Begeleid hardop lezen voor verbetering technische leesvaardigheid - OnderwijsBewijs

Geplaatst op 1 juni 2016

Begeleid hardop lezen van teksten helpt zwakke lezers bij de ontwikkeling van technisch lezen en het bevordert hun leesplezier.
Zwakke lezers kunnen hun technische leesvaardigheid verbeteren met de methodiek Begeleid hardop lezen. Begeleid hardop lezen is een effectieve remediëringsmethodiek, zo blijkt uit dit onderzoek, zowel als het individueel wordt aangeboden als aan groepjes van drie leerlingen tegelijk. Bij deze methodiek leest een leerling een tekst hardop, terwijl een ervaren lezer, bijvoorbeeld een onderwijsassistent, hem begeleidt. Die ervaren lezer stimuleert, helpt, controleert en corrigeert.
Er zijn in het onderzoek twee experimenten uitgevoerd onder leerlingen van groep 4 tot en met 6. In het eerste experiment is de leeshulp gedurende twintig minuten één-op-één aangeboden. In het tweede experiment kregen groepjes van drie leerlingen dertig minuten leeshulp. In beide experimenten bleek de leeshulp positief effect te hebben op het technisch lezen. De methodiek kan door scholen dus zowel individueel als groepsgewijs worden ingezet, ook als het leesniveau van de leerlingen in de leesgroepjes verschilt.
De onderzoekers pleiten ervoor dat zo snel mogelijk met leeshulp wordt begonnen om achterstanden weg te werken, het liefst al in leerjaar 4. Want hoe langer wordt gewacht, hoe groter de achterstand.
De geboden leeshulp bleek niet voor alle leerlingen effectief. Vijftien van de 86 bij het onderzoek betrokken leerlingen in het tweede experiment hadden er geen baat bij. Voor deze leerlingen, zogenoemde low responders, is een intensiever traject nodig.
Dat begeleid hardop lezen een positief effect heeft op begrijpend lezen en de woordenschat is niet aangetoond in dit onderzoek. De onderzoekers gaan er echter vanuit dat hulp bij technisch lezen op langere termijn ook de woordenschat en begrijpend lezen bevordert.
Om de leerlingen extra te stimuleren mochten ze zelf hun boeken kiezen. De onderwijsassistenten gaven feedback via de zogenoemde wacht-hint-prijs manier. Ze wachtten eerst af of een leerling zelf zijn fout verbeterde, vervolgens gaven ze een hint en als de leerling zijn fout verbeterde, kreeg hij een compliment. De goed afgestemde aandacht van de onderwijsassistenten resulteerde in een extra significant positief effect: leerlingen kregen meer plezier in lezen. De verbeterde leesattitude was in onderzoek nog niet eerder aangetoond.

Details van het onderzoek

Projectleider(s)

Projectuitvoerder(s)

Publicatie(s)

• Methodiekbeschrijving begeleid hardop lezen

Relevante links(s)

• Begeleid hardop lezen in een klein groepje - video
• Begeleid hardop lezen in 1 op 1 - video
• Begeleid hardop lezen met een ouder thuis - video

[Bron: Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO)]