Medilex Onderwijs
![](https://wij-leren.nl/img/linkwl.png)
![Gratis serie webinars over actuele onderwijskundige thema's!](https://wij-leren.nl/images/banners/webinars-leermodules-experts-470.jpg)
![Leeromgevingen](https://wij-leren.nl/images/iconen/leeromgevingen.jpg)
Leeromgevingen: rol leerkracht - didactische werkvormen - differentiatie.
Arja Kerpel
![Kleine klassen hebben voordelen](https://wij-leren.nl/images/iconen/kleine-klassen-voordelen-onderzoek-100.jpg)
Klein is fijn - Waarom kleine klassen beter werken dan grote.
Ruben du Burck
![Coöperatieve leerstrategieën](https://wij-leren.nl/images/iconen/cooperatieve-leerstrategieen-handboek-cooperatief-leren-100.jpg)
Coöperatieve leerstrategieën - Handboek coöperatief leren.
Machiel Karels
![Werkvormen - Interactie](https://wij-leren.nl/images/iconen/didactische-werkvormen-interactievormen-100.jpg)
Didactische werkvormen - Interactievormen
Arja Kerpel
![Coöperatief leren](https://wij-leren.nl/images/iconen/cooperatief-leren-artikel-100.jpg)
Coöperatief leren: samenwerkend leren - principes - voordelen
Arja Kerpel
![Klassenmanagement](https://wij-leren.nl/images/iconen/klassenmanagement-artikel-100.jpg)
Klassenmanagement - welke leerkrachtvaardigheden zijn belangrijk?
Arja Kerpel
![Coöperatieve werkvormen](https://wij-leren.nl/images/iconen/cooperatieve-werkvormen-artikel-100.jpg)
Coöperatieve werkvormen: 17 werkvormen voor groepen
Arja Kerpel
![Team-based learning](https://wij-leren.nl/images/iconen/best-practice-team-based-learning-100.jpg)
Team-based Learning: best practice voor effectief en leuker leren!
Ilse Erich
![Samenwerking teams](https://wij-leren.nl/images/iconen/samen-kijken-meer-zien-beter-beslissen-100.jpg)
Samen kijken - meer zien - beter beslissen
Theo Wildeboer
![Reflecteren met het team over visie](https://wij-leren.nl/images/iconen/reflecteren-team-visie-brief-ouders-100.jpg)
Reflecteren met het team - schrijf een brief!
Dolf Janson
![Een klas van denkers](https://wij-leren.nl/images/iconen/een-klas-van-denkers-100.jpg)
Een klas van denkers
Dick van der Wateren
Informeel leren: zelf laten denken helpt
Dolf Janson
![Soepele lesovergang](https://wij-leren.nl/images/iconen/leswisseling-PCM-klassenmanagement-leertijd-100.jpg)
Zonder stress van les naar les
Jelte van der Kooi
![Hogere denkvaardigheden](https://wij-leren.nl/images/iconen/hogere-denkvaardigheden-100.jpg)
Uitdagende opdrachten voor het betere denkwerk
René Leverink
![Competenties](https://wij-leren.nl/images/iconen/leren-competenties-met-zonder-instructies-100.jpg)
Competenties verwerven met en zonder instructie
Robert-jan Simons
![Effectief onderwijs](https://wij-leren.nl/images/iconen/effectief-onderwijs-100.jpg)
De negen schakels van effectief onderwijs
Jos Cöp
![Samenwerkend leren bij gym](https://wij-leren.nl/images/iconen/samenwerkend-leren-gym-100.jpg)
Bewegingsonderwijs: Samenwerkend leren in de praktijk
Maarten Massink
![Leren van fouten](https://wij-leren.nl/images/iconen/leren-van-fouten-100.jpg)
Van je eigen fouten leer je het meest?
Casper Hulshof
![Cooperatief leren in leesonderwijs](https://wij-leren.nl/images/iconen/cooperatief-leren-leesonderwijs-100.jpg)
Gebruik het ook in je leesonderwijs!
Paul Filipiak
![Activerende didactiek](https://wij-leren.nl/images/iconen/activerende-didactiek-werkvormen-coachen-reflecteren-100.jpg)
Activerende didactiek en coachend leraargedrag
Machiel Karels
![De noodzaak van een teamcoach om als team doelen te behalen](https://wij-leren.nl/images/iconen/werken-met-teacher-leadership-100.jpg)
Werken met Teacher Leadership
Jaap Versfelt
![Beter schrijven door afstandsonderwijs](https://wij-leren.nl/images/iconen/beter-schrijven-afstandsonderwijs-100.jpg)
Leren leerlingen beter schrijven door afstandsonderwijs?
Nellianne van Schaik
![Lean werken in het onderwijs: hoe doe je dat?](https://wij-leren.nl/images/iconen/lean-in-het-onderwijs-100.jpg)
Werken met Lean in het onderwijs
Jaap Versfelt
![Bewezen effectieve interventies](https://wij-leren.nl/images/iconen/evidence-informed-werken-onderwijs-100.jpg)
Evidence informed werken in het onderwijs
Jaap Versfelt
![Van groep naar team; kijk zo eens naar je klas!](https://wij-leren.nl/images/iconen/maak-van-je-groep-een-team-100.jpeg)
Maak van je groep een team!
Alex de Bruijn
![Handleiding leerlingen werken in groepen](https://wij-leren.nl/images/iconen/handleiding-leerlingen-werken-in-groepen-100.jpg)
Enkele tips om leerlingen te leren werken in groepen
Cheyanne Freitas
![Handleiding leerlingen werken in groepen](https://wij-leren.nl/images/iconen/handleiding-leerlingen-werken-in-groepen-100.jpg)
Enkele tips om leerlingen te leren werken in groepen
Cheyanne Freitas
![Breinvriendelijk onderwijs](https://wij-leren.nl/images/iconen/breinvriendelijk-onderwijs-100.jpg)
Breinvriendelijk onderwijs - Feiten en praktische tips
Arja Kerpel
![Coöperatieve leerstrategieën](https://wij-leren.nl/images/iconen/cooperatieve-leerstrategieen-100.jpg)
Coöperatieve leerstrategieën - Uitleg en praktische voorbeelden
Arja Kerpel
![Didactische werkvormen](https://wij-leren.nl/images/iconen/didactische-werkvormenboek-100.jpg)
Het didactische werkvormen boek
Arja Kerpel
![Interdisciplinair samenwerken](https://wij-leren.nl/images/iconen/over-het-schoolhek-heen-100.jpg)
Over het schoolhek heen
Myriam Lieskamp
![Onderzoekend leren](https://wij-leren.nl/images/iconen/onderzoekend-leren-intuitief-wetenschap-100.jpg)
Denken, dromen, kijken en doen
Bas ter Avest
![Activerend onderwijs in een video van één minuut uitgelegd](https://wij-leren.nl/img/icon_video.jpg)
Activerend onderwijs in een video van één minuut uitgelegd
redactie
![Coöperatieve werkvormen in een video van één minuut uitgelegd](https://wij-leren.nl/img/icon_video.jpg)
Coöperatieve werkvormen in een video van één minuut uitgelegd
redactie
![Coöperatief leren in een video van één minuut uitgelegd](https://wij-leren.nl/img/icon_video.jpg)
Coöperatief leren in een video van één minuut uitgelegd
redactie
![Samenwerkingsvormen in een video van één minuut uitgelegd](https://wij-leren.nl/img/icon_video.jpg)
Samenwerkingsvormen in een video van één minuut uitgelegd
redactie
[extra-breed-algemeen-kolom2]
73 activerend onderwijs
47 coöperatief leren
40 coöperatieve werkvormen
72 informeel leren
77 klassenmanagement
54 ontdekkend leren
25 samenwerkingsvormen
47 coöperatief leren
40 coöperatieve werkvormen
72 informeel leren
77 klassenmanagement
54 ontdekkend leren
25 samenwerkingsvormen
![5 minuten Coöperatief](https://wij-spelen.nl/images/iconen/5-minuten-spelletjes-cooperatief-100.png)
5 minuten Coöperatief - Activiteiten voor samen leren of plezier maken ![](img/linkwl.png)
![](img/linkwl.png)
Arja Kerpel
![Cijfertoren](https://wij-spelen.nl/images/iconen/cijfertoren-100.jpg)
Cijfertoren - Hét coöperatieve spel voor kinderen ![](img/linkwl.png)
![](img/linkwl.png)
Otto Zwolsman
![Samen schroeven](https://wij-spelen.nl/images/iconen/samen-schroeven-100.jpg)
Samen schroeven - Spelenderwijs coöperatief leren ![](img/linkwl.png)
![](img/linkwl.png)
Arja Kerpel
![OK of niet OK?](https://wij-spelen.nl/images/iconen/ok-of-niet-ok-100.jpg)
OK of niet OK? - Een spel over waarden, normen en regels ![](img/linkwl.png)
![](img/linkwl.png)
Arja Kerpel
![Samen praten](https://wij-spelen.nl/images/iconen/samen-praten-100.jpg)
Samen praten - Ik zie, ik zie... en dan nog leuker! ![](img/linkwl.png)
![](img/linkwl.png)
Marjolein Haazebroek
![Samen rijgen](https://wij-spelen.nl/images/iconen/samen-rijgen-100.jpg)
Samen rijgen - Coöperatief leren en rijgen tegelijk ![](img/linkwl.png)
![](img/linkwl.png)
Aletta Geuze
![Silly Sports & Goofy Games](https://wij-spelen.nl/images/iconen/silly-sports-en-goofy-games-100.jpg)
Silly Sports & Goofy Games - 200 Coöperatieve energizers ![](img/linkwl.png)
![](img/linkwl.png)
Arja Kerpel
![Silly Sports & Goofy Games](https://wij-spelen.nl/images/iconen/silly-sports-en-goofy-games-100.jpg)
Silly Sports & Goofy Games - 200 Coöperatieve energizers ![](img/linkwl.png)
![](img/linkwl.png)
Arja Kerpel
![Multiculturele poppen](https://wij-spelen.nl/images/iconen/multiculturele-pop-100.jpg)
Multiculturele poppen - Een kleurrijke poppenhoek ![](img/linkwl.png)
![](img/linkwl.png)
Arja Kerpel
![Lijnendans](https://wij-spelen.nl/images/iconen/lijnendans-100.jpg)
Lijnendans - Coöperatief tekenen voor binnen en buiten ![](img/linkwl.png)
![](img/linkwl.png)
Arja Kerpel