Passend onderwijs vraagt om passende professionalisering

Geplaatst op 1 juni 2016

P​assende competenties voor passend onderwijs

Leerkrachten beschikken over voldoende pedagogische en organisatorische competenties om leerlingen met speciale onderwijsbehoeften les te geven in het kader van passend onderwijs.

Toch denkt een kwart deze kinderen niet te kunnen bieden wat ze nodig hebben. Nascholing is vooral gewenst op het gebied van kennis van leerlijnen, differentiatie en omgaan met gedragsproblemen.

De leraren hebben ook genoeg interpersoonlijke competenties en vaardigheden om samen te werken, zo blijkt uit een onderzoek in het primair onderwijs van het ITS van de Radboud Universiteit, het Kohnstamm Instituut en de Hogeschool Leiden. Hierin werd onderzocht welke competenties leraren in het basisonderwijs nodig hebben voor passend onderwijs en hoe deze het beste kunnen worden gerealiseerd.

Behalve basisvaardigheden om goed onderwijs te geven, hebben leraren complexe vaardigheden nodig om maatwerk te leveren aan zorgleerlingen. Zo moeten leerkrachten op pedagogisch gebied bijvoorbeeld niet alleen leerlingen motiveren, maar ook zorgleerlingen eigen verantwoordelijkheid geven. Of op vakinhoudelijk en didactisch gebied niet alleen uitdagend les kunnen geven, maar ook voldoende kennis hebben van remediërende middelen.

Houding

Een positieve houding speelt een belangrijke rol bij de opvang van leerlingen met specifieke onderwijsbehoeften. In zes op de tien scholen zijn leraren tamelijk tot zeer positief over het opnemen van deze kinderen op hun school. Bij vier op de tien scholen zijn ze niet meer dan enigszins positief.

Leerkrachten zien het tot op zekere hoogte zelfs als een uitdaging om zorgleerlingen les te geven. Toch denkt een kwart deze kinderen niet te kunnen bieden wat ze nodig hebben. Dit komt overeen met eerder onderzoek: leraren leggen voor zichzelf de lat vrij hoog en vinden soms al gauw dat ze tekortschieten. Een derde voelt zich overbelast door het onderwijs aan zorgleerlingen. Maar werkdrukervaring lijkt daarbij eigenlijk een groter probleem te zijn dan onvoldoende competenties.

Omgaan met gedragsproblemen

Volgens schooldirecteuren en interne begeleiders is reflectievermogen cruciaal. Leerkrachten moeten zich bewust zijn van hun eigen invloed op het handelen en de ontwikkeling van de leerling. Ook moeten zij hun eigen grenzen kennen. Kunnen reflecteren is een voorwaarde voor goede nascholing.

Twee derde van de leerkrachten wil zelf bepaalde competenties verder ontwikkelen, vooral op het gebied van omgaan met gedragsproblemen. Leraren willen zich ook meer bekwamen op vakinhoudelijk en didactisch gebied.

Succesvolle professionalisering

Voor de professionalisering van leerkrachten is scholing nodig die bij de praktijk aansluit en voortkomt uit de behoefte van het team. Daarnaast is interactie tussen leraren onderling essentieel. De scholing moet teamgericht zijn zodat leraren samen dingen kunnen uitwerken en daarover praten.

Een belangrijke randvoorwaarde voor professionalisering is dat schoolleiders betrokken zijn en leerkrachten stimuleren. Zij moeten ervoor zorgen dat leraren de noodzaak ervan inzien. Regelmatige klassenbezoeken en het onderwerp aan de orde stellen tijdens functioneringsgesprekken helpen daarbij. Ook de ondersteuning van interne begeleiders maakt veel uit. Van hen krijgen leraren tips over hoe ze dingen kunnen aanpakken. Tot slot hebben leraren tijd nodig voor nascholing.

Het onderzoeksrapport van Ed Smeets, Guuske Ledoux, Anne Regtvoort, Charles Felix & Annemieke Mol Lous Passende competenties voor passend onderwijs. Onderzoek naar competenties in het basisonderwijs is opgenomen onder de publicaties.

Dit onderzoek werd gefinancierd door de ProBO (voorheen BOPO), de beleidsgerichte programmaraad van het NRO.

Heb je vragen over dit thema? Stel ze in de onderwijs community binnen de Wij-leren.nl Academie!

Details van het onderzoek

  
NWO-projectnummer:  413-12-015
Titel onderzoeksproject:  Competenties van leerkrachten in verband met Passend onderwijs
Looptijd:01-07-2013 tot 31-01-2015

Projectleider(s)

Naam Instelling E-mail
Dr. E.F.L. Smeets Radboud Universiteit Nijmegen e.smeets@its.ru.nl

Publicatie(s)

Relevante links(s)

[Bron: Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO)]

Gerelateerd

Lespakket
Veilig van A naar B met Streetwise Digitaal
Veilig van A naar B met Streetwise Digitaal
Probeer de nieuwe digitale leerlijn van de ANWB schooljaar 2023-2024 gratis uit. Meld je nu aan!
ANWB 
Onderwijsboeken
Studeren met succes docenten
Studeren met succes docenten
Effectief leren en studeren kan aangeleerd worden.
Uitgeverij Ten Brink 
Webinar
Klassenmanagement - vijf kenmerken van een goede les
Klassenmanagement - vijf kenmerken van een goede les
Gratis webinar met Niels de Jong
Wij-leren.nl Academie 
Scholing
Alle opleidingen en boeken in het onderwijs
Alle opleidingen en boeken in het onderwijs
Voor jouw persoonlijke ontwikkeling en werkplezier
oo.nl 
Veilig van A naar B met Streetwise DigitaalInclusief onderwijs
Passend inclusief?
Mathilde Tempelman-Lam
Passend inclusief?
Normaliteit en andere afwijkingen
Mathilde Tempelman-Lam


Inschrijven nieuwsbrief

Inschrijven nieuwsbrief



Inschrijven nieuwsbrief

Hoe zorgen we er in Nederland voor dat iedereen kan meedoen?
Hoe zorgen we er in Nederland voor dat iedereen kan meedoen?
redactie
Hoe kicken we af van zinloze routines? Tjipcast 018
Hoe kicken we af van zinloze routines? Tjipcast 018
redactie
Omix Webtalks met Remco Claassen - Ikologie in het onderwijs
Omix Webtalks met Remco Claassen - Ikologie in het onderwijs
redactie
Hoe organiseer je als school kwalitatief goed onderwijs? Tjipcast 044
Hoe organiseer je als school kwalitatief goed onderwijs? Tjipcast 044
redactie
Hoe krijg je hoopgeleide mensen met een WW-uitkering voor de klas?
Hoe krijg je hoopgeleide mensen met een WW-uitkering voor de klas?
redactie
Wat doen scholen aan het oplossen van het lerarentekort?
Wat doen scholen aan het oplossen van het lerarentekort?
redactie
Passend onderwijs in een video van één minuut uitgelegd
Passend onderwijs in een video van één minuut uitgelegd
redactie
Belonen gewenst gedrag blijvend effect op gedragsontwikkeling
Heeft belonen van gewenst gedrag een blijvend effect?
Klassenverkleining in het vo
Wat zijn effecten van klassenverkleining in het voortgezet onderwijs?
leren van leerlingen basis-kader-beroepsgerichte leerweg
Leren leerlingen van het vmbo anders?
Factoren die belemmeren of stimuleren tot buitenlandervaring
Wat brengt mbo-studenten tot de keuze voor een buitenlandervaring?
Werken met minder leerkrachten en kwaliteit behouden
Hoe kun je werken met minder leerkrachten en toch kwaliteit behouden?
Persoonlijke competenties entreestudent opleiding mbo2
Wanneer ben je een goede entreestudent voor mbo-niveau 2?
Effect ervaringsgericht leren op ontwikkeling zml-lln
Wat zijn de effecten van ervaringsgericht leren?
Leren na schoolloopbaan stimuleren
Hoe kun je verder leren stimuleren?
Driehoeksgesprek tussen leerkracht, leerling en ouders
Een driehoeksgesprek: hoe bevorder je actieve deelname van ouders?
Fysieke of digitale bijeenkomst effect op leerkracht
Leren leraren het meest van een fysieke of digitale bijeenkomst?
Professionele leergemeenschappen
Professionele leergemeenschappen in het voorbereidend middelbaar beroepsonderwijs: Effecten van wederzijdse afhankelijkheid o...
Professionele leergemeenschappen
Naar een gezamenlijke inspanning: Ontwikkeling van scholen voor voortgezet onderwijs als professionele leergemeenschappen
Geloof eigen kunnen leraren
Omgaan met diversiteit en geloof in eigen kunnen van leraren
Academische pabo
Vergelijking academisch en regulier opgeleide leraren basisonderwijs
Professionele ruimte
Zeggenschap en professionele ontwikkeling van docenten in het voortgezet onderwijs
[extra-breed-algemeen-kolom2]



competentie
leerkrachtvaardigheden
passend onderwijs
persoonlijke ontwikkeling
werkdruk

 

Mis geen bijdragen

Inschrijven nieuwsbrief

Volg wij-leren.nl

Volg ons op LinkedIn Volg ons op twitter Volg ons op facebook Volg ons op instagram Volg ons op pinterest