Krachtig anders leren

Arja Kerpel

Redactielid wij-leren.nl l Projectleider bij Wij-spelen.nl

 

  Geplaatst op 1 juni 2014

  >> Krachtig anders leren direct bestellen.

Onderwijs sluit niet altijd aan bij de manier waarop een kind leert. Sommige kinderen hebben een andere leerstijl. In het boek Krachtig anders leren behandelt Wim Bouman de leerstijl van kinderen die vaak de diagnose dyslexie, ADD en ADHD krijgen. Eerst legt hij de verschillende leerstijlen uit, daarna behandelt hij een passende aanpak voor leerlingen met deze leerstijl. Dit heet de Kernvisie methode.

Beelddenken

Klanken, woordbeelden, spelling, uitspraak, betekenis: de meeste mensen verwerken deze informatie met hun linkerhersenhelft. Daar zit het woordanalysegebied en het woordvormgebied. 
Maar sommige mensen – onder andere dyslectici - verwerken deze informatie anders. Zij gebruiken een route via de rechterhersenhelft.

Deze helft is verantwoordelijk voor de emoties, verbeelding, intuïtie, creativiteit, ruimtelijk inzicht en verbanden leggen. Deze mensen denken in beelden, het zijn beelddenkers. Informatie komt met circa 25 beelden per seconde binnen. 

Deze twee groepen mensen noemt Wim Bouman linksgeoriënteerde denkers en rechtsgeoriënteerde denkers. 

Beeldcultuur

De huidige beeldcultuur zorgt ervoor dat kinderen veel meer visuele impulsen krijgen dan vroeger. Hun denksysteem is daardoor meer visueel ingesteld en hun visuele vaardigheden verbeteren. Steeds meer kinderen ontwikkelen een sterkere rechterhersenhelft. Het probleem is dat ons onderwijs gericht is op linksgeoriënteerde denkers. Veel rechtsgeoriënteerde denkers lopen vast. Het onderwijs moet de kans aangrijpen om deze kinderen anders te laten leren. Dat kan door de Kernvisie methode.

Denksystemen

De Kernvisie methode onderscheid vier denksystemen. Ieder mens maakt gebruik van al deze systemen, maar heeft wel een voorkeur. De vier systemen zijn:

  • Visueel. Gericht op beelden.
  • Auditief. Gericht op geluiden.
  • Kinesthetisch. Gericht op gevoel.
  • Digitaal. Gericht op het beredeneren en overdenken.

Linksgeoriënteerde denkers hebben een voorkeur voor het auditieve en/of het digitale denksysteem. Rechtsgeoriënteerde denkers gebruiken het visuele en/of kinesthetische denksysteem.

Talenten

Rechtsgeoriënteerde kinderen krijgen vaak diagnoses: dyslexie, ADD of ADHD. In plaats van te kijken naar de tekortkomingen, kun je beter kijken naar de talenten van het kind. Als je díe sterker ontwikkelt, kan het kind beter functioneren.

Wetenschap

Wim Bouman haalt fel uit naar de wetenschappelijke visie rond dyslexie. Uit onderzoek van hersenscans bleek verschil tussen kinderen met en zonder dyslexie. Bij kinderen met dyslexie lichtten andere delen van de hersenen op dan bij kinderen zonder dyslexie. De conclusie van de wetenschap is: ‘De hersenen van dyslecten werken anders. Dyslexie is dus een neurologische afwijking.’ 

Wim Bouman stelt: Je zou net zo goed als vraagstelling kunnen hebben wat het verschil is tussen mensen met een linksgeoriënteerde leerstijl en een rechtsgeoriënteerde leerstijl. Dan krijg je dezelfde uitkomst. Dit onderzoek bevestigt eenvoudigweg dat verschillende mensen soms gebruik maken van verschillende delen van de hersenen voor dezelfde activiteit. 

De wereld van orthopedagogische en psychologische praktijken

Wim Bouman ageert tegen de handelswijze van veel orthopedagogische praktijken – al geeft hij aan dat er ook uitzonderingen zijn. Hij verfoeit de handel die ontstaan is rond het afgeven van dyslexieverklaringen. Ook vind hij het triest dat ouders, leerkrachten en de leerlingen zelf dyslexie als excuus gebruiken. ‘Hij heeft dyslexie, dus ik kan er ook niets aan doen dat hij het niveau niet haalt’. 

Automatiseren

Bij de Kernvisie methode is automatiseren erg belangrijk. Het gaat erom dat de basis goed gelegd wordt: het alfabet, de sommen tot twintig, de tafels. Als de basiselementen niet goed zitten, dan krijg je problemen bij alles wat daarna komt. Citaat: ‘Mijn advies naar leerkrachten: let hier op! Een goed beeld van het alfabet zorgt oor betere lees- en schrijfprestaties. Is dat zo simpel? Ja, zo simpel is het.’ (blz.99)

Woordbeeld

Bij de Kernvisie methode draait het om het vormen van een juist woordbeeld. Rechtsgeoriënteerde denkers kunnen hun visuele talent gebruiken om woorden in zijn geheel op te slaan. En een woord dat er eenmaal goed inzit, wordt ook goed teruggeroepen. De essentie van de Kernvisie methode is dat het rust geeft als de informatie goed in het hoofd zit. Kinderen hoeven niet meer eindeloos te twijfelen over de spelling.

Deleten

Het enige probleempje zijn de foute woordbeelden die er door de jaren heen ingekomen zijn. Die moeten eruit. Rechtsgeoriënteerde denkers zijn ertoe in staat om foute woorden te verwijderen. Leer het kind om een fout woord denkbeeldig uit te gummen of in een denkbeeldige prullenbak te gooien. Voor linksgeoriënteerde denkers – waar ik ook bij hoor – klinkt dit vreemd in de oren. Maar het schijnt te werken.

Tussen haakjes of puntjes

Daarom is het niet goed als je kinderen leert om fouten tussen puntjes of haakjes te zetten. Het foute woordbeeld blijft dan nog bestaan. En als een woord verkeerd in het hoofd staat, wordt het ook verkeerd gereproduceerd. Beter is het om het woord uit te laten gummen. Het gaat erom dat alleen het goede woordbeeld overblijft. 

Spellingregels

Rechtsgeoriënteerde denkers hebben moeite met al die beredeneerde spellingregels en rijmpjes. Bij de Kernvisie methode zijn deze lange regels geschrapt. Er is een superkort alternatief bedacht. Zó kort, dat je er een woordbeeld van kunt maken. 

Concentratie

Rechtsgeoriënteerde denkers hebben vaak moeite met concentratie. Daarom krijgen ze vaak de diagnose AD(H)D. Mét medicatie: Ritalin of Concerta. Wim Bouman heeft hier veel moeite mee, omdat het veel bijwerkingen heeft en omdat de hersenen trager gaan werken. Dit heeft gevolgen voor de prestaties.

Hij ziet gedragsverandering als de oplossing. Deze kinderen hebben een duidelijke structuur nodig. Ja is ja en nee is nee. Een vast dagritme, gezonde voeding en sporten. Daarnaast zijn erkenning, aanmoediging en bevestiging belangrijk.

Concentratieknop

In therapie laat Wim Bouman kinderen zelf een concentratieknop creëren. Met deze knop kunnen ze bewust hun concentratie aanzetten. Eerst werkt dit kort, maar als ze hem telkens weer aanzetten, kunnen kinderen hierdoor steeds langer concentreren.

Ontspanningstechniek

Veel kinderen ontwikkelen door de negatieve ervaringen een laag zelfbeeld en faalangst. Het is belangrijk dat kinderen leren ontspannen. Dat kan als volgt: Laat het kind zich voorstellen dat er een druppel boven zijn hoofd hangt. Een druppel lodderig spul, zoals vla of stroop. Laat de druppel langzaam naar beneden druipen. Via zijn hoofd, nek en schouders tot het puntje van zijn tenen. Zo kan een kind rustig ontspannen. Deze oefening is geschikt als een kind zich druk voelt of vlak voor een toets. 

Een controversiële visie

‘U kunt lezen over zijn controversiële kijk op de wetenschap’ staat op de achterflap van het boek Krachtig anders leren. Wim Bouman roeit inderdaad tegen de stroom in, al is het aardig in de lijn met de visie van Ron Davis en de groeiende aandacht voor beelddenkers.

De lijst met bronvermelding mag in een volgende versie wel wat uitgebreider. Zo ontbreekt De gave van dyslexie erin, terwijl die in het boek wel genoemd wordt. Met een goede bronvermelding kom je beslagen ten ijs en je geeft de lezer gelijk leestips mee.

Krachtig anders leren is regelmatig in betoogstijl geschreven. Je moet er van houden, ik vind het heerlijk. Het leest als een trein.

Bestellen

N.a.v. Wim Bouman, Krachtig anders leren, Uitgeverij Wizard Wise 2014, 176 blz., ISBN 9 789490 520076, € 24,95.

Heb je vragen over dit thema? Stel ze in de onderwijs community binnen de Wij-leren.nl Academie!

Bestellen

Het boek Krachtig anders leren is te bestellen via:

Gerelateerd

Passend Onderwijs
Meer inzicht in gedrag leerling met Aurecool.
Meer inzicht in gedrag leerling met Aurecool.
Aurecool ondersteunt jou bij begrijpen en bevorderen van de soc-emo ontwikkeling van elke leerling.
Aurecool 
Webinar
Executieve functies een nieuwe hype?
Executieve functies een nieuwe hype?
Webinar met Emiel van Doorn
Wij-leren.nl Academie 
Cursus
Slimmer onthouden en begrijpen
Slimmer onthouden en begrijpen
Systeemdenken met mindmaps en causale lussen
Medilex Onderwijs 
Meer inzicht in gedrag leerling met Aurecool.Hoe kinderen leren
Hoe kinderen leren: intelligentie - leerprocessen
Arja Kerpel
ADHD uitleg
ADHD - symptomen - kenmerken - diagnose - behandeling
Arja Kerpel
Dyslexie kenmerken
Dyslexie - kenmerken - tips aanpak
Arja Kerpel
Memoriseren van splitsingen tot tien
Hoe leer je kinderen splitsen?
Ceciel Borghouts
Nut van verhalen bij dyslexietherapie
Het nut van verhalen schrijven bij dyslexietherapie
redactie
Faalangst begeleiden
We moeten af van het idee dat faalangst iets abnormaals is!
Ivo Mijland
Mythe van leerstijlen
Drie onderwijskundige mythes ontmaskerd
Wilfred Rubens
Examenvrees
Eindexamenvrees: Een mislukking is nog geen ramp!
Ivo Mijland
Effectief leren spellen
Hersenen en woorden in verbinding
Dolf Janson
Tafels leren
Leren vermenigvuldigen: meer dan tafels leren!
Martie de Pater
Spellingtraining
Spellingbewustzijn kan met een korte training gestimuleerd worden
Anna Bosman
Rekenen automatiseren
Het effect van gericht automatiseren van rekenvaardigheden
Marjolein Zwik
Eindexamen en dyslexie
Eindexamen doen met dyslexie in 2015. Een verhaal uit de praktijk.
Terry van de Beek
ontbrekende schakel - conatie
De ontbrekende schakel in onderwijs - inzicht in het conatieve deel
Joop Stroes
Hoe help je een leerling met ADHD?
ADHD en school
Marieke Stomphorst
Zo ontdek ik het lezen - spellingsrijpheid
Spellingonderwijs: pas als het kind er rijp voor is
Ewald Vervaet
Dit is dyslexie
Dit is dyslexie - achtergrond en aanpak
Marleen Legemaat
Denken in beelden
Denken in beelden
Arja Kerpel
Gave van dyslexie
De gave van dyslexie
Arja Kerpel
Beelddenkers, als kwartjes vallen…
Beelddenkers, als kwartjes vallen…
Machiel Karels


Inschrijven nieuwsbrief

Inschrijven nieuwsbrief



Inschrijven nieuwsbrief

Dyslexie of leesprobleem?  Tjipcast 025
Dyslexie of leesprobleem? Tjipcast 025
redactie
[extra-breed-algemeen-kolom2]



add
adhd
automatiseren
beelddenken
concentratie
diagnosticeren
dyslexie
leerstijl
spelling
technisch lezen

 

Mis geen bijdragen

Inschrijven nieuwsbrief

Volg wij-leren.nl

Volg ons op LinkedIn Volg ons op twitter Volg ons op facebook Volg ons op instagram Volg ons op pinterest