Leraren benutten specifieke mogelijkheden ICT nauwelijks
Geplaatst op 1 juni 2016
Leraren maken nauwelijks gebruik van specifieke mogelijkheden die ICT bieden. ICT wordt vooral klassikaal ingezet of slechts gebruikt als oefensoftware voor de leerlingen. Sociale media worden niet veel gebruikt en ICT toepassen voor samenwerking gebeurt nog minder. In het voortgezet onderwijs en het mbo en hbo maken leraren en leerlingen meer gebruik van internet dan in primair onderwijs, maar dan vooral om informatie op te zoeken. Dat blijkt uit een onderzoek van onder andere de Universiteit van Amsterdam.
Doelen
Van primair onderwijs tot hbo gebruiken leraren en docenten ICT grotendeels voor dezelfde doeleinden: klassikale instructie en het zelfstandig laten leren van leerlingen en studenten. In de 616 onderzochte cases van ICT-inzet – onder 279 leraren in po, vo en mbo/hbo – deden zich maar weinig situaties voor waarin vernieuwend ICT-gebruik werd ingezet. Oefen- en evaluatiesoftware wordt in het primair onderwijs het meest gebruikt, in het vo en mbo/hbo is dat informatie- en presentatiesoftware. Leraren dragen kennis over, geven instructie en stimuleren leerlingen. Leerlingen zijn vooral toehoorder en uitvoerder van opdrachten.
Gewenste resultaat schema
Het gebruik van ICT en de koppeling daarvan aan leerresultaten kan worden vormgegeven door het gebruik van het gewenste resultaat schema. Aan de hand hiervan worden ICT-middelen benoemd om vervolgens de didactische vaardigheden te formuleren die leerkrachten nodig hebben om de ICT-middelen toe te passen.
Karakteristieken
Uit het onderzoek blijkt dat leraren algemene verwachtingen hebben van het gebruik van ICT. Voor het onderzoek hebben studenten van lerarenopleidingen de data verzameld. “Ze vinden dat ICT leerlingen motiveert, de leerprestaties verbetert, het lesgeven efficiënter maakt en dat de lesstof beter aansluit bij de beleving van de leerlingen”, zegt onderzoeker Joke Voogt. Het maakt niet uit voor welk doel de software is gemaakt. Leraren noemen de karakteristieken van bepaalde software niet als reden voor gebruik. Ze gebruiken bijvoorbeeld wel evaluatiesoftware, maar niet vanwege de feedback op maat of om leerlingen op hun eigen niveau te laten werken. ICT wordt dus niet ingezet om differentiatie mogelijk te maken of te optimaliseren.
"ICT wordt niet optimaal ingezet door gebrek aan kennis."
Communicatie
“Weinig leraren gebruiken de communicatiemogelijkheden van ICT”, constateert Voogt. “Terwijl ICT daarvoor juist zo geschikt is, bijvoorbeeld om met leerlingen uit andere landen samen te werken in het kader van het taalonderwijs.” Daarnaast is het overgrote deel van de leraren overtuigd van de positieve effecten van ICT op grond van hun eigen ervaring. “Daar zijn ze heel zeker van.” Hun mening is nauwelijks gebaseerd op onderzoek of op de ervaringen van collega’s.
Kennis uit onderzoek
“Als je ICT goed wilt inzetten in je onderwijs, moet je dat op een professionele en verantwoorde manier doen”, adviseert Voogt. “Je moet bewust zijn van je eigen argumenten om ICT te gebruiken en deze redeneringen verbeteren. Uit onderzoek is bekend voor welke doelen bepaalde software goed werkt. Als leraren meer gebruikmaken van die kennis, kunnen zij ICT beter benutten.”
ICT in team
Het gebruik van ICT kan gestimuleerd worden door een beleidsplan rondom ICT op te stellen. Dit helpt de school een eenduidige visie rondom ICT na te streven. Om ervoor te zorgen dat het ICT-beleidsplan effect heeft op het daadwerkelijk gebruik van ICT door de leerkrachten, is het goed om het beleidsplan in teamverband op te stellen. Dit creëert draagvlak in het team en vergroot de betrokkenheid van leerkrachten. Bovendien versterkt deze werkwijze de teamgeest, waardoor leerkrachten elkaar eerder om hulp vragen.
Lees op de site van Kennisnet meer over de samenhang tussen de onderwijsleersituatie en ICT.
Bronnen
- Voogt, J.M. e.a. (2016), E-didactiek. Welke ICT-applicaties gebruiken leraren en waarom? Universiteit van Amsterdam, Hogeschool Windesheim, Kohnstamm Instituut, Eindhoven School of Education en Universiteit Gent.
- Hasselt, M. van (2014). Het gewenste resultaat schema - onderwijs en ICT. Verkregen op 02-06-2016 van https://wij-leren.nl/onderwijs-en-ict.php
- Gijzen, W. (2015). Differentiëren met digitale leermiddelen. Verkregen op 02-06-2016 van https://wij-leren.nl/differentieren-digitale-leermiddelen.php
- Bij dit artikel is gebruik gemaakt van het persbericht van het NRO.
Heb je vragen over dit thema? Stel ze in de onderwijs community binnen de Wij-leren.nl Academie!
Gerelateerd
.jpg)
.jpg)
