De Samenlevingsgerichte School

Peter de Vries

Expert ouderbetrokkenheid bij PeterdeVries.nu

  

  Geplaatst op 1 juni 2015

Lange tijd was het duidelijk: lesgeven gebeurde op school en opvoeden gebeurde vooral thuis. Maar de grens tussen school en thuis vervaagt en komt er steeds meer op jou als leraar af. De school wordt gezien als een plek waar ook nog allerlei maatschappelijke vraagstukken moeten worden opgelost. Zo moet je:

  • gezond eten en bewegen stimuleren;
  • problemen in de wijk helpen oplossen;
  • radicalisering voorkomen en bestrijden;
  • ouders met opvoedproblemen begeleiden;
  • ontwikkelingsachterstanden en specifieke stoornissen vroeg signaleren.

Werken in het onderwijs is misschien wel net zoiets als voetbal. Iedereen heeft er een mening over. Je hoort tegenwoordig veel geluiden dat het onderwijs totaal anders moet. Het onderwijs heeft zich niet tot nauwelijks vernieuwd en een hedendaagse school verschilt nauwelijks van een school uit de jaren vijftig van de vorige eeuw, zo wordt beweerd. Men vraagt zich af of de school, en leraren in het algemeen, wel zijn toegerust voor de nieuwe samenleving die lijkt te worden bepaald door technologische ontwikkelingen.

Veranderende samenleving

Is onze samenleving en dus het onderwijs dan echt zo enorm aan het veranderen? Zo ervaren we het waarschijnlijk allemaal. Het lijkt wel of de hele wereld om ons heen aan het bewegen is. Maatschappelijke onrust, geopolitieke verschuivingen, oorlogen. We leven in een overgangsfase, waarbij we het industriële tijdperk afsluiten en op weg zijn naar iets nieuws.

Toen er algemeen onderwijs voor iedereen kwam, is het volgens Robinson ingericht zoals fabrieken in de Industriële Revolutie, als een ‘lopendebandorganisatie’ (Robinson, 2010). En die inrichting is nauwelijks veranderd. We hebben het onderwijs - net als een machine - vormgegeven als een productieproces: er zijn verschillende, opeenvolgende scholen, die zijn gesorteerd op basis van output (schooltypen) en leeftijd.

We bereiden leerlingen in homogene groepen voor op een heterogene samenleving. Net als in een productieproces komt elk vak in ons huidige onderwijsproces op een zeker moment aan bod, wordt elk vak vervolgens getest aan de hand van standaarden en wordt het onderwijsproces al dan niet afgerond met een diploma, zoals een keurmerk op een product (The Big Picture, 2010).

De ontwikkeling die nu aan de gang is, is waarschijnlijk net zo ingrijpend als de Industriële Revolutie ooit was. We leven niet in tijden van verandering maar in een verandering van tijdperk, aldus hoogleraar Jan Rotmans. Wat blijft er dan nog over van de op de industriële waardeketen gebaseerde onderwijsstructuren?

Aanpassingsvermogen gevraagd

Wie kiest voor het onderwijs kiest voor een wereld waarin veel aanpassingsvermogen wordt gevraagd. Dat kan een enorme druk op leraren veroorzaken, want er komt nogal wat op hen af.

  • Onderwijsvernieuwing zien we terug in het gepersonaliseerd leren en het inzetten van nieuwe technologie;
  • Het voorbereiden op beroepen van de toekomst die we nog niet eens kennen.
  • Passend Onderwijs.
  • Ouders die kritisch meedenken en al die maatschappelijke vraagstukken.
  • Daarbij komt de druk van de inspectie om zoveel mogelijk te meten en te verantwoorden;
  • Ouders tevreden te houden.

Leraar, het is het mooiste vak dat er is. Met hun passie en drive zorgen leraren ervoor dat onze kinderen zich straks staande weten te houden in misschien wel een nieuw tijdperk. Dat kan alleen in een school die leerlingen voorbereid op de samenleving van vandaag en morgen, de Samenlevingsgerichte School van nu.

De Samenlevingsgerichte School

Een Samenlevingsgerichte School is een school die samen met de ouders de leerlingen voorbereidt op de samenleving van nu en van de toekomst. Dit doet zij vanuit een heldere onderwijsvisie en een continue vernieuwende onderwijspraktijk die in interactie met de omgeving vorm wordt gegeven.

Daarnaast neemt de school vanuit die onderwijsvisie, samen met ouders, haar verantwoordelijkheid voor afgestemde zorg rondom leerlingen. Deze school is in staat om op basis van haar visie andere partijen in de wijk aan zich te binden. Samen met andere partners neemt zij verantwoordelijkheid voor de wijk waarin zij is gevestigd.

In een Samenlevingsgerichte School is er balans:

  1. tussen meten en vertrouwen, zodat leraren bezield blijven;
  2. tussen consolideren en vernieuwen, zodat innovatie uitvoerbaar blijft;
  3. tussen kennis leren en kennis vinden als vaardigheid, zodat lesgeven meegaat met de tijd;
  4. balans tussen leren en socialiseren, zodat leraren zich kunnen herbezinnen welke functie de school in deze tijd heeft;
  5. tussen naar binnen en naar buiten gericht zijn, zodat leraren zich aan hun kerntaak kunnen blijven houden.

Handboek school in de samenleving

Voor meer informatie over de Samenlevingsgerichte School zie de nieuwe uitgave van CPS: Handboek School in de samenleving. De Samenlevingsgerichte School in de 21ste samenleving. Auteur: Peter de Vries.

Past uw school in deze tijd? Dat is een spannende en relevante vraag, die tegenwoordig in veel discussies centraal staat. De samenleving verandert ingrijpend en razendsnel, op allerlei gebieden.

Beweegt het onderwijs genoeg mee? Dit inspirerende handboek laat zien dat het essentieel is dat scholen zich bewust zijn van de (wereldwijde) samenleving waarin ze staan.

De Samenlevingsgerichte  School wordt geïntroduceerd:

"een school die, door nauw samen te werken met haar omgeving, in staat is succesvol in te spelen op relevante, actuele ontwikkelingen." 

De Samenlevingsgerichte School  haalt én brengt nieuwe kennis en vaardigheden, zodat ze leerlingen optimaal voorbereidt op de samenleving van nu en de toekomst. Het handboek beschrijft overtuigend waarom het noodzakelijk is dat  scholen samenlevingsgericht worden. Het bevat theoretische achtergronden, handvatten, aansprekende voorbeelden uit de praktijk en een concreet stappenplan. Zo kunnen scholen kinderen en jongeren bieden wat ze nodig hebben in de 21ste eeuw.

Heb je vragen over dit thema? Stel ze in de onderwijs community binnen de Wij-leren.nl Academie!

Gerelateerd

E-learning module
Hoe gebruik je de taxonomie van Bloom?
Hoe gebruik je de taxonomie van Bloom?
De taxonomie van Bloom in de praktijk
Wij-leren.nl Academie 
Professionalisering
De beste nascholing volg je bij Medilex Onderwijs
De beste nascholing volg je bij Medilex Onderwijs
Gemiddeld beoordelen deelnemers ons met een 8,4
Medilex Onderwijs 
Pedagogische opdracht
Pedagogische opdracht basisschool - onderwijsvisies - mensbeeld.
Arja Kerpel
Opvoeden
Opvoeden: opvattingen - middelen - maatschappelijke betekenis.
Arja Kerpel
Leerinhouden
Leerinhouden: wetgeving - kennis - ordening - invloed leerkracht
Arja Kerpel
Drie instrumenten voor burgerschapsvorming
Aan de slag met burgerschapsvorming
Jaap Versfelt
Sociale ongelijkheid binnen het onderwijs
Sociale ongelijkheid binnen het onderwijs
Ilse Erich
Persoonsvorming: socialisatie of subjectificatie
Persoonsvorming in het onderwijs: Socialisatie of subjectificatie?
Gert Biesta
Burgerschapsonderwijs
Burgerschap in de school
René Leverink
Overladenheid
Overladenheid, de erfzonde van het onderwijs
Henk Sissing
Gezonde leefstijl
Niet meedrinken in de keet. Leerplankader voor een gezonde leefstijl
René Leverink
Teamleren
Teamleren in een lerende school: samen werken aan beter onderwijs
Jan Jutten
Brede vaardigheden leerlingen
Aandacht voor brede vaardigheden
Bertine van den Oever
Commentaar curriculum.nu door Gert Biesta
Brief over de herziening van het curriculum
Gert Biesta
burgerschapsvorming eigenheid
Pedagogische en levensbeschouwelijke eigenheid bij burgerschapsvorming
Gert Biesta
Drie instrumenten voor burgerschapsvorming
Aan de slag met burgerschapsvorming
Jaap Versfelt
Sociale cohesie in klaslokaal
Sociale cohesie in het onderwijs (1)
Gert-Jan Veerman
Sociale cohesie en individualiteit
Sociale cohesie in het onderwijs (2)
Gert-Jan Veerman
Filosoferen met pubers
Filosoferen met pubers
Karen Faber
Filosoferen met pubers
Filosoferen met pubers
Karen Faber
Filosoferen met pubers
Filosoferen met pubers
Karen Faber
Het belang van subjectificatie in het onderwijs
Wereldgericht onderwijs en schoolleiderschap - 2
Hartger Wassink
Filosoferen met pubers
Filosoferen met pubers
Karen Faber
Filosoferen met pubers
Filosoferen met pubers
Karen Faber
Filosoferen op de basisschool
Filosoferen met kinderen; hoe doe je dat?
Karen Faber
Filosoferen op de basisschool
Filosoferen met kinderen; hoe doe je dat?
Karen Faber
Nieuw boek over 10 jaar Agora-onderwijs
Nieuw boek over 10 jaar Agora-onderwijs
Rob Martens
Vluchtelingenkinderen
Ontwrichte kinderen in het onderwijs
Willem de Jong
Catharsia - Agora onderwijs in Roermond
Catharsia - een andere visie op onderwijs
Hartger Wassink
10 jaar Agora onderwijs
Agora onderwijs - een intrigerende benadering van leren
Machiel Karels
Aanpak probleemjongeren
Aanpak probleemjongeren vraagt om brede samenwerking
Kees van Overveld
Cockpitdenken zonder handelingservaring
Aan de knoppen draaien
Jan Bransen


Inschrijven nieuwsbrief

Inschrijven nieuwsbrief



Inschrijven nieuwsbrief

Omix Webtalks met Adjiedj Bakas - De onderwijsinrichting van morgen
Omix Webtalks met Adjiedj Bakas - De onderwijsinrichting van morgen
redactie
Omix Webtalks met Ben Tiggelaar - Leiderschap en verandering in het onderwijs.
Omix Webtalks met Ben Tiggelaar - Leiderschap en verandering in het onderwijs.
redactie
Hoe is de mens geworden wie hij is? Tjipcast 006
Hoe is de mens geworden wie hij is? Tjipcast 006
redactie
[extra-breed-algemeen-kolom2]



21st century skills
burgerschap
burgerschapsvorming
hangjongeren
leerstofaanbod
probleemjongeren

 

Mis geen bijdragen

Inschrijven nieuwsbrief

Volg wij-leren.nl

Volg ons op LinkedIn Volg ons op twitter Volg ons op facebook Volg ons op instagram Volg ons op pinterest