Heeft èlke dyslecticus dyslexie?

Teije de Vos

Testontwikkelaar - toetsdeskundige - adviseur bij Boom test uitgevers

  

  Geplaatst op 1 juni 2014

Aantal dyslectici neemt toe

Het aantal dyslectici neemt op onverklaarbare wijze toe. Het aantal leerlingen met een dyslexieverklaring in het basis- en voorgezet onderwijs (met name in het VMBO) is fors gestegen in de afgelopen jaren. Het percentage (ernstige) dyslectische leerlingen wijkt soms fors af van het percentage van 3,6% dat op basis van wetenschappelijk prevalentie onderzoek mag worden verwacht.

Een in opdracht van het ministerie van OCW door de KPC Groep en PON uitgevoerde quick scan in 2012 laat percentages zien variërend van 6% (VWO) tot 16% (VMBO).
Dit zijn percentages die dichter in de buurt liggen van het prevalentie percentage (ca. 10%) van leerlingen die lees- en spellingsproblemen hebben...

Zorgverzekeraars vinden dat er te veel dyslectici met een dyslexieverklaring zijn en willen het aantal terugdringen. Ze zouden wel eens een punt kunnen hebben. Maar waar zit het probleem? Zou de manier van toetsen wellicht van invloed zijn?

Maakt de toets het verschil?

Er wordt in ons land nogal eens getoetst met leestoetsen die bestaan uit een rij woordjes in betekenisloos verband. Als daarop in het (Cito) E gebied (de zwakste 10%) wordt gescoord, wil men nog wel eens doortoetsen met bijvoorbeeld ‘onzinwoorden’.
 
Als ook in dat geval een soortgelijke score wordt gehaald, worden de zorgen ernstig. Want … de definitie van dyslexie is: 'een stoornis die gekenmerkt wordt door een hardnekkig probleem met het aanleren van het accuraat en/of vlot toepassen van het lezen en/of spellen op woordniveau'. Wanneer een dergelijke leerling het onderzoekstraject ingaat, is het verkrijgen van een dyslexieverklaring niet denkbeeldig. Maar wat gebeurt er als we een andere toets gebruiken?

SchoolVaardigheidsToets Technisch Lezen

Onlangs was de SchoolVaardigheidsToets Technisch Lezen  te zien in het Journaal, waar een onderwerp werd behandeld over dyslexie. De SVT Technisch Lezen is een leestoets waarbij de leerling een verhaaltje leest. De zinnen van het verhaaltje zijn aanvankelijk heel kort en bestaan uit eenvoudige woordjes. De zinnen worden steeds langer en bevatten steeds moeilijker woorden. De toets duurt één minuut.
 
Stel, je neemt deze SVT-TL af bij een leerling met een dyslexieverklaringen en de leerling blijkt te scoren in het (Cito) C gebied (iets onder het gemiddelde). Zou je dan -als we ons even tot het technisch lezen beperken- denken aan dyslexie? Ik niet … Ja, het is niet wat je noemt een beste lezer, maar je hebt nu eenmaal goede en minder goede lezers.

Dyslexieverklaring terecht?

Is dan die dyslexieverklaring terecht? Eigenlijk niet, vind ik. Want … waar gáát het in het ‘leesleven’ nu eigenlijk om? Om het lezen van rijtjes woorden in betekenisloos verband of om het lezen van ‘onzinwoorden’? Lijkt me niet, dat komt immers in de praktijk van het lezen zelden of nooit voor.
 
Het gaat juist om teksten met woorden in betekenisvol verband, zoals mededelingen, instructies, verhalen, artikelen enz. Daar moet je het mee doen! En als je dat nu matig tot redelijk blijkt te kunnen? Heb je dan dyslexie?

Breder toetsen

Ik nodig u daarom uit om leerlingen met een dyslexieverklaring nog eens breder te toetsen met een toets die woorden in betekenisvol verband toetst. De SchoolVaardigheidsToets Technisch Lezen is een door de Cotan goedgekeurde toets die dat doet. De afname het kost u één minuut.
 
Of -nog beter- misschien is er een student, die dit in het kader van zijn afstudeerproject nader wil onderzoeken? Het zou mij niet verbazen als blijkt, dat er dan tóch minder dyslectici zijn. 

Heb je vragen over dit thema? Stel ze in de onderwijs community binnen de Wij-leren.nl Academie!

Gerelateerd

Congres
Leesproblemen en dyslexie
Leesproblemen en dyslexie
Herken en begeleid leerlingen met stagnaties bij lezen
Medilex Onderwijs 
Passend Onderwijs
Meer inzicht in gedrag leerling met Aurecool.
Meer inzicht in gedrag leerling met Aurecool.
Aurecool ondersteunt jou bij begrijpen en bevorderen van de soc-emo ontwikkeling van elke leerling.
Aurecool 
Webinar
Taalontwikkeling en taalbeleid
Taalontwikkeling en taalbeleid
Gratis webinar met Karen Heij
Wij-leren.nl Academie 
Meer inzicht in gedrag leerling met Aurecool.Dyslexie kenmerken
Dyslexie - kenmerken - tips aanpak
Arja Kerpel
Beschermende factoren bij dyslexie
Wat zijn beschermende factoren voor leerlingen met dyslexie?
Terry van de Beek
Tijdig signaleren
Dyslexie tijdig signaleren - Het komt vanzelf wel?
Terry van de Beek
Dyslexie tips
Dyslexie - tips voor de leerkracht
Anton Horeweg
Begeleiding dyslexie
Naar een brede begeleiding van dyslexie in het basisonderwijs
Terry van de Beek
Lettertype Dyslexie
Positieve ervaringen met het lettertype ‘Dyslexie’: Een placebo effect?
Anna Bosman
Dyslexie en depressie
Depressie en angst bij basisschoolleerlingen met dyslexie
Anna Bosman
Dyslexie behandeling
Behandeling van dyslexie met de FL methode
Anna Bosman
Eindexamen en dyslexie
Eindexamen doen met dyslexie in 2015. Een verhaal uit de praktijk.
Terry van de Beek
Dit is dyslexie
Dit is dyslexie - achtergrond en aanpak
Marleen Legemaat
Ontwikkelingsdyslexie
Ontwikkelingsdyslexie: Maken wij kinderen dyslectisch?
Ewald Vervaet


Inschrijven nieuwsbrief

Inschrijven nieuwsbrief



Inschrijven nieuwsbrief

Dyslexie of leesprobleem?  Tjipcast 025
Dyslexie of leesprobleem? Tjipcast 025
redactie
[extra-breed-algemeen-kolom2]



dyslexie
dyslexieonderzoek
dyslexieprotocol
dyslexieverklaring
technisch lezen

 

Mis geen bijdragen

Inschrijven nieuwsbrief

Volg wij-leren.nl

Volg ons op LinkedIn Volg ons op twitter Volg ons op facebook Volg ons op instagram Volg ons op pinterest