Ondersteuning schoolleiders door bestuurders essentieel voor onderwijskwaliteit

Annemieke Top

Kwaliteitszorgmedewerker / beleidsondersteuner bij Hoornbeeck College

 

  Geplaatst op 1 juni 2016

Bestuurders die mensen verbinden en hen inhoudelijk op één lijn weten te krijgen, kunnen adequater sturen op de onderwijskwaliteit van scholen. Het ondersteunen van schooldirecteuren door schoolbestuurders is daarbij de “gouden knop om goede sturing van onderwijskwaliteit te realiseren”, stelt hoogleraar onderwijsbestuur Edith Hooge op basis van onderzoek van TIAS, Universiteit Tilburg.

Schoolbestuurders

Inhoudelijke doelen stellen voor goede onderwijskwaliteit en daarop sturen, is het beste wat schoolbestuurders kunnen doen. Daarmee vergroten zij het onderling vertrouwen en de gedeelde visie bij schoolleiders en bestuurlijke stafmedewerkers. Ook luisteren naar de teamleden is van groot belang. Het ondersteunen van schoolleiders is dan het meest bevorderlijk.

Ondersteuning

“Je zou denken dat doortastende bestuurders die druk uitoefenen en ingrijpen als het fout gaat, het meest effectief zijn”, zegt Hooge. “Maar dat is niet het geval. Als een bestuurder ingrijpt bij bijvoorbeeld zwakke scholen door sancties op te leggen, kan dat het onderling vertrouwen in de hele organisatie schaden.” Ondersteuning als interventie is daarom te prefereren.

Betrokkenheid

“Sturen op onderwijskwaliteit is een indirecte onderneming waarbij veel actoren actief betrokken zijn”, concludeert Hooge. Het gaat in dit onderzoek om sturen op bovenschools niveau en de indirecte invloed daarvan op de onderwijskwaliteit in de klas. Om de betrokkenheid van die actoren te versterken, kunnen bestuurders het beste doelen stellen op het gebied van onderwijsleerprocessen, zoals het functioneren van leraren(teams), pedagogisch-didactische processen en  leiderschap.

Netwerken

Bestuurlijke netwerken spelen ook een belangrijke rol. Hoe interessanter bestuurders, bestuurlijke stafleden en schooldirecteuren elkaar vinden als gesprekspartners en hoe meer vertrouwen zij hebben in elkaars capaciteiten, hoe meer interactie er tussen hen is en hoe meer relaties zij onderling aanknopen. Er ontstaan zo groepjes van mensen die elkaar versterken bij het sturen van onderwijskwaliteit.

Zwakke scholen

Opvallend is dat schoolleiders van zwakke scholen daar vaak buiten vallen. Hun capaciteiten worden veelal beoordeeld op basis van de (vermeende) kwaliteit en de ontwikkeling van hun school. Het verkleint hun kans om aan te sluiten bij zo’n netwerk en zo kennis en informatie te delen die de school kan helpen beter te worden. Hooge: “Bestuurders kunnen daar alert op zijn en hun aandacht goed verdelen, zodat iedereen betrokken blijft.”

Eenpitters

Actueel is ook de vraag hoe de eenpitters het doen. Daar zijn de bestuurders veelal vrijwilligers. Hun onderlinge relatie en die met de schoolleider kenmerkt zich door een hoger onderling vertrouwen en gedeelde visie. Dit komt misschien doordat het om een kleinere groep mensen gaat. Daarnaast hebben de hier onderzochte eenpitters een algemeen bijzondere signatuur zoals Montessori of Dalton, met een duidelijke pedagogisch-onderwijskundige grondslag.

Bronnen

  • Hooge, E. H., Janssen, S. K., Look, van K., Moolenaar, N. & Sleegers, P. (2015). Bestuurlijk vermogen in het primair onderwijs. Mensen verbinden en inhoudelijk op een lijn krijgen om adequaat te sturen op onderwijskwaliteit. TIAS School for Business and Society, Tilburg University.
  • Jutten, J. (2014). Bovenschools leiderschap in een lerende organisatie. Verkregen op 09-06-2016 van https://wij-leren.nl/bovenschools-leiderschap.php
  • Pol, H. van de (2015). (Her)waardering luisterfunctie. Verkregen op 09-06-2016 van https://wij-leren.nl/luisteren-leiderschap.php
  • Klifman, H. (2014). Meervoudigheid van perspectieven - Over de functie van diversiteit in bestuurlijke organen. Verkregen op 09-06-2016 van https://wij-leren.nl/goed-bestuur-onderwijs.php
  • Bij dit artikel is gebruik gemaakt van het persbericht van het NRO.

Heb je vragen over dit thema? Stel ze in de onderwijs community binnen de Wij-leren.nl Academie!

Gerelateerd

Cursus
Leidinggeven aan een professionele schoolcultuur
Leidinggeven aan een professionele schoolcultuur
Cultuurbouwer in een lerende organisatie
Medilex Onderwijs 
Schoolleider bij veranderingen
Hoe geef je als schoolleider succesvol leiding aan veranderingen?.
Gerard Bel
Veranderingen bij de Nederlandse onderwijsleider
Hoe is de Nederlandse onderwijsleider veranderd sinds 2015?
Margareth de Wit
Profiel van de onderwijsleider en betrokkenheid medewerkers
Het profiel van de Nederlandse onderwijsleider en de betrokkenheid van medewerkers
Margareth de Wit
De staat van de nederlandse onderwijsleider
De staat van de Nederlandse Onderwijsleider
Margareth de Wit
Flip the System (1)
Flip the System: hoe gaat het in zijn werk? (1)
Dick van der Wateren
Varianten bestuur en toezicht
Varianten voor scheiding van bestuur en intern toezicht
Harm Klifman
Raad van toezicht tips
Tien tips voor de Raad van Toezicht in het onderwijs
Harm Klifman
Herinrichting Raad van Toezicht
Bestuur en management in raad van toezichtmodel
Harm Klifman
Ontwikkeling bestuur en toezicht
De ontwikkeling van bestuur en intern toezicht in het onderwijs
Harm Klifman
Verschillen in leiders gerelateerd
Verschillen in leiderschap en: doen vrouwen het beter dan mannen?
Margareth de Wit
De sleutel tot succes van de onderwijsleider
Wat is de sleutel tot succes van de Nederlandse Onderwijsleider?
Margareth de Wit
De samenhang tussen ambitie, basiskwaliteit en een kwaliteitscultuur
Een ambitie op goed onderwijs
Minke Knol
Schoolontwikkeling, ambities naar doelen
Van ambitie naar uitvoer in de lespraktijk
Jaap Versfelt
Een excellente school - 2
Een excellente school (2): over de route waarlangs de collega's gingen
Minke Knol
Een excellente school -1
Een excellente school (1): door de bril van collega's die er werken
Minke Knol
Regieversterkend leiderschap - inleiding
Het onderwijs wil door! Regieversterkend onderwijs
Elena Carmona van Loon
Stap voor stap naar stevig leiderschap
Stap voor stap naar stevig leiderschap - recensie
Machiel Karels
Positie schoolleider
Scheiden van bestuur en schoolleiding
Rijk van Ommeren


Inschrijven nieuwsbrief

Inschrijven nieuwsbrief



Inschrijven nieuwsbrief

Patronen doorbreken en beweging krijgen in organisaties
Patronen doorbreken en beweging krijgen in organisaties
redactie
Tip van Tjip 010  en de spieken studiedag voor onderwijsmanagers
Tip van Tjip 010 en de spieken studiedag voor onderwijsmanagers
redactie
Wat is een lerende organisatie? En hoe word je het? Tjipcast 019
Wat is een lerende organisatie? En hoe word je het? Tjipcast 019
redactie
[extra-breed-algemeen-kolom2]



authentiek leiderschap
dienend leiderschap
goed bestuur
schoolbestuur
situationeel leiderschap

 

Mis geen bijdragen

Inschrijven nieuwsbrief

Volg wij-leren.nl

Volg ons op LinkedIn Volg ons op twitter Volg ons op facebook Volg ons op instagram Volg ons op pinterest