Ouderbeleid in scholen met veel en weinig achterstandsleerlingen
Geplaatst op 1 juni 2016
Onderzoeksvraag 1: Op welke wijze streven scholen naar samenwerking en afstemming met ouders op het gebied van opvoeding gericht op bestrijding van onderwijsachterstanden? Worden ouders als klant dan wel partner van de school benaderd? Zijn er theoretisch en/of empirisch samenwerkingsvarianten te onderscheiden?
Bijna alle scholen proberen de betrokkenheid van ouders thuis bij de ontwikkeling van het leerproces van hun eigen kind te bevorderen door hen te stimuleren thuis (voor) te lezen, samen met hun kind de bibliotheek te bezoeken en met hun kind te praten over school. Schoolleiders zien ouders zowel als klanten alsook als partners. Samenwerking tussen school en inbreng van ouders bij opvoeding en onderwijs hangt samen met een positieve visie van schoolleiders op de rol van ouders als (mogelijke) partners van leerkrachten.
Onderzoeksvraag 2: Op welke wijze gebruiken scholen de huidige middelen die hen ter beschikking staan (bv. MR, schoolgids) om de relatie met ouders te onderhouden?
De middelen die scholen hanteren om de relatie met ouders te onderhouden zijn: koffieochtenden en inloopmiddagen op school (op achterstandsscholen in de ‘ouderkamer’), huisbezoeken, opvoedingsadvisering en –ondersteuning, ouders hand- en spandiensten laten verrichten en ouders laten denken en meebeslissen over beleidsvraagstukken. Dit laatste gebeurt slechts op een gering aantal ‘witte’ scholen.
Onderzoeksvraag 3: Wat zijn de randvoorwaarden voor succesvolle deelname, samenwerking en afstemming en op welke punten zijn er verbeteringen nodig?
De inschatting van schoolleiders is dat ouders van kinderen uit een middelbaar of hoger milieu gemiddeld genomen vaker over de gewenste attitude, kennis en vaardigheden beschikken om met leerkrachten samen te werken dan ouders uit een lager milieu. Uit de verdiepende casestudies blijkt dat belangrijke randvoorwaarden voor betrokkenheid van allochtone ouders zijn: begeleiding vanuit een schoolbegeleidingsdienst of gemeente, voldoende faciliteiten en voorzieningen en bevlogen schoolleiders die schoolteams weten te enthousiasmeren. Een belangrijke voorwaarde voor ouderparticipatie op scholen met weinig achterstandsleerlingen is dat scholen zich willen openstellen voor (kritische) ouders die een bijdrage willen leveren aan het verbeteren van de school als gemeenschap.
Onderzoeksvraag 4: Is er sprake van samenhang tussen samenwerkingsvarianten en achtergrondkenmerken (bv. ouderpopulatie)?
Schoolleiders op scholen met achterstandsleerlingen zien ouders minder vaak als partners dan schoolleiders op scholen met weinig of geen achterstandsleerlingen, omdat ouders volgens hen niet altijd de vaardigheden hebben om op een gelijkwaardig niveau te communiceren over opvoeding en onderwijs én dat zij zich niet altijd verantwoordelijk voelen om thuis een bijdrage te leveren aan de ontwikkelingskansen van hun kinderen.
Onderzoeksvraag 5: Valt er al iets te zeggen over de impact van de verschillende activiteiten op bijvoorbeeld deelname, samenwerking, en consistentie in ouder-school opvattingen?
De samenwerking tussen ouders en leerkrachten op ‘witte’ scholen leidt tot meer gebruik van inspraakmogelijkheden van ouders, verbetering van het welbevinden en het gedrag van leerlingen en verlichting van de werkdruk voor leerkrachten. Op ‘zwarte’ scholen geeft dit aan de leerkrachten meer begrip voor de culturele achtergronden van de ouders en voor een deel van de allochtone ouders leidt dit tot een verbetering van het Nederlands. Participatie op school kan met name voor allochtone moeders er toe bijdragen dat zij (verder) uit hun sociale isolement geraken, participeren aan verschillende activiteiten en hun kansen op de arbeidsmarkt vergroten.
Onderzoeksvraag 6: In hoeverre biedt internationale kennis wat betreft de relatie ouders
en school verdieping en verklaringen voor de Nederlandse context?
Voor een succesvolle relatie tussen ouders en school is het belangrijk dat schoolteams over diverse strategieën beschikken om met uiteenlopende soorten en groepen van ouders om te gaan.
Deze tekst is overgenomen uit de samenvatting van het eindrapport; zie bij Publicatie(s) hieronder.
Heb je vragen over dit thema? Stel ze in de onderwijs community binnen de Wij-leren.nl Academie!
Details van het onderzoek
| NWO-projectnummer: | 413-05-014 |
| Titel onderzoeksproject: | Ouderbeleid in scholen met veel en weinig achterstandsleerlingen |
| Looptijd: | 15-09-2005 tot 18-04-2008 |
Projectleider(s)
| Naam | Instelling | |
|---|---|---|
| Dr. F.C.G. Smit | Radboud Universiteit Nijmegen | f.smit@its.ru.nl |
Publicatie(s)
Relevante links(s)
[Bron: Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO)]
Gerelateerd
oo.nl
ANWB
Medilex Onderwijs
Wij-leren.nl Academie
