Wat is de relatie tussen de beheersing van moderne vreemde talen, anders dan Engels, en toegang tot de arbeidsmarkt?

Geplaatst op 18 januari 2017

Samenvatting

Welke taal leerlingen moeten beheersen om betere kansen te hebben op de arbeidsmarkt, hangt af van de plaats of sector waar ze gaan werken. In de grensregio's kan het voordelen hebben om Duits of Frans te kennen. In de exportsector is de beheersing van Duits een must.

Wie zich richt op werk bij Europese of andere internationale instituties, heeft meer aan Frans. Er is in het algemeen geen specifieke moderne vreemde taal, anders dan Engels, die de kansen op de arbeidsmarkt vergroot.

Welke specifieke taal de beste kansen op de arbeidsmarkt geeft, is afhankelijk van de sector in combinatie met bewegingen op de Europese arbeidsmarkt of politiek. We kijken hieronder welke taal mogelijk voor wie en voor welk beroep belangrijk is. Oftewel: wat heb je aan Duits, wat heb je aan Frans, wat heb je aan Chinees en wat heb je aan Spaans?

Wat heb je aan Duits?

Duitsland is onze belangrijkste handelspartner en omgekeerd is Nederland de derde grootste handelspartner van Duitsland. Mensen die in de exportsector werkzaam zijn, zijn dus gebaat bij Duits. Duits is de taal met de meeste moedertaalsprekers binnen Europa. In Oost-Europa is Duits eveneens een belangrijke voertaal.

Met de ophanden zijnde Brexit zal een herschikking van de waardering van de talen plaatsvinden; naar verwachting ten gunste van het Duits. In de grensregio vindt er veel grenspendel en migratie plaats. Nederlanders die in Duitsland wonen en werken en Nederlanders die in Duitsland gaan wonen maar in Nederland blijven werken. Of Nederlanders die in Nederland wonen maar in Duitsland werken.

Wat heb je aan Frans?

Wie binnen Europese instituten als de Europese Commissie of de OESO wil werken, moet deelnemen aan een selectieprocedure (het zogenoemde Concours). Daarvoor is Frans op een hoog niveau vereist. Hoofdkantoren van Europese en andere internationale instituten zijn gevestigd in Franstalige steden als Brussel, Straatsburg en Parijs.

De pendelstromen en migratie tussen Nederland en België zijn groter dan die tussen Nederland en Duitsland. Een deel van deze pendelaars en migranten leeft of werkt in een Franstalige omgeving.

Wat heb je aan Chinees?

China is een opkomende economische wereldmacht. De economische groei van China blijft de laatste jaren echter wel wat achter bij de eerdere verwachtingen. Veel Chinezen spreken Engels en hun beheersing daarvan is de laatste jaren steeds beter.

Toch is de beheersing van Chinees absoluut een pré voor mensen in de exportsector die zaken doen met China. Aangetekend moet worden dat het leren van Chinees veel tijd vergt en dat het meer dan de Europese talen een taal is die onderhouden moet worden.

Wat heb je aan Spaans?

Er zijn geen trends op de arbeidsmarkt die aangeven dat de beheersing van Spaans waardevoller is dan een andere moderne vreemde taal.

Uitgebreide beantwoording

Opgesteld door: Georgia Vasilaras
Vraagsteller: plv. rector VO-instelling

Vraag

Wat is de relatie tussen de beheersing van moderne vreemde talen (anders dan Engels) en toegang tot de arbeidsmarkt?

Kort antwoord

In algemene zin is er geen specifieke moderne vreemde taal (anders dan Engels) die de kansen op de arbeidsmarkt vergroot. De plaats of sector waarin iemand werkt, kan wel tot een voorkeur voor de beheersing van een specifieke taal leiden. In de grensregio's kan de beheersing van Duits of Frans voordelen bieden. In de exportsector is de beheersing van Duits een must. Wie zich richt op werk bij Europese of andere internationale instituties, heeft meer aan Frans.

Toelichting antwoord

Subvragen waren: In hoeverre is momenteel en naar verwachting in de toekomst de beheersing van respectievelijk Duits, Frans, Chinees en Spaans van toegevoegde waarde voor leerlingen van havo en vo bij de toegang tot de arbeidsmarkt? Ofwel: wat heb je aan Duits, wat heb je aan Frans, wat heb je aan Chinees en wat heb je aan Spaans?

Vooraf:
Benadrukt wordt dat er veel motieven bestaan om een keuze voor een moderne vreemde taal op te baseren. Het onderstaande antwoord beperkt zich tot de beheersing van talen in relatie tot kansen op de arbeidsmarkt.

Algemeen:
Uit onderzoek is bekend dat het belang van een internationale oriëntatie toeneemt, en daarmee het belang van moderne vreemde talen en ook de interculturele vaardigheden. Er is geen onderzoek gedaan naar de voordelen van de beheersing van een specifieke moderne vreemde taal in relatie tot kansen op de arbeidsmarkt. Ook is er geen onderzoek voorhanden naar het positieve dan wel negatieve effect van de beheersing van meerdere moderne vreemde talen.

Welke specifieke taal de beste kansen op de arbeidsmarkt geeft, valt dus niet te beantwoorden. Dit is afhankelijk van de sector waarin leerlingen in de toekomst zullen gaan werken, in combinatie met bewegingen op de Europese arbeidsmarkt of politiek.
Hieronder wordt per taal aangegeven voor welke mensen deze voor het beroep belangrijk is.

“Wat heb je aan Duits?”

Duitsland is onze belangrijkste handelspartner, en omgekeerd is Nederland de derde grootste handelspartner van Duitsland. Mensen die in de exportsector werkzaam zijn, zijn dus gebaat bij Duits.

Duits is de taal met de meeste moedertaalsprekers binnen Europa. In Oost-Europa is Duits eveneens een belangrijke voertaal. Met de ophanden zijnde Brexit zal een herschikking van de waardering van de talen plaatsvinden; naar verwachting ten gunste van het Duits.

In de grensregio vindt er veel grenspendel en migratie plaats: Nederlanders die in Duitsland wonen en daar ook werken, Nederlanders die in Duitsland gaan wonen maar in Nederland blijven werken, of Nederlanders die in Nederland wonen maar in Duitsland werken.

Een specifieke groep hoger opgeleide werknemers die vaak in Duitsland gaan werken, zijn fysiotherapeuten.

“Wat heb je aan Frans?”

Wie binnen Europese instituten als de Europese Commissie of de OECD wil werken, moet deelnemen aan een selectieprocedure (het zgn. Concours). Daarvoor is Frans op een hoog niveau vereist.

Hoofdkantoren van Europese en andere internationale instituten zijn gevestigd in Franstalige steden als Brussel, Straatsburg en Parijs.

De pendelstromen en migratie tussen Nederland en België zijn groter dan die tussen Nederland en Duitsland. Een deel van deze pendelaars en migranten leeft of werkt in een Franstalige omgeving.

“Wat heb je aan Chinees?”

China is een opkomende economische wereldmacht. De economische groei van China blijft de laatste jaren echter wel wat achter bij de eerdere verwachtingen.

Veel Chinezen spreken Engels, en hun beheersing daarvan is de laatste jaren steeds beter. Toch is de beheersing van Chinees absoluut een pré voor mensen in de exportsector die zaken doen met China.

Aangetekend moet worden dat het leren van Chinees veel tijd vergt, en dat het meer dan de Europese talen een taal is die onderhouden moet worden.

(Dr. R. Sybesma, Leiden University, persoonlijke communicatie, 21 december 2016.)

“Wat heb je aan Spaans?”

Er zijn geen trends op de arbeidsmarkt die aangeven dat de beheersing van Spaans waardevoller is dan een andere moderne vreemde taal.

Geraadpleegde bronnen

Allen, J., van der Velden, R. (2013). Skills for the 21st Century: Implications for Dutch Education, In: L.R. Smith (ed.), Higher Education: Recent Trends, Emerging Issues and Future Outlook, (pp. 1-40). New York: Nova Science Publishers. Op 12 december 2017 verkregen van http://roa.sbe.maastrichtuniversity.nl/roanew/wp-content/pdf_publications/2012/ROA_RM_2012_11.pdf
Humburg, M., van der Velden, R. (forthcoming). What is expected of higher education graduates in the 21st century? In: J. Buchanan, D. Finegold, K. Mayhew and C. Warhurst (eds.), Oxford Handbook of Skills and Training, Oxford University Press.

Heb je vragen over dit thema? Stel ze in de onderwijs community binnen de Wij-leren.nl Academie!