De Intelligentie Structuur Test: Een kritische beschouwing

Lisanne van Nijnatten

Kinder- & jeugdpsycholoog bij Praktijk De Blik

Geplaatst op 1 juni 2014

Intelligentie meten met IST

In het voortgezet onderwijs wordt de Intelligentie Structuur Test (IST) regelmatig gebruikt om de intellectuele capaciteiten van leerlingen te meten. Op basis hiervan worden onder andere de leerlingen die extra uitdaging nodig hebben geïdentificeerd. De test is onderdeel van een begaafdheids screening op groepsniveau bij het bekende Centrum voor Begaafdheidsonderzoek (CBO) in Nijmegen.

Dat de IST op grote schaal gebruikt wordt, wil echt niet zeggen dat dit een goed middel is om begaafde en hoogbegaafde kinderen te identificeren. Laat staan dat er consequenties aan de scores gehangen mogen worden. Is de IST wel geschikt voor de manier waarop het gebruikt wordt?

Intelligentie Structuur Test

De IST wordt omschreven als een test van zeven facetten van de intelligentie: algemene intelligentie, geheugen, algemene ontwikkeling, verbale-, numerieke-, figurale- en totale intelligentie. Hij wordt bij groepen leerlingen afgenomen in alle klassen van de middelbare school. De IST in Nederland is een vertaalde versie van de oorspronkelijke Duitse uitgave. De IST wordt ook gebruikt om de geschiktheid van mensen te bepalen voor beroeps- en studiekeuzes. Aan de hand van de scores op de IST worden geen IQ scores geformuleerd, omdat hier nog onvoldoende onderzoek naar is gedaan.

Kwaliteit van de IST: Het onderzoek

En dát onderzoek is precies waar ik moeite mee heb. Toen ik hoorde dat deze test veel gebruikt wordt, ben ik gaan zoeken naar de wetenschappelijke basis van deze test. Ik kwam alleen van een koude kermis thuis. Er is wel onderzoek gedaan naar de kwaliteit van de IST, dit is echter alleen in Duitsland verricht onder Duitse eerstejaars psychologie studenten en leerlingen in de onderbouw van het voortgezet onderwijs.

Op het moment is er nog geen onderzoek met Nederlandse participanten bekend. Hierdoor is het onduidelijk of de toepassing bij Nederlandse kinderen met dezelfde normen gerechtvaardigd is. Er zijn wel veel participanten gebruikt in de onderzoeken, maar de doelgroepen komen niet volledig overeen met de doelgroepen waarin de IST nu gebruikt wordt.

Uit deze onderzoeken bleek dat de betrouwbaarheid van de IST onvoldoende is bevonden. Dit geeft aan dat de scores van individuen onvoldoende stabiel zijn tussen twee verschillende testmomenten. De ene dag kan een kind dus aanzienlijk hoger of lager scoren dan de andere dag. Dit is een eerste rode vlag.

De validiteit, in hoeverre de test daadwerkelijk meet wat het beoogt te meten, is op het moment nog weinig onderzocht. Er is een samenhang gevonden tussen de studiekeuze van de participanten en hun scores op de IST. Daarnaast is er enigszins een verband tussen cijfers op de bètavakken en IST scores. De grootte van dit verband wordt echter niet aangegeven. Er is dus geen onderzoek gedaan naar een verband tussen IST scores en daadwerkelijke intelligentie niveaus en algemene schoolprestaties. Rode vlag nummer twee.

Ook is er geen onderzoek gedaan naar het verband tussen IST scores en resultaten van de consequenties die nu aan de IST scores hangen. Presteren kinderen echt goed op verrijkingsprogramma’s, wanneer ze geselecteerd zijn op basis van IST scores? Geeft een hoge IST score echt aan dat een kind verrijking nodig heeft? Daar kan ik geen onderzoek over vinden. Rode vlag nummer drie.

Conclusie

Wetenschappelijk gezien is mijn kritiek erg terecht. Er is echt meer onderzoek nodig om het huidige gebruik te rechtvaardigen. De IST is op het moment niet goedgekeurd door de Commissie Testaangelegenheden Nederland (COTAN), met goede redenen. Ik betwijfel of de gebruikers (afgezien van het CBO zelf misschien) zich bewust zijn van deze informatie. Meestal handelen scholen echt met de beste intenties, ze hebben gewoon de juiste scholing en/of informatie niet tot hun beschikking.

Wanneer jouw kind dus getest wordt met de IST, wees dan erg kritisch op de scores die hieruit komen en de conclusies die de school hieruit trekt. Een individueel intelligentieonderzoek is nog steeds de beste manier om echt zicht te krijgen op de intelligentie van je kind. Ik ben een groot voorstander van vroege identificatie van begaafde kinderen, maar laat de IST nooit de enige meetmethode zijn om beslissingen te maken over het curriculum van je kind.

Heb je vragen over dit thema? Stel ze in de onderwijs community binnen de Wij-leren.nl Academie!