Synchroon coachen van leraren in opleiding

Geplaatst op 1 juni 2016

Auteurs: Nele Coninx, Karel Kreijns, Wim Jochems

Hoe leer je het beste lesgeven? Traditioneel krijgt een leraar in opleiding slechts ná de les feedback op zijn gedrag en handelen. Dat kan effectiever. Met synchroon coachen – bijvoorbeeld met een oortje – kan een coach zijn pupil tíjdens de les van feedback voorzien; feedback die hij meteen kan toepassen.

De kwaliteit van een leraar is de meest invloedrijke factor op het succes van leerlingen. Daarom is het belangrijk dat lerarenopleidingen studenten die hun eerste schreden in het klaslokaal zetten goed begeleiden. Feedback op het gedrag en handelen van de leraar in opleiding vormt hierin een belangrijke component. Hoe organiseren we deze feedback zo effectief mogelijk?

Bij een traditionele manier van begeleiden observeert een coach de les en neemt notities. Na de les (of later) geeft hij feedback op het lesgedrag. Dit heeft nadelen. De kwaliteit van de feedback neemt af naarmate de tijd verstrijkt: zowel de leraar in opleiding als de coach kunnen immers steeds moeilijker de situaties voor ogen halen waar de feedback betrekking op heeft. De leraar in opleiding krijgt daardoor minder handvatten aangereikt om het beter te doen en dat heeft uiteindelijk tot gevolg dat leerlingen minder goed les krijgen. Het is daarom beter om onmiddellijk feedback te geven. Ziet de coach minder goed lesgedrag dan kan hij hier direct op ingaan en aan de leraar in opleiding aangeven hoe het beter kan. Dit noemen we synchroon coachen.

Synchroon coachen in de praktijk

Om te voorkomen dat de aanwijzingen van de coach de les verstoren wordt de leraar in opleiding uitgerust met een draadloos ontvangertje (een ‘oortje’), zoals ook in de sport en veiligheidssector gebruikt. Via het oortje geeft hij korte aanwijzingen door. Zo kan de coach subtiel coachen, zonder de aandacht van de leerlingen af te leiden en het zelfvertrouwen van de leraar te ondermijnen. Als het goed is, heeft de feedback nog tijdens de les resultaat.

Synchroon coachen vervangt het traditionele nagesprek niet, maar geeft er een aanvulling op. Het belangrijkste voordeel is dat de student zijn verkeerde manier van lesgeven meteen corrigeert en ook op de lange termijn steeds sneller de juiste aanpak vindt.

Effectieve feedback

Feedback is alleen effectief als de student de aanwijzingen daadwerkelijk kan opvolgen. Bij synchroon coachen zijn twee dingen van belang: wie de feedback geeft en hoe die feedback eruit ziet. De feedback tijdens de les moet niet van een medestudent komen maar van een ervaren leraar, liefst een begeleider op school. Om te voorkomen dat de student cognitief overbelast raakt tijdens het influisteren van de feedback moet deze aan bepaalde voorwaarden voldoen (Coninx et al., in druk). Effectieve feedback is:

  • correctief: benoemd wordt wat de student fout doet en hoe het beter kan, maar ook wat de student goed doet;
  • specifiek: het is duidelijk wat met de feedback wordt bedoeld;
  • voorgestructureerd: voor de les bespreken coach en student wat de aandachtspunten zijn en waar de feedback zich dus op zal richten. Eventueel wordt de feedback ingegeven in de computer;
  • kort en duidelijk: overbodige informatie van de feedbackboodschap wordt geschrapt.

Overigens heeft deze manier van coachen ook zijn beperkingen: vakinhoud bijvoorbeeld leent zich er niet voor. Dit komt omdat de boodschappen te lang zijn en cognitieve overbelasting veroorzaken bij leraren in opleiding Het meeste effect is dan ook te verwachten op drie gebieden, te weten klassenmanagement (bijvoorbeeld: oogcontact), didactiek (bijvoorbeeld: doorvragen) en de pedagogische relatie met leerlingen (bijvoorbeeld: een leerling aanmoedigen).

CODEWOORDEN

Met korte aanwijzingen geeft de coach effectief feedback op het gedrag van de leraar in opleiding in de klas. Denk aan codewoorden zoals:

  • OOGCONTACT maken met alle leerlingen
  • TERRITORIUM van de leerlingen in gaan
  • DOORVRAGEN zodat het probleem van de leerling verhelderd wordt
  • AANMOEDIGEN van leerling
  • NEGEREN van leerling

Ervaringen met synchroon coachen

Uit onderzoek blijkt dat studenten tevreden zijn over synchroon coachen. Ze kwalificeren deze manier van begeleiden als:

  • ondersteunend, nuttig en positief (Rock, 2007); niet alleen kunnen studenten de feedback zonder haperen toepassen in de klas, ze geven ook aan dat door de onmiddellijke feedback de reflectie achteraf tot betere inzichten leidt.
  • bruikbaar; aanvankelijk zijn studenten bang dat de boodschappen hen zullen afleiden en hun prestaties negatief beïnvloeden, maar als ze met de oortjes gewerkt hebben, veranderen ze van mening. Daarbij kan een rol gespeeld hebben dat ze niet alleen correcties maar ook aanmoedigingen te horen kregen.
  • effectief; studenten krijgen een betere band met de klas en de coach en hebben betere nagesprekken. Farrell en Chandler (2008) stellen dat coaches zich dankzij synchroon coachen meer verbonden voelen met hun studenten. De coaches schrijven dit toe aan het feit dat ze samen met studenten als een team werken aan de verbetering van de les door effectievere feedbackboodschappen te zoeken om de gegeven lesgeefproblemen tijdens de volgende les aan te pakken. Hierdoor is er minder frustratie – na de les.

Het voornaamste punt waarover studenten en/of coaches soms niet tevreden zijn is de techniek. Zo kan de batterij onvoldoende zijn opgeladen, kabeltjes kunnen loskomen of de zendapparatuur kan niet vlot werken.

Gedragsverandering

De effecten van synchroon coaching zijn het duidelijkst en het meest talrijk op het gebied van gedragsverandering. Ze manifesteren zich zowel bij klassenmanagement als bij didactiek en de pedagogische relatie met de leerlingen. In vergelijking met studenten die alleen een traditioneel nagesprek krijgen kunnen studenten die via synchroon coachen begeleid worden:

  • beter met de leerlingen omgaan; ze stimuleren de leerlingen meer, prijzen hen vaker en ze hebben meer overwicht in de klas;
  • een beter klimaat scheppen in de klas; ze maken meer gebruik van middelen als aanmoediging, aanwijzingen geven en afkeuring. Met als gevolg dat de leerlingen meer betrokken zijn bij de les.
  • beter instructie geven; ze gaan bijvoorbeeld meer vragen stellen aan de leerlingen om te controleren of ze het wel begrepen hebben (Giebelhaus & Cruz, 1994).

Deze gedragsverandering, die door toedoen van synchroon coachen al na vier lessen mogelijk is, blijft zelfs zichtbaar tot na zes maanden (Van der Mars, 1988).

Referenties

  • Coninx, N., Kreijns, K. & Jochems, W. (in druk). The use of keywords for delivering immediate performance feedback on teacher competence development. European Journal of Teacher Education. Online voorpublicatie op 24-9-2012: http://www.tandfonline.com/doi/full/10.1080/02619768.2012.717613.
  • Farrell, A.C. & Chandler, D. (2008). Cooperating teachers’ impressions of the Whisper in my ear (WIME) and traditional communication feedback methods for physical education of pre-service teachers. Education and human development 2(1), 1-9.
  • Giebelhaus, C. R. & Cruz, J. (1994). The mechanical third ear device: An alternative to traditional student teaching supervision strategies. Journal of Teacher Education, 45, 365-373.
  • Rock, M.L., Gregg, M., Thead, B.K., Acker, S.E., Gable, R.A. & Zigmond, N.P. (2009). Can You Hear Me Now? Evaluation of an online wireless technology to provide real-time feedback to special education teachers-in-training. Teacher Education and Special Education, 32(1), 64-82.
  • Van der Mars, H. (1988). The effects of audio-cueing on selected teaching behaviors of an experienced elementary physical education specialist. Journal of Teaching in Physical Education, 8(1), 64-72.

Wat we weten over synchroon coachen:

  • Ervaren leraren/coaches kunnen een leraar in opleiding veel leren over de uitoefening van het vak. Dat werkt het beste als zij direct tijdens de les feedback kunnen geven op diens gedrag en handelen. Deze begeleidingsmethodiek heet synchroon coachen en is dankzij de technologie (een oortje) eenvoudig en discreet inzetbaar.
  • Wil de leraar in opleiding werkelijk uit de voeten kunnen met de geboden feedbackboodschappen dan moeten deze het liefst kort en specifiek, correctief en vooral voorgestructureerd zijn.
  • Leraren in opleiding laten al na vier sessies een gedragsverandering zien: zij scheppen een beter klimaat, gaan beter met de leerlingen om en hebben meer overwicht.

Bron: Kennisnet

Heb je vragen over dit thema? Stel ze in de onderwijs community binnen de Wij-leren.nl Academie!

Details van het onderzoek

  
NWO-projectnummer:  
Titel onderzoeksproject:  
Looptijd:30-11--0001 tot 30-11--0001

[Bron: Nationaal Regieorgaan Onderwijsonderzoek (NRO)]

 

Mis geen bijdragen

Inschrijven nieuwsbrief

Volg wij-leren.nl

Volg ons op LinkedIn Volg ons op twitter Volg ons op facebook Volg ons op instagram Volg ons op pinterest