Nieuwe gecombineerde leerweg in het mbo voorziet in behoefte
Geplaatst op 30 mei 2017
Een nieuwe leerweg moet studenten beter voorbereiden op het werken in een leerbedrijf. De reguliere leerwegen in het mbo zijn bol (beroepsopleidende leerweg) en bbl (beroepsbegeleidende leerweg). Deze nieuwe, derde, leerweg is een combinatie van bol en bbl en wordt dan ook glbb genoemd: gecombineerde leerweg bol bbl. Deze leerweg kan studenten beter voorbereiden op het werken in een leerbedrijf. De studenten volgen het eerste jaar bol en het laatste jaar bbl. Zo wordt tegemoet gekomen aan zowel bedrijven als aan de studenten zelf. In cursusjaar 2015-2016 is een experiment gestart met deze gecombineerde leerweg. De resultaten van de eerste meting door het Kenniscentrum Beroepsonderwijs Arbeidsmarkt (KBA) in Nijmegen lijken uit te wijzen dat er behoefte is aan de nieuwe leerweg.
Het middelbaar beroepsonderwijs kent, zoals genoemd, de beroepsopleidende leerweg (bol) en de beroepsbegeleidende leerweg (bbl). In de bol zit de student vooral op school en loopt daarnaast stage – vaak een aantal weken aaneengesloten. Bij bbl werkt de student vooral en gaat daarnaast doorgaans een dag per week naar school. De gecombineerde leerweg is een experiment waarin studenten het eerste jaar bol volgen en laatste jaar bbl. Als de opleiding langer duurt dan twee jaar, kunnen de tussenliggende leerjaren worden gevolgd in de bol dan wel de bbl. Het idee achter de nieuwe leerweg is dat studenten hierdoor beter inzetbaar zijn in het leerbedrijf door hen vooraf meer kennis en vaardigheden mee te geven. Aan een experiment, waaraan 21 opleidingen en 250 studenten meedoen, wordt gekeken of de gecombineerde leerweg meerwaarde heeft.
Ervaring
Hoewel maar een kleine groep deelneemt aan het experiment, “is er zeker een behoefte aan”, zegt onderzoeker Erik Keppels. “De mbo-instellingen die meedoen zeggen dat het experiment tegemoetkomt aan de wensen van bedrijven en wat bepaalde studenten nodig hebben.” Het gaat dan om verschillende typen studenten zoals herintreders of zij-instromers uit een andere sector. “Zij kunnen zo eerst hun kennis hernieuwen voor ze aan het werk gaan in het bedrijf. Of juist leerlingen die van het havo en vmbo komen en te ‘theoretisch’ zijn opgeleid dan wel onvoldoende kennis en vaardigheden hebben om direct de bbl te volgen. Hoe groot de behoefte aan glbb is, is nog niet helemaal duidelijk. Waarschijnlijk geldt het niet voor heel veel opleidingen.”
Uitval
In het eerste leerjaar blijkt de groep die de gecombineerde leerweg volgt minder vaak uit te vallen dan de bbl-groep. Er was geen verschil te zien ten opzichte van de bol-groep. Een ander resultaat van de metingen is dat studenten uit de glbb-groep minder vaak overstappen naar een andere opleiding dan studenten uit de bol- of bbl-groep. Of deze effecten direct aan de nieuwe leerweg zijn toe te schrijven is nog niet helemaal duidelijk. Het kan namelijk ook zijn dat de effecten te danken zijn aan veranderingen die de deelnemende instellingen tegelijkertijd met het experiment hebben doorgevoerd. Keppels: “Dat moeten we in komende metingen scherper krijgen.”
Motivatie
De nieuwe leerweg kan ook gevolgen hebben voor de motivatie van de studenten. Of dat zo is, is nog niet gebleken uit de metingen van het KBA. Het is echter wel voor te stellen dat voor mbo-studenten, echte doeners, de bol-opleiding minder aantrekkelijk klinkt dan de bbl. De studenten hoeven niet het grootste deel van de gehele opleiding naar school, maar kunnen in de latere leerjaren de bbl-variant van de opleiding volgen. Dit kan hen meer motiveren om het eerste leerjaar bol met goed resultaat te voltooien, zodat ze daarna over kunnen gaan naar de bbl-variant. Daarnaast kan worden verwacht dat de studenten gemotiveerder zijn om te leren, omdat de lesstof van de beroepsgerichte vakken hen gecomprimeerd wordt aangeboden.
Haken en ogen
Aan de overwegend positieve gevoelens die de gecombineerde leerweg oproept kleven ook nadelen. De gecombineerde leerweg is in het mbo niet eenvoudig te realiseren. De organisatie kost veel tijd en is complex door relaties met het beroepenveld. Daarnaast is er een samenwerkingsovereenkomst nodig tussen leerbedrijven en mbo-instellingen, waarin het leerbedrijf praktijkplaatsen aan studenten belooft. Voor kleine bedrijven kan dat lastig zijn om te realiseren. Tenslotte heeft de gecombineerde leerweg raakvlakken met maatwerktrajecten voor individuele studenten, door de vele mogelijkheden die deze leerweg te bieden heeft.
Bronnen
- Keppels, E., Kuijk, J. van, Muskes, M., Tholen, R. & Wolbers, M. (2017). Evaluatie experiment ‘beroepsopleiding gecombineerde leerwegen bol-bbl’ (GLBB). 1-meting: cohort 2015/16. KBA Nijmegen, ResearchNed (Consortium 2B MBO).
- Kennisrotonde (2016). Met welke didactische strategieën kunnen docenten de motivatie en leergierigheid bij mbo-studenten positief beïnvloeden? Verkregen op 30-05-2017 van https://wij-leren.nl/beinvloeding-motivatie-en-leergierigheid-mbo-studenten.php
Heb je vragen over dit thema? Stel ze in de onderwijs community binnen de Wij-leren.nl Academie!
