Dragen e-portfolio's in het basisonderwijs bij aan meer leerwinst, metacognitie en zelfsturing?

Geplaatst op 20 oktober 2016

Samenvatting

Het gebruik van e-portfolio’s levert een bijdrage aan schrijfvaardigheden, aan zelfregulatie vaardigheden, feedbackvaardigheden en self-efficacy (vertrouwen in eigen kunnen) van leerlingen. Dat blijkt uit een beperkt aantal studies. Er zijn geen effecten op de leerprestaties gevonden.

Door leerlingen zelf hun leerproces te laten evalueren, ontwikkelen ze meer grip op hun eigen leren. Daardoor presteren ze beter, is de gedachte. Er is behoefte aan tools om dit evalueren te kunnen ondersteunen. Het basisonderwijs gebruikt hiertoe steeds vaker e-portfolio’s. De vraag is of deze digitale portfolio’s inderdaad bijdragen aan de ontwikkeling van metacognitieve vaardigheden, zelfsturing en betere onderwijsprestaties.

Er is beperkt onderzoek gedaan naar de effectiviteit van e-portfolio’s in het basisonderwijs (dertien studies, waarvan zes empirisch). Uit deze studies blijkt dat e-portfolio’s voornamelijk worden gebruikt om het leren van leerlingen te ondersteunen door leerlingen zelf doelen te laten stellen, te laten reflecteren op werk en om feedback te ontvangen van zowel de leerkracht als medeleerlingen. Slechts één artikel rapporteert over een e-portfolio dat wordt gebruikt om leeruitkomsten te beoordelen.

Doelen stellen

In de gevonden literatuur wordt benadrukt dat e-portfolio’s verschillende aspecten van het leerproces van leerlingen versterken. Een aantal studies laat zien dat het gebruik van e-portfolio’s een bijdrage levert aan schrijfvaardigheden, zelfregulatie vaardigheden, feedbackvaardigheden en self-efficacy (vertrouwen in eigen kunnen) van leerlingen in de basisschoolleeftijd. Daarnaast zijn er aanwijzingen dat leerlingen tevreden zijn over werken met e-portfolio’s.
Opvallend genoeg is er, ondanks deze bijdrage aan het leerproces, geen empirisch bewijs dat het gebruik van e-portfolio’s effect heeft op de leerprestaties van basisschoolleerlingen.

Interesse

Er is weinig empirische onderbouwing voor de effectiviteit van e-portfolio’s die de groeiende interesse legitimeert. Er zijn weinig beschikbare studies die onderzoek doen naar de effectiviteit van e-portfolio’s en de meeste zijn van de twijfelachtige kwaliteit. Voorzichtigheid is daarom op zijn plaats bij het doen van uitspraken over de effectiviteit van e-portfolio’s.

Reviewstudie

Lees de volledige reviewstudie, inclusief geraadpleegde bronnen, uitgevoerd door Diana Baas (Hogeschool De Kempel) naar aanleiding van deze vraag aan de Kennisrotonde.

Heb je vragen over dit thema? Stel ze in de onderwijs community binnen de Wij-leren.nl Academie!