Spelen is leren: waarom vrije speeltijd zo belangrijk is

Geplaatst op 18 juni 2025

Bij jonge kinderen lijkt het misschien alsof ze ‘gewoon wat aan het spelen zijn’. Maar schijn bedriegt. Spelen is een vorm van leren die diep verankerd zit in hun ontwikkeling. Juist in de eerste levensjaren bouwen kinderen een fundament voor de rest van hun leven.
Veel kinderopvangen in Tilburg zetten daarom bewust in op vrije speeltijd. Want wie kinderen observeert tijdens het spelen, ziet hoe ze ontdekken, oefenen en groeien.

Leren zonder druk

Vrij spelen betekent dat een kind zelf bepaalt wat het doet, met wie en hoe lang. Die vrijheid is van groot belang voor de ontwikkeling. Zonder druk van volwassenen of vaste opdrachten ontdekken kinderen de wereld op hun eigen tempo. Ze kiezen zelf een spelvorm die aansluit bij hun belevingswereld en interesses. Zo leren ze niet alleen creatief denken, maar ook zelf keuzes maken, problemen oplossen en zelfstandig zijn.

Sociale vaardigheden in actie

Tijdens het vrije spel leren kinderen ook omgaan met anderen. Ze overleggen wie de dokter is en wie de patiënt. Ze maken samen een bouwwerk of bedenken regels voor een fantasiespel. Soms gaat dat vanzelf, soms leidt het tot een conflict. Maar dat is juist leerzaam. Want ook het omgaan met verschillen, teleurstelling of samenwerken hoort bij het leven. In die interacties ontwikkelen kinderen hun sociale vaardigheden.

Spelen stimuleert de taalontwikkeling

Kinderen gebruiken taal om hun spel vorm te geven. Ze verzinnen verhalen, stellen vragen, leggen uit wat ze doen en reageren op elkaar. Zo oefenen ze spelenderwijs met nieuwe woorden en zinsconstructies. Ook de pedagogisch medewerkers dragen bij aan die taalontwikkeling, door mee te doen, te spiegelen of woorden aan te reiken die passen bij het spel. Op die manier groeit de woordenschat in een natuurlijke context.

Bewegend leren: onmisbaar voor jonge kinderen

Vrij spel is niet alleen goed voor het hoofd, maar ook voor het lijf. Rennen, klimmen, springen, duwen en trekken. Het lijkt allemaal spel, maar het is keihard werken voor spieren, evenwicht en coördinatie. Jonge kinderen hebben veel beweging nodig om hun motorische ontwikkeling goed op gang te brengen. Binnen én buiten wordt daar in een goede opvangomgeving ruimte voor gemaakt, met uitdagend speelgoed, zachte matten en genoeg ruimte.

Een omgeving die spel uitlokt

Bij het vormgeven van speelruimtes is het belangrijk om te denken als een kind. Wat nodigt uit tot rollenspel? Hoe kunnen kinderen bouwen, tekenen of verkleden? Goede kinderopvang biedt geen overprikkelende omgeving, maar een ruimte waarin kinderen tot spel komen. Niet alles hoeft kant-en-klaar. Juist materialen met open eind, zoals blokken, doeken of lege dozen, stimuleren fantasie en creativiteit.

Samen spelen, samen groeien

Vrije speeltijd is dus veel meer dan ontspanning. Het is een essentieel onderdeel van de ontwikkeling van jonge kinderen. Binnen een veilige, warme en uitdagende omgeving krijgen kinderen de ruimte om te ontdekken wie ze zijn, waar hun interesses liggen en hoe ze met anderen omgaan.

Bij Mondiaen staat kindontwikkeling centraal. In hun opvanglocaties wordt spel serieus genomen, omdat het de sleutel is tot groei. Spelen is leren. En dat begint bij een plek waar kinderen zichzelf mogen zijn.