Inclusief onderwijs is een onderwijsmodel dat uitgaat van het aanvaarden van de verscheidenheid en gelijkwaardigheid van leerlingen. In tegenstelling tot het speciaal onderwijs, blijven leerlingen met een beperking, stoornis of ontwikkelingsachterstand in de reguliere schoolomgeving. De ondersteuning wordt naar het kind toegebracht, meestal via ambulante begeleiding vanuit een expertisecentrum of speciale school.
Inclusief onderwijs gaat verder dan geïntegreerd onderwijs, waarin het kind zich moet aanpassen aan de school. Bij inclusief onderwijs past de school zich juist aan het kind aan. Leerlingen volgen waar nodig een individueel traject, waarbij niet vastgehouden wordt aan gestandaardiseerde einddoelen. De nadruk ligt op ontwikkeling binnen de eigen mogelijkheden en op het versterken van het gevoel van autonomie, veiligheid en verbondenheid.
Voorstanders benadrukken dat kinderen in inclusief onderwijs profiteren van het leren in een vertrouwde sociale context en veel opsteken van leeftijdsgenoten. Ze stellen dat dit model bijdraagt aan meer burgerschap, empathie en sociale cohesie in de klas. Tegelijkertijd erkennen zij dat inclusief onderwijs hoge eisen stelt aan leraren, klassenmanagement en passend onderwijs.
Critici wijzen op het risico dat leerlingen met extra ondersteuningsbehoeften onvoldoende participeren in de klas. Daarom pleiten studies voor goede voorlichting aan ouders en zorgvuldige afwegingen bij plaatsing. Inclusief onderwijs biedt kansen, maar vraagt een stevige en gedeelde visie binnen het schoolteam.
Laatst geactualiseerd op 16 september 2025
Kleuters met een ontwikkelingsvoorsprong
