Huiswerkscholen zijn géén oplossing voor onderpresteren

Lisanne van Nijnatten

Kinder- & jeugdpsycholoog bij Praktijk De Blik

 

  Geplaatst op 1 juni 2015

Op mijn weg naar huis vanuit het centrum van Utrecht kom ik al fietsend meer dan vijf huiswerkscholen of huiswerkinstituten tegen (en ik ben maar 15 minuten onderweg). Tot mijn frustratie, omdat ik tegenstander ben van huiswerkscholen in de begeleiding van onderpresteerders.

Natuurlijk zijn niet alle kinderen die daar komen chronische onderpresteerders. Ik denk alleen dat veel chronische onderpresteerders de benodigde hulp mislopen door de misleidende werking van huiswerkscholen. Toch blijft de vraag ernaar groeien. Mijn kritiek ook.

De schijn van huiswerkbegeleiding

"Het grootste probleem dat ik heb met huiswerkscholen, is dat het lijkt alsof ze werken."

Ze bieden echter geen oplossing voor de kern van de problematiek van onderpresteerders. Daardoor houden ze de problematiek juist in stand en voorkomen ze een oplossing voor de lange termijn.

Een huiswerkschool is er namelijk vooral voor toezicht en structuur. Ze zijn er niet voor gemaakt om kinderen te leren leren en de omgang met succes en falen beter te maken. Nog minder beschikken ze over de expertise om chronische onderpresteerders de juiste hulp te bieden.

Waar huiswerkscholen heel erg goed in zijn, is het bieden van een gestructureerde omgeving waarin kinderen vrijwel niks anders kunnen doen dan huiswerk maken. Hierdoor is een deel van de hobbel om überhaupt aan huiswerk te beginnen voor veel jongeren weggenomen.

Voeg hier een externe controle van de begeleider aan toe en veel jongeren verrichten meer werk dan ze thuis zouden doen. In deze zin werkt de begeleiding. Er komt meer uit de handen van het kind en het scheelt veel conflicten thuis.

Het gebrek van huiswerkbegeleiding

Het bouwt echter geen zelfredzaamheid op bij een kind. Naar mijn ervaring is een huiswerkschool vooral gericht op: 

  • het overhoren van vakinhoudelijke kennis (niet op het leerproces);
  • structureren van planning (niet op het vinden van unieke oplossingen per kind);
  • het bieden van een omgeving zonder afleiding.

Daardoor werkt de huiswerkschool zolang het kind erheen gaat, maar alleen dan. Het proces om voor de lange termijn zelfsturend vermogen en leertechnieken te ontwikkelen blijft bij het kind zelf liggen. Sommigen leren dit gaandeweg zelf, anderen niet. De jongeren krijgen in ieder geval niet het gevoel dat hun succes voor 100% aan hen te wijden is.

Zoals ik in een eerder artikel schreef, ligt de kern van de problematiek van onderpresteren – voornamelijk op de middelbare school - bij een gevoel van onmacht en moeite met zelfexpressie. Dit is zeer complexe, gevoelige problematiek waar weinig professionals goed mee om kunnen gaan.

"Wegnemen van de autonomie (en dus de macht) van het kind door middel van externe controle houdt de problematiek dus in stand."

Huiswerkscholen zijn niet gemaakt om écht te leren, maar om huiswerk te maken. Op een oppervlakkig niveau geven ze een oplossing. Deze oplossing is vast geschikt voor kinderen die enkel dat stukje structuur nodig hebben. Niet voor chronische onderpresteerders.

Het voelt vaak alsof ik op dit gebied een roepende in de woestijn ben, jammer genoeg. De legio onderpresteerder die worden ‘gehandhaafd’ in de huiswerkscholen zouden andere hulp moeten krijgen. Helaas is deze hulp vaak ook niet beschikbaar in GGZ instellingen en is er weinig garantie waar de juiste hulp wel beschikbaar is.

De juiste begeleiding

Ik denk dat een goede klik met de begeleider heel belangrijk is, dus afgaan op gevoel is een deel van de oplossing. Daarnaast is het enorm belangrijk om te beseffen dat het oplossen van chronisch onderpresteren een emotioneel, langdurig proces is waarbij verder gekeken moet worden dan het maken van huiswerk, leren leren en planningen. Het vergt een hoop kwetsbaarheid bij het kind, daarom vergt het ook een hoop vertrouwen en veiligheid. (Edit: dus korte programma's om te leren leren zijn zeer vaak ook niet genoeg!)

Bright minds, poor grades

Zoals ik in meerdere artikelen al heb aangeraden, wil ik hierbij graag nog een keer het boek ‘Bright minds, poor grades’ door Michael Whitley noemen. Ik denk dat dit veel ouders en professionals inzicht kan geven in de diepere laag van onderpresteren. Daardoor zijn de valkuilen ook enorm zichtbaar. Hiernaast geeft het een duidelijk tien stappen programma voor ouders om hun kind zo goed mogelijk te ondersteunen. Dan wordt duidelijk dat huiswerkscholen geen ‘quick fix’ zijn voor onderpresteren.

Heb je vragen over dit thema? Stel ze in de onderwijs community binnen de Wij-leren.nl Academie!

Gerelateerd

Lessenserie
Start met online lessen 'Weet wat je eet?'
Start met online lessen 'Weet wat je eet?'
Ga aan de slag met hét gratis online lespakket over gezond, veilig en duurzaam eten voor vo en mbo.
Voedingscentrum 
E-learning module
Wat is begaafdheid?
Wat is begaafdheid?
Gratis online module voor ouders
Wij-leren.nl Academie 
E- learning module
Hoogbegaafde leerlingen in beeld
Hoogbegaafde leerlingen in beeld
Herken de specifieke onderwijsbehoeften van hoogbegaafde leerlingen
Medilex Onderwijs 
Lespakket
Veilig van A naar B met Streetwise Digitaal
Veilig van A naar B met Streetwise Digitaal
Probeer de nieuwe digitale leerlijn van de ANWB schooljaar 2023-2024 gratis uit. Meld je nu aan!
ANWB 
Scholing
Ouders en opvoeders
Ouders en opvoeders
Hoe ontwikkel je een goede relatie met ouders en verzorgers?
oo.nl 
Cursus & Materiaal
Kennis & vaardigheden m.b.t. de meldcode
Kennis & vaardigheden m.b.t. de meldcode
Wil jij als leerkracht het verschil maken bij kinderen die thuis onveilig opgroeien? Kijk hoe Augeo daarbij helpt.
Augeo 
Veilig van A naar B met Streetwise DigitaalMisverstanden hoogbegaafdheid
Zeven misverstanden rond hoogbegaafdheid.
Arja Kerpel
Zorg voor het kind
Zorg voor het kind: passend onderwijs - onderwijsbehoeften
Arja Kerpel
Hoogbegaafdheid
Hoogbegaafdheid - kenmerken - gedrag - tips aanpak
Arja Kerpel
Onderpresteren
Onderpresteren: kenmerken - oorzaken - gevolgen - aanpak
Arja Kerpel
Extra zorgvraag
Onderwijs voor hoogbegaafden met extra zorgvraag
Lisanne van Nijnatten
Top down denken
Top-down denken in onderwijs en opvoeding
Lisanne van Nijnatten
Chronisch onderpresteren
Chronisch onderpresteren - de urgentie om vroeg in te grijpen
Lisanne van Nijnatten
Samenwerking ouders
Leerlingsucces vraagt om samenwerking met ouders
Peter de Vries
Onderpresteerders
Onderpresteerders
Eleonoor van Gerven
Huiswerk maken
Motiveren: Ga je je huiswerk ook echt maken?
Dirk van der Wulp
Autonomie en motivatie
Meer motivatie door meer autonomie
Dirk van der Wulp
Tips voor ouderbetrokkenheid
Ouderbetrokkenheid; zeven dingen die elke ouder moet weten
Peter de Vries
Hindernissen persoonlijkheid hoogbegaafde kinderen deel 1
Interne hindernissen in de persoonlijkheidsontwikkeling van hoogbegaafde kinderen en jongeren (1)
Carl D'hondt
Hindernissen persoonlijkheid hoogbegaafde kinderen deel 1
Interne hindernissen in de persoonlijkheidsontwikkeling van hoogbegaafde kinderen en jongeren (1)
Carl D'hondt
Hindernissen leerprocessen hoogbegaafde leerlingen deel 1
Interne hindernissen in de leerprocessen van hoogbegaafde leerlingen (1)
Carl D'hondt
Hindernissen leerprocessen hoogbegaafde leerlingen deel 2
Interne hindernissen in de leerprocessen van hoogbegaafde leerlingen (2)
Carl D'hondt
Hindernissen leerprocessen hoogbegaafde leerlingen deel 1
Interne hindernissen in de leerprocessen van hoogbegaafde leerlingen (1)
Carl D'hondt
Succesvol begeleiden van hoogbegaafden
Succesvol begeleiden van hoogbegaafde kinderen en jongeren
Arja Kerpel
De Gids
De Gids - Over begaafdheid in het basisonderwijs
Arja Kerpel
Begaafde onderpresteerders
Het begeleiden van begaafde onderpresteerders
Arja Kerpel
De huiswerkhulp
De huiswerkhulp - Een praktische gids voor leerlingen én ouders
Arja Kerpel
Passend onderwijs voor begaafden
Passend onderwijs voor begaafde leerlingen
Arja Kerpel
Beleid hoogbegaafdheid
Slim beleid - Beleid rond hoogbegaafdheid
Arja Kerpel
Onderpresteren
Onderpresteren op de basisschool
Arja Kerpel
Misdiagnose van hoogbegaafden
Misdiagnose van hoogbegaafden
Arja Kerpel
Begeleiding hoogbegaafden
De begeleiding van hoogbegaafde kinderen
Arja Kerpel
Kei in hoogbegaafdheid
Kei in hoogbegaafdheid - Hét praktijkboek voor de leerkracht
Arja Kerpel
Kei in hoogbegaafdheid
Kei in hoogbegaafdheid - Hét praktijkboek voor de leerkracht
Arja Kerpel


Inschrijven nieuwsbrief

Inschrijven nieuwsbrief



Inschrijven nieuwsbrief

Hoogbegaafdheid in een video van één minuut uitgelegd
Hoogbegaafdheid in een video van één minuut uitgelegd
redactie
Ouderbetrokkenheid in een video van één minuut uitgelegd
Ouderbetrokkenheid in een video van één minuut uitgelegd
redactie
Hoeveel eigenaarschap kunnen professionals aan? Tjipcast 0012
Hoeveel eigenaarschap kunnen professionals aan? Tjipcast 0012
redactie
Zelfvertrouwen en zelfstandigheid
Welke didactische strategie bevordert het zelfvertrouwen?
Gezinsproblematiek en gedragsontwikkeling
Gezinsproblematiek: wat doet dit met een kind?
Hoogbegaafde kinderen homogene of heterogene klas
Wanneer voelen hoogbegaafde kinderen zich op hun plek?
Niveauverschillen havo en vwo leerlingen
Waarin verschillen havo- en vwo-leerlingen van elkaar?
Effecten van aanpakken voor een soepele overgang naar po
Vier jaar! Hoe stimuleer je een soepele overgang naar de basisschool?
Lage toetsresultaten in vo en motivatiegebrek
Zijn nederlandse leerlingen nog gemotiveerd?
criteria voor het versnellen of verrijken van hoogbegaafde leerlingen
Welke criteria zijn geschikt om hoogbegaafden te screenen?
Interventies ter bevordering van sociale vaardigheden en ef volwassenen
Wat is helpend ter bevordering van sociale vaardigheden en executieve functies van volwassenen?
Competenties van werkbegeleiders in hybride leeromgevingen mbo
Welke competenties zijn nodig voor begeleiders in hybride leeromgevingen?
Effect vooraf toetsen rekenprestaties en zelfvertrouwen
Wat is het effect van vooraf toetsen?
Communicatie thuis
Differentiatie in ouderbetrokkenheid: het belang van thuis communiceren
Ouderbetrokkenheid VVE
Differentiatie in ouderbetrokkenheid in de voor- en vroegschoolse educatie
Studiekeuze vmbo
De rol van ouders bij studiekeuze en beroepskeuze in (v)mbo
Studiemotivatie VWO plus
Studiemotivatie hoogbegaafde leerlingen in VWO-plus
Motivationele differentiatie
Invloed van cognitieve en motivationele differentiatie bij hoogbegaafde en getalenteerde leerlingen
[extra-breed-algemeen-kolom2]



hoogbegaafdheid
huiswerkbegeleiding
onderpresteren
ontwikkelingsvoorsprong
ouderbetrokkenheid
verantwoordelijkheid
zelfstandigheid

 

Mis geen bijdragen

Inschrijven nieuwsbrief

Volg wij-leren.nl

Volg ons op LinkedIn Volg ons op twitter Volg ons op facebook Volg ons op instagram Volg ons op pinterest