De schrijfontwikkeling is het proces waarin een kind leert om schriftelijke taal te gebruiken. Dit proces begint al op jonge leeftijd en verloopt in verschillende fasen. Schrijven is nauw verbonden met de taalontwikkeling en motorische vaardigheden van een kind.
Fasen in de schrijfontwikkeling
De schrijfontwikkeling bestaat uit meerdere fasen waarin kinderen geleidelijk begrijpen hoe geschreven taal functioneert:
- Fase 1: Het tekenen. In deze fase is er nog geen verschil zichtbaar tussen tekenen en schrijven. Kinderen experimenteren met lijnen en vormen zonder dat deze een specifieke taalbetekenis hebben.
- Fase 2: Krabbelen. Een kind begint willekeurige krabbels te maken en beschouwt deze als betekenisvolle weergaven van taal. Dit vormt een eerste stap richting het besef dat geschreven symbolen communicatie mogelijk maken.
- Fase 3: Ketens van letterachtige vormen of letters. In deze fase beseft een kind dat woorden bestaan uit reeksen abstracte tekens. Het kind ontdekt dat letters in een bepaalde volgorde staan en probeert deze te imiteren.
- Fase 4: Gebruik van één of enkele letters voor een woord. Kinderen schrijven woorden met een enkele letter of enkele letters die zij associëren met het woord. Ze schrijven soms van rechts naar links of in een willekeurige richting.
- Fase 5: Invented spelling. Het kind schrijft woorden zoals ze klinken, zonder zich aan conventionele spellingregels te houden. Deze spontane spelling ontwikkelt zich geleidelijk tot correcte spelling volgens de gangbare taalregels.
De schrijfontwikkeling wordt beïnvloed door verschillende factoren, zoals motorische ontwikkeling, woordenschat en de mate waarin kinderen worden blootgesteld aan geschreven taal. Het stimuleren van schrijven door middel van voorlezen en schrijfactiviteiten helpt kinderen om hun vaardigheden te verfijnen.
Een goed begeleide schrijfontwikkeling is essentieel voor de geletterdheid van een kind en vormt de basis voor succesvol leren en communiceren.
(Bron: Bus e.a., 1991)
Laatst geactualiseerd op 10 februari 2025
Expert kleuterontwikkeling
Redzaamheidslezen: meer begrip, minder stress!
