Coregulatie is het proces waarbij het leren van een individu wordt ondersteund door anderen – zoals docenten, medeleerlingen of ouders – met als doel het versterken van zelfregulatievaardigheden. Het begrip verwijst naar de tussenfase of brug tussen begeleid leren en zelfstandig leren: de lerende staat er niet alleen voor, maar wordt actief geholpen bij het plannen, monitoren, bijsturen en evalueren van het leerproces.
Coregulatie is geen eenrichtingsverkeer: het is een wederkerig proces waarin ondersteuning, feedback, interactie en gezamenlijke reflectie centraal staan. De mate van ondersteuning past zich aan de behoeften en het ontwikkelingsniveau van de lerende aan (scaffolding) en neemt geleidelijk af naarmate de zelfstandigheid toeneemt.
Verhouding tot andere vormen van regulatie
- Zelfregulatie verwijst naar het vermogen van de lerende om het eigen leerproces zelfstandig te sturen. Het omvat cognitieve, motivationele en gedragsmatige strategieën waarmee leerlingen hun leerdoelen formuleren, hun voortgang monitoren en hun aanpak bijstellen. Zelfregulatie is het beoogde einddoel, maar kan zich alleen ontwikkelen binnen een rijke leeromgeving waarin begeleiding beschikbaar is.
- Coregulatie is de ondersteunende interactie die dit leerproces mogelijk maakt. Zonder coregulatie kan zelfregulatie zich nauwelijks ontwikkelen, zeker niet bij beginnende of kwetsbare lerenden. Coregulatie maakt expliciet hoe leren werkt, door denkprocessen, strategieën en metacognitie zichtbaar te maken.
- Teamregulatie betreft het gezamenlijk reguleren van een leerproces binnen een groep. Hierbij sturen groepsleden samen het leren aan: ze stellen samen doelen, verdelen taken, evalueren hun samenwerking en leren van elkaar. Teamregulatie speelt vooral een rol bij coöperatief leren of in professionele leergemeenschappen.
Netwerkperspectief
In een netwerkperspectief op leren hangen deze drie vormen van regulatie nauw met elkaar samen. Zelfregulatie ontstaat niet in isolatie, maar in wisselwerking met anderen. Coregulatie vormt daarbij een onmisbare schakel. Teamregulatie en sociale structuren (zoals buddysystemen, groepswerk en professionele netwerken) kunnen coregulatie versterken en verankeren in de praktijk.
In het boek van Derk Bransen en Barend Last (Dat doe je toch niet alleen?!) wordt uitgebreid ingegaan op het belang van coregulatie.
Laatst geactualiseerd op 14 juni 2025
Executieve functies een nieuwe hype?
Systemisch werken voor leidinggevenden
