De gave van dyslexie

Arja Kerpel

Redactielid wij-leren.nl l Projectleider bij Wij-spelen.nl

 

  Geplaatst op 1 juni 2014

  >> Gave van dyslexie direct bestellen.

Waarom zelfs heel slimme mensen soms niet kunnen lezen en hoe ze het kunnen leren

‘Veel van ’s werelds succesvolste mensen danken dat succes aan dezelfde gave die hen verhindert goed uit een boek te kunnen lerenstelt Ronald Davis in het boek De gave van dyslexie.

Het verborgen talent

Dyslexie… de meeste mensen denken hierbij aan leesproblemen, letters omdraaien en traag leren. Maar dit is slechts één kant van dyslexie. Er zijn genoeg voorbeelden van dyslectische genieën: Einstein, Edison, da Vinci, ga zo maar door.

Ze waren geniaal, niet ondanks hun dyslexie, maar juist dankzij hun dyslexie. Hun genialiteit én dyslexie ontstaan door dezelfde mentale functie. Deze functie is een gave, een talent. Wat kunnen dyslectici door deze mentale functie?

1.    Ze kunnen het vermogen van de hersenen gebruiken om waarnemingen te wijzigen en te creëren. 
2.    Ze zijn zich buitengewoon goed bewust van hun omgeving.
3.    Ze zijn bovengemiddeld nieuwsgierig.
4.    Ze denken vooral in beelden, in plaats van woorden.
5.    Ze zijn erg intuïtief en sensitief.
6.    Hun denken en waarnemen is multidimensionaal.
7.    Ze kunnen gedachten als werkelijkheid ervaren.
8.    Ze hebben een levendige verbeelding.

Uit deze acht bekwaamheden vloeien – als school en ouders dit niet tenietdoen - twee kenmerkende eigenschappen: een bovengemiddelde intelligentie en grote creativiteit. Hieruit kan de echte gave voortkomen: virtuositeit. Dit extreme meesterschap kan op verschillende gebieden tot uiting komen, bijvoorbeeld wetenschap, kunst of sport.

Wat is dyslexie?

Om in te zien dat dyslexie een gave is, moet je eerst weten wat dyslexie is. Ron Davis bekijkt dyslexie vanuit een nieuw perspectief: het is geen gevolg van hersen- of zenuwletsel, maar dyslexie is een speciale manier om te reageren op het gevoel van verwarring. 

Welke verwarring? Om dat te begrijpen moet je eerst weten hoe een dyslecticus denkt: hij denkt in beelden. Bij elk woord ziet hij in zijn hoofd plaatjes. Een beelddenker kan wel 32 plaatjes in een seconde zien. Het lijkt net een film. 

Maar… bij sommige woorden heb je geen plaatje. Bijvoorbeeld ‘de’ of ‘het’. Dit heten triggerwoorden. Door zulke woorden stagneert de beeldvorming, dit zorgt voor verwarring. Deze verwarring herhaalt zich bij elke triggerwoord. De dyslecticus concentreert zich dubbel of zelfs driedubbel om te zien wat er staat. Bij elk triggerwoord neemt de verwarring toe en als de verwarringsdrempel bereikt is, dan wordt de lezer gedesoriënteerd. 

Het leerprobleem

Als je dit proces stap voor stap weergeeft, zie je als blauwdruk van het leerprobleem:

-    De lezer krijgt een prikkel die het niet kent (bijv. een woord of symbool).
-    Het uitblijven van herkenning stimuleert desoriëntatie.
-    Desoriëntatie veroorzaakt het opnemen van foutieve gegevens. Foutieve gegevens leiden tot fouten.
-    Fouten veroorzaken een emotionele reactie. Een emotionele roept frustratie op.
-    De lezer bedenkt dwangmatige oplossingen. Het leerprobleem bestaat uit deze oplossingen, want ze bemoeilijken het leerproces.

Desoriëntatie

Deze desoriëntatie vormt de kern van het probleem. Oriëntatie wil zeggen: je weet waar je bent, in relatie tot je omgeving. Met je ogen zie je dingen en de hersenen maken daar een 3D plaatje van. Dit is je visuele waarnemingspunt.

Maar er is ook een waarnemingspunt van waaruit je naar denkbeelden en gedachten kijkt. Ron Davis noemt dit het mind’s eye. Het mind’s eye zit iets boven en achter je hoofd. Als dit mind’s eye verplaatst, raak je gedesoriënteerd.

En dit is nu precies wat gebeurt als een dyslecticus gedesoriënteerd is. Hij gaat een woord multidimensionaal bekijken in een poging om er iets in te herkennen. Het mind’s eye blijft niet op zijn plek, maar gaat rond een woord zweven en bekijkt het van de voor- zij- of achterkant. Hij kan in no time een woord op veertig verschillende manieren bekijken. Als leerkracht lijkt het dat een kind heel sloom leest, maar feitelijk gaan de hersenen razendsnel. 

De Davis procedures

Het leesprobleem aanpakken kan door het beheersen van de desoriëntatie. Want als een zwevend mind’s eye teruggaat naar zijn oriëntatiepunt, dan is de desoriëntatie over. Daar zijn twee eenvoudige procedures voor:

-    De Davis Alignment Procedure. Deze methode helpt bij het vinden en gebruikmaken van een stabiele locatie voor het mind’s eye. Het is een methode om desoriëntatie zelf te corrigeren, te controleren en uit te schakelen.
-    De Davis Oriëntatie Counseling. Dit op de persoon toegesneden programma leert hoe je desoriëntatie kunt corrigeren en je oriëntatie kunt behouden. Het is een methode waardoor je het lezen, schrijven rekenen of de aandacht kunt verbeteren. Zo’n counseling duurt ongeveer 30 uur.

Het doel van deze procedures is niet het voorkomen dat iemand desoriënteert, want desoriëntatie is een waardevolle gave. Maar je leert om de desoriëntatie in of uit te schakelen. 

Symbolen kleien

Ook al kun je de desoriëntatie opheffen, triggerwoorden blijven lastig omdat je er geen beeld bij hebt. Om een triggerwoord te leren denken, moet je de dyslecticus een eigen beeld laten scheppen van het woord. Dit kan door de symbolen en triggerwoorden uit klei te maken. Dat is de werkwijze van de Symbol Mastery.

Bij deze procedure leer je wat een symbool betekent, hoe het eruitziet en hoe het klinkt. De meeste dyslectici hebben last van dezelfde triggerwoorden. Daarom staat in het boek ook een lijst met triggerwoorden. Deze lijst niet voor elke dyslecticus 100% hetzelfde. 

Om de leerproblemen van dyslexie echt te overwinnen, moeten alle triggerwoorden en –symbolen zo grondig geleerd worden, dat ze verinnerlijkt zijn.

Het laatste gedeelte van het boek is een letterlijke beschrijving van de dyslexie procedures, je kunt er zo mee aan de slag. Het is een aanrader voor ieder die te maken heeft met dyslexie in zijn omgeving. Het maakt niet uit of je nu ouder, leerkracht, dyslexiebehandelaar of zelf dyslectisch bent. Met laatstgenoemden is rekening gehouden: het boek is geschreven in een groot, duidelijk lettertype.

De gave van leren

Davis gebruikt deze revolutionaire technieken ook bij het aanpakken van leerstoornissen: ADD/ADHD, rekenproblemen (dyscalculie en acalculie) en schrijfproblemen (dysgrafie en agrafie). Hier kun je meer over lezen in het boek De gave van leren. Hij beschrijft heel inzichtelijk waardoor de problemen ontstaan. Ook laat hij stap voor stap zien hoe je door mentale en fysieke oefeningen en 'speciaal leergereedschap' de problemen kunt corrigeren. Maar wat zeker zo belangrijk is: hij leert de gave erkennen.

Heb je vragen over dit thema? Stel ze in de onderwijs community binnen de Wij-leren.nl Academie!

Bestellen

Het boek Gave van dyslexie is te bestellen via:

Gerelateerd

Webinar
Taalontwikkeling en taalbeleid
Taalontwikkeling en taalbeleid
Gratis webinar met Karen Heij
Wij-leren.nl Academie 
Passend Onderwijs
Meer inzicht in gedrag leerling met Aurecool.
Meer inzicht in gedrag leerling met Aurecool.
Aurecool ondersteunt jou bij begrijpen en bevorderen van de soc-emo ontwikkeling van elke leerling.
Aurecool 
Professionalisering
Cursussen, congressen en opleidingen
Cursussen, congressen en opleidingen
Gemiddeld beoordelen deelnemers ons met een 8,4
Medilex Onderwijs 
Meer inzicht in gedrag leerling met Aurecool.Beschermende factoren bij dyslexie
Wat zijn beschermende factoren voor leerlingen met dyslexie?
Terry van de Beek
Nut van verhalen bij dyslexietherapie
Het nut van verhalen schrijven bij dyslexietherapie
redactie
Tijdig signaleren
Dyslexie tijdig signaleren - Het komt vanzelf wel?
Terry van de Beek
Dyslexie tips
Dyslexie - tips voor de leerkracht
Anton Horeweg
Begeleiding dyslexie
Naar een brede begeleiding van dyslexie in het basisonderwijs
Terry van de Beek
Lettertype Dyslexie
Positieve ervaringen met het lettertype ‘Dyslexie’: Een placebo effect?
Anna Bosman
Dyslexie en depressie
Depressie en angst bij basisschoolleerlingen met dyslexie
Anna Bosman
Dyslexie behandeling
Behandeling van dyslexie met de FL methode
Anna Bosman
IQ-test beelddenkers
Beelddenkers en IQ test
Lisanne van Nijnatten
Eindexamen en dyslexie
Eindexamen doen met dyslexie in 2015. Een verhaal uit de praktijk.
Terry van de Beek
leesproblemen, dyslexie, breinlezen deel 1
Leesproblemen en dyslexie -1-
Paul Filipiak
Leesproblemen, dyslexie, woordbenoeming, deel twee
Leesproblemen en dyslexie -2-
Paul Filipiak
leesproblemen, dyslexie, comorbiditeit deel 3
Leesproblemen en dyslexie: Comorbiditeit -3-
Paul Filipiak
leesproblemen, dyslexie, dysgrafie deel vier
Leesproblemen: fonologische dyslexie -4-
Paul Filipiak
Leesprolemen, dyslexie, hardnekkigheid, leessnelheid, deel vijf
Leesproblemen en dyslexie: Hardnekkigheid -5-
Paul Filipiak
Leesproblemen-dyslexie deel zes, preventie en leeshulp
Leesproblemen en dyslexie: Preventie -6-
Paul Filipiak
Leesproblemen-dyslexie deel zeven, preventie
Leesproblemen en dyslexie: Preventie -7-
Paul Filipiak
Leesproblemen-dyslexie, deel acht, goed leesonderwijs
Hulp bij leesproblemen en dyslexie -8-
Paul Filipiak
Leesproblemen - dyslexie - hulpporgramma - deel negen
Leesproblemen en dyslexie: Hulpprogramma`s -9-
Paul Filipiak
Leesproblemen - dyslexie; toegankelijkheid- deel tien
Leesproblemen en dyslexie: Toegankelijkheid -10-
Paul Filipiak
Verhelpen van technische leesproblemen bij begrijpend lezen deel 1
Verhelpen van technische leesproblemen bij begrijpend lezen (1)
Paul Filipiak
Verhelpen van technische leesproblemen bij begrijpend lezen deel 2
Verhelpen van technische leesproblemen bij begrijpend lezen (2)
Paul Filipiak
Verhelpen van technische leesproblemen bij begrijpend lezen deel 1
Verhelpen van technische leesproblemen bij begrijpend lezen (1)
Paul Filipiak
Verhelpen van technische leesproblemen bij begrijpend lezen deel 2
Verhelpen van technische leesproblemen bij begrijpend lezen (2)
Paul Filipiak
Dit is dyslexie
Dit is dyslexie - achtergrond en aanpak
Marleen Legemaat
Denken in beelden
Denken in beelden
Arja Kerpel
Krachtig anders leren
Krachtig anders leren - Kernvisie methode
Arja Kerpel
Beelddenkers, als kwartjes vallen…
Beelddenkers, als kwartjes vallen…
Machiel Karels
Ontwikkelingsdyslexie
Ontwikkelingsdyslexie: Maken wij kinderen dyslectisch?
Ewald Vervaet
Dyslexieverklaring terecht?
Heeft èlke dyslecticus dyslexie?
Teije de Vos


Inschrijven nieuwsbrief

Inschrijven nieuwsbrief



Inschrijven nieuwsbrief

Dyslexie of leesprobleem?  Tjipcast 025
Dyslexie of leesprobleem? Tjipcast 025
redactie
Creativiteit in een video van één minuut uitgelegd
Creativiteit in een video van één minuut uitgelegd
redactie
Het belang van maakonderwijs op de basisschool. Tjipcast 020
Het belang van maakonderwijs op de basisschool. Tjipcast 020
redactie
Is creativiteit te leren? Tjipcast 009
Is creativiteit te leren? Tjipcast 009
redactie
[extra-breed-algemeen-kolom2]



avi-niveau
beelddenken
creativiteit
dyslexie
dyslexieonderzoek
dyslexieprotocol
dyslexieverklaring
technisch lezen

 

Mis geen bijdragen

Inschrijven nieuwsbrief

Volg wij-leren.nl

Volg ons op LinkedIn Volg ons op twitter Volg ons op facebook Volg ons op instagram Volg ons op pinterest