Welke interventies versterken in een online leeromgeving de motivatie en het actief leren van volwassen NT2-deelnemers?

Geplaatst op 10 februari 2022

Motivatie tijdens het (online) leren van volwassen tweede taalleerders kan worden bevorderd als deelnemers van en over elkaar leren en toepassing in het dagelijks leven centraal staat. Hierbij is het belangrijk dat de deelnemers inhoud van buiten de les aandragen en daar gezamenlijk op reflecteren – ook tijdens online lessen. Docenten kunnen dit onder meer faciliteren via de flipped classroom-methode.

Docenten in het volwassenenonderwijs merken dat het voor (laaggeletterde) volwassenen soms lastig is om tijdens online lessen betrokken te blijven. Om de motivatie tijdens het lesgeven aan volwassenen – en vooral aan tweede taalleerders – te stimuleren, zijn twee uitgangspunten van belang: leren van en over anderen, en praktische toepassing in het dagelijks leven.

Leren van en over anderen bevordert motivatie en actieve betrokkenheid

Wanneer volwassen tweede taalleerders met elkaar en over elkaar leren, bevordert dat hun motivatie en actieve betrokkenheid tijdens de les; ook tijdens online lessen. Ze raken geïnteresseerd in hun mededeelnemers en hun culturen, wat zorgt voor een toename van gespreksmomenten. Docenten doen er goed aan om samen met de deelnemer te bekijken welke mogelijkheden er zijn om ook buiten de les Nederlands te spreken en een autonome leerder te worden. Zij kunnen de deelnemer eveneens stimuleren zelf initiatief te nemen om gesprekken aan te gaan.
Vooral openheid ten opzichte van andere NT2-deelnemers bevordert de leerresultaten. Het is dus van belang dat de docent tijdens de les momenten creëert waarbij deelnemers meer over elkaar te weten komen en van en over elkaar leren.

Praktische toepassing bevordert motivatie en actieve betrokkenheid

Als de taal die deelnemers leren gerelateerd is aan hun dagelijks leven, persoonlijke groei en relaties met anderen, volbrengen ze taken eerder. Hiermee kunnen deelnemers direct inzicht krijgen in hoe ze de taal in de dagelijkse praktijk kunnen toepassen. De leeromgeving moet dus ruimte bieden voor de levenservaringen van deelnemers. Verder is aandacht voor het dagelijks leven van de deelnemers buiten de les belangrijk. Docenten dienen zich bewust te zijn van wat de deelnemer nodig heeft om persoonlijke doelen te bereiken. Het geven van taalopdrachten die deelnemers in de praktijk kunnen toepassen, werkt motiverend.
Ook het managen van verwachtingen van (beginnende) deelnemers is van belang voor hun motivatie. Docenten dienen dus goed te kijken naar wat wel en niet mogelijk is voor de deelnemer om het geleerde buiten de les in de praktijk toe te passen.

De kracht van inhoud van buiten de les en reflectie

Een beproefde werkwijze die docenten hiervoor kunnen gebruiken is de flipped classroom. Tijdens de flipped classroom verzamelen de docent en de deelnemers inhoud van buiten en gaan daarmee onder meer in groepsverband tijdens de les mee aan de slag. Met deze lesvorm neemt niet alleen de motivatie toe, maar ook kennis, kritisch denkvermogen en zelfwerkzaamheid.
Gezamenlijke reflectie is hierbij essentieel. Doordat deelnemers tijdens het leertraject in de praktijk aan de slag gaan en de kans krijgen om daarop te reflecteren, kunnen ze wat ze geleerd hebben verwerken en reproduceren.

Uitgebreide beantwoording

Opgesteld door: Maurice de Greef (Kennismakelaar Kennisrotonde)
Vraagsteller: Docent Volwasseneneducatie

Vraag

Welke (pedagogisch/didactische) interventies van docenten versterken in een online leeromgeving de motivatie en het actief leren van volwassen NT2 deelnemers?

Kort antwoord

Motivatie tijdens het (online) leren van volwassen tweede taalleerders kan worden bevorderd als deelnemers van en over elkaar leren en de praktische toepassing in het dagelijks leven centraal staat. Hierbij is het belangrijk dat (ook tijdens de online lessen) de deelnemers inhoud van buiten de les aandragen en daar gezamenlijk op kunnen reflecteren. Dit kan men onder andere faciliteren via de flipped classroom methode.

Toelichting antwoord

Docenten in het volwassenenonderwijs merken dat het voor laaggeletterde volwassenen soms lastig is om tijdens online lessen betrokken te blijven. Vraag is hoe deze deelnemers gemotiveerd blijven en actief mee blijven doen, ondanks dat de lessen niet face-to-face plaatsvinden. Uit onderzoek blijkt, dat voor de motivatie tijdens het lesgeven aan volwassenen en met name ook tweede taalleerders er twee uitgangspunten van belang zijn:

Leren van en over anderen
Praktische toepassing in het dagelijks leven

Uitgangspunt 1: Leren van en over anderen bevordert actieve betrokkenheid

Doordat deelnemers met elkaar en over elkaar leren wordt de motivatie en actieve betrokkenheid tijdens de les bevorderd, ook tijdens de online lessen. Op basis van kwalitatief onderzoek wordt duidelijk, dat door de sociale onderlinge afhankelijkheid en de oriëntatie op andere deelnemers NT2-deelnemers meer gemotiveerd kunnen raken (Assalahi, 2019). Het is van belang dat buiten de les momenten gecreëerd worden om met andere mensen in het dagelijkse omgeving de taal te spreken die men leert. Hier zal de deelnemer in gestimuleerd kunnen worden. Een goed moment is als de deelnemers ook buiten de ‘formele’ les met docenten en andere deelnemers de geleerde taal kunnen spreken.

Onderzoek onder 623 tweede taalleerders bevestigt deze stijging in motivatie voor leren, doordat men meer geïnteresseerd is in andere culturen en daar ook contact mee kan leggen (Kormos en Csizér, 2008). De docent zou samen met de deelnemer kunnen kijken welke mogelijkheden er zijn om buiten de les een autonome leerder te worden, die ook zelf initiatief kan nemen om contact te leggen en om de taal eigen te maken. Daarnaast laat ander onderzoek onder 300 deelnemers zien dat de openheid ten opzichte van andere NT2-deelnemers ook de leerresultaten bevordert (Al-Hoorie, 2016). Het is dus van belang, dat de docent tijdens de les momenten creëert waarbij deelnemers meer over elkaar te weten komen en van en over elkaar leren.

Uitgangspunt 2: Praktische toepassing bevordert actieve betrokkenheid

Als de taal die deelnemers leren gerelateerd is aan persoonlijke thema’s, zoals uitdagingen in het leven, persoonlijke groei en menselijke relaties, willen deelnemers de taak eerder volbrengen (Poupore, 2014). Hierbij kan de deelnemer direct inzicht krijgen in hoe de taal in de praktijk kan worden toegepast. De leeromgeving blijkt op basis van onderzoeksresultaten onder 75 deelnemers niet altijd adequaat te zijn als er te weinig ruimte is voor de levenservaringen van deelnemers (Cooke, 2006). Het onderzoek laat zien, dat er ook aandacht moet zijn voor het leven van de deelnemers buiten de klas, hun ervaringen en trajecten uit het verleden en hun toegang tot de taal die ze moeten gaan leren. Samen met de deelnemer moet de docent zicht krijgen op het leven van de deelnemer buiten de leersetting en kijken hoe de taal uiteindelijk kan worden toegepast in het dagelijks leven.

Uit het onderzoek blijkt, dat het van belang is dat de docent zich bewust is van wat de deelnemer nodig heeft om (kleine) doelen te bereiken en dat samen met de deelnemers De docent kan taalopdrachten geven die in de praktijk kunnen worden toegepast.
Ten slotte laat onderzoek onder 1000 volwassenen laat zien, dat het managen van verwachtingen van (beginnende) deelnemers van belang is voor hun motivatie tijdens het leertraject (Baker et al., 2010). Dus kan er ook gekeken worden naar wat wel en niet mogelijk is om het geleerde buiten de klas in de praktijk toe te passen.

De kracht van inhoud van buiten de les en reflectie

Onderzoeken onder jongvolwassenen laten zien, dat input van buiten de les van deelnemers voor de stof die behandeld wordt en aanvullende reflectie de motivatie en de leerresultaten positief beïnvloeden. Oftewel de deelnemers moeten eigen inhoud van buiten de les meenemen in de les en daarop gezamenlijk kunnen reflecteren. Dit doet men bijvoorbeeld tijdens de werkwijze van de flipped classroom. Blair et al. (2016) geven aan, dat men tijdens de flipped classroom de inhoud voor de les buiten de les verzamelt en hiermee onder andere in groepsverband tijdens de les mee aan de slag gaat. Experimenteel onderzoek onder jongvolwassen deelnemers aan een leertraject toont aan, dat naast motivatie zowel kennis, kritisch denkvermogen als zelfwerkzaamheid meer zijn toegenomen onder de deelnemers die deelnamen een het leertraject die de werkwijze van de flipped classroom gebruikte (Chu et al., 2019; Dehghanzadeh & Jafaraghaee, 2018; Fan et al., 2020).

Hierbij is gezamenlijke reflectie van belang. Doordat deelnemers tijdens het leertraject in de praktijk aan de slag gaan en de kans krijgen om daarop te reflecteren, kunnen ze verwerken en reproduceren wat ze hebben geleerd blijkt uit kwalitatief onderzoek van Ethridge en Branscomb (2009). In de praktijk zou de docent dus aan de verschillende deelnemers kunnen vragen om in hun dagelijks leven situaties te ontdekken waar men de taal kan toepassen en hoe men dat dan kan doen. Vervolgens kan men in de groep gezamenlijk reflecteren op deze taalsituaties in het dagelijks leven van de verschillende deelnemers.

Geraadpleegde bronnen

Al-Hoorie, A.H. (2016). Unconscious motivation. Part II: Implicit attitudes and L2 achievement. Studies in Second Language Learning and Teaching 6(4), p. 619-649.
Assalahi, H. (2019). Motivation, Investment and Social-Interdependence of Second Language Learners. Arab World English Journal, Special Issue 1: Application of Global ELT Practices in Saudi Arabia, p. 18-33.
Baker, C., Andrews, H., Gruffydd, I. & Lewis, G. (2010). Adult language learning: a survey of Welsh for Adults in the context of language planning. Evaluation & Research in Education 24(1), p. 41-59.
Blair, E., Maharaj, C. & Primus, S. (2016). Performance and perception in the flipped classroom. Education and Information Technologies 21, p. 1465-1482.
Chu, T., Wang, L., Monrouxe, L., Sung, Y., Kuo, C., Ho, L. & Lin, Y. (2019). The effects of the flipped classroom in teaching evidence based nursing: A quasi-experimental study. PLoS ONE, 14(1): e210606.
Cooke, M. (2006). “When I wake up I dream of electricity”: The lives, aspirations and ‘needs’ of Adult ESOL learners. Linguistics and Education 17, p. 56-73.
Dehghanzadeh, S & Jafaraghaee, F. (2018). Comparing the effects of traditional lecture and flipped classroom on nursing students’ critical thinking disposition: A quasi-experimental study. Nurse Education Today, 71, p. 151-156.
Ethridge, E.A. & Branscomb, K.R. (2009). Learning through action: Parallel learning processes in children and adults. Teaching and Teacher Education, 25, p. 400-408.
Fan, J., Tseng, Y., Chao, L., Chen, S. & Jane, S. (2020). Learning outcomes of a flipped classroom teaching approach in an adult-health nursing course: a quasi-experimental study. BMC Medical Education, 20(317), p. 1-11.
Kormos, J. & Csizér, K. (2008). Age-Related Differences in the Motivation of Learning English as a Foreign Language: Attitudes, Selves, and Motivated Learning Behavior. Language Learning 58(2), p. 327-355.
Poupore, G. (2014). The Influence of Content on Adult L2 Learners’ Task Motivation: An Interest Theory Perspective. The Canadian Journal of Applied Linguistics, 17(2), p. 69-90.