Technische leesvaardigheid in het Praktijkonderwijs - OnderwijsBewijs

Geplaatst op 1 juni 2016

Leerlingen die het voortgezet onderwijs binnenkomen, zouden het technisch lezen wel onder de knie moeten hebben, is de gedachte. Het tegendeel is echter waar, ze leren nog steeds bij. Met behulp van een geprotocolleerd interventieprogramma kunnen leerlingen die nog moeite hebben met lezen hun leesvaardigheid verbeteren, zeker in het Praktijkonderwijs.
De interventie bestond uit lessenreeks ontwikkeld voor PrO/vmbo/havo/vwo. Doel was om zwakke lezers uit de brugklas te identificeren en hun technische leesvaardigheid aan de hand van een aantal technieken te verbeteren. Een aantal technieken was in het lesmateriaal verwerkt, zoals RALFI-lezen. Andere werden door docenten ingezet, bijvoorbeeld: sociaal-emotionele ondersteuning bieden en oplossingsgericht werken. Het programma werd uitgevoerd in kleine groepjes van 4-6 leerlingen, buiten de klas.
Praktijkonderwijsleerlingen blijken hun technische leesvaardigheid op woordniveau (losse woorden) sneller te ontwikkelen dankzij de interventie. Een aantal leerlingen kreeg de interventie aangeboden met compenserende software (SprintPlus). Deze software vermindert de cognitieve belasting voor zwakke lezers en schrijvers. Dat doet die door onder andere de tekst hardop voor te lezen, waarbij de voorgelezen tekst wordt gemarkeerd en bij schrijven de tekst die wordt geschreven, hardop voor te lezen. Het gebruik van SprintPlus had geen extra leereffect bovenop het effect van de interventie. Bij de vmbo en havo/vwo-leerlingen was geen effect van de interventie op hun technische leesvaardigheid op woordniveau.
De interventie hielp leerlingen van alle schoolniveaus wel verder bij de ontwikkeling van technische leesvaardigheid op tekstniveau. De leerlingen moesten de tekst zo snel mogelijk, maar ook foutloos lezen. Alle leerlingen, zowel uit de controlegroep als uit de interventiegroep, waren beter gaan lezen. Leerlingen lazen op het tweede meetmoment op zowel de 2×4 minutentoets als de AVI-9 leestoets ongeveer 6-7% meer woorden goed per minuut op het tweede dan op het eerste meetmoment.
Daarnaast werd verwacht dat leerlingen die de tekst sneller lezen meer fouten maken. Dat gebeurde inderdaad in de controlegroep die niet aan het interventieprogramma meedeed. Maar de leerlingen die wel aan het interventieprogramma meewerkten, gingen sneller én nauwkeuriger lezen, zowel met als zonder ondersteunende software.
Ook hier had de software geen extra leereffect. Maar dat wil niet zeggen dat ondersteunende software geen nut heeft, stellen de onderzoekers. De inzet van de software binnen het experiment was beperkt van omvang. Zwakke lezers hebben er mogelijk wel baat bij omdat ze met behulp van ondersteunende software teksten kunnen lezen die anders voor hen niet toegankelijk zijn. Ze kunnen dan toch hun vocabulaire en kennis verbreden.
Uit een retentie-meting, zes maanden na de interventie, blijkt dat de effecten zijn verdwenen. Leerlingen met leesproblemen zouden daarom moeten blijven oefenen.

Heb je vragen over dit thema? Stel ze in de onderwijs community binnen de Wij-leren.nl Academie!

Details van het onderzoek

  
NWO-projectnummer:  ODB08011
Titel onderzoeksproject:  Verbetering van functionele geletterdheid bij zwakke lezers en schrijvers in het VO
Looptijd:01-04-2009 tot 31-12-2013

Projectleider(s)

Naam Instelling E-mail
Dr. R. Scharten Expertisecentrum Nederlands r.scharten@expertisecentrumnederlands.nl

Projectuitvoerder(s)

Naam Instelling E-mail
Dr. Esther Steenbeek Expertisecentrum Nederlands  
drs. Hedwig de Krosse Expertisecentrum Nederlands  
Cindy Teunissen MSc Expertisecentrum Nederlands  
Dr. Ria Kleijnen Vrije Universiteit Amsterdam  
dr. Wilma Jongejan Vrije Universiteit Amsterdam  
Prof. dr. Ludo Verhoeven Radboud Universiteit Nijmegen  

Publicatie(s)

Relevante links(s)

[Bron: Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO)]



Inschrijven nieuwsbrief

Inschrijven nieuwsbrief



Inschrijven nieuwsbrief

[extra-breed-algemeen-kolom2]



technisch lezen

 

Mis geen bijdragen

Inschrijven nieuwsbrief

Volg wij-leren.nl

Volg ons op LinkedIn Volg ons op twitter Volg ons op facebook Volg ons op instagram Volg ons op pinterest