Intrinsieke motivatie
Intrinsieke motiviatie is erg belangrijk, niet alleen in het onderwijs. Het is de motivatie die van binnenuit komt en daarmee is het de motor van het leren. Goede leraren weten de intrinsieke motivatie van leerlingen op gang te brengen. Maar hoe stimuleer je de intrinsieke motivatie van een leerling?
Intrinsieke motivatie in het onderwijs
Als je intrinsiek gemotiveerd bent, doe je iets omdat je het graag wilt, niet omdat je van buiten af wordt gemotiveerd dit te doen. Voor leraren is het van het grootste belang dat zij weten hoe leerlingen intrinsiek gemotiveerd kunnen worden. Het leren van leerlingen gaat dan veel soepeler en het geeft energie in plaats van dat het veel energie kost.
Goede leraren weten het onderwijs betekenisvol voor leerlingen te maken. Zij zorgen er voor dat de motor van nieuwsgierigheid en intrinsieke motivatie blijft draaien en dat de leerlingen op deze manier van binnenuit gemotiveerd zijn voor hun leerproces.
Intrinsieke motivatie theorie
Een belangrijke motivatie theorie is de Zelfdeterminatietheorie van Deci en Ryan. Volgens Deci & Ryan (1985; 2000) kunnen docenten de intrinsieke motivatie verhogen als ze weten in te spelen op drie psychologische basisbehoeften relatie, competentie en autonomie.
Luc Stevens geeft aan: "Eerst het kind, dan de leerling." Daarmee bedoelt hij aan te geven dat de behoefte aan relatie voorop gaat in het onderwijsleerproces. Maar heel dicht daarop komt de behoefte aan autonomie: je wilt regie hebben over je leerproces en daar invloed op uit kunnen oefenen. Tenslotte is de competentiebeleving erg belangrijk: je wilt als leerling ervaren dat je competent bent in wat je doet. Succeservaringen zijn hierin dus erg belangrijk voor de intrinsieke motivatie.
Extrinsieke motivatie
Bij extrinsieke motivatie doe je iets omdat dit van een ander moet of omdat er een andere externe prikkel is die je drijft. Een externe prikkel kan bijvoorbeeld een beloning of geld zijn. Of de dreiging van straf als je iets niet doet. Het grote nadeel van extrinsieke motivatie is het feit dat de motivatie verdwijnt als de externe prikkel wegvalt. In het onderwijs kan het leren voor toetsen een externe motivatie zijn. Of het voorkomen van strafwerk omdat er niet geleerd is of omdat het huiswerk niet gemaakt is.
Intrinsieke motivatie voorbeelden
Voorbeelden van intrinsieke motivatie zijn: Je doet extra goed je best bij Engels omdat je over enige tijd een reis naar Amerika gaat maken en je de taal dan goed wilt beheersen. Een ander voorbeeld: Je doet mee als collectant voor de Hartstichting omdat je vader problemen met z'n hart heeft. Je kunt ook intrinsiek gemotiveerd zijn omdat je eigenaarschap over je leerproces ervaart. Je weet welke doelen je aan wilt werken en je weet waar je staat in je ontwikkeling. Dat zorgt voor een sterke intrinsieke motivatie.
Autonome motivatie
Intrinsieke motivatie komt voort uit de eigen wil om iets te doen. De mogelijkheid zelf keuzes te kunnen maken is hier voor nodig. In het onderwijs is het daarom belangrijk dat er ruimte is voor het maken van eigen keuzes. Daarmee wordt tegemoet gekomen aan deze behoefte van autonomie. Inzicht in het eigen leergedrag en in de voortgang van de opleiding of studie speelt hier een belangrijke rol in. Bij kinderen in het basisonderwijs wordt dit wel 'leren zichtbaar maken' genoemd. Je geeft het kind c.q. de leerling inzicht in de doelen waar aan gewerkt wordt en waar hij of zij staat qua beheersing van die doelen. Deze manier van werken zorgt voor langdurige intrinsieke motivatie omdat het sterk verbonden is aan de behoefte aan competentiebeleving en aan autonomie.
Demotivatie
Er ontstaan motivatieproblemen als je het gevoel hebt dat anderen alles voor je beslissen. Je doet de dingen dan alleen nog maar om straf te voorkomen of om een beloning te krijgen. Motivatieproblemen in het onderwijs zijn vaak ook het gevolg van te weinig afstemming op de leerlingen.
Hoe versterk je intrinsieke motivatie?
Je kunt intrinsieke motivatie stimuleren door pedagogische afstemming. Dat betekent dat je als leraar afstemt op de behoefte aan relatie, competentie en autonomie. Je moet dus zorgen voor een goede relatie met de leerlingen. Daarnaast stem je de instructie en de lesstof zodanig op de leerlingen af dat ze zich competent voelen. En tenslotte organiseer je het onderwijs zo dat leerlingen regie en eigenaarschap ervaren over hun eigen leerproces. Deze aftemming op de basisbehoeften zorgt voor een duurzame intrinsieke motivatie.
Heb je vragen over dit thema? Stel ze in de onderwijs community binnen de Wij-leren.nl Academie!
Laatst geactualiseerd op 20 november 2023
Gerelateerd
Opleiding
Gedragsexpert in het vmbo en mbo
Professioneel omgaan met gedrag van jongeren op school
Medilex Onderwijs
Medilex Onderwijs
Webinar
Intrinsieke motivatie en spel: de echte motor onder leren?
Gratis webinar met Rob Martens
Wij-leren.nl Academie
Wij-leren.nl Academie
Gratis webinar
Gratis serie webinars over actuele onderwijskundige thema's!
Bekende experts delen hun kennis
Wij-leren.online Academie
Wij-leren.online Academie
Flexibel Puberbrein .
Yvonne van Sark
Montessori methode - wat is Montessori onderwijs?
Machiel Karels
Motivatie - intrinsieke en extrinsieke motivatie
Machiel Karels
Dimensies van onderwijs
Machiel Karels
Hoe een talentenscan leerlingen intrinsiek motiveert
Nadine van der Hart
Ongemotiveerde leerlingen zijn ook gemotiveerd
Ivo Mijland
De vier sleutels voor een effectieve les - deel 2
Theo Wildeboer
Is de attitude en het gedrag van leerlingen te beïnvloeden?
Michel Verdoorn
Ik ben een beetje misselijk - ontwikkelingsgericht leesonderwijs
Bea Pompert
Motivatie meten en verbeteren - De motivatiespiegel
Ton van der Valk
Hoe help je leerlingen om gemotiveerd te raken? - 10 praktische inzichten voor onderwijsprofessionals
Yvonne van Sark
Leren van de buitenwereld
Dolf Janson
Vier inzichten over drijfveren voor leren
Wilfred Rubens
Hoe laat je intrinsieke motivatie groeien?
Dirk van der Wulp
Hoger leerrendement door vergroten autonome motivatie
Michel Verdoorn
Beter differentiëren dankzij zelfgereguleerd differentiëren
Michel Verdoorn
Motiveren: Ga je je huiswerk ook echt maken?
Dirk van der Wulp
Meer motivatie door meer autonomie
Dirk van der Wulp
Meer motivatie door oplossingsgerichte feedback
Dirk van der Wulp
Talenten herkennen en ontwikkelen: een hele uitdaging!
Nadine van der Hart
Dieper leren. De zin en onzin van leerrijk onderwijs
Martine Blonk - Meulenkamp
Benchmarks voor motivatie
Ton van der Valk
Alles wat je in je mars hebt in je eigen hand
redactie
Zelfstandig leergedrag in het VO - de hefboom voor succes?
Machiel Karels
Het ontwikkelen van autonome leesmotivatie bij vrij lezen
Anneke Bemer
Eigenaarschap van het leren - 5 tips om hier beter op te oriënteren
Michel Verdoorn
De plek van summatieve toetsing op de weg naar zelfstandigheid
Dominique Sluijsmans
Interne hindernissen in de leerprocessen van hoogbegaafde leerlingen (1)
Carl D'hondt
Interne hindernissen in de leerprocessen van hoogbegaafde leerlingen (2)
Carl D'hondt
Interne hindernissen in de leerprocessen van hoogbegaafde leerlingen (1)
Carl D'hondt
10 vragen over autonomie
Machiel Karels
0 - Van eigenaarschap naar verantwoordelijkheid
Piet van der Ploeg
0 - Van eigenaarschap naar verantwoordelijkheid
Piet van der Ploeg
1 Paradoxen van eigenaarschap
Piet van der Ploeg
2 Casus: Een daltonschool voor basisonderwijs
Piet van der Ploeg
3 Geen eigen leerproces
Piet van der Ploeg
4 Geen eigen keus
Piet van der Ploeg
5 De vier aspecten van de contradictie van eigenaarschap
Piet van der Ploeg
6 De tijdgeest: het neoliberalisme
Piet van der Ploeg
7 Zelfzeggenschap
Piet van der Ploeg
8 Verantwoordelijkheid
Piet van der Ploeg
9 Verantwoordelijk worden
Piet van der Ploeg
Makkelijker kunnen we het niet maken, wel leuker
Marianne Hogenhout
Sturen op autonomie - Transactionele analyse voor het onderwijs
Nelleke Herrewijnen
Deep Learning - betekenisvol onderwijs in een lerende cultuur
Machiel Karels
ReguLEER - Een pedagogisch-didactische verkenning van zelfregulerend leren
Machiel Karels
Een plasje buiten de pot
Ivo Mijland
Stop met innoveren! Ga in transitie
Marjoke Hinnen
Stop marginalisering in het onderwijs
Marjoke Hinnen
Zelfregulatie in een video van één minuut uitgelegd
redactie
Autonomie-ondersteunend lesgeven in een video van één minuut uitgelegd
redactie
Autonome motivatie in een video van één minuut uitgelegd
redactie
Maarten van Buuren over autonomie en zelfsturing volgens Spinoza
redactie
Motivatie in een video van één minuut uitgelegd
redactie
Hoe werken de hersenen bij iemand die verslaafd is?
redactie
Wanneer ben je verslaafd? En hoe kom je er vanaf? Tjipcast 023
redactie
Fragment uit Tjipcast 027: Wat is verslaving?
redactie
Gamification en leren: Tjipcast 004
redactie
Gecontroleerde motivatie in een video van één minuut uitgelegd
redactie
[extra-breed-algemeen-kolom2]
30 autonome motivatie
109 autonomie
38 autonomie-ondersteunend lesgeven
67 basisbehoeften
70 competentie
79 eigenaarschap
51 extrinsieke motivatie
10 gamification
14 gecontroleerde motivatie
216 motivatie
41 zelfdeterminatie theorie
132 zelfregulatie
109 autonomie
38 autonomie-ondersteunend lesgeven
67 basisbehoeften
70 competentie
79 eigenaarschap
51 extrinsieke motivatie
10 gamification
14 gecontroleerde motivatie
216 motivatie
41 zelfdeterminatie theorie
132 zelfregulatie