Versterk de kwaliteitszorg met onze opleiding interne audits.

Schrijfontwikkeling

Dossier: alle informatie over Schrijfontwikkeling

De schrijfontwikkeling is het proces waarin een kind leert om schriftelijke taal te gebruiken. Dit proces begint al op jonge leeftijd en verloopt in verschillende fasen. Schrijven is nauw verbonden met de taalontwikkeling en motorische vaardigheden van een kind.

Fasen in de schrijfontwikkeling

De schrijfontwikkeling bestaat uit meerdere fasen waarin kinderen geleidelijk begrijpen hoe geschreven taal functioneert:

  • Fase 1: Het tekenen. In deze fase is er nog geen verschil zichtbaar tussen tekenen en schrijven. Kinderen experimenteren met lijnen en vormen zonder dat deze een specifieke taalbetekenis hebben.
  • Fase 2: Krabbelen. Een kind begint willekeurige krabbels te maken en beschouwt deze als betekenisvolle weergaven van taal. Dit vormt een eerste stap richting het besef dat geschreven symbolen communicatie mogelijk maken.
  • Fase 3: Ketens van letterachtige vormen of letters. In deze fase beseft een kind dat woorden bestaan uit reeksen abstracte tekens. Het kind ontdekt dat letters in een bepaalde volgorde staan en probeert deze te imiteren.
  • Fase 4: Gebruik van één of enkele letters voor een woord. Kinderen schrijven woorden met een enkele letter of enkele letters die zij associëren met het woord. Ze schrijven soms van rechts naar links of in een willekeurige richting.
  • Fase 5: Invented spelling. Het kind schrijft woorden zoals ze klinken, zonder zich aan conventionele spellingregels te houden. Deze spontane spelling ontwikkelt zich geleidelijk tot correcte spelling volgens de gangbare taalregels.

De schrijfontwikkeling wordt beïnvloed door verschillende factoren, zoals motorische ontwikkeling, woordenschat en de mate waarin kinderen worden blootgesteld aan geschreven taal. Het stimuleren van schrijven door middel van voorlezen en schrijfactiviteiten helpt kinderen om hun vaardigheden te verfijnen.

Een goed begeleide schrijfontwikkeling is essentieel voor de geletterdheid van een kind en vormt de basis voor succesvol leren en communiceren.

(Bron: Bus e.a., 1991)

Heb je vragen over dit thema? Stel ze in de onderwijs community binnen de Wij-leren.nl Academie!

Laatst geactualiseerd op 10 februari 2025

Ontdek meer

Externe verwijzingen

De hoek in!De hoek in!
 Medilex Onderwijs
Redzaamheidslezen: meer begrip, minder stress!Redzaamheidslezen: meer begrip, minder stress!
 Wij-leren.nl Academie

Boeken

Aan de slag met handschriftonderwijs
Aan de slag met handschriftonderwijs
Marleen Legemaat

Samenvatting

Typen of schrijven
Schrijven versus typen: impact op de ontwikkeling van handschrift en cognitie
redactie

Opinie

Overdenkingen Schnabel I
Enkele overdenkingen bij Schnabel I #onderwijs2032
Marjolein Zwik

Verdieping

Schrijven en lezen
Lezenderwijs leren schrijven, en andersom
René Leverink
Leren spellen
Leren spellen: de klanken bepalen de letters
Dolf Janson
De speller
Spellingvaardigheid en leren spellen (2) - de speller
Anna Bosman
Spelling instructie
Spellingvaardigheid en leren spellen (3) - de instructie
Anna Bosman
Spelling methode
Spellingvaardigheid en leren spellen (4) - instructiemethoden
Anna Bosman
Spelling toetsen
Spellingvaardigheid en leren spellen (5) - toetsen
Anna Bosman
Lezen en spellen
Zo leer je kinderen lezen en spellen
Anna Bosman
Spellingtraining
Spellingbewustzijn kan met een korte training gestimuleerd worden
Anna Bosman
Spellen en stellen
Leren stellen en niet vergeten correct te spellen - Het succes van de zelfcorrectietraining
Anna Bosman
Opbrengstgericht werken bij spelling
Opbrengstgericht lesgeven bij spelling
Dolf Janson
Beter schrijven door afstandsonderwijs
Leren leerlingen beter schrijven door afstandsonderwijs?
Nellianne van Schaik
De invloed van fonologische vaardigheden op leren lezen en schrijven
Fonologische vaardigheden -1-
Jeanne Buijks
speciale hulp aanvankelijk schrijven en spellen
Fonologische zwakte - Speciale hulp bij aanvankelijk schrijven/spelling/dictee -10-
Jeanne Buijks
Mythes spellingdidactiek
Mythes rond de spellingdidactiek
Dolf Janson
Spontane spelling taalvaardigheid
Spontaan spellen, mondelinge taalvaardigheden en woordenschat
Henriët Odink
Schrijven met de hand of typen?
Schrijven met de hand of typen?
Gorka Ibaibarriaga
Samenvatting en bespreking: Schrijven met de hand of typen?
Samenvatting en bespreking: Schrijven met de hand of typen?
Nico den Breejen
Spontane spelling
Zelfvertrouwen, zelfstandigheid en motivatie door spontaan spellen
Henriët Odink
Spontane spelling
Spontaan spellen in de praktijk
Henriët Odink

Dossiers

Uw onderwijskundige kennis blijft op peil door 4000+ artikelen.