Effectieve strategieën voor zelfregulerend leren

Geplaatst op 1 juni 2016

De prestaties van leerlingen kunnen aanzienlijk verbeteren wanneer zij getraind en gestimuleerd worden om de juiste leerstrategieën in te zetten.

Leerstrategieën zijn activiteiten die mensen ondernemen om zich kennis en vaardigheden beter eigen te maken. In het huidige basis- en voortgezet onderwijs is onvoldoende aandacht voor het bewust overdragen van deze leerstrategieën. Dat zou anders moeten, stellen de onderzoekers. Zij analyseerden 95 interventies waarin leerlingen werden getraind in verschillende strategieën om hun eigen leren kunnen sturen.

Dr. Danny Kostons: ‘Over het algemeen geldt dat het meegeven van een leerstrategie altijd meer oplevert dan helemaal geen strategie meegeven. Hoewel het onderzoek liet zien dat er variatie is in welke leerstrategieën of combinaties van verschillende strategieën het meest effectief zijn, zijn er wel aanwijzingen voor welke strategieën de voorkeur verdienen. Ook is duidelijker geworden welke strategieën minder goed werken na instructie.’

Docenten moeten aan leerlingen in elk geval overdragen hoe, wanneer en waarom ze leerstrategieën moeten gebruiken. Dit staat ook wel bekend als metacognitieve kennis. Verder doen docenten er goed aan de metacognitieve strategie ‘plannen en voorspellen’ te onderwijzen, waarbij leerlingen moeten bepalen hoe ze iets gaan aanpakken en wat ze nodig hebben om de taak tot een goed einde te brengen. Bovendien lijkt het belangrijk dat leerlingen de relevantie en het belang kunnen inschatten van de taak die ze uit voeren.

Voor begrijpend lezen is nog niet volledig duidelijk welke strategieën altijd goed werken, maar wel welke minder effectief te instrueren zijn: de cognitieve strategieën ‘dieper verwerken’ en ‘samenwerken met anderen’. Voor wiskunde geldt de strategie ‘dieper verwerken’ juist wél als een effectieve strategie; het helpt leerlingen wanneer zij leren om verbanden te leggen tussen de taak en vergelijkbare taken die ze eerder hebben volbracht. Wat betreft schrijven is het raadzaam leerlingen te leren hoe ze hun eigen schrijfproducten kunnen beoordelen en kunnen reflecteren op hun teksten, omdat dit volgens de meta-analyse leidt tot verbetering van de tekst. Over de ‘wetenschap’-vakken, zoals natuurkunde, kunnen geen definitieve uitspraken worden gedaan.

Heb je vragen over dit thema? Stel ze in de onderwijs community binnen de Wij-leren.nl Academie!

Details van het onderzoek

Projectleider(s)

Projectuitvoerder(s)

Publicatie(s)

• http://irs.ub.rug.nl/dbi/51addede1d304

Relevante links(s)

• Samenvatting van de oorspronkelijke aanvraag op de NWO-site

[Bron: Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO)]

Gerelateerd

Zelfregulatie in een video van één minuut uitgelegd

redactie