Kennisplatform
Zo doe je een ontwikkelingsgerichte audit

Op weg naar kindgericht en gepersonaliseerd onderwijs

Geplaatst op 3 mei 2019

Kindgericht onderwijs

Uw vraag

Uw school heeft de ambitie om alle leerlingen de uitdaging en ondersteuning te bieden die zij nodig hebben. U vraagt zich echter steeds sterker af of het huidige leerstofjaarklassensysteem daar nog wel geschikt voor is. Gaat er niet steeds meer energie zitten in het repareren van de nadelen van deze organisatiestructuur?

U ziet allerlei succesvolle voorbeelden van scholen die de leerling als uitgangspunt nemen van het onderwijs en het onderliggende organisatiemodel. Maar hoe groei je als school op een doordachte manier toe naar kindgericht en gepersonaliseerd onderwijs?

"Er zal nieuwe energie door de school stromen als leraren weer doen waar hun pedagogische hart van gaat kloppen!"

Onze werkwijze

We starten dit proces door tijdens een studiedag als team na te denken over het waarom van ons onderwijs. Wat willen we eigenlijk bij de leerlingen zien als zij de school verlaten? Welke kennis, houding en vaardigheden willen wij hen bijgebracht hebben in de schoolperiode? Dit is het gezamenlijke verlangen.

Vervolgens gaan we aan de slag met de beelden die we hebben bij kindgericht en gepersonaliseerd onderwijs. Wat zijn belangrijke elementen hiervan en praten we eigenlijk wel over hetzelfde? Dit verloopt middels een interactief proces waarbij kennis wordt aangereikt en er in wisselende groepen wordt nagedacht over de huidige positie en de te maken keuzes. 

Daarna analyseren we wat voor onze school de eerste stappen zouden kunnen zijn en middels welk vak we hieraan werken. We maken een globale planning voor de komende periode. Dit kan meteen dienen als inhoud van het schoolplan voor de komende jaren.

Vervolgens worden er drie studiebijeenkomsten georganiseerd, verspreid over het jaar. Tijdens die bijeenkomsten gaat het team aan de slag met de inhoudelijke leerkernen die op de eerste studiedag zijn gekozen. Dat kan zich bijvoorbeeld toespitsen op pedagogisch of didactisch leraargedrag. Het team krijgt hierover kennis aangereikt en middels activerende werkvormen wordt dit toegespitst op de eigen specifieke schoolsituatie. Elk studiemoment sluit af met persoonlijke initiatieven die de leraren in de praktijk uit gaan voeren. 

Tussen de studiemomenten wordt er coaching op de werkvloer geboden. De leraren worden dan gecoached bij het uitvoeren van hun persoonlijke initiatieven. Hierbij staat hun eigen leervraag centraal, gekoppeld aan de schoolbreed gekozen leerkern. Hier komen schoolontwikkeling en persoonlijke ontwikkeling bij elkaar.

De coaches halen uit de persoonlijke leervragen de rode draad naar boven en bespreken de ervaringen van de coachingsronde tijdens een leerwerkbijeenkomst met het veranderteam. Dit is een afvaardiging uit de diverse geledingen van de locatie. Het veranderteam zorgt dat de ingezette verandering zich voort blijft zetten. Tijdens de leerwerkbijeenkomsten wordt het veranderteam gecoached om de regie over het veranderingsproces vorm te geven. Er wordt tijdens deze sessies ook vooruitgeblikt op de eerstvolgende studiebijeenkomst, zodat deze maximaal aansluit bij de gezamenlijke leervragen van de teamleden.

De investering

  • Een studiedag als start van het traject.
  • Drie studiemomenten verspreid over het jaar.
  • Twee rondes coaching op de werkvloer: drie collega's per dagdeel.
  • Twee leerwerkbijeenkomsten met het veranderteam.

De voorwaarden

Het is belangrijk dat de school aan de basiskwaliteit voldoet. Er heerst een positief pedagogisch klimaat en de opbrengsten van het onderwijs zijn op orde. De eerste ronde klassenbezoeken kan in dit kader ook gebruikt worden als een 'nu-meting' om de beginsituatie van de school vast te stellen.

Contact

Heeft u interesse in dit begeleidingsaanbod of heeft u er vragen over? Neem contact met ons op via machiel[at]wij-leren.nl.

Meer informatie

Vijf-fasenmodel
In het artikel ‘Kindgericht onderwijs in een lerende school’ wordt beschreven welke vijf fasen of varianten er zijn als het gaat over leerstofgericht versus kindgericht onderwijs. Dit geeft zicht op een behapbare en overzichtelijke ontwikkeling die past bij de visie en het leerproces van de school. 

In het artikel 'Deze 12 onderwijsveranderingen zijn kindgericht en toekomstbestendig' wordt de ontwikkeling richting gepersonaliseerd onderwijs verder uitgewerkt in kleinere deelgebieden.

Ontwikkelingsgericht proces
Alhoewel er zeker van een logica, samenhang en volgordelijkheid bij de diverse innovaties sprake is, is het bepaald geen blauwdruk van een ontwikkeltraject. Elke school is uniek en heeft een eigen ontwikkelgeschiedenis en een specifiek team. Er kan dus zeker geen dichtgetimmerde route worden uitgezet als het gaat om het toegroeien naar gepersonaliseerd onderwijs. 

Een schoolontwikkelingsproces ontwerpen is namelijk altijd maatwerk en afhankelijk van allerlei factoren. Het vraagt kennis van de onderlinge samenhang van de deelgebieden, veranderkundige inzichten en grip op teamprocessen om dit op een weloverwogen manier te doen.

Heb je vragen over dit thema? Stel ze in de onderwijs community binnen de Wij-leren.nl Academie!

Dossiers

Uw onderwijskundige kennis blijft op peil door 3500+ artikelen.